گفتوگو با محمد گلریز خواننده سرودهای انقلابی، در سالگرد درگذشت زنده یاد حمید سبزواری
مرد شاعرانههای انقلاب
22 خرداد سال 92 خبر رسید که حمید سبزواری فوت کرد.خبر مثل همیشه کوتاه بود ، برای بیشتر مردم، 91 سالگی سن خوبی است برای از این دنیا رفتن.9 دهه زندگی آنهم با عزت و افتخار و آنجوری که دوست داری، امتیازی است که به همه آدمها داده نمیشود.
اگر این شاعر که لقب پدر شعر انقلاب را هم به او نسبت دادهاند در هر کشوری جز ایران بود که هم سینما دارد و هم تولیدات تلویزیونیاش زیاد است، تا حالا فیلم یا سریالی درباره او و زندگی پر فراز و نشیبی که داشته ، ساخته بودند.اما اینجا ایران است، کشوری پر از قهرمان معاصر که اصلا دیده نمیشوند و فیلمنامهنویسان و کارگردانان و تهیهکنندگانش زیاد حوصله ندارند که زندگی این قهرمانان را دراماتیزه کرده و اثری دیدنی بسازند.ما فقط یادگرفتهایم که مثلا اسپارتاکوس و زاپاتا و حتی یانگوم را ببینیم و زندگی آنها را به خاطر بسپاریم و یادمان بماند که مکزیک و کره جنوبی چه قهرمانانی داشتهاند ! اما برای آدمهای مهم تاریخ خودمان فقط در سالروز درگذشت و یا تولد یادشان بیفتیم و اگر شرایط جور شد در سایت یا روزنامه درباره آنها چند خطی بنویسیم.
جوان سبزواری در مسیر انقلاب
حسین آقا ممتحنی ، معروف به حمید سبزواری سال 1304 در سبزوار در خانوادهای که قریحه شعر داشتند، متولد شد و به سبک بچههای آن روزها قرائت قرآن را نزد پدر و مادرش یاد گرفت و بعد به مکتبخانه رفت و خیلی زود اولین شعرهایش را گفت.اما آنچه او را از دیگر جوانهای آن دوره متفاوت میکرد، روحیه مبارزاتی او بود.مبارزی جوان که گرایشهای مذهبی داشت و خیلی زود رهبر خود را پیدا کرد و تبدیل شد به مبارز انقلابی پیرو امام خمینی (ره).پیرویی که تا آخرین روزهای زندگی به بیعت خود وفادار ماند و لقب شاعر انقلاب را از آن خود کرد.وفاداری که هیچ اتفاقی نتوانست ذرهای او را از مسیر و آرمانهای انقلاب دور کند. شعرهای او پایه و اساس بهترین سرودهای انقلابی را شکل داد.هنوز هم بعد از چهل سال رادیو قبل از اخبار ساعت 14 سرود « این بانگ آزادی است کز خاوران خیزد» با صدای محمد گلریز را پخش میکند.گلریز که یکی از مهمترین خوانندههای بعد از پیروزی انقلاب است که در دهههای شصت و هفتاد، بیشترین سرودهای انقلابی را خوانده، بیشترین همکاری را با زنده یاد سبزواری داشته است.مثلث سبزواری، راغب و گلریز، سالهای زیادی پیام انقلاب را در قالب سرود به گوش مردم رساند.
در سالروز درگذشت زنده یاد سبزواری با گلریز همصحبت شدم تا درباره شخصیت و سبک کاری این شاعر برایمان بگوید.
صلابت بانگ آزادی
گلریز درباره آشناییاش با مرحوم سبزواری میگوید: قبل از پیروزی انقلاب به واسطه آقای راغب که آهنگساز بودند با ایشان آشنا شدم.البته ایشان را ندیده بودم.شعرهایشان به واسطه آقای راغب به من میرسید و ما آنها را به صورت ترانههای انقلابی منتشر میکردیم.انقلاب که پیروز شد و حضرت امام (ره) به ایران برگشتند فعالیت ما خیلی بیشتر شد و صدها سرود انقلابی را تولید کردیم.اولین شعری که از مرحوم سبزواری خواندم، سرود برخیزید بود که روز ورود امام (ره) در بهشت زهرا آن را اجرا کردیم و بعد از آن سرود «بانگ آزادی» را تولید کردیم که بسیار مورد توجه قرار گرفت.چند سال است این سرود به عنوان آرم برنامه راه امام پیام امام، قبل از اخبار ساعت 14 از رادیو پخش میشود.
شعر بانگ آزادی آنقدر قوی است و واژهها و کلماتی که در آن استفاده شده، آنقدر آهنگین و با صلابت است که برای اجرای آن ارکستری قوی در نظر گرفته شد که سازهایی با صدای بالا و با عظمت داشت.این شعر خط و مشی انقلاب را از ابتدا تا پیروزی ترسیم کرده است برای همین غبار کهنگی روی آن نمینشیند
آقای سبزواری به معنای واقعی کلمه، شاعر بود.اصول شعر را میشناخت و به ادبیات مسلط بود برای همین حتی اشعاری که در سالهای کهنسالی میسرود، با طراوات و تازه بود.وقتی در سن نود سالگی در شب شعر مقام معظم رهبری، شعری را خواندند، ایشان این نکته را یادآوری کردند که شعر ایشان هرگز پیر و کهنه نمیشود.
شاعرانی مانند آقای سبزواری کم داریم و روز به روز هم تعدادشان کمتر میشود، کسی که اعتقاداتش در شعر و کارش بروز پیدا کند.آقای سبزواری عاشق امام راحل و آیتالله خامنهای بودند.انقلاب باور ایشان بود، برای همین در اشعارشان این باور تجلی پیدا میکرد.برای همین شعرشان و سرودهایی که از روی اشعار ایشان ساخته شد، ماندگار شدند و در طول تاریخ زنده خواهد ماند.رهبر معظم انقلاب در شب شعر امسال درباره سرودهایی که از تلویزیون و رادیو پخش میشود هم نکاتی را یادآور شدند.چرا سرودهای امروزی مثل قدیم و اوایل انقلاب نیست؟ چون شاعران ما مثل آقای سبزواری نیستند.
شعرها، مانند گذشته قوام ندارد.آرشیو سرودهای انقلابی ما غنی است اما سالهاست دیگر سرود و ترانه خوب انقلابی تولید نشده، چون این موضوع دیگر اولویت ندارد و شاعران کمتر دغدغه پیامهای انقلاب را دارند.
اهل مال دنیا نبود
گلریز درباره شخصیت و اخلاق زنده یاد سبزواری میگوید: آدم بسیار سالمی بود مناعت طبع داشت و تفکر و تبحرش را با پول معاوضه نمیکرد.آدم پولکی نبود ! اگر شعر خوبی داشت و میدانست کار خوبی از آن در میآید دریغ نمیکرد.اگر کاری به او سفارش داده میشد اینجور نبود که برای پول، اعتقادات خودش به انقلاب، به دفاع مقدس و به مذهب را نادیده بگیرد.بهترین اشعار ایشان درباره همین سه موضوع است.ارادت خاصی به اهل بیت و بهخصوص امام زمان (عج) داشت و یکی از اشعارش که هدیه شده بود به امام زمان (عج) بود را داد به ما که از روی آن سرودی ساختیم که هنوز هم در نیمه شعبان پخش میشود.
راستش بعد از مرحوم سبزواری کمتر شاعری با عزت نفس و معتقدی مثل ایشان دیدم.
روحش شاد.