8 آذر 1391 تهران شاهد یک عملیات تروریستی بود. راکب موتورسیکلت با نزدیک شدن به خودرویی در خیابان ارتش، پس از نصب یک بمب به ماشین بهسرعت از آن فاصله گرفت. با فریاد راننده، راننده و همسر دانشمندهستهای ایران از ماشین بیرون آمدند و شهیدشهریاری به سبب قفلشدن کمربند ایمنی نتوانست بلافاصله از ماشین خارج شود و به شهادت رسید. دکتر مجیدشهریاری، استاد دانشگاه شهیدبهشتی و موسس دانشکدههستهای این دانشگاه در حالی که چهار روز ماندهبود 44 ساله شود توسط عوامل تروریستی در تهران به شهادت رسید. زندگی شهیدشهریاری فراز و فرودهای بسیاری دارد. از فعالیت در دانشگاه امیرکبیر تا تاسیس دانشکدههستهای و عضویت در تیم مقابله با ویروس استاکسنت و طراحی نسل جدید رآکتورهایهستهای که در جهان جنجال زیادی بهپا کرد. با گذشت نزدیک به 10 سال از شهادت این مجاهد علمی حوزه فناوریهستهای، مرکز رسانه معاونت امور استانها با همکاری صداوسیمای مرکز استان زنجان دست به کار شد تا سریالی با عنوان «میراث مجید» را مقابل دوربین ببرد.
میراث مجید سریالی است که به زندگی دکتر شهیدشهریاری میپردازد و بیشتر تلاش دارد مجاهدتهای علمی این دانشمند حوزه فناوریهستهای ایران را روایت کند. سریال میراث مجید چند روز پیش در زادگاه این دانشمند شهید در استان زنجان، مقابل دوربین رفت. این مجموعه ۳۰ قسمتی قرار است از یک سال پیش از تولد تا روز شهادت وی را به تصویر بکشد و به ماجراهایی در سالهای آغاز انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، دوران تحصیل و تدریس شهیدشهریاری در دانشگاه و فعالیتهای او در سازمان انرژی اتمی و وقایع پیرامون توانمندیهای کشور در عرصههستهای بپردازد. در مورد این شخصیت و تولید سریال میراث مجید با عوامل آن گفتوگو کردیم.
معرفی مشاهیر استان ادامه دارد
این سریال در زنجان، زادگاه شهیدشهریاری مقابل دوربین رفتهاست. در این مورد با سیدمحسن لطیفی، مدیرکل صداوسیمای مرکز زنجان گفتوگو کردیم. او درباره آغاز ساخت سریال میراث مجید به خبرنگار جامجم گفت: در جهت معرفی مفاخر استان تفاهمنامهای با استانداری، سازمان انرژی اتمی و سازمان صداوسیما بسته شد و در ابتدا قرار بود که این سریال در ۱۳ قسمت تهیه و تولید شود که با بررسیهای بیشتر بنا شد جهت اثربخشی افزونتر سریال و نشان دادن تمام وقایع و رخدادهای زندگی این شهید و دستاوردهای دانشمندان هستهای کشور، سریال در 30 قسمت تهیه و از شبکههای سراسری پخش شود.
لطیفی با گفتن این مطلب که سریال میراث مجید در پی نشان دادن تمام واقعیتهای زندگی این شهید است، افزود: علاوه بر پرداختن به تمام ابعاد زندگی شهید، زندگی ساده و بیآلایش مردم زنجان، صنایعدستی، میراث فرهنگی، زیباییها و جذابیتهای شهر و آرامش زندگی مردمان این استان را نشان خواهیم داد.
او گفت: در این سریال حضور شهید در دانشگاه و فعالیتهای علمی او بیشتر مورد توجه است. همچنین دستیابی به غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم که از بزرگترین خدمات این نخبه شهید با همراهی سایر دانشمندان کشور است، بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.
1400 سکانس از زندگی شهیدشهریاریبه گفته لطیفی، این پروژه 1400 سکانس آماده خواهد شد که ۴۰۰ سکانس آن در زنجان تصویربرداری میشود. حدود ۵۰۰ نفر در این پروژه درگیرند که تعداد ۸۰ نفر از آنها بومی استان هستند. ۴۰ روز کار تصویربرداری بخشهای زنجان در این شهر انجام میشود و بخشهای بعدی در تهران و خارج از کشور کار خواهد شد. این سریال تلاش خواهد کرد از بازیگران و هنرمندان بومی استان زنجان در کنار عوامل شناخته شده سینما و تلویزیون کشور استفاده کند.
