بحران تصمیمگیری در ستاد کرونا
دکتر مهدی زارع کارشناس مدیریت بحران
داشتن وحدت فرماندهی از جمله کلیدیترین نکات برای مدیریت بحرانهای گوناگون از جمله بحران همهگیری کروناست. اما ضعف در اتخاذ تصمیمی قاطعانه و البته اطلاعرسانی متناقض درباره تصمیمهای اتخاذشده در ستادملی مبارزه با کرونا نشان داد که اکنون مساله وحدت فرماندهی در این ستاد دچار اختلال شده است. اتفاقی که بخصوص در روزهای اخیر درباره موضوع برگزار شدن یا نشدن کنکور سراسری رخ داد و ما شاهد آن بودیم که تصمیمی که از سوی یکی از مقامات ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام شد و بلافاصله این تصمیم در خود ستاد رد شد. نکته دیگری که در اینباره باید به آن توجه داشت، این است که از نحوه تصمیمگیریهای اخیر ستاد ملی مبارزه با کرونا و شیوه اعلام این تصمیمات اینطور برداشت میشود که دادههایی که این ستاد براساس آن تصمیمگیری میکند، بعضا ناقص است. به طور مثال، مقامات ارشد وزارت علوم اعلام کردهاند که پروتکلهای بهداشتی در کنکور دکتری به میزان 85 درصد و در کنکور کارشناسی ارشد به میزان 91درصد رعایت شده است. اما براساس صحبتهای تعداد زیادی از داوطلبانی که در این آزمونها شرکت کردهاند و تصاویر متعددی که حتی در رسانههای رسمی منتشر شد، به نظر میرسد که این درصدبندیها چندان با واقعیت تطبیق ندارد و شاید ناظران بهداشتی نتوانستهاند همه حوزههای برگزاری آزمون را با دقت کافی بررسی کنند. از این ابهامات میتوان دریافت که بعضا اطلاعاتی که ستاد ملی مبارزه با کرونا براساس آن تصمیمگیری میکند، دچار اختلال است و در چنین شرایطی، گرفتن چنین تصمیمهای متناقضی در این ستاد بعید نیست. آسیب دیگری که این روزها ستاد ملی مبارزه با کرونا به عموم جامعه وارد کرده نیز نداشتن هماهنگی در اطلاعرسانی درباره تصمیمات است. یعنی با وجود آن که مردم عادت کردهاند آمار روزانه مربوط به کرونا را از شخصی واحد دریافت کنند، اما اخبار مربوط به تصمیمگیریهای حساس ستاد از جمله برگزاری کنکور را از مراجع مختلفی دریافت میکنند و خیلی از این اخبار نیز یکدیگر را نقض میکنند. همه این مسائل نشان میدهد اساسیترین اصولی که باید در مدیریت بحران رعایت شود، حداقل در تصمیمگیریهای ستاد ملی مبارزه با کرونا رعایت نمیشود. در همین شرایط، گاهی از زبان مسوولان ستاد صحبتهایی با این مضمون شنیده میشود که وقتی داوطلبان کنکور ممکن است در زندگی عادی خود نیز به کرونا مبتلا شوند، پس برگزاری کنکور فاقد اشکال است. این در حالی است که براساس اصول مسلم مدیریت بحران، در شرایط اینچنینی مسوولان نباید بهراحتی با احتمال وارد شدن خسارت، بخصوص آسیبهای جانی به شهروندان کنار بیایند و چنین مقایسههایی از نظر علم مدیریت بحران پذیرفتنی نیست.