نگاهی به یک کتاب پر فروش
آمریکا چگونه آمریکا شد
اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم بود که اولین گروههای مهاجران اروپایی در جزیرهای بکر و پرتنعم قدم گذاشتند تا تاریخ سدههای 19 و 20 را رقم بزنند. یک مقایسه تاریخی کوچک میگوید همان سالها که ساکنان جدید قاره آمریکا، برای دستیابی به موقعیت و درآمدی که در موطن خود از آن محروم بودند یا فرار از سلطه و نظام حاکم در کشورشان یا هر دلیل دیگری به این قاره آمدند، این سوی کره خاکی شاهد آخرین سلسله پادشاهان قدرتمند و حکومتهای مقتدر بود. همان زمان که در غرب عالم موتور پیشرفت علم و تکنولوژی روی غلتک افتاده بود و قاره آمریکا به پایتخت جدید تمدنی تبدیل میشد، نزاع و درگیری بین عثمانی و صفوی بالا گرفته بود. عثمانی تا جنگ جهانی اول و 400 سال بعد جان سالم بهدر برد، ولی صفویه روز به روز به ضعیفتر شد تا جای خود را به قاجار داد و قاجار هم به پهلوی. در همه این سالها که ایران پاره پاره میشد، کشور تازهتاسیس آمریکا پارههای جدیدی را به نقشه جغرافیایی خود میافزود. چه شد که تکهزمینهای اعطایی ملکه انگلستان با سکنهای که تحت حکومت او تعریف میشدند، بدل به کشوری شد که تعیینکننده نتیجه جنگهای جهانی باشد و از شرق تا غرب گیتی، حکومتهایی را تاسیس کند و حکومتهایی را نابود؟ چگونه آمریکای مستعمره طی دو قرن به جایی رسید که بشود صاحبخانه سازمان ملل متحد؟
آنطور که فرانک الشوئل، نویسنده کتاب تاریخ ایالات متحده در کتابش مینویسد؛ تا سال 1789 ایالات متحده شامل 13 حکومت تابع بریتانیای کبیر بود، که با وجود مجلس قانونگذاری، استقلالی از خود نداشت و لندن با داشتن حق وتو، بر کوچکترین تصمیمات این حکومتها نظارت و مدیریت داشت. در واقع 13 ولایت جزو مایملک ملکه بودند و تابع بریتانیا. به قول روشنفکران آمریکایی؛ قارهای تحت حاکمیت یک جزیره بود، مثل اینکه قمری بزرگتر از سیاره خود باشد.
تاریخ شکلگیری کشوری که امروز مختصات آمریکا را دارد، از همینجا آغاز شد. 200 و اندی سال پیش برای اولین بار این 13 کشور به یک حکومت واحد رسیدند و برای اولین بار مجلس قانونگذاری تشکیل دادند تا مستقلا و بدون نظارت بریتانیا برای خود قانون تعیینکنند.
فقط 220 سال از شروع دوره زعامت اولین رئیس حکومتی که زمام اداره آمریکا را به عهده گرفت، میگذرد. یک مقایسه کوتاه با سایر ملل و ساکنان زمین نشان میدهد 160 سال برای یک کشور و یک ملت، عمر کوتاهی است تا از روزهای وابستگی به جایی برسد که معادلات حاکم بر دنیا و روابط دیگر ملل را تحتتاثیر قرار دهد، بشود یکی از دو ابرقدرت درگیر جنگ سرد و مقابل روسیه با سابقه حکومت تزاری و سالها استعمار بایستد.
کتابی برای شناخت عملکرد آمریکا
احتمالا دانستن وقایع این سالها و فهمیدن اینکه چه تصمیمات و عملکردهایی طی این چند سال، آمریکا را از مجموعه چند تکه حکومت مستعمره، به ایالات متحده آمریکا تبدیل کرد، حس کنجکاوی همه ما را قلقلک میدهد.کتاب آمریکا چگونه آمریکا شد، از همان سالهای سکونت سرخپوستان شروع میشود.
از اولین ساکنان و کاشفان جدید این قاره دورافتاده میگوید که از اسپانیا، فرانسه، بریتانیا و... به دنبال ذخایر و زمینهای بیحدوحصر راهی شدند تا استعمار و استبداد سلطنت انگلستان تا جنگهای استقلال و انقلاب آمریکا. از اولین جرقههای شکلگیری یک حکومت مستقل از 13 کشوری که هرکدام حکومت مستقل خود را داشتند و شدند 13 ایالت یک نظام فدرالی واحد که هرساله بخشهای جدید را به لطایفالحیلی و مدیریتی که شرح داده میشود، از قاره جدید آمریکا به خود الصاق کردند و امروز این کشور را با 50 ایالت میشناسند که هنوز هم پس از گذشت دو قرن هرکدام قوانین و مدیریت مختص به خود و متفاوتی را تحت یک نظام واحد تجربهمیکنند.
