خشم اژدهای زرد از ائتلاف پنج چشم

آمریکا و متحدان امنیتی آن برشدت منازعات همه‌جانبه خود با چین افزوده‌اند

خشم اژدهای زرد از ائتلاف پنج چشم

کاخ سفید و متحدان آن، منازعه همه‌جانبه‌ای را در ابعاد امنیتی، سیاسی و منطقه‌ای علیه پکن آغاز کرده‌اند. این موضوع، خود را در مناقشات هنگ‌کنگ، تایوان، تبت و تحرکات نظامی اخیر بازیگران هم‌پیمان غربی در دریای چین جنوبی نشان داده است. در این میان، مقامات چینی به واشنگتن و متحدان آن در خصوص استمرار این روند هشدار داده‌اند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند ترامپ، قصد دارد قبل از ترک کاخ سفید، برشدت و دامنه منازعات همه‌جانبه واشنگتن و متحدان آن علیه پکن بیفزاید.گرچه ژاپن و کره جنوبی به‌عنوان دو متحد آمریکا در شرق آسیا، نسبت به این تحرکات به دیده تردید می‌نگرند، اما به نظر می‌رسد واشنگتن سعی دارد باهم پیمانان غربی خود این پروسه خطرناک را پیش ببرد. نکته مهم‌تر این‌که دموکرات‌ها نیز مانند جمهوریخواهان، خواستار مهار همه‌جانبه چین هستند، اما در روش‌های خود، تفاوت‌هایی جزئی با دولت ترامپ دارند. وزرای خارجه پنج کشور استرالیا، نیوزیلند، انگلیس، کانادا و آمریکا، مقامات چینی را به بازنگری در سیاست منطقه‌ای خود (در شرق آسیا) فراخوانده و خواستار تجدیدنظر پکن در استراتژی‌های خود شده‌اند. این پنج کشور عضو ائتلاف «پنج چشم» برای تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی در این زمینه هستند.

ائتلاف پنج چشم در یک نگاه
اتحادیه‌ اطلاعاتی پنج چشم، شامل پنج کشور نیوزیلند، آمریکا، استرالیا، بریتانیا و کاناداست. این کشورها عضو توافقی امنیتی و چندجانبه هستند که هدف از تشکیل آن‌هم افزایی امنیتی و جاسوسی این کشورها در قبال دیگر بازیگران بین‌المللی است. ریشه‌های شکل‌گیری ائتلاف پنج چشم را می‌توان در دوره پس از جنگ جهانی دوم و هنگامی یافت که نیروهای متفقین، منشور آتلانتیک را برای رسیدن به اهداف خود برای جهان پس از پایان جنگ نوشتند. در طول جنگ سرد، تمرکز اصلی این ائتلاف  روی منازعه امنیتی با شوروی سابق بنانهاده شده بود. آنها در دوران جنگ سرد تصمیم گرفتند در رویکردی مشترک بر ارتباطات اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و بلوک شرق نظارت کنند. اما امروز و درحالی‌که نزدیک به سه دهه از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و فروپاشی بلوک شرق گذشته ، این ائتلاف میلیاردها تماس شخصی مردم جهان را نظارت می‌کند.این جاسوسی آشکار در سایه انفعال سازمان‌های بین‌المللی، به‌خصوص سازمان ملل متحد صورت می‌گیرد. در حال حاضر  چین به کانون اصلی تمرکز ائتلاف پنج چشم تبدیل‌شده است.
هشدار چینی‌ها به ائتلاف پنج چشم
هشدارهایی که اخیرا  از سوی اعضا ائتلاف پنج چشم و در قبال مسائل جاری در حیاط‌خلوت پکن رخ می‌دهد، منجر به خشم مقامات چینی  شده است. در چنین شرایطی احتمال دارد چینی‌ها اقدامات آشکار و مستقیمی را در این منازعه تمام‌عیار علیه بازیگران غربی صورت دهند. ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین در اظهاراتی صریح خطاب به اعضای ائتلاف پنج چشم اظهار کرده است: « اوضاع در هنگ‌کنگ (و دیگر مناطق شرق آسیا) یک موضوع داخلی است که فقط به چین مربوط است و کشورهای عضو ائتلاف پنج چشم اگر جرأت تهدید حاکمیت و امنیت چین را داشته باشند، بینایی خود را به خطر می‌اندازند. صرف‌نظر از این‌که آنها پنج چشم داشته باشند یا 10 چشم، اگر جرأت آسیب رساندن به حاکمیت چین، امنیت و منافع توسعه‌ای آن را به خود بدهند، باید مراقب باشند که کور نشوند.» چین بارها انزجار شدید خود را نسبت به نقض آشکار قوانین بین‌المللی و منشورهای روابط بین‌الملل از سوی کشورهای مذکور و همچنین اظهارات غیرمسؤولانه آنها درباره هنگ کنگ که موضوعی داخلی است، ابراز کرده است. درهرحال، قطعا با حضور بایدن در رأس هرم قدرت اجرایی کاخ سفید، ائتلاف پنج چشم به فعالیت خود علیه پکن پایان نخواهد داد. این موضوع در جریان گردش مکرر قدرت میان دو حزب سنتی آمریکا (دموکرات‌ها و جمهوریخواهان) به اثبات رسیده است.
هشدار معنادار کیسینجر به بایدن
در این میان، برخی استراتژیست‌های آمریکایی می‌گویند  شدت گرفتن منازعات امنیتی آمریکا و متحدان آن با پکن درنهایت منجر به ایجاد هزینه‌های سخت و غیرقابل‌جبران برای کاخ سفید و ایالات‌متحده خواهد شد.
 در تازه‌ترین این موارد، هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا به بایدن توصیه کرده است  به‌سرعت در پی احیای روابط با چین باشد، چراکه در غیر این صورت، خطر درگیری نظامی بین این دو کشور وجود دارد. کیسینجر در دوران ریاست جمهوری ترامپ،به‌خصوص در ماه‌های اخیر بارها به رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا در خصوص عدم توانایی وی در کنترل منازعه با پکن و احتمال شکل‌گیری جنگ سردی دوباره در نظام بین‌الملل هشدار داده بود.
 بااین‌حال به نظر می‌رسد ترامپ و همراهانش تا آخرین لحظه حضور در کاخ سفید درصدد تقویت مؤلفه‌های درگیری و منازعه با چین خواهند بود. در چنین شرایطی،چهار متحد غربی دیگر آمریکا در ائتلاف پنج چشم نیز می‌توانند به قربانیان چنین منازعه تمام‌عیاری تبدیل شوند.