روستاها کارگاه می‌شوند

در جشنواره صنایع روستادوست که به همت کمیته امداد امام خمینی(ره) برگزار می‌شود، چه خبر است؟

روستاها کارگاه می‌شوند

هفته گذشته وقتی محمد امید، معاون توسعه‌روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری و حجت‌ا... عبدالملکی، معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام‌خمینی(ره)، روبان‌قرمز افتتاح نمایشگاه صنایع روستادوست را بریدند، چراغ نمایشگاهی روشن شد که می‌تواند یک آینده روشن پیش روی روستاهای کشورمان قرار دهد؛ نمایشگاهی که همان‌طور که از نامش پیداست یک دغدغه بزرگ دارد؛ رشد و خودکفایی جامعه روستایی. همین است که معاون اشتغال و خودکفایی کمیته امداد از ثبت 3000 طرح و ایده در سامانه صنایع روستادوست خبر می‌دهد؛ طرح‌هایی که بعد از سه مرحله پایش در نهایت به 108 طرحی رسیده‌اند که فرصت حضور در سالن نمایشگاه‌های کمیته امداد امام‌خمینی(ره) را پیدا کردند. نمایشگاه صنایع روستادوست، نشان از یک رویداد بزرگ ملی دارد؛ رویدادی که قرار است خانه تک‌تک روستاییان کشور را به کارگاه‌های کوچک صنعتی تبدیل کند؛ کارگاه‌هایی که قرار است روستاییان چرخ آن را بگردانند و از این طریق در کنار تولید محصولات کشاورزی، سهمی هم در تولیدات صنعتی کشور داشته باشند.

