چند دلیل قابل قبول برای اینکه این روزها بیل و بیلچه به دست بگیرید
به هوای بهار باغبانی کنید
حالا که از شنیدن خبرهای منفی - که این روزها کم نیستند - خسته شدهاید و حوصله انجام هیچ كاری را هم ندارید، به اولین مركز فروش گل و گیاه و وسایل جانبی آن بروید. كمی در آن فضا قدم بزنید. بوی خاك و برگها را نفس بكشید. به رنگهای بینظیر گلها و به بینهایت رنگ سبزی كه اطراف شما را فراگرفته، خوب نگاه كنید. بعد یك جعبه گل، مثلا پامچال، مینا، بنفشه، مارگریت و... را انتخاب كنید. خاك هم یادتان نرود. بعد به خانه برگردید و گلها را داخل باغچه یا جعبههای خالی از گل لب ایوان بكارید. خواهید دید كه هرچه ترس و اضطراب و ناامیدی است از سر انگشتان شما به خاك میریزد و آرام میشوید. آنقدر آرام كه اصلا یادتان میرود فلانی چه گفت و چه كرد... روزهای آخر اسفند و نزدیك شدن به بهار را بهانه كردیم تا درباره اثرهای جسمی و روانی مثبت باغبانی با هم صحبت كنیم.
از سوی انجمن سلامت روان آلمان، برای بررسی تاثیر باغبانی و مطالعه برای كاهش استرس انتخاب شدند. گروه مطالعه باید به مدت یك ماه، هر روز به مدت 30 دقیقه مطالعه كرده و گروه باغبانی، روزانه به مدت نیمساعت، باغبانی انجام میدادند. پس از گذشت این مدت، نتیجه بررسی نشان داد نه تنها میزان استرس گروه باغبانی كاهش یافته، بلكه سطح ترشح هورمون « كورتیزول» - موسوم به هورمون استرس-
در این گروه كاهش چشمگیری
داشته است.
بالا رفتن سطح كورتیزول نه تنها زمینهساز استرس و اضطراب است، بلكه میتواند عوارض جانبیای مانند اضافه وزن و چاقی، اختلال در حافظه و یادگیری و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را نیز به دنبال داشته باشد. در این پژوهش مشخص شد كاهش میزان كورتیزول باعث افزاش میزان هورمونی از مغز میشود كه به افزایش اعتماد به نفس افراد نیز كمك میكند.
محافظ قلب و رگها
كاشت گل و گیاه و رسیدگی روزانه به گلدانها یا گلهای باغچه، میتواند معادل حدود دو ساعت و نیم ورزش مفید در طول هفته باشد. با این میزان تحرك بدنی، خطر سكته قلبی و مغزی كاهش مییابد. به این دلیل كه چربی اضافی در دیواره رگها رسوب نكرده و از سوی دیگر تحرك بدنی، دستگاه گردش خون را به فعالیت و جریان بهتر وادار میكند. اگر به مدت 10 دقیقه، هر روز، زیر نوی ملایم آفتاب باغبانی كنید، ویتامین دی مورد نیاز برای حفظ سلامت قلب نیز تامین خواهد شد. بهترین شكل و مدت زمان باغبانی، 15 دقیقه صبح و 15 دقیقه نزدیك به غروب آفتاب است. این كار هم باعث تقسیم زمان تحرك بدنی شده و هم اینكه در آستانه غروب دچار استرس و اضطراب نخواهید شد.
ورزش دست
با بالا بردن دستها اصطلاحا عضلهها خشك شده و تحلیل میروند. به همین دلیل دست و پا، كیفیت حركتی و مهارت سابق خود را از دست میدهند. اما باغبانی كه تركیبی از حركتهای مختلف در هنگام استفاده از وسایل مختلف باغبانی اعم از قیچی، بیل، بیلچه، اره و... است، نوعی فیزیوتراپی طبیعی برای دستهاست. به همین دلیل باغبانی میتواند علاوه بر حفط مهارتهای دست و تقویت جایگاه فرماندهی این كارها در مغز، به بازیافت بعضی از مهارتها نیز
كمك كند.
