با اصول رانندگی روی برف و یخ و مراقبت از خودرو در هوای سرد زمستان آشنا شوید
مراقبتهای زمستانی از ترمزها
اثرات منفی هوای سرد بر کارکرد اجزای خودرو بسیار گسترده است؛ از لوله اگزوز تا رادیاتور و از تایرها تا رنگ بدنه خودرو، عوارض کاهش دمای هوا تقریبا شامل تمام قسمتهای خودرو میشود! حتی ترمزها هم از آسیب سرما در امان نیستند و افزایش رطوبت هوا نیز بر عملکرد آنها تأثیر منفی میگذارد. بنابراین مراقبت از ترمزهای خودرو در فصل زمستان، امری بسیار مهم است که مستقیما با ایمنی سرنشینان خودرو در ارتباط است و نباید آن را دستکم گرفت. در فصول سرد سال با بارش برف و یخزدن سطح جادهها، برخورداری از مهارتهای یک راننده محتاط و مطمئن، بیش از پیش اهمیت خود را نشان میدهد. توجه به اصول مسیریابی هوشمندانه در فصل زمستان، بررسی وضعیت فرسایش تایرها بهمنظور اطمینان از میزان مناسب آج لاستیک در آنها و همچنین انجام منظم سرویسهای دورهای خودرو، همگی از ویژگیهای یک راننده محتاط و باهوش است. رعایت این موارد به معنی پیمودن راه زیادی از مسیر حفظ ایمنی سرنشینان در زمستان است. برگرفته از: holtsauto.com و yourmechanic.com
زمانی که سطح جاده خیس و لغزنده باشد، میزان استفاده شما از ترمزها نسبت به رانندگی در شرایط عادی، افزایش چشمگیری خواهد داشت. مخصوصا هنگام رانندگی روی سطوح یخزده، پای شما زمان بیشتری را صرف فشردن پدال ترمز خواهدکرد تا فشردن پدال گاز. این استفاده بیش از حد از ترمزها ممکن است به افزایش غیرعادی دمای آنها منجر شود که همین امر باعث میشود از کیفیت عملکرد ترمزها کاسته شود.
برای کاهش تعداد دفعات فشردن پدال ترمز و در نتیجه جلوگیری از گرمشدن ترمزها، بایستی در مقابل وسوسه «اضافه ترمزکردن» (Brakes Overuse) ایستادگی کنید. جلوگیری از اضافه ترمزکردن بهمعنی آن است که با استفاده از روشهای جایگزین، تا حد ممکن از ترمزگرفتنهای متوالی برای کاستن از سرعت خودرو پرهیز کنید. به این منظور کافی است با سنگینترین دنده ممکن رانندگی کنید تا درصورت لزوم بتوانید بهراحتی با استفاده از دنده معکوس، سرعت خودرو را کاهش دهید. در ضمن به جای اینکه پدال ترمز را پیاپی فشار دهید، بهتر است پای خود را به آرامی و کمی طولانیتر روی پدال قرار دهید.
چسبیدگی ترمزها
تا به حال برایتان اتفاق افتاده که در یک صبح زمستانی هنگام روشنکردن خودرو، متوجه شوید ترمزها طوری گیر کردهاند و مانع حرکت روان خودرو میشوند که انگار کسی با چسب آنها را چسباندهاست؟!
این حالت که به آن «چسبیدگی ترمز» (Glued-on Brakes) گفته میشود، در فصول سرد سال و بهدلیل نفوذ رطوبت در بین قطعات سیستم ترمز اتفاق میافتد. در واقع این رطوبت نفوذ کرده در سیستم ترمز، باعث نمناکشدن لنتها و دیسکهای ترمز میشود و با یخزدن آنها بر اثر سرما، شرایطی مانند چسبیدن لنت به دیسک بهوجود میآید. چسبیدگی ترمز معمولا برای خودروهایی رخ میدهد که در هوای مرطوب و سرد زمستانی، بهمدت طولانی و در فضای باز پارک بودهاند. ضمنا بروز این پدیده حتی میتواند نشانهای از زنگزدگی نقاطی از دیسک چرخ باشد.