بیکاری معضل بزرگ خیلی از روستاهاست؛ معضلی که به دغدغه‌ای مهم تبدیل و تبعاتش دامنگیر همه جامعه شده است، از رواج انواع و اقسام آسیب‌های اجتماعی تا رشد فزاینده مهاجرت‌های ناگزیر. موضوعی که مورد توجه معاونت اشتغال و خودکفایی کمیته امداد قرار گرفته و حالا عبدالملکی درباره‌اش به ما می‌گوید: میلیون‌ها نفر در روستاهای کشورمان با چالش بیکاری مواجه هستند و این در حالی است که ظرفیت کار در روستاها به دلیل وجود مشاغل سنتی، محدود است. با همین هدف ما جشنواره صنایع روستادوست را راه‌اندازی کردیم، چراکه با بررسی‌های انجام‌شده، متوجه شدیم صنایع و محصولات صنعتی‌ای در کشور وجود دارد که می‌تواند در توسعه مشاغل نوین در روستاها به کار آید.
او اما شرط استقبال از این صنایع را در روستاها، در چند عامل خلاصه می‌کند و می‌گوید: صنایع روستادوست به عنوان یک مفهوم ابداعی جدید، صنایعی را شامل می‌شوند که دارای سه ویژگی بارز هستند. نخستین ویژگی این است که این صنایع در مقیاس کوچک و روستایی و به‌صورت خانگی یا کارگاهی به‌صرفه هستند. همچنین صنایع نوآورانه‌ای هستند که عنصر خلاقیت را در خود دارند و در نهایت تکنولوژی و فناوری آنها ساده است و سرویس و خدمات مورد نیاز آنها در روستا قابل دسترس بوده و تامین آن نیازی به مراجعه به شهر‌های بزرگ ندارد؛ موضوعی که پژمان اکرامیان، مجری پروژه رویداد صنایع روستادوست هم آن را تایید می‌کند و در توضیح بیشتر به ما می‌گوید: هدف این نمایشگاه در اصل ایجاد و معرفی مشاغل جدیدی است که می‌توانند تنوع شغلی در روستاها ایجاد کنند و به این ترتیب، توان اقتصادی روستاییان را بالا ببرند و درنهایت آنها را به خودکفایی برسانند. البته با این شرط که این مشاغل ساده و نوآورانه بوده و در مقیاس روستا قابلیت اجرا داشته باشند. یعنی نیازی نباشد که برای مثال یک کارخانه در یک روستا احداث شود.
او با اشاره به طرح‌های پذیرفته‌شده در این جشنواره می‌گوید: تولیدات و صنایع حاضر در این نمایشگاه، منحصربه‌فرد هستند و مشابهی ندارند و بنا داریم از آنها در اشتغال روستایی استفاده کنیم. همچنین این ایده‌ها و تولیدات با حمایت‌ دستگاه‌های دولتی و فعالان اقتصادی، در آینده‌ای نزدیک به تولید کاربردی خواهند رسید. چراکه هدف اصلی ما این است مخترعان و صنعتگران را به سمتی هدایت کنیم تا صنایعی را تولید کنند که در روستاها قابلیت فعالیت داشته باشند.
 نمایشگاه زیر سایه سنگین کرونا
رویداد صنایع روستادوست می‌تواند با افزایش تولیدات صنعتی جهشی واقعی در تولید کشور رقم بزند و در کنار آن می‌تواند نقش موثری در اشتغال‌زایی روستاییان داشته باشد و بالطبع از مهاجرت آنها جلوگیری کند. حکایت همه صنایع کوچکی هم که زیر سقف نمایشگاه کمیته امداد دور هم جمع شده‌اند همین است؛ نمایشگاهی که اگر در زمانی غیر از این روزهای کرونایی برگزار می‌شد، نه خبری از خلوتی سالن‌هایش بود و نه گلایه شرکت‌کننده‌هایی که از استان‌های دور و نزدیک به امید دیده‌شدن کارهایشان، خودشان را به تهران رسانده بودند. حالا اما کرونا مثل هر اتفاق دیگری روی برگزاری این نمایشگاه هم سایه انداخته و آن‌طور که باید و شاید ظرفیت‌های آن به چشم بازدیدکننده‌ها نیامده است.
 گلخانه‌ها زیر نظر
حامد جهانشاهی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان است که از استان سمنان در نمایشگاه شرکت کرده و تجهیزات خاصی برای کنترل و مانیتورینگ گلخانه‌ها از راه دور به نمایشگاه آورده است. او درباره ضرورت استفاده از این دستگاه به ما می‌گوید: راه‌اندازی گلخانه‌ها این روزها در روستاها و شهرهای ما رایج شده اما نکته مهم در بهره‌وری گلخانه‌ها کنترل پارامترهایی مثل دما و رطوبت است تا شرایطی مصنوعی از محیط را برای یک محصول خاص ایجاد کنیم. اما خیلی وقت‌ها کارگرها یا صاحب گلخانه در این فضا حضور ندارند و با تغییرات نامطلوب دما و رطوبت یا حتی قطع شدن ناگهانی برق، خسارت‌های خیلی سنگینی به لحاظ کشاورزی به محصولات وارد می‌شود و در کمیت و کیفیت محصولات مشکل به وجود می‌آید. به همین خاطر بود که ما به این نتیجه رسیدیم دستگاهی بسازیم که با کنترل آنلاین و مداوم شرایط محیطی گلخانه‌ها از به‌وجود آمدن این خسارت‌ها جلوگیری کند و باعث افزایش راندمان و بهره‌وری و کیفیت محصولات بشود.
 برداشت گردو با دستگاه
سعید شریف‌آبادی هم مخترع دیگری است که با دستگاه برداشت گردو به نمایشگاه آمده و درباره وسیله‌ای که ساخته به ما می‌گوید: استفاده از روش برداشت مکانیزه گردو در مقایسه با روش سنتی برداشت گردو، علاوه بر به صرفه‌بودن از نظر اقتصادی قابلیت و کارایی مناسب‌تری دارد و همین‌طور زمان برداشت محصول را به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد، در نتیجه می‌تواند در باغات زیادی مورد استفاده قرار بگیرد. در مقایسه با نمونه‌های خارجی اش هم ابعاد کوچک‌تر و وزن کمتری دارد.
او درباره مزایای برداشت مکانیزه گردو هم می‌گوید: افزایش سرعت برداشت گردو تا دو دقیقه برای درختان جوان یکی از این مزایاست، علاوه برآن به رفع مخاطرات جانی سقوط کارگران از درخت‌ها هنگام برداشت کمک می‌شود، همین‌طور آسیب کمتری به شاخه‌های بارور و جوانه‌های بارده سال آینده وارد می‌شود.
دستگاه ریسندگی خانگی
از استان کرمانشاه هم مجید ریاحی، شرکت کننده و صنعتگری است که با دستگاه ریسندگی خانگی جدیدی به نمایشگاه آمده است؛ دستگاهی که  با هدف بهینه‌سازی صنعت‌ریسندگی کشور و تولید الیاف‌طبیعی با کیفیت ساخته‌شده‌است. ریاحی درباره این دستگاه‌ریسندگی خاص به ما می‌گوید: هدف ما در مرحله اول طراحی و تولید کامل‌ترین دستگاه نخ‌ریسی خانگی با بهترین کیفیت بود و در مرحله بعدی تولید انواع نخ با کیفیت (استحکام کششی بالا، یکنواخت در ضخامت و تاب).
او جامعه هدف این دستگاه را روستاییان می‌داند و می‌گوید: در روستاهای ما دامداری رونق بسیاری دارد اما پشم بسیاری از دام‌ها بعد از چیده‌شدن بلااستفاده می‌ماند اما با کمک این دستگاه، حتی زنان خانه‌دار هم می‌توانند با پشم دام‌های خانگی‌شان، در خانه مشغول به ریسندگی شوند و برای خود درآمدزایی داشته‌باشند.


گلارو؛ بالابر نخل
 مجید فروزنده، طراح و مخترعی است که با وسیله‌ای عجیب به نمایشگاه آمده؛ وسیله‌ای به اسم گِلارو که درواقع دستگاهی برای بالارفتن از نخل است. او درباره گلارو به ما می‌گوید: این دستگاه یک وسیله بسیار ساده و راحت است که از  همان روش سنتی بالارفتن از نخل الهام گرفته و مهم‌ترین ویژگی‌اش تامین ایمنی است و قیمت پایینش که باعث شده کار سخت بالارفتن از نخل خیلی‌ساده انجام بدهند، کاربری راحتی دارد و برای هر نخلی هم قابل استفاده است به هیچ‌وجه سر نمی‌خورد و نمی‌افتد. دستگاه دیگری که این مخترع به نمایشگاه آورده، دستگاه گرده‌افشان نخل‌هاست که او درباره‌اش می‌گوید: این دستگاه کار سخت پراسترس و پرهزینه گرده افشانی نخل‌ها را راحت کرده و این کار را به صورت مکانیزه انجام می‌دهد، درحالی‌که هرکارگری در طول دروه گرده‌افشانی باید از هر نخلی چندبار بالا برود، با کمک این دستگاه ما از روی زمین گرده‌ها را به سر نخل می‌رسانیم و زمان گرده‌افشانی به 15‌ثانیه کاهش پیدا می‌کند. از طرف دیگر بهره‌وری و بازدهی کار هم بالا می‌رود.