كرونا و كنكوری كه آب رفت
آمارهای منتشرشده پیش از برگزاری آزمون دكتری نشان می‌دهد در این آزمون ۱۷۹ هزار و ۷۰۴ نفر ثبت‌نام كرده‌اند، همین آمار نشان می‌دهد ثبت‌نام‌كنندگان دكتری امسال نسبت به سال گذشته كاهش 16 هزار نفری داشته است. اما تعداد نفراتی كه با وجود همه تعویق و لغوهای این آزمون پای كار ماندند و كارت ورود به جلسه گرفتند چیزی حدود 127 هزار نفر بود، به این مفهوم كه حدود 52 هزار نفر با وجود ثبت‌نام، قید گرفتن كارت ورود به جلسه را زدند. هنوز از سوی سازمان سنجش تعداد دقیق شركت‌كننده‌های آزمون دكتری اعلام نشده است. یعنی آماری كه نشان دهد از همین 127 هزار نفری كه كارت ورود به جلسه آزمون دكتری را گرفته بودند چند نفر در آزمون دكتری شركت كردند. اما نماینده تام‌الاختیار سازمان سنجش در دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید در این حوزه حدود 31درصد افراد غایب بودند. آن‌طور كه از حرف‌های جواد ساده می‌توان متوجه شد او به صورت تقریبی غایب این كنكور دكتری در سراسر كشور را حدود 30‌درصد عنوان كرده است. اگر ایندرصد را به تمام كشور تعمیم بدهیم باید نتیجه گرفت حدود 38هزار نفر از 127 هزار نفری كه كارت ورود به جلسه داشته‌اند در این آزمون شركت نكردند كه عدد قابل توجهی است و دلیلی جز هراس موجود برای آن نمی‌توان متصور بود.
عكس‌های قدیمی آزمون تازه
توجه افكار عمومی به برگزاری آزمون دكتری از جهتی مهم بوده كه قرار است به زودی كنكور كارشناسی ارشد با حضور نزدیك به 700 هزار نفر و البته كنكور سراسری با حضور بیش از یك میلیون داوطلب برگزار شود. رعایت پروتكل‌های بهداشتی در برگزاری این آزمون هم به همین دلیل زیر ذره‌بین رسانه‌ها قرار گرفته است. هر چند مسوولان سازمان سنجش معتقدند این پروتكل‌ها به دقت رعایت شده و كوتاهی‌های اندك صورت‌گرفته را نباید به كل آزمون تعمیم داد. ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش كشور درباره میزان رعایت شیوه‌نامه بهداشتی در كنكور دكتری می‌گوید: « تمامی مسائل بهداشتی به داوطلبان و حوزه‌ها ابلاغ شده بود اما این‌كه در كل روند اجرای یك پروژه ملی چند عكس منتشر شود كه داوطلبی ماسك خود را برای چند لحظه پایین آورده كه به عنوان مثال آب بخورد، نمی‌شود كل روند آزمون را زیر سوال برد.» او حتی به صورت تلویحی صحت عكس‌های منتشرشده را هم زیر سوال می‌برد: «اتفاق دیگری كه افتاده این است كه از سایر آزمون‌ها یا آزمون‌های قدیمی عكس منتشر كرده و اظهار می‌كنند كه كنكور دكتری ۹۹ سازمان سنجش است. نمی‌توان آنها را صحت‌سنجی كرد.»  آن‌طور كه رئیس سازمان سنجش می‌گوید اخبار نادرست و غیرمستند در این رابطه خیلی زیاد است. ابراهیم خدایی ادامه می‌دهد: «عكس آزمون استعدادهای درخشان كه تجمع خانواده‌ها را روبه‌روی محل برگزاری آزمون نشان می‌دهد، به كنكور دكتری منتسب كردند؛ تا اطلاعات درست اعلام نشود نمی‌توان این اظهارات و عكس و فیلم‌ها را صحت‌سنجی كرد.»  همه اینها شیطنت رسانه‌ای مورد نظر سازمان سنجش باشد یا حقیقتی كه مد نظر برخی شركت‌كننده‌‌‌هاست، محسن فرهادی معاون فنی مركز سلامت محیط و كار وزارت بهداشت به برگزاری این آزمون نمره قبولی داده است. او گفته است: « در مجموع می‌توان نمره قبولی را به نحوه برگزاری آزمون كنكور دكتری داد و به رعایت پروتكل‌های بهداشتی آزمون‌ها نیز نمره ۱۵ یا ۱۶ را می‌دهیم.»
گلایه‌ها؛ ادعا و تكذیب
آن‌طور كه از حرف‌های شركت‌كننده‌های آزمون دكتری می‌توان متوجه شد پروتكل‌های بهداشتی در بسیاری از حوزه‌ها آن‌طور كه باید برقرار نبوده است. پاسخ ابراهیم خدایی رئیس سازمان سنجش به این نكته «تكذیب» ماجراست. برخی دیگر از داوطلبان هم از عدم حضور درست مراقبین و سهولت تقلب گفتند. پاسخ سازمان سنجش به این عده هم تقلیل این گلایه به «ادعا» بود. ابراهیم خدایی اعلام كرد: « این مسائل ادعاست و سایر داوطلبان اگر تخلفی در آزمون دیده‌اند با سند به سازمان سنجش گزارش كنند، این گزارش‌ها بررسی و اگر تخلفی صورت گرفته باشد پیگیری می‌شود. در این شرایط وقتی مراقبان نزدیك شوند، داوطلبان می‌گویند شیوه‌نامه رعایت نشد و وقتی به داوطلب نزدیك نشوند شاهد اظهارات این‌چنینی هستیم.»  


