سفر به چشمههای آبگرم در سرمای زمستان تجربهای خاص است كه بسیاری بهعلت خواص درمانی این چشمهها دوستش دارند
گرما در سرما
نه فقط گردشگران داخلی كه توریستهای خارجی بسیاری هم میآیند كه سر از این چشمههای آبگرم دربیاورند و تجربه متفاوتی را پشت سر بگذارند. چشمههای آبگرم هم خواص درمانی فراوانی دارند و ظرفیت مهمی در صنعت گردشگری سلامت محسوب میشوند و هم موجب رونق گردشگری و به تبع آن رونق اقتصادی در مناطق اطراف خود میشوند.
تاریخ استفاده از آبدرمانی به هزاران سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد و ارسطو، افلاطون و بقراط در این باره مطالب فراوانی دارند. در ایران هم ابنسینا و دیگران مطالبی در باب استفاده صحیح از آبدرمانی نوشتهاند و این میراث گذشته امروزه به جاذبه گردشگری سلامت تبدیل شده است. حالا فكرش را بكنید چه تجربهای میتواند شیرینتر از این باشد كه در فصل سرد زمستان برویم و تن بزنیم به آبگرم طبیعی كه میتواند حالمان را همه جوره هم بهتر كند. البته تعداد چشمههای آبگرم بیشتر از مواردی است که در گزارش زیر آمده و به خاطر محدودیت فضا مجبور هستیم در گزارش دیگری به سایر چشمهها بپردازیم.
یك چشمه و این همه خاصیت
واقعا چشمههای آبگرم چه خاصیتی دارند و چرا این همه پرطرفدارند؟ طبیعتا خاصیتهای بسیارشان موجب شده طرفداران زیادی داشته باشند. چشمههای آبگرم تسكینی برای دردهای عضلانی و بیماریهای پوستی، با خاصیت میكروبكشی است و اثر ضدقارچ دارد. جالب است بدانید محققان اعلام كردهاند كه كالری مصرفی یك ساعت استراحت در آب 40 درجه با نیم ساعت پیادهروی برابر است!
این روش، گرمایش غیرفعال نام دارد كه برای افرادی كه قابلیت تحرك آنها پایین است، به كار برده میشود. در این روش، میزان قند خون پایین میآید و به كاهش وزن نیز كمك میكند. كاهش فشار خون یكی دیگر از مزایای این روش است و به جلوگیری از سكته و حملات قلبی كمك زیادی میكند. اصولا خواص درمانی چشمههای آبگرم و آبهای معدنی به عوامل گوناگونی مثل خواص فیزیكی، شیمیایی، درجه حرارت و گازهای مختلف رادیواكتیویته بستگی دارد اما عمده خواص درمانی چشمهها در گرمایی است كه از آنها به بدن میرسد، چرا كه سلولهای بدن برای بهتر كار كردن به انرژی و گرما احتیاج دارند و این گرما باعث میشود عضلات آرامش یابند. رسیدن گرما به رگهای بیمار، خون را در بدن او افزایش داده و اكسیژن بیشتری در دسترس سلولها قرار میدهد.
همچنین گشاد شدن مویرگها در اثر گرمای آب، قابلیت عكس العمل اعصاب را بالا برده و هدایت انرژی حرارتی مورد نیاز را تامین و كار تبادل مواد در سلولهای بدن را تسریع میكند و موجب رفع خستگی عضلات و آرامش در سلسله اعصاب میشود. این چشمه ها، درمانگر بیمارانی است كه عضلات ضعیفی دارند یا بعد از عمل جراحی، عضوی از بدنشان بیحركت و بیاستفاده مانده. فیزیوتراپی در آبگرم، بخشی از درمان است، چرا كه مفاصل و عضلات را در آب راحتتر تكان و ورزش میدهند تا حركت عضو مستحكمتر و پیشرفتهتر شود. البته باید توجه داشت چون منشأ چشمههای آبگرم از لایههای داخلی زمین، گوگرد و مواد شیمیایی است برخی نیز به عوارضی كه ممكن است برای انسان داشته باشند، اشاره كردهاند.