البته بدیهی است که یک روش قطعی برای جلوگیری از چسبیدگی ترمز وجود ندارد. قطعا از بین بردن رطوبت ایجاد شده در چرخها و سیستم ترمز خودرو، آن هم پس از راندن در جادههای برفی و خیس، تقریبا محال به نظر میرسد! اما با انجام برخی کارها میتوان احتمال چسبیدگی ترمز را تا حد قابل قبولی کاهش داد. برای مثال پارککردن خودرو در پارکینگ یا محیطی گرم و محفوظ، پوشاندن خودرو در طول شب با روکش ضد آب با ضخامت مناسب و همچنین بررسی منظم سیستم ترمز و تعویض بهموقع لنتها، از مواردی است که رعایت آنها به خراب نشدن صبح یکروز زمستانی شما در نتیجه چسبیدگی ترمزهای خودرویتان کمک زیادی خواهد کرد.
زنگ زدن دیسکهای ترمز
زنگزدگی از عوامل مهم در فرسایش قطعات مختلف خودروست که نه تنها در فصل زمستان، بلکه در تمام سال موجب استهلاک تدریجی خودرو میشود. در این بین دیسکهای ترمز به دلیل اینکه از استیل و آلومینیوم ساخته شدهاند و بیشتر از سایر قطعات خودرو در معرض رطوبت و سرما قرار میگیرند، از جمله قطعاتی هستند که سریعتر دچار زنگزدگی میشوند. بنابراین احتمال اینکه دیسکهای ترمز خودروی شما در فصل زمستان با لایهای از زنگ آهن پوشیده شدهباشد زیاد است.
یکی دیگر از عواملی که روند زنگزدن دیسک ترمز را به شدت افزایش میدهد «نمک» است! معمولا نمکپاشی روی سطوح برفی و یخزده جادهها در فصل زمستان، روشی مرسوم برای بالا بردن سرعت ذوب یخ و در نتیجه کاهش لغزندگی سطح جادهها محسوب میشود. اما زمانی که بعد از یک سفر زمستانی خودرو را پارک میکنید، آب و نمکی که روی دیسکهای ترمز باقی میماند، به سرعت موجب زنگزدن آنها میشوند. در بعضی موارد ممکن است فقط یک روز استفادهنکردن از خودرو و پارککردنش در فضای باز کافی باشد تا لایه نازکی از زنگ آهن روی دیسکهای ترمز تشکیل شود.
در حقیقت هیچ راهی برای جلوگیری کامل از زنگزدن دیسکهای ترمز وجود ندارد؛ مگر اینکه کلا قید استفاده از خودرو در فصل زمستان را بزنید. اما خبر خوب این است که وجود مقدار کمی زنگآهن بر روی دیسکهای ترمز، امری بسیار طبیعی و رایج است و مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد.
در واقع شستوشوی منظم خودرو کافی است تا نمک باقی مانده روی سطح دیسکها از بین برود و از زنگزدگی شدید آنها جلوگیری شود. اما در صورتی که بیش از چند نقطه زنگزدگی روی دیسکهای ترمز خودرویتان مشاهده کردید، بهتر است برای برطرفکردن مشکل به تعمیرگاه مراجعه کنید.
پارهشدن سیمهای ترمز
سیمهای ترمز تقویتشده و روغن ترمز مرغوب، از جمله مواردی است که برای مقابله با سرمای شدید هوا مورد نیاز است؛ اما برای مدت زمان طولانی در معرض سرما قرار گرفتن، میتواند منجر به استهلاک و در نتیجه پارهشدن سیمهای ترمز شود. این پارگیها ممکن است بهصورت ترکهای کوچک یا سوراخهای ریز بر روی سیم نمایان شود. در چنین شرایطی آب و رطوبت میتواند بهآسانی وارد سیم آسیبدیده شده و بر اثر سرما یخ بزند. در نتیجه ممکن است مسافت مورد نیاز برای توقف کامل خودرو پس از ترمزکردن افزایش یابد. انحراف خودرو پس از ترمز گرفتن نیز میتواند از دیگر عواقب پارهشدن سیمهای ترمز باشد.