برسد به‌دست رئیس‌جمهور!
شیب ابتلا و میزان مرگ و میرهای كرونا در كشور در حال افزایش است. از روزهای رویایی اردیبهشت‌ماه كه میزان فوتی‌های كرونا به زیر 30 نفر در روز رسیده بود تا این روزها كه بیش از 200 نفر است اتفاق‌های بسیاری افتاده است. برگزاری كنكور اما همچنان یكی از چالش‌های موجود است كه یك سوی آن وزارت بهداشتی قرار دارد كه كم‌جان و بی‌رمق تنها توصیه می‌كند و سوی دیگرش وزارت علومی قرار دارد كه مصر به برگزاری كنكور است.  پنج روز پیش حسینعلی شهریاری رئیس كمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به حسن روحانی خواستار لغو موقت همه كنكورهای سراسری شد. هر‌چند برگزاری آزمون دكتری نشان داد دولت چندان توجهی به خواسته مجلس در این حوزه ندارد. دو روز پیش اما نامه مجمع انجمن‌های گروه پزشكی ایران به رئیس جمهور هشدار هولناكی به‌همراه داشت. این انجمن در بخشی از نامه خود خطاب به حسن روحانی نوشته بود: «حضور در تجمعات بزرگ مثل كنكور بدون رعایت شرایط لازم باید اكیدا ممنوع شده و بر ممنوعیت آن نظارت جدی و انضباطی اعمال شود.»  در این نامه، مجمع انجمن‌های گروه پزشكی ایران به روحانی هشدار داده در صورت ممنوع نكردن كنكور و اجتماعات مشابه «اگر امروز روزانه 200 مرگ و 2000 ابتلا ثبت می‌شود بر اساس برخی پیش‌بینی‌ها در صورت عدم رعایت جدی دستورالعمل‌ها در سه ماه آینده این آمار تا 1600 مرگ در روز هم افزایش خواهد یافت.»


