آن‌طور که محلی‌ها و بومیان سی‌سخت از گذشته و تاریخچه سرزمین‌شان می‌گویند، این منطقه از وجه تسمیه‌اش هم سختی و بلا بلند می‌شود. در تعریفی که دایره‌المعارف‌ها از وجه تسمیه این منطقه نوشته‌اند آمده: «محلیان این سامان به روایت از راویان قدیمی گفته‌اند که واژه اصلی سی‌سخت به‌این ترتیب بوده که سی مرد فولادین و سرسخت منطقه تصمیم داشته‌اند در زمستانی پر برف و یخبندان از گردنه معروف «بیژن» عبور نمایند ولی به علت مسدودبودن گردنه از برف و سرمای بیش‌ازحد، همه آن سی نفر در این راه کشته شده‌اند. از این رو این منطقه را سی‌سخت یعنی سرزمینی که سی نفر از سخت‌ترین مردان آن زمان در آن جان سپرده‌اند، خوانده‌اند.» سرزمینی که طبق گفته بومیان با از پا درآوردن مردان پولادین پا گرفته است، طبیعتا باید مردمانی پولادین‌تر و پرطاقت‌تر پرورش بدهد. کسانی از نزدیک با مردم این منطقه دم‌خور بوده‌اند نیز این گزاره را تأیید می‌کنند و می‌گویند این منطقه که هنوز هم شبیه همان داستان افسانه‌ای سرمای استخوان‌سوزی دارد، مردمانی گرم‌خو و پرطاقت و سختکوش را در دامان خود پرورش داده است.
این حرفی است که جهادگران حاضر در منطقه سی‌سخت هم به زبان می‌آورند و بچه‌های هلال‌احمر هم بر آن صحه می‌گذارند اما گزاره‌ای دیگر هم از این منطقه بعد از زلزله چند روز پیش گزارش‌شده که طوری توی ذوق شنونده می‌زند که انگار با تمام اوصافی که از مردم این منطقه گفتیم مغایر باشد. گزاره‌ای که شاهدان عینی می‌گویند و بعضی عکس‌ها و ویدئوهای منتشرشده از منطقه نیز گویای آن است. بعضی از مردم که بعد از زلزله تمام زندگی‌شان را از دست داده‌اند، خانه‌شان ویران و دارایی‌ و دسترنج چند ده ساله‌شان با خاک یکسان شده، می‌گویند ای‌کاش این زلزله شدیدتر بود و جان‌مان را هم می‌گرفت که دیگر شاهد این روزها و این وضعیت نباشیم.
شاید در اولین برخورد بعد از این که آه بلندی از اعماق دل‌تان بلند شد و به پیچ گلو‌یتان رسید با خودتان بگویید این حرف‌ها به اوصافی که از پرطاقتی و سختکوشی مردم این منطقه شنیده‌ایم نمی‌خورد اما واقعیت این است هیچ تعریف و صفت مطلقی در این دنیا وجود ندارد و همه چیز نسبی تعریف می‌شود.
مثلا آن سی مرد سخت و پولادین که طاقت سرمای این منطقه را نیاوردند، صفت سخت و پولادین‌شان را به نسبت مشکلات و هماوردهای بزرگ زندگی‌شان تا پیش از آن واقعه به‌دست آورده بودند اما این صفت نسبت به سرمایی که جان‌شان را گرفت به آن معنا و تا آن حد سخت و پولادین نبود. حالا این که مردم سی‌سخت که از آن سی مرد پولادین قوی‌ترند چون سال‌هاست در این منطقه زندگی می‌کنند به جهادگران می‌گویند طاقت‌شان سر آمده و کاش این زلزله شدیدتر بود، نشان می‌دهد چقدر این بلای طبیعی برای مردم سخت بوده و زندگی‌شان را به مرحله‌ای جدید و سخت‌تر از گذشته کشانده است.