گمانهزنی درباره یک فاجعه
هادی محمدی کارشناس منطقه
انفجار مهیبی که دیروز نیمی از بیروت را ویران و تعداد زیادی از مردم را آواره کرد و خسارات جانی و مالی گستردهای را به بار آورد، دارای دو بعد انسانی و امنیتی است. در بعد انسانی، فاجعهای رخ داد و باید با بررسیها مشخص شود که مقصر این حادثه چه کسانی بودند. در بعد امنیتی باید در نظر گرفت که بیش از 27 هزار تن نیترات آمونیوم در محل انفجار وجود داشت. سال 2013 این محموله از گرجستان با یک آدرس جعلی حرکت میکند، ولی با ادعای مشکل فنی در بندر طرابلس پهلو میگیرد. بعد از بازرسی پلیس معلوم میشود مقادیر زیادی مواد منفجره خطرناک در این کشتی وجود دارد. سرنشینان کشتی بازداشت و این مواد در بندر طرابلس تخلیه و کشتی توقیف میشود. قاضی پرونده تلاش میکند با بازپرسی از افراد و خدمه کشتی اطلاعات تکمیلی درباره این محموله را به دست بیاورد ولی بازیگران خارجی، مقامات لبنانی را تحت فشار قرار میدهند و همین مساله باعث آزادی خدمه کشتی میشود.
مواد انفجاری هم به بیروت منتقل میشود تا درباره آن تعیین تکلیف شود. اما نکته حائز اهمیت این که در مقاطع 2013 و 2014 چه اتفاقات مهمی رخ داده است. سال 2013 زمانی که تروریستها در سوریه به اوج فعالیت خود رسیدند و دنبال مسیرهایی بودند تا ویرانی و تروریسم و کشتاری که در سوریه به راه انداختند را به نتیجه برسانند، از این جهت راههای آبی را مورد توجه قرار دادند و آمریکاییها و اسرائیلیها هم در این زمینه نقشآفرینی میکردند. همچنین در آن مقطع جریان 14 مارس با کمک سعد حریری و وهابیها و سعودیها دنبال این بودند مسیر شمال لبنان و طرابلس را در اختیار جریانهای مخالف سوریه و تروریستها قرار دهند. به دنبال استقرار حزب ا... در مرز لبنان و سوریه این پروژه به شکست انجامید. از سوی دیگر میتوان دریافت این محموله مواد منفجره قرار بود به دست تروریستها در سوریه برسد، ولی این امکان منتفی شد. این محموله در انبار شماره 12 بندر بیروت دپو میشود و البته پلیس از ماهها قبل نسبت به خطرناکبودن وجود این محموله هشدار داده بود. با این وصف این اتفاق خطرناک رخ داد. اینکه چطور این فاجعه رخ داده محل سوال است. البته رسانههای سعودی و اسرائیلی و سمیر جعجع -که عامل وابسته به اسرائیلیهاست- این انبار را متعلق به حزب ا... و مواد موجود در آن را مهمات حزب ا... عنوان کردند. در حالی که برای لبنانیها مسلم است بندر در اختیار دولت بوده و اگر فرض کنیم حزب ا... دارای انبارهای موشکی مشخصی روی زمین است، طبیعی است که آن را در اختیار دولت قرار نمیدهد، بنابراین این ادعای مضحکی است. سناریوی دیگر، حمله موشکی اسرائیل به این انبار است که البته هیچ دلیل واقعی برای آن وجود ندارد، چون دوربینهای موجود اصابت موشک را تایید نکردند.
مطلب بعدی اینکه نیترات سدیم مادهای است که اگر گرم شود وتعریق کند، میتواند خود به خود منفجر شود. اتصال برق، جوشکاری، آتشسوزی انبار موادترقه و فشفشه از دیگر احتمالاتی است که برای این حادثه بهویژه در انفجار اولی که صورت گرفت مطرح است. منتهی با توجه به سابقه جنایتکارانهای که آمریکا در سوریه و لبنان و منطقه دارد و از آنها بر میآید که چنین اقداماتی انجام دهند بنابراین محتمل است یکی از این سناریوها با تدبیر آمریکایی یا اسرائیلی طراحی شده باشد. از بعد انسانی و صرفنظر از همه احتمالات مطرح شده درباره این فاجعه، به هرحال لبنان در حال حاضر دچار آسیب جانی و مالی فراوان شده و باید با این کشور اعلام همبستگی کرد.