دفــاع چند لایــه

گزارش جام‌جم از سامانه‌های پدافندی که در روزهای اخیر از سوی فرمانده ارتش مورد بازدید قرار گرفت

دفــاع چند لایــه

 فرمانده کل ارتش، چند روزی است که مشغول بازدید از پایگاه‌های نظامی در جنوب غرب کشور است؛ پایگاه‌هایی که فعالیت آنها در کنار سایر پایگاه‌های نظامی کشورمان باعث شده تا دشمنان با وجود خط و نشان کشیدن‌های فراوان، جرات اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران نداشته باشند.
سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی که فرماندهی قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) را نیز بر عهده دارد دیروز با حضور در استان بوشهر از یگان‌های پدافند هوایی ارتش و سپاه مستقر در عسلویه و جزیره خارگ بازدید کرد. همچنین با حضور موسوی، مرکز فرماندهی عملیات پدافند هوایی خلیج‌فارس که متکی به آخرین فناوری روز است آغاز به کار کرد. این مرکز با قابلیت کنترل منطقه وسیع و هدایت مستقیم یگان‌های پدافندی و هوایی ارتش و سپاه مستقر در سواحل جنوب کشور ایجاد شده است و تمامی تحرکات و آمدوشدهای هوایی در آسمان خلیج فارس را با دقت و ریزبینی رصد، پایش و کنترل می‌کند.
فرمانده ارتش همچنین از نقاط جدید استقرار سامانه‌های پدافندی ایرانی در نوار ساحلی خلیج فارس بازدید و با کارکنان این سامانه‌ها دیدار و گفت‌وگو کرد.
بازدید از سامانه‌های راداری و پدافندی ارتش و سپاه شامل سامانه‌های «مطلع»، «طبس»، «تور ام‌یک»، «تلاش»، «مرصاد» و «کیهان» مستقر در عسلویه و خارگ، از برنامه‌های فرمانده قرارگاه پدافند هوایی کشور در این مناطق بود.
فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء(ص) همچنین در روزهای گذشته از پایگاه هوایی شهید اردستانی امیدیه و برخی دیگر از مناطق پدافند هوایی ارتش و سپاه در نقاط مهم، حساس و حیاتی جنوب‌غرب کشور بازدید کرد؛ پایگاه‌هایی که در آنها سامانه‌های دفاعی قدرتمندی همچون اس-300 و سامانه‌های بومی، وظیفه حراست از مرزهای کشور را برعهده دارند. موسوی در این بازدیدها از نزدیک در جریان آمادگی سامانه‌های شبکه یکپارچه پدافندی این منطقه از جمله سامانه‌های اس-300، رعد، مرصاد، فتح 2، طبس، هاگ و مراکز کنترل و فرماندهی یگان‌های ارتش و سپاه قرار گرفت.
در این بازدید، عملیات تغییر موضع سریع سامانه پدافندی برد بلند اس- 300 توسط متخصصان جوان نیروی پدافند هوایی ارتش اجرا و در زمانی کوتاه‌تر از زمان تعیین شده در دستورالعمل‌های مربوطه، این سامانه را عملیاتی و آماده اجرای ماموریت کردند.
در اینجا نگاهی می‌اندازیم به ویژگی‌های برخی از این سامانه‌های دفاعی که توسط فرمانده ارتش مورد بازدید قرار گرفتند.
 مرصاد
 سامانه موشکی زمین به هوای ارتفاع متوسط «مرصاد» متعلق به قرارگاه پدافند هوایی با شلیک چند فروند موشک انواع اهداف هوایی را مورد اصابت قرار داد.
این سامانه ارتفاع متوسط از موشک و خودروی حامل جدید بهره می‌برد که توان تحرک‌پذیری بالایی به آن می‌دهد.
ازجمله دیگر تغییرات ایجادشده در این سامانه می‌توان به دیجیتال شدن بسیاری از تجهیزات مربوطه و نیز افزایش برد رادار آن اشاره کرد.
 مطلع
سامانه مطلع، یک سامانه راداری است. این رادار قابلیت مراقبت هوایی برای کشف و شناسایی اهداف دوبعدی را دارد و محدوده‌ای به شعاع 500 کیلومتر را پوشش می‌دهد.
 طبس
 سامانه پدافند موشکی «طبس» با قابلیت تحرک‌پذیری بالا، مجهز به موشک‌های میان‌برد و ارتفاع متوسط است. این سامانه در سال ۱۳۹۴ تولید شده و یک محصول کاملاً ایرانی است.
طبس در ارتفاع ۲۷ کیلومتری و بُرد ۷۵ کیلومتری قابلیت درگیری با یک هدف را دارد.
«مقابله با هواپیماهای تاکتیکی و استراتژیک»، «مقابله با بالگردها»، «مقابله با پهپادها» و قابلیت کار در شرایط جنگ الکترونیک ازجمله مأموریت‌های طبس است.
 تلاش
 سامانه موشکی تلاش یک سامانه پدافندی است که با حذف سامانه موشکی اس- ۲۰۰ روسی و همچنین جایگزینی سامانه موشکی بومی صیاد ۳ در آن، کاملا بومی شده است.
این سامانه قادر است رهگیری و درگیری با اهداف را به طور توأمان انجام داده و با اهداف مختلف در ارتفاع متوسط و بالا مقابله کند که این قابلیت، از قابلیت‌های فنی و پیچیده این سامانه موشکی است.
هر واحد از سامانه موشکی تلاش بومی، از سه‌خودروی حامل لانچر موشک‌ها و دوخودرو کنترل (فرماندهی) و سامانه راداری، تشکیل می‌شود که بنابر نیاز، لانچرها نیز دو فروندی یا چهار فروند خواهند بود. موشک‌های صیاد 2 و 3 نیز از این لانچرهای به اصطلاح جعبه‌ای یا همان پاتریوتی به سوی هدف شلیک می‌شوند.
 رادار کیهان
سامانه راداری برد بلند کیهان، کاملا داخلی است و هیچ نمونه خارجی ندارد.
این سامانه تمام اشیای پرنده را در مدت زمان دو دقیقه شناسایی می‌کند که این مسأله از ویژگی‌های ممتاز آن به شمار می رود.
 هاگ
هر مجموعه از سامانه هاگ از اجزای متنوعی تشکیل شده که برخی از آنها رادار جست‌وجوی اولیه، رادار ردگیری هدف، بخش فرماندهی، پرتابگر موشک است.
در این سامانه برد رادار جست‌وجو بیش از 100کیلومتر و برد رادار ردگیری بیش از 80 کیلومتر است. هر پرتابگر دارای سه فروند موشک بوده و سامانه توانایی درگیری با یک هدف را دارد. احتمال اصابت موشک به هدف برای سامانه هاگ بیش از 80 درصد است.
موشک هاگ حدود پنج متر طول، 37سانتی‌متر قطر و 638 کیلوگرم جرم دارد. برد نمونه بهسازی شده آن 40 کیلومتر و جرم سرجنگی آن 75 کیلوگرم است. بیشترین سقف پرواز اهداف قابل هدفگیری برای آن در منابع مختلف بین 16000 از 17000 متر و کمترین ارتفاع هدف 30 متر ذکر شده است. این موشک به بیشینه سرعت 2.5 برابر سرعت صوت دست می یابد و کمینه برد آن 1.5 کیلومتر است.
 رعد
سامانه رعد، یک سامانه میانبرد است و بنا بر مطالب منتشر شده، دارای مشخصاتی برتر نسبت به سامانه بوک روسیه است. برد این سامانه 50 کیلومتر و سقف پرواز آن 25 تا 27 کیلومتر عنوان شده است.
 تور    ام -  1