سختگیری مناسب درباره ماسک زدن
علیرضا میرزایی، رشته مهندسی مکانیک
دانشگاه کاشان
در محل برگزاری آزمون ما سختگیری مناسبی درباره رعایت پروتکل‌ها داشتند و همچنین تمام مراقب‌ها خودشان از ماسک و دستکش و شیلد صورت استفاده می‌کردند اگر کسی ماسکش را برمی‌داشت به او تذکر جدی می‌دادند. اما فاصله صندلی‌ها چندان فرقی با قبل نداشت و چون حدود 50درصد داوطلبان غایب بودند، فاصله اجتماعی رعایت شده بود. مشکل اصلی ما این بود که آزمون با 30 دقیقه تاخیر آغاز شد که ظاهرا این مساله به صورت سراسری در کشور اتفاق افتاد، اما همین موضوع تا حدودی ما را کلافه کرد. هنگام ورود به حوزه نیز تب‌سنجی انجام می‌شد و به جای بازرسی بدنی نیز از دستگاه X-Ray استفاده کرده بودند که این هم اقدام مناسبی برای جلوگیری از سرایت کرونا محسوب می‌شود. 


از گرمای شدید کلافه شدیم
محمد فروتنی، رشته ریاضی کاربردی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مشکل اصلی ما این بود که هوای سالن محل برگزاری آزمون بسیار گرم بود و کولر ضعیفی هم در سالن گذاشته بودند. البته پنجره‌ها را باز گذاشته بودند و به نوعی تهویه مطبوع اتفاق می‌افتاد، اما بازهم از گرمای شدید کلافه شده بودیم. همین مساله باعث می‌شد خیلی‌ها در حین برگزاری آزمون، ماسک خود را از روی صورت‌شان بردارند که البته در این صورت با تذکر شدید مراقب‌ها مواجه می‌شدند. همچنین فاصله صندلی‌ها باهم کاملا مثل قبل بود و این‌طور نبود که برای رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی اقدام خاصی انجام داده باشند. البته چوندرصد بالایی از داوطلبان غایب بودند، سالن ما خیلی شلوغ نشد. اما بعد از برگزاری آزمون صف نسبتا شلوغی برای پس گرفتن گوشی‌های همراه پشت غرفه‌های مربوط ایجاد شده بود.



پروتکل‌ها رعایت شد
‌مصطفی ظاهری
مدیرتکنولوژی دانشگاه شهید عباسپور تهران
  همه‌چیز آن‌طور بود که باید باشد؛ فاصله داوطلبان از هم زیاد بود. آزمون در سالن‌های بسیار بزرگ دانشگاه برگزار شده بود. پذیرایی هم طوری بود که هرکسی باید خودش آن را برمی‌داشت و فقط دست خودش به آن می‌خورد. ماسک اجباری بود و کسی را بدون ماسک ندیدم.
البته نقطه ضعف  آنجا بود که اگر کسی ماسک نداشت، خودش باید از دانشگاه خارج می‌شد و ماسک تهیه می‌کرد؛ یعنی در محیط دانشگاه فکری برای تهیه ماسک داوطلبانی که ماسکی همراهشان ندارند، نشده بود.
به نظرم حدود 40درصد داوطلبان‌  در آزمون حضور پیدا نکرده بودند‌ مثلا در یک سالن حدودا 60 نفره، 27 نفر غایب بودند.  




تهویه‌ نامناسب
فرشاد میریان، رشته مهندسی هسته‌ای
دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی
دانشگاهی که در آن امتحان دادم، اصلا محل مناسبی برای برگزاری آزمون دکتری نبود، زیرا در سالنی که ما نشسته بودیم، هیچ پنجره‌ای وجود نداشت و دو کولر هم اول و آخر سالن گذاشته بودند که البته وجود آنها اصلا تاثیری در کاهش گرمای هوا نداشت، اما روشن بودن همین کولرها وقتی پنجره‌ای در سالن وجود نداشته باشد، باعث گردش کرونا در هوا می‌شود و بنابراین اصلا تهویه سالن ما مناسب
نبود.  همچنین در محلی که بیش از 400 نفر برای برگزاری آزمون آمده بودند، فقط دو سرویس بهداشتی وجود داشت که همین مساله ما را بابت استفاده از این سرویس‌ها خیلی نگران می‌کرد.
همه اینها باعث شد شخصا در 30 دقیقه انتهایی آزمون، تمرکزم را به طور کامل از دست بدهم.