دشمن فراموشی
بیماری فراموشی یا آلزایمر، بیماری مرموزی است كه دانشمندان دلیل درست و دقیقی برای آن پیدا نكردهاند؛ جز اینكه زوال سلولهای مغز و تحلیل عملكرد آنها، زمینهساز ابتلا به آلزایمر است. اما پژوهشها نشان میدهد باغبانی تا 47 درصد میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را كاهش دهد! كه آمار امیدواركننده و بالایی است. اما چرا باغبانی چنین اثری دارد؟ باغبانی مجموعهای از فعالیتها شامل، مهارتهای دست و پا، حركتهای كششی و مقاومتی بوده و از سوی دیگر باعث بالا بردن توان حل مساله، تصمیمگیری و مهارت جسمی و روانی مختلف است. به همین دلیل هم سلولهای مغز اعم از حركتی و حسی را دائما در حال تحریك و حركت نگهداشته و به این ترتیب خطر ابتلا به آلزایمر را كاهش میدهد.
دوست سیستم ایمنی
گلكاری و خاك بازی! باعث تقویت عملكرد سیستم ایمنی بدن میشود. بله! درست است. البته كه بیشتر مواقع با دستكش باغبانی میكنیم؛ اما باكتری مقیم خاك به نام «مایكوباكتریوم واسهآ» كه به شكل طبیعی در خاك زندگی كرده و از طریق باغبانی زیر ناخنها یا به چینهای دست ما وارد شده و به بدن راه پیدا میكند. این باكتری باعث بالارفتن عملكرد سیستم ایمنی شده و درنتیجه مانع از ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا دیگر بیماریهای فصلی مانند حساسیت ناشی از سرما و سوز هوا میشود.
اول ایمنی، بعد باغبانی
مثل هر كار دیگری، باید پیش از شروع و درحین انجام كار، به مواردی دقت كنیم تا دچار آسیب نشویم.
به وزن دقت كنید: برای بلند كردن گلدانها، جعبههای گل، كیسههای خاك و كود و... حتما از دیگران كمك بگیرید. به این دلیل كه بلند كردن اجسام سنگین میتواند به سلامتی دستها، گردن، زانوها و كمر آسیب برساند.
به بو دقت كنید: اگر درحال سمپاشی هستید، اگر ماده خاصی را به گیاه اضافه میكنید و... حتما از ماسك استفاده كنید.
به پوست دقت كنید: برای حفاظت از پوست، بهویژه اگر به كود حیوانی دست میزنید، حتما از دستكش استفاده كنید. مراقب پاره شدن دستكش باشید. علاوه براین اگر پوست دست شما حساس است، حتما بعد از مدتی كار و عرق كردن پوست دست داخل دستكش، دستكش را درآورده و دستها را خشك كنید و دوباره دستكش بپوشید. این كار در صورتی كه از دستكش یك بار مصرف جراحی برای باغبانی استفاده میكنید- كه بهتر است استفاده نكرده و از دستكش باغبانی استفاده كنید- حتما توصیه میشود.
به آفتاب دقت كنید: اگر برای مدتی قرار است زیر نورآفتاب باغبانی كنید، حتما از كلاه حصیری با لبه بلند و كرم ضدآفتاب برای پوست صورت و دست استفاده كنید. علاوه بر این بهتر است از عینك آفتابی استفاده كنید تا بازگشت اشعه آفتاب به چشم شما آسیب نرساند.
به تعریق دقت كنید: تحرك بدنی در باغبانی زیاد است. بنابراین باید به چند نكته دقت كنید. نخست اینكه در حین باغبانی حتما آب بنوشید. دوم اینكه حتما زمانی را برای استراحت درنظر بگیرید و سوم اینكه در زمان استراحت برای اینكه دچار سرماخوردگی یا گرفتگی عضلهها در اثر تغییر دمای بدن نشوید، حتما بالاپوش بپوشید.
به وسیله مناسب دقت كنید: برای انجام هر كاری، حتما از وسیله مناسب آن و از نوع خوب و مرغوب استفاده كنید. برای مثال برای كاشتن درختچهها حتما از بیل و برای كاشتن گلهای كوچك از بیلچه استفاده كرده و برای درآوردن پیاز گلها از كجبیل كمك بگیرید. این كار باعث میشود تا اولا به گل و گیاه موردنظر آسیب وارد نشده و دوم اینكه به بدن خود شما آسیب وارد نشود.