ارگانها همکاری کنندمدیرکل صداوسیمای مرکز استان زنجان در ادامه با گلایه از عدم همراهی و همکاری برخی سازمانها و ارگانهای استان در ساخت این سریال بیان کرد: در صورتی که همراهی خوبی با سازمان صورت گیرد و سریال میراث مجید بهخوبی پیش رود درنظر داریم مفاخر دیگری چون شیخ اشراق، آیتا... شبیریزنجانی و دیگر مفاخر دینی، فرهنگی و هنری استان را در دستور کار داریم که امید است با مرتفع شدن مشکلات اقتصادی و تامین هزینهها بتوانیم ساخت این مجموعهها را نیز آغاز کنیم. بهرغم مشکلات و محدودیتهای بودجهای، امیدواریم نگاه سایر سازمانها نسبت به این موضوع که ساخت چنین سریالهایی هزینه نیست بلکه سرمایهگذاری است، تغییر یابد. بیشک شناساندن مفاخر فرهنگی، مذهبی و هنری به نسل جوان گام بلندی در فرهنگسازی خواهد بود. استان زنجان از شخصیتهای بزرگ در زمینههای مختلف برخوردار است و فقط با ساخت یادمان یا سردیس نمیتوان این مفاخر را شناساند و باید تلاش بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
هیچگونه شعارزدگی در متن سریال دیده نمیشود
حسین تبریزی، کارگردانی سریالهایی چون بوی باران، رخنه، تا رهایی و جاده در دست تعمیر را در کارنامه دارد و اینبار قرار است زندگی شهیدشهریاری را مقابل دوربین ببرد. به گفته تبریزی، مجموعه تلویزیونی میراث مجید سه بخش عمده دارد؛ یک بخش تاریخی از دهه 40 الی۵۰، بخش دیگر دهه 50 تا ۶۰ و بخش آخر، دهه 80 که زندگی خانوادگی شهید بعد از ازدواج تا زمان شهادت را به تصویر میکشد. درواقع این سریال شامل سه مرحله از زندگی مجید شهریاری است که از دوران قبل از تولد و زندگی پرفراز و نشیب و نحوه آشنایی و ازدواج پدر و مادر او و دوران کودکی تا زمان بعد از شهادت مجید شهریاری را در بر میگیرد.
تبریزی این سریال را ملودرامی عاشقانه دانست و افزود: بهپایانرساندن این کار برایم بسیار مهم است. با وجودی که کارهای دیگری چون در برابر باد، پلاک و مستند شهید بابایی را پیش از این کار کردهام، اما شخصیت والا و مظلومیت شهیدشهریاری حس آرامش دیگری در روند کار ایجاد کردهاست که با وجود سنگینی بخش اول و نبود فضای تاریخی، برای ارائه یک کار خوب و مخاطبپسند بعضی از سکانسها در حومه و در فاصله ۶۰ کیلومتر خارج از شهر گرفته میشود تا به لحاظ صحنه با فضای آن سالهای زنجان منطبق باشد.
وی این سریال را به دور از شعارزدگی دانست و افزود: نویسندگان لحظهبهلحظه زندگی شهیدشهریاری را روایت کردهاند و هیچگونه شعارزدگی یا اتفاق عجیب و دور از ذهنی در متن این سریال دیده نمیشود. درواقع نویسندگان تلاش کردهاند به روایت زندگی شهید وفادار باشند که مخاطبان بعد از تماشای سریال در این مورد قضاوت خواهند کرد.
ساخت سریال از شخصیتهای معاصر سخت است
مصطفی علمیفرد، تهیهکننده این مجموعه تلویزیونی است که تاکنون تجربه تهیه چند فیلم و سریال را داشته. او درباره میراث مجید به جامجم گفت: نگارش فیلمنامه این سریال پس از ساعتها نشست میان نویسندگان و خانواده شهیدشهریاری و تحقیقات مختلف پیرامون فعالیتهای این دانشمند شهید، به قلم فاطمه حیدری و حسن عطارها انجام شد. پس از پایان پروسه نگارش فیمنامه و مطالعه رزومه چندین کارگردان، حسین تبریزی را بهعنوان سازنده این سریال انتخاب کردیم.
