کووید-19 با تمام پیامدهای منفی برای صنعت گردشگری، اتفاقات مثبتی را هم برای این صنعت رقم زد
کرونا در خدمت گردشگری
نوآوری دلیل پیشرفت صنایع مختلف است و صنعت گردشگری هم از این قاعده مستثنی نیست؛ حتی اگر صنعتی نحیف باشد و بهسختی در بحران مشکلات ریز و درشتی که تهدیدش میکنند سرپا مانده باشد؛ از این نظر همگام شدن با این روندهای نوظهور در صنعت گردشگری هم میتواند به دوام و ماندگاری مشاغل کمک کند تا در رقابت باقی بمانند و نیازهای مشتریان را برآورده کنند. مخصوصا در این روزها و ماههای کرونایی که خیلی چیزها را تغییر داد، برخی از نیازها تکاملیافته یا اولویتها تغییر کردند و همین موضوع باعث شد تا روندی جدید در گردشگری ظاهر شود؛ روندی که در کنار آسیبهایی که کرونا به صنعت گردشگری زد، میتواند جزو محاسن حساب شود، اتفاقهایی عجیب، پیشبینی نشده و البته دوستدار گردشگری.
از زمان شیوع بیماری کرونا، خطوط هوایی، سفرهای دریایی، هتلها، رستورانها و کافهها استانداردهای ایمنی و بهداشتی دقیقی وضع کردند که بهطور کامل به آن پایبند شدند. این موضوع باعث شد تا تغییرات در این سفرها و تجربهها ایجاد شود، مانند افزایش تمیز کردن، رعایت فاصله اجتماعی، ارائه ژل بهداشتی و ضدعفونی دست، ارائه ماسکهای بهداشتی و ... . این روند اکنون بخش مهمی از بازاریابی گردشگری را شامل شده است و شرکتها بهمنظور حفظ و جذب گردشگران و مشتریان خود، دست به اجرای این برنامهها میزنند. تهدید کرونا باعث شد تا مردم به نقاطی که بهنظر خطرناک یا ناامن بودند، وارد نشوند و همین موضوع باعث شد تا پیام تبلیغاتی اغلب شرکتهای گردشگری، بهداشت و ایمنی باشد.
افزایش تاکید بر اوقاتفراغت
کرونا، کشورها را مجبور کرد تا محدودیتهای سفر شدیدی اعمال کنند. همچنین بسیاری از کسب و کارها کارمندان را تشویق میکنند تا از خانه کار کنند و برای رفع دلتنگی از تماس ویدئویی استفاده کنند. در نتیجه برخی کسب و کارها بهشدت تحتتاثیر این اتفاق قرار گرفتند و یکی از صنایعی که بهشدت آسیب دید، گردشگری بود. کسب و کارهای گردشگری در این شرایط تلاش کردند تا تمرکز خود را به اوقات فراغت تغییر دهند.
پاندمی و قرنطینه برای مردم شرایط سختی را ایجاد کرده بود و همه تقریبا از تعطیلات و ســــفر به مناطق جدید ناامید بودند اما کسب و کارهای گردشگری سعی کردند بهطور موقت راههايی برای تغییر رویکرد خود داشته باشند. کسب و کارها براساس شرایط خود و مردم مبدا تلاش کردند تا علاوه بر حفظ کسب و کار خود، به قرنطینه و جلوگیری از شیوع کرونا کمک کنند. ساخت پادکستهايی در مورد سفر، معرفی برترین فیلمها و سریالها در مورد سفر، ارائه کتابهای صوتی در مورد سفر، ساخت کاردستی و آموزش در زمینه سفر بهتر از جمله راهکارهايی بود که کسب و کارها در این مدت به کار گرفتند.
رشد پرداختهای بدون تماس
با رشد تکنولوژی، پرداخت بدون تماس به آرامی وارد صنعت گردشگری میشد اما با ورود کرونا، سرعت رشد پرداخت بدونتماس در صنعت گردشگری بیسابقه بود. در کنار کرونا، ظهور گزینههایی مانند گوگلپلی (Google Play) و اپلپلی (Apple Play) پرداخت بدون تماس را بسیار آسان و البته امن کرد. مشتریان دیگر نیازی به حمل کارتهای اعتباری و پول نقد بهمنظور پرداخت هزینه غذا، اقامت در هتل، حمل و نقل و سایر خدمات نداشتند.
پرداختهای بدون تماس، شرکتهای گردشگری را قادر ساخت تا تماس با مشتریان را کاهش دهند و سرعت ورود و خروج نیز بهبود پیدا کند. همچنین پرداخت بدون تماس باعث شد مشتری تشویق به خرید کالاها و خدماتی که امکان پرداخت سریع داشتند، شود.
جستوجو و کنترل صوتی
با رشد محبوبیت دستیاران تلفن همراه مانند سیری (Siri)، دستیار گوگل (Google Assistant) و بیکسبی (Bixby)، مشتریان و گردشگران بیشتری به جستوجوی صوتی روی آوردند. برای کسب و کارهایی که در صنعت گردشگری هستند، مهم بود که محتوای وبسایتشان را برای مهمانان خود بهینه کنند تا در جستوجوی صدا، محتواهای آنها دیده شود و امکان رزرو صوتی نیز وجود داشته باشد. این اتفاق حالا افتاده است.