تور   ام-1 سامانه دفاع هوایی کوتاه برد، ارتفاع پایین و تمام متحرک است. این سامانه برای درگیری مؤثر با انواع اهداف هوایی از جمله هواپیماهای بال ثابت و بالگردهای سرنشین دار و بی سرنشین، موشک های کروز و حتی بمب ها و موشک های رها شده از هواپیماها در تمام شرایط آب و هوایی ساخته شده و بهره گیری از رایانه کنترل آتش و سامانه های دیجیتال و استقرار موشک ها به صورت عمودی باعث کاهش زمان واکنش سامانه شده است.
در تور  ام-1 برای خروج موشک‌ها از پرتابگر، از روش پرتاب سرد بهره گیری شده و این سامانه ظرف چند ثانیه پس از اولین شلیک آماده شلیک به هدف بعدی می‌شود. موشک ها به صورت عمودی در داخل پرتابگر جای گرفته‌اند که سبب کاهش حجم مورد نیاز برای استقرار هشت موشک می‌شود.  
 اس- 300
سامانه اس- 300 و خصوصا مدل پی.ام.یو.2 که ایران از روسیه خریداری کرده است یکی از پیشرفته ترین سامانه های دفاع هوایی حال حاضر در جهان محسوب می شود. برد و ارتفاع درگیری بالا، مقاومت بسیار مناسب در برابر جنگ الکترونیک، تحرک بسیار زیاد و همچنین قابلیت شبکه شدن با سایر سامانه های راداری و تسلیحات پدافندی، همه و همه از اس- 300 یک مدافع نیرومند می سازد.
اس-۳۰۰ یک سامانه موشکی سطح‌به‌هوای دوربرد و خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌هاست. هر گردان اس-300 مدل PMU2 شامل چهار خودروی حامل پرتابگر موشک‌هاست که هر خودرو چهار پرتابگر دارد و به غیر از پرتابگرها نیز چندین سامانه راداری، پست فرماندهی و ادوات جانبی دیگر را شامل می‌شود.