شهرها چطور قطب فرهنگی می‌شوند؟

شهرها چطور قطب فرهنگی می‌شوند؟


 با توجه به اهمیت بالای فرهنگ در شهر، برنامه‌ریزان شهری باید علاوه بر اتخاذ
رویکردی فرهنگی در برنامه‌ریزی‌ها از منابع فرهنگی شهر برای توسعه استفاده کنند. شهرهای ایران به لحاظ شاخص‌های فرهنگی کیفیت دارای زندگی متنوع هستند و از این رو در این مسیر باید توجه‌ویژه‌ای به کیفیت زندگی و روابط تشکیل‌دهنده فرهنگ یک شهر داشت. یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها، تعداد رویدادهای فرهنگی است که به مناسبت‌های مختلف در آن قلمرو برگزار می‌شود. شاخص‌های دیگر می‌تواند تعداد مراکز فعال فرهنگی، هنری و اجتماعی فعال در آن قلمرو مکانی باشد. عامل مهم دیگر، حضور نخبگان و سرمایه‌های فرهنگی، هنری و علمی فعال در آن قلمرو مکانی است. شاخص دیگر، زمینه تاریخی رویدادهای مهم فرهنگی و هنری در آن قلمرو است، مانند سابقه برگزاری مستمر جشنواره‌ها، فستیوال‌ها، نمایشگاه‌ها و... محور دیگر، فعالیت‌های فرهنگی، وجود راسته‌های فرهنگی و تولیدات فرهنگی، میزان تولید نمایش، فیلم، آثار هنری همچون موسیقی، تجسمی، هنرهای مفهومی و حتی صنایع‌دستی شاخص است. وجود آیین‌ها و مناسک مذهبی و قومی دیرینه و پابرجا، تنوع غذایی، پوشاک محلی، سبک معماری، فضاهای فرهنگی شهری و چشم‌اندازهای ویژه فرهنگی در شهر، پاتوق‌های فرهنگی محلی و... ازجمله شاخص‌های مهم قطب فرهنگی شهری است. نکته بسیار مهم، غنای سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی یک شهر است. اینکه سطح اعتماد میان فردی، گروهی و نهادی بالا باشد، مردم آمادگی بالایی برای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی داشته باشند، ساختار بروکراتیک، نه‌تنها باید استعداد پذیرش مشارکت‌های مردمی را داشته باشد بلکه مشوق نوآوری‌ها و اقدامات خودجوش مردمی باشد و از آنها حمایت کند.
نکته مهم دیگر، جوشش خلاقیت‌ها و نوآوری‌های فرهنگی و وجود بسترهای شکوفایی این خلاقیت‌هاست به‌ویژه شبکه‌های منسجم ارتباطات سازمان‌های مردم‌نهاد فرهنگی که دارای انرژی بالایی برای فعالیت‌های فرهنگی هستند.
شهرهای ایران، ظرفیت‌های فرهنگی معطلی دارند که باید کشف، احیا و بالفعل‌شان کرد.