از منازعات و درگیری با بریتانیا در سالهای ابتدای شکلگیری و استقلال آمریکا تا تبدیل شدن به همپیمان و حامی بریتانیا در جبهه متفقین میگوید. آمریکا به دور از ویرانیهای جنگ با فروش محصولات و تولیدات صنعتی بهخصوص اسلحه، بیشترین بهره را برد و با اعزام سربازان خود از هزاران کیلومتر دورتر و اعمال نفوذ در مدیریت جنگ، بیشترین تاثیر را بر سرنوشت آن داشت.
مدیریت همین وقایع و تصمیمات بعد از آن بود که کمک کرد تا آمریکا تبدیل به بازیگر اصلی جامعه جهانی در سالهای بعد شود.
خواندن ریز تصمیمات و سیاستگذاریها، طی یکقرن و نیم از زبان استاد تاریخ آمریکایی که به شکل واضحی حامی و همراه سیاستهای این کشور است، میتواند یک تصویر کلی و همهجانبه از آغاز سکونت تا دوران جنگ سرد ارائه کند. تصویر بیطرفانه ای که در این کتاب ارائه شده است میتواند تا حد بسیاری در ترسیم درست چهره نظام حاکم بر ایالات متحده در این سالها کمک کند.
آمریکا علیه آمریکا
حضرت آیتا... خامنهای رهبر انقلاب آبانماه امسال در بخشی از سخنانشان درباره شرایط امروز آمریکا، به مطالعه کتابی اشارهکردند که انحطاطنظامی و سیاسی آمریکا را نشان میدهد. از آن پس اینگونه آثار در مرکز توجه قرار گرفت؛ آثاری که به قلم نویسندگان و پژوهشگران آمریکایی نوشتهشدهاند و متبادرکننده این مفهوم به ذهن مخاطب هستند: «آمریکا علیه آمریکا»
با توجه به اشاره رهبرانقلاب در مورد مطالعه کتابی درباره انحطاطساختارسیاسی آمریکا، همان ایام حدس و گمان غالب این بود که اشاره رهبرانقلاب به کتاب «ترس» یا «وحشت» اثر باب وودوارد بودهاست و این کتاب با اقبال بالایی روبهرو شد. کتاب «وحشت؛ ترامپ در کاخسفید» به قول مخاطبانش، نگاهی ترسناک به داخل کاخسفید ترامپ دارد. باب وودوارد نویسنده اینکتاب متولد سال ۱۹۴۳ یکی از نویسندگان و خبرنگاران آمریکایی است. او به خاطر تهیهگزارش رسوایی واترگیت، شهرت پیدا کرد و اینرسواییها به تحقیقات مختلفی از طرف دولتآمریکا انجامید که به استیضاح و استعفای ریچاردنیکسون، رئیسجمهوری سابق آمریکا انجامید. وودوارد از سال ۱۹۷۱ برای واشنگتنپست کار کرده و ۱۸کتاب نوشته که ۱۲عنوانش از کتابهای سیاسی پرفروش بودهاند. او دو جایزه پولیتزر هم در کارنامه دارد.از جمله کتابهای دیگری که با محوریتآمریکا منتشر شدهاست میتوان به، «آتش و خشم» نوشته مایکل ولف اشارهکرد که توسط انتشارات مهراندیش منتشر شدهاست.
کتاب «خیلیزیاد، اما همیشه ناکافی» هم یکی دیگر از آثار افشاگرانه علیه ترامپ و سیاست امروز آمریکاست که چندی پیش ترجمه فارسیاش به قلم محمدخجسته توسط انتشاراتنگاه منتشر شد. اینکتاب به قلم مریترامپ، برادرزاده رئیسجمهوری فعلی آمریکا نوشتهشده که ترجمهاش در ایران، ۲۵مرداد منتشر شد و ۲۷مرداد به چاپدوم رسید.
یکی دیگر از کتابهایافشاگرانهآمریکاییها کتاب جانبولتون، سیاستمدار تندروی ضد ایرانی آمریکاست. اینکتاب که طی مدتکوتاهی با چندترجمه مختلف در ایران عرضه شد، در برگیرنده خاطرات ۱۸ماهه حضور بولتون در دولتترامپ و جایگاه مشاور امنیتملی اوست. نام کتاب نیز «اتاقی که در آن اتفاق افتاد (خاطرات کاخسفید)» است.
کتاب «نه گفتن کافی نیست! (ظهور ترامپیسم: ظهور بحرانهای فزاینده)» نوشته نااومی کلاین که بهار سال ۹۸ توسط انتشارات پیدایش به بازار نشر ایران عرضهشد.
کتاب «استبداد؛ بیست درس از قرنبیستم» نوشته تیموتی اشنایدر هم یکی از آثاری است که با فاصله کمی از چاپ، ترجمه شد و به بازار کتاب ایران هم راه پیدا کرد. اما شاید جدیدترین کتابی که این روزها با استقبال مخاطبان مواجه شدهاست کتاب «آمریکا چگونه آمریکا شد» نوشته فرانک الشوئل است که سال 83 منتشر شد و حالا چاپهفتم آن توسط انتشاراتامیرکبیر با شمایل و ویراستی تازه و خواندنی به بازار نشر آمدهاست.