در واقع اطلاعات گردشگری بخش مهمی از تجربه مشتری با بسیاری از شرکتهاست که کنترل صوتی و هوش مصنوعی میتواند در بروز و رخداد آن بسیار موثر باشد. علاوه بر این، اتاقهای هتل میتواند شامل بلندگو یا دیگر دستگاههای هوشمند باشد که با صدا سازگار است و به مشتریان خود این اجازه را میدهد تا بهراحتی دستگاهها را خاموش و روشن کنند یا تنظیمات را در اتاقهای خود تغییر دهند و خود در تغییرات محیط دخالت موثر داشته باشند.
افزایش سفرهای انفرادی، کاهش اورتوریسم
سفر تفریحی پیش از شیوع کرونا اغلب بهصورت خانوادگی و جمعی صورت میگرفت و در قالب سفر زوجها، خانواده و گروه دوستان شاهد آن بودیم؛ در حالیکه این شیوه هنوز هم برای بسیاری از افراد صادق است اما در سال ۲۰۲۰، افراد بسیاری ترجیح دادند که تنها سفر یا تفریح کنند و آمار سفرهای انفرادی بالا رفت.
لذت بردن از سفر انفرادی در سال ۲۰۲۰ دیگر غیرمعمول و عجیب نیست. تغییر و تحولات در حوزه گردشگری در این سال بهطور فزایندهای باعث شد که مردم به سمت سفرها و تفریحات انفرادی بروند. در باب اینکه سفر انفرادی خوب یا بد است، قضاوتی نمیکنیم اما تبعات این نوع سفر حداقل برای طبیعت و صنعت گردشگری مفید بوده است؛ چرا که افزایش سفرهای انفرادی باعث شد مقاصد مهم گردشگری از پدیده اورتوریسم (Over Tourism) رها شود.
این پدیده که تا قبل از شیوع کرونا معضل بزرگی برای مقاصد گردشگری بود، در سال ۲۰۲۰ به ناگهان افت کرد. اورتوریسم، پدیدهای است که در آن مقصد یا جاذبهای از یک مقصد، تعداد بازدیدکنندگانش بیش از حد استاندارد شود، بهصورتی که گردشگران تنها خود را ببینند و هیچ لذتی از سفر و بازدید خود نبرند. مردم شهرهای مهم گردشگری مانند بارسلونا، ونیز و دوبروونیک بارها اعلام کرده بودند که زندگی در شهرهایشان غیرممکن و پرهزینه شده است.
با شیوع کرونا، این شهرها برای زمان کوتاهی از گردشگران رها شدند و گردشگرانی که به این شهرها سفر میکردند نیز اغلب تنها بودند. همین باعث شد تا این شهرها فرصتی برای برآورد و ارزیابی مجدد شرایط زیست سالم خود را داشته باشند.
اهمیت به محیطزیست
یکی از روندهای مثبتی که در سال ۲۰۲۰ شاهد آن بودیم، محیطزیست، اهمیت به محیطزیست و حال خوب طبیعت بود.
طبق آمار ارائه شده، در نیمه اول سال ۲۰۲۰ میزان دیاکسید کربن ساطع شده به نسبت همین دوره در سال قبلتر (یعنی ۲۰۱۹)، ۸/۸ درصد کاهش داشته است. همچنین سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی یا ایکائو اعلام کرد که با کاهش ۶۷درصدی تعداد مسافران و زمینگیر شدن هواپیماها بهدلیل قرنطینه و محدودیتهای سفر، تحولات مثبتی حداقل در محیطزیست رخ داده است. تصاویر مخابره شده از مقاصد مهم گردشگری که نشان میداد محیطزیست در حال بازسازی و احیای خود است، حکایت از اهمیت این موضوع دارد.
افزایش گردشگری مجازی
واقعیت مجازی یکی دیگر از روندها و تحولات صنعت گردشگری بود که در سال ۲۰۲۰ توسعه داشت. کسب و کارها در این سال با استفاده از واقعیت مجازی توانستند از رقبای خود پیشی بگیرند.
تورهای مجازی از فضای هتل، موزه، رستوران و دیگر جاذبههای گردشگری، تجربههای مجازی بود که در سال ۲۰۲۰ به واقعیت پیوست و توانست گردشگران را در خانه نگاه داشته و با خود همراه کند. گردشگری مجازی همچنين به گردشگران کمک کرد تا بتوانند برای سفرهای بعد از کرونا تصمیم بگیرند.
افزایش استفاده از رباتها و اتوماسیون شدن فرآیندها
یکی از جالب توجهترین تغییرات مثبت گردشگری در سال ۲۰۲۰ که بهعلت کرونا توسعه یافت، استفاده از ربات و همچنین اتوماسیون شدن فرآیندها بود. زنجیره هتلهای بزرگ جهان به فکر استفاده از ربات بهمنظور کنترل شیوع کرونا افتاده و از طرفی فرآیندهای رزرو و ارائه خدمات را اتوماسیون کردند.
برخی از تسهیلات هتلها مانند رستوران، امکانات ورزشی، اینترنت بیسیم و حتی اتاقهای هتل (که برای کار از راه دور میتواند ایدهآل باشد) نیز برای مردم محلی جذاب بود. شرکتهای خطوط هوایی و شرکتهای مدیریت گردشگری نیز استراتژی و اولویتبندی مشتریان خود را به صورت موقت به مشتریان داخلی تغییر دادند.
این نکته نیز بسیار مهم است که مشتریان محلی تمایل کمتری به لغو داشتند، زیرا آنها تنها باید به محدودیتهای محلی خود توجه میکردند و به احتمال زیاد پس از بازدید، مجبور به قرنطینه خود نبودند.