او ادامه داد: ما برای ساخت این مجموعه به کارگردانی احتیاج داشتیم که نگاه متفاوت، دور از تعصب و شعارزدگی داشتهباشد تا بتوانیم زندگی شهیدشهریاری را به بهترین شکل به تصویر بکشیم. بهطورکلی تولید فیلم و سریال با توجه به تعدد شبکههای تلویزیونی داخلی و خارجی سختتر از گذشته شده چراکه نسل جوان نگاه متفاوتی به فیلم و سریال دارد و باید ساختههای ما با استانداردهای بالایی تولید شود تا نسل جوان را جذب کند. شهیدشهریاری از چهرههای معاصر است و ساخت سریال یا فیلم پیرامون شخصیتهای معاصر سختیهای خاصی دارد چراکه افراد بسیاری با این چهره آشنایی داشتهاند و ساخت سریال پیرامون شهیدشهریاری با توجه به شناخت مردم از وی باید با دقت فراوانی صورت گیرد تا بتوانیم این الگوی کمنظیر را بیش از پیش به جوانان ایران معرفی کنیم. دوری از کلیشه و شعار درباره این شخصیت بزرگ که الگوی اخلاقی کمنظیری است موجب باورپذیری این سریال خواهد شد.
علمیفرد همچنین درباره انتخاب بازیگران مجموعه بیان کرد: علاوهبر بازیگران بومی استان زنجان، بازیگران نامآشنایی مانند میرطاهر مظلومی، اتابک نادری، زهرا سعیدی، مهران رجبی و اردشیر رستمی برای بازی در این سریال انتخاب شدهاند. البته بازیگران دیگری نیز در مراحل انتخاب و قرارداد هستند که پس از نهایی شدن همکاری با ایشان اعلام خواهد شد.
طراحی صحنه و لباس میراث مجید بسیار مهم است
با توجه به اینکه میراث مجید سالهای پیش از تولد تا شهادت این شهید را به نمایش میگذارد، مقاطعی از قصه آن در دوران پیش از انقلاب تا پس از آن، جنگ و... میگذرد و از این رو برای فضاسازی و باورپذیری هر چه بیشتر، طراحی صحنه و لباس آن از اهمیت بالایی برخوردار است. قاسم مربی، طراح صحنه و لباس سریال میراث مجید که پیش از این در آثاری چون دموکراسی در روز روشن، اتوبوس شب، همسفر، سریال لیسانسهها و فوق لیسانسهها، همگناه وچند اثر تلویزیونی و سینمایی دیگر نیز حضور داشته، درباره مشکلات موجود در طراحی صحنه و لباس این سریال، گفت: طراحی صحنه و لباس سریال میراث مجید بسیار اساسی و مهم است. قسمتهایی از سکانسهای این مجموعه متعلق به دهه ۴۰ و ۵۰ است و باتوجه به اینکه سریال خارج از شهرک سینمایی کار میشود باید به دنبال فضایی باشیم که کمتر دخل و تصرف در بافت شهری صورت گرفتهباشد. متاسفانه بازسازی عمده شهرها در ایران باعث میشود با مشکلات مختلفی روبهرو شود. از سوی دیگر باتوجه به کیفیت سریال باید تلاش میکردیم با حداقلها بتوانیم بهترین صحنهها را برای این مجموعه مهیا کنیم. از آنجا که فیلمهای ساختهشده در گونه تاریخی به شدت به طراحی صحنه و لباس مناسب متکی هستند و بخشی از روایت را صحنهها به دوش میکشند، بنابراین بخش مهمی از پروژه و ساخت آثار نیازمند توجه به ساختار صحنه و لباس است.
وی درباره انتخاب خانه پدری مجید شهریاری نیز گفت: متاسفانه خانه پدری این شهید بزرگوار سالها پیش بازسازی شده و عملا قابل استفاده نبود به همین سبب ما روزهای بسیاری در پی یافتن خانه مسکونی با مشخصات تاریخی آن برهه میگشتیم که خوشبختانه توانستیم با سختی فراوان چند لوکیشن را پیدا کنیم. برای بافت شهری نیز باتوجه به پوشش گازرسانی و همچنین تیرهای برق بهروز شده با سختی فراوانی روبهرو هستیم و در برخی صحنهها مجبور میشویم با لوازم مختلف این سازهای مدرن را بپوشانیم و همچنین در برداشتهای مربوط به بازار نیز با همین مشکلات و جدید بودن تزئینات و تابلوی مغازهها روبهرو هستیم تا جایی که امکان دارد مجبور به بازسازی آنان شویم.