در ایران چشمههای آبگرم فراوانند و پرطرفدار. در ادامه میرویم سراغ معرفی بعضی از این چشمهها. شما هم بگردید و ببینید كدام یك به شما نزدیكتر است و حتما بروید سراغش.
آبگرم دهلران در ایلام
چشمههای آبگرم دهلران با دمای حدود 50درجه سانتیگراد، از نادرترین جلوههای طبیعی استان ایلام است كه آبگرم، با خواص گوگردی را برای مداوا و درمان بیماریها به گردشگران هدیه میكند. اینچشمهها از نوع فسیلی است كه بر اثر جوشش و وجود منابع نفت و گاز در زیر زمین تشكیل شده وخواص آن سبب شده كه سالانه مسافران زیادی این چشمهها را به عنوان مقصد گردشگری سلامت خود انتخاب كنند.
البته بهجز خاصیت درمانی، آن چه زیبایی این جاذبههای طبیعی را دو چندان میكند، تغییر رنگ چشمهها در طول روز و پرتوی رنگین كمانی هفترنگ است كه در آن منعكس میشود. چشمههای دهلران در شمال و در فاصله سه كیلومتری شهر دهلران بر دامنه ارتفاع سیاه كوه، نزدیك به غار خفاش یكی از دیگر جاذبه طبیعی كشور قرار دارد. در اطراف این چشمه مجتمع رفاهی و استخرهای لجن مالی درمانی برای گردشگران وجود دارد.
چشمههای جوشان در آذربایجان غربی
آذربایجان غربی با داشتن ۴۶ چشمه آبگرم و معدنی، رتبه نخست كشور را در این زمینه دارد و همین موضوع باعث شده گردشگران زیادی به این استان سفر كنند. برخی از چشمههای آبگرم معدنی آذربایجان غربی در مجاورت آثار ارزشمند تاریخی قرار دارند كه به ظرفیت گردشگری آنها افزوده است.
چشمههای آبگرم «محال باراندوز»، «ایستی سو» و «زنبیل» در ارومیه، آبگرم «احمدآباد» واقع در حاشیه اثر جهانی تخت سلیمان تكاب، آب معدنی «زندان سلیمان» در میاندوآب، چشمه «صدقیان» در سلماس، چشمه «قره شعبان» در خوی، آبگرم «باش كندی» در ماكو، آبگرم «گراو» در مهاباد، آبگرم روستای «زاویه سفلی» و... از جمله چشمههای جوشان این استان است.
آبگرم اهرم در بوشهر
در استان بوشهر منابع نسبتا وسیعی از چشمهها و آبهای معدنی وجود دارد. هفت چشمه آبگرم (اهرم، دالكی، خانیك، میر احمد، قوچاك و...) در شهرها و روستاهای این استان میجوشد كه با خاصیت درمانی بالا، هر ساله میزبان هزاران گردشگر است.
چشمه آبگرم «اهرم» که در میان آنها از همه نامآشناتر بوده، یكی از پنج چشمه معدنی برتر كشور است و از مهمترین جاذبههای گردشگری تنگستان به شمار میرود؛ همچنین بهعنوان دهكده نمونه آبدرمانی شناخته میشود. این چشمه در نزدیكی شهر اهرم (مركز شهرستان تنگستان) در ۶۳ كیلومتری جاده بوشهر به بندرعباس واقع شده و برای رسیدن به سرچشمه اصلی آن باید یك مسیر خاكی 2 كیلومتری را طی كنید. این چشمه دارای دو استخر و ده حمام است. خوشبختانه طی سالهای اخیر به این چشمه آبگرم و فضای اطراف آن توجه ویژهای شده كه باعث افزایش تعداد بازدیدكنندگان از آن شده است.