ماسكی كه زده نشد
میلاد موسوی، رشته كشاورزی
دانشكده شیمی دانشگاه تبریز
 مهم‌ترین نكته‏ای كه من به آن توجه كردم و برایم مهم بود، این كه برخی داوطلبان، بدون ماسك حاضر شده بودند و بدتر این كه مسؤولان برگزاری، به كسانی كه ماسك نزده بودند، تذكر نمی‎دادند. ابتدای محل‌ ورودی، گروه پزشكی، تب داوطلبان را می‌سنجیدند‌. صندلی‌ها در سالن مستطیل‎شكل دانشكده شیمی، ‌در فاصله‏های نزدیك به هم_كمتر از یك و نیم متر_چیده شده بود. تعداد داوطلبان این سالن، بیشتر از 250 نفر بود و بدترین اتفاق این است كه بسیاری از افراد در حین آزمون، ماسك را از صورت برداشته بودند. وقتی تهویه مناسبی وجود نداشته باشد، برداشتن ماسك عجیب نیست.



باید تست كرونا بدهم
امین سیدی، رشته ادبیات
 دانشگاه علوم تحقیقات‌ تهران
 به خاطر گرمی هوا و عجله برای رسیدن به‌موقع به آزمون، عرق كرده بودم و دمای بدنم بالا بود؛ اما تیم پزشكی، به خاطر دمای تب بالا، واكنشی نشان ندادند. بدترین اتفاق این است كه كسی به برگه خوداظهاری سلامت من توجه نكرد و بدون بررسی این برگه، اجازه ورود به محل برگزاری آزمون را پیدا كردم. اینها اما تمام ماجرا نیست. در محل برگزاری ما، برگه‌های سوال اشتباهی پخش شد. همه به بسته‏ها دست زدند و بعد از این كه متوجه شدند برگه‏ها اشتباه پخش شده است، دوباره آن را از ما گرفتند. فكر می‏كنم بعد از دو هفته، باید همه كسانی كه در سالن ما بودند، تست كرونا دهند.



یک کنکور بهداشتی
علیرضا سلیمانی رشته فلسفه تعلیم و تربیت
دانشگاه علم و صنعت تهران
در داخل محل آزمون ‌ در سالنی که گنجایش چیدن سه تا چهار ردیف صندلی را داشت، فقط دو ردیف صندلی چسبیده به دیوار چیده شده بود و فاصله زیادی در بین راهرو خالی بود.‌ اما متاسفانه هرچه در قسمت ورودی و صندلی‌های داوطلبان فاصله اجتماعی مناسب رعایت شده بود، در قسمت تحویل امانات داوطلبان، ازدحام زیادی شکل گرفته بود‌. از لحاظ پنجره و تهویه هم آزمون ما در ساختمانی تقریبا نوساز بود که تهویه بسیار خوبی داشت.  ‌ براساس گفته سازمان سنجش، عوامل آزمون باید با ماسک و شیلد و گان در جلسه حاضر می‌شدند که فقط به یک ماسک اکتفا کرده بودند.



مثل دوران قبل از کرونا
لیلا احمدی،رشته منابع آب
دانشکده فنی مهندسی جدید دانشگاه اصفهان
  هیچ کدام از نکاتی که سازمان سنجش اعلام کرده بود باید در محل آزمون رعایت شود، مثل فاصله‌گذاری و اجبار ماسک، عملی نشده بود. صندلی ما در راهروی تقریبا بزرگی بود، اما هیچ منعی برای ورود کسانی که ماسک نداشتند وجود نداشت.
چیدن صندلی‌ها هم درست مثل سال‌های قبل بود و انگار نه انگار کرونایی وجود دارد. حتی صندلی‌ها آن‌قدر خاک داشت که انگار آنها را از بین خاک‌های باغ اطراف دانشگاه آورده بودند.‌ تنها چیزی که در بین همه نکات گفته شده انجام شد، فقط تب‌سنجی ورودی دانشگاه بود.