امیدواریم این سریال درخور شان شهیدشهریاری باشد
امیر سرتیپ امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از حاضران مراسم آغاز تصویربرداری سریال شهیدشهریاری بود. او با گرامیداشت یاد و خاطره این شهید اظهار کرد: پس از شهادت این دانشمند عزیزمان، همکاران و دوستانشان از فضائل این شهید بزرگوار بسیار سخن گفتهاند. شهیدشهریاری، اسوه و الگوی جوانان در اخلاق و پشتکار است و کار باارزشی در گرامیداشت یاد این شهید آغاز شده که جای تقدیر دارد.
وزیر دفاع با قدردانی از دستاندرکاران ساخت این سریال، بهویژه صداوسیمای استان افزود: امیدواریم سریال میراث مجید درخور شأن این شهید بزرگوار باشد و از تمام مسؤولان استان میخواهم نهایت همکاری را برای تولید این اثر ارزشمند داشتهباشند تا نسل امروز و آتی میهنمان با ابعاد مختلف شخصیتی این شهید بزرگوار بیشتر آشنا شوند.
وی با اشاره به مشارکت وزارت دفاع در ساخت سریال شهیدشهریاری تصریح کرد: شهدا نزد خداوند زندهاند و صاحب بهترین روزیها، از همین رو باید قدردان جایگاه شهدا باشیم و با تمام وجود یاد و خاطره آنان را زندهنگهداریم.
به بازی در نقش پدر مجیدشهریاری افتخار میکنم
اردشیر رستمی که بازیاش در نقش شهریار هنوز در خاطر بسیاری هست، در این مجموعه نقش پدر شهیدشهریاری را ایفا خواهدکرد. او در گفتوگو با ما، احساسش درباره نقش پدر شهید مجیدشهریاری را اینگونه عنوان کرد: همه ما نسبت به شخصیتهای بزرگ سرزمینمان دینی داریم. شخصیت شهید مجیدشهریاری مثل همه قهرمانان کشور که در عرصههای مختلف جانفشانی کردهاند برای من و همه مردم کشور قابل احترام است. این بزرگان از آرامش زندگی خود گذشتند و هدفشان را به آرامش و راحتیترجیح دادند. ما اگر بتوانیم بهدرستی به نمایشدرآوردن لحظات زندگی این عزیزان باشیم، باعث میشویم شخصیتهای بزرگ کشور بیشتر شناساندهشوند. امیدوارم درباره همه شخصیتهای برجسته سرزمینمان سریال ساختهشود؛ چون این سریالها برای نسل بعد میماند و بر دیدگاه و قضاوت آنها اثر میگذارد.
صبر و حوصله شهید شهریاری برایم جذاب بود
فرحان فرحناک، بازیگر و گوینده جوان سینما، تئاتر، رادیو و تلویزیون یکی از نقشهای کلیدی میراث مجید را بازی میکند. او در این باره به جامجم گفت: من در این سریال دوره نوجوانی شهید را بازی میکنم که در امتداد مسیر زندگی با مسائل و مشکلات و چالشهایی روبهرو میشود. آنچه توجه من را برای بازی جلب کرد صبر و حوصله شهیدشهریاری در مواجهه با مشکلات بود که باعث میشد از پس آنها بهخوبی برآید. وی تهیه و تولید سریال زندگی افراد شاخص را اتفاق قشنگی دانست و افزود: در صورتی که نمایش چنین سریالهایی فقط باعث تحول و الگوگیری یک نفر شود، میتوان گفت ما موفق عمل کردهایم. امیدوارم بتوانم این نقش را درست بازی کنم؛ چرا که این مسوولیت، امانت بزرگی است.
بازیگر نقش «مش باقر» وخیم بودن حالش را تکذیب کرد
یکی از بازیگران این سریال، مهران رجبی، هنرمند پرکار و شناختهشده کشورمان است که نقش «مش باقر» پدربزرگ شهیدشهریاری را بازی میکند. این بازیگر چند روزی است در زنجان مبتلا به کرونا شده و در بیمارستان امام حسین (ع) این شهر بستری است. او در ویدئویی که از خود منتشر کرده، بیان کرد برای تصویربرداری سریال در این شهر حضور دارد که با ناخوشی به پزشک مراجعه میکند و متوجه مبتلا شدنش به کرونا میشود. رجبی خبری را که به تازگی از وخیم بودن حالش منتشر شدهاست، تکذیب کرد.