آبگرم محلات در مركزی
در فاصله 15 كیلومتری شمال شرق محلات در ارتفاعات بلند منطقه، چشمه آبگرم محلات قرار دارد كه از معروفیت خاصی برخوردار است. چشمههای آبگرم محلات شامل شش چشمه به نامهای شفا، دنبه، سلیمانیه، سودا، حكیم و روماتیسم است. درجه حرارت آب این چشمه ۵۰ درجه سانتىگراد است و افرادى كه به بیمارى ریوى و قلبى مبتلا هستند نباید از آب این چشمه استفاده كنند. دوره استفاده از آبگرم محلات در فصل بهار و به ویژه تابستان است. دسترسی به این چشمه از دو طریق ممكن است: از طریق جاده دلیجان و جاده اصلی قم ـ اصفهان. در این مكان تعداد زیادى مسافرخانه، حمام خصوصى و مهمانپذیر قرار دارد كه سالانه میزبان جمعیت كثیری از گردشگران است. همچنین یك واحد مهمانسراى جهانگردى نیز وجود دارد كه از امكانات رفاهى مناسب برخوردار است.
آبگرم سرعین در اردبیل
سرعین یكی از معروفترین چشمههای آبگرم استان اردبیل است و در ۲۵ كیلومتری شهر اردبیل قرار دارد. چشمههای آبگرم این شهر به سبب شهرت آن، هرساله تعداد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به سوی خود میخواند تا هم از آب و هوای خنك لذت ببرند و هم از چشمههای آبگرم سرعین (گاومیش گلی، قرهسو، ساریسو و...) و خاصیت و ویژگیهای منحصر بهفرد آن استفاده كنند.
به غیر از آبگرم، دو استخر آب سرد با آب گازدار نیز در این شهر وجود دارد كه میتوان از آب گازدارش نوشید. این استخرها در پنج كیلومتری سرعین قرار دارد و در درهای به نام ویلا دره واقع شده كه طبیعت و چشماندازی فوقالعاده دارد. همچنین در مسیر زیبای جاده اردبیل به خلخال، آبگرم گیوی (ایستی سو) كه یكی از زیباترین چشماندازهای طبیعی در این منطقه به شمار میرود، قرار دارد و همه ساله مسافران زیادی را به سوی خود میكشاند.
آبگرمهای مازندران
آبگرم لاریجان: شهر آمل با داشتن بیش از ۲۶ دهنه آب معدنی گرم و سرد در رده دوم اهمیت قرار دارد و بزرگترین آبگرم ایران هم در لاریجان آمل واقع شده است. این آب معدنی كه از چشمههای جوشان قله دماوند سرچشمه گرفته و قدمت بسیاری دارد، با حرارتی حدود ۶۲ درجه، سرشار از مواد گوگردی است، همچنین علاوه بر خواص درمانی، از جذابیتهای طبیعی و تفریحی نیز برخوردار است. این چشمه درمانگر در مسیر جاده هراز و تقریبا در میانه آمل و تهران قرار دارد. امكانات رفاهی برای مسافران و گردشگران در محدوده این آبگرم وجود دارد.
آبگرم فلكده: فلكده منطقهای در تنكابن است و شهرتش را از چشمه آبگرمی دارد كه در دل جنگلهای كاج و سرو زیبا میجوشد. تفاوت این چشمه آبگرم نسبت به سایر آبگرمهای منطقه، نداشتن گوگرد است كه بوی بد را از آن گرفته و خاصیت شرب هم دارد. برای دستیابی به این چشمه بعد از گذر از روستای لیره سر، از توابع شهرستان تنكابن باید مسیر جنگلی بسیار زیبایی را به مدت تقریبی دو ساعت طی كرد.
بعد از آن به پرورشگاه ماهی قزلآلا میرسید و پس از آن در انتهای جاده، كلبههای چوبی قرار دارد كه برای اقامت گردشگران در نظر گرفته شده؛ در سمت غربی این كلبهها دره كوچكی به عمق تقریبی ده تا ۱۵ متر وجود دارد كه در پایین آن رودخانهای در جریان است، بعد از پایین رفتن از مسیر پاكوب به محل آبگرم میرسید و میتوانید پس از طی مسافتی تقریبا طولانی، لختی در گرمای چشمه بیاسایید و خستگی در كنید.