ترامپ شبیه شعبده‌بازانی که در پایان یک اجرای موفق، در حالی که تماشاچیان از هیجان روی پا بند نمی‌شوند، کلاه سیلندری‌اش را از سر برداشته و خرگوشی از آن بیرون می‌آورد. تمام دو سال پایانی ریاست او، همه کابینه‌اش در تدارک این جادوی نهایی بودند؛ معجزه‌ای که اجرای به‌موقع آن می‌توانست وی را در قصر سفیدش ماندگار کند. ابتدا با کره شمالی شروع کرد، اما شعبده‌اش جواب نداد. بعد سراغ تهران آمد. آنجا هم موفق نبود، این مردم تفاوت حقه‌بازی و شعبده را از حقیقت خوب می‌شناختند. ناامید نشد. تلاش کرد از شکست در افغانستان یک پیروزی بسازد. لذا یک دستیار را روی صحنه فراخواند؛ «زلمی خلیل‌زاد»! اشتباه هردوی آنها این بود که گمان می‌کردند این طالبان همان گروه عشیره‌ای و تحت فرمان دو دهه پیش است. طالبان امتیازها را گرفت، اما حصول نتیجه را به بعد از انتخابات آمریکا موکول کرد. ترامپ سپس سراغ واکسن کرونا و سرازیر کردن برخی رژیم‌های خائن عربی به دامان «تل‌آویو» رفت. هیچ‌کدام جواب نداد و برنامه سرد او سبب اخراج جنجالی‌اش از صحنه شد.
حالا ترامپ رفته است و در هرکدام از این پروژه‌های توام با شیادی، میراثی شوم برای مستاجر بعدی کاخ سفید به‌جا گذاشته است. تخصص من بخش افغانستان این سناریو است. لذا چند خطی درباره آن می‌نویسم. بیش از یک هفته است نمایندگان دوطرف گفت‌و‌گوهای صلح بین‌الافغانی به دوحه بازگشته‌اند. اما طرف طالبان ضمن افزایش خشونت‌ها در داخل، آشکارا فرصت‌سوزی می‌کند. آنها تا استقرار بایدن در کاخ سفید به این بازی شوم ادامه خواهند داد. دولت افغانستان هم در این میان وضعیتی مشابه طالبان دارد. با این تفاوت که آنها امیدوار بودند این روزهای انتظار، به‌جای خونریزی در آتش‌بس لااقل موقت سپری شود. کابوس اشرف‌غنی بازگشت خلیل‌زاد است. الجزیره گفته است غنی حتی پذیرفته چنانچه ریاستش تمدید شود، زندانیان بیشتری از طالبان را آزاد خواهد کرد.
شاید بزرگ‌ترین اشتباه ارگ ریاست جمهوری افغانستان و شخص آقای غنی در دور دوم ریاستش، تداوم تاکتیک‌های پیشین بود؛ یعنی چیدن تمام تخم‌مرغ‌ها در سبد حامیان غربی و در راس آنها آمریکا! اگر ارگ طی زمانی که زلمی خلیل‌زاد عملا سرگرم معامله با طالبان به‌جای آنها بود، روابطش را با همسایگان و قدرت‌های رقیب نظیر چین و روسیه به درجه‌ای از اهمیت و صداقت می‌رساند که واشنگتن را نگران سازد، شاید حالا این‌چنین در مقابل آمریکایی‌ها خلع سلاح نمی‌شد و مجبور نبود خرده فرمایشات آنها را تحمل کند. حالا اگر بایدن به قراردادی که نماینده ترامپ با طالبان امضا کرده است، پایبند بماند؛ کار ارگ تمام است. طالبان چشم‌انتظار همین لحظه‌اند. از آقای نادر نادری، سخنگوی گروه دولت در مذاکرات صلح نقل کرده‌اند در آغاز مذاکرات ‌آنها به طالبان پیشنهاد کرده‌اند کلام خداوند یعنی «قرآن» مبنای مذاکرات قلمداد شود. اما طالبان نپذیرفته‌اند. آنها اصرار داشته‌اند توافقنامه‌ای که با آمریکا امضا کرده‌اند، مبنای گفت‌و‌گوها باشد.دوباره جمله رابخوانید. نکته این‌ بودکه گفتم ترامپ و حالا اضافه می‌کنم همه طرف‌های درگیر در افغانستان باید متوجه تغییرات پیچیده و خطرناک طالبان باشند. دولت و بیشتر از آن مردم افغانستان روزهای بسیار سخت و پیچیده‌ای را از سر گذراندند. آیا کابوس خلیل‌زاد برای آنها همچنان باقی خواهد ماند؟