اینگونه مشکلات که اثر مستقیمی بر ایمنی سرنشینان خودرو دارند، بسیار مهم است و به همین دلیل برای جلوگیری از ایجاد پارگی در سیمهای ترمز، باید سرویسهای دورهای خودرو را بهطور منظم انجامدهید.
همچنین مخزن روغن ترمز باید مرتبا بررسی و توجه شود میزان روغن ترمز همیشه در سطح تعیینشده باشد. از دیگر نکات مهم و قابلتوجه برای جلوگیری از آسیبدیدن سیمهای ترمز، شستوشوی زیر خودرو است. این کار باعث میشود خاک و سایر کثیفیها، نمک سطح جاده و رطوبت نفوذکرده در قطعات بیرونی خودرو از بین برود و عمر مفید سیمهای ترمز نیز افزایش یابد.
امروزه تقریبا تمام خودروهای تولید شده به «سیستم ترمز ضد قفل» یا بهاختصار ایبیاس (ABS سرواژه Anti-lock Braking System) مجهز هستند. این فناوری به شما کمک میکند خودروی خود را در شرایط اضطراری بهتر و راحتتر متوقف کنید. سیستم ترمز ضدقفل با جلوگیری از قفلشدن ناگهانی چرخهای خودرو، باعث میشود راننده بتواند با چرخاندن فرمان خودرو آن را بهدرستی هدایت کند و مانع لیزخوردنهای متوالی و خطرناک خودرو شود.
در خودروهایی که به این فناوری مجهز است، هنگامی که سیستم ضدقفل فعال شود، چراغ مربوط به آن (از مجموعه علائم هشداردهنده موجود در صفحه کیلومترشمار خودرو) با نور قرمز روشن میشود تا راننده رامطلع کند.
بسیاری از رانندگان پس از مدتی رانندگی صحیح در یخبندان و آبوهوای نامناسب، ممکن است دچار نوعی اعتماد به نفس کاذب شوند و احساس کنند به دلیل اینکه خودروی آنها به سیستم ترمز ضد قفل مجهز است، میتوانند تندتر برانند یا سرعت خود را در پیچهای خطرناک جاده کاهش ندهند. اما باید دانست در جادههای یخزده و لغزان، در صورتی که راننده خودرو از اصول رانندگی در زمستان بیاطلاع باشد، سیستم ترمز ضدقفل حتی میتواند بیش از آنکه یاریدهنده باشد، موجب از دستدادن کنترل خودرو و بروز حادثه شود!
سیستم ترمز ضد قفل به این صورت عمل میکند که بهصورت خودکار و در مدت زمانی بسیار کوتاه، ترمزها به تعداد دفعات بالایی عمل میکنند. این کار باعث میشود هنگام ترمزگرفتن روی جادههای خیس و یخزده، کنترل خودرو از دست راننده خارج نشده و خودرو لیز نخورد. این سیستم میزان فشاری را که ترمز هر چرخ بر آن وارد میکند، بررسی کرده و مراقب است هیچکدام از چرخهای خودرو هنگام ترمز قفل نشوند و چرخش داشتهباشند.
مهارت متوقف کردن خودروی مجهز به ایبیاس روی جادههای یخزده
درست برعکس شرایط عادی، در شرایط یخبندان سیستم ترمز ضدقفل عملا موجب افزایش مسافت مورد نیاز برای توقف کامل خودرو پس از ترمز کردن میشود؛ بنابراین رانندگی با خودروهای مجهز به ایبیاس در جادههای برفی و یخزده، نیازمند مهارتی است که بهوسیله آن راننده بتواند از درگیر شدن سیستم ترمز ضد قفل جلوگیری کند. این مهارت به سادگی قابل دستیابی بوده و کافی است راننده خودرو پای خود را به آرامی روی پدال ترمز فشار دهد. در این صورت سیستم ترمز ضدقفل فعالنشده و خودرو در فاصله کوتاهتری
متوقف میشود.