با گذشت یكسال از زلزله ویرانگر كوهبنان، هنوز مردم زیادی در شرایط سخت در كانكس زندگی میكنند
یلدای كوهبنانیها یكساله شد
از شب یلدای سال گذشته كه زلزله 2/5 ریشتری، لرزه بر پیكره ساختمانهای كوهبنان و جور در استان كرمان انداخت و 500 واحد مسكونی را در این مناطق بهطور كامل تخریب و به تعداد قابلتوجهی دیگر از خانهها آسیب وارد كرد، تا شب یلدای امسال كه مردم نجیب این شهرستان به شكرانه بازسازی بخش قابلتوجهی از خانههایشان جشن یلدا را در كنار یكدیگر در سالن رهبری شهر كوهبنان برگزار كردند، روزهای تلخ و شیرین زیادی بر آنها گذشته، كه البته تلخیهایش بسیار بیشتر بوده. مشاهده بیتجربگی و عدم مدیریت برخی از مسؤولان در توزیع مناسب كمكهای اولیه همچون چادر در روزهای اولیه زلزله، تجربه زندگی در چادر و كانكس در روزهای سرد زمستان سال گذشته و تلاش برای آواربرداری و بازسازی خانههای تخریبشده و آسیبدیده، خاطرات تلخی را در ذهن مردم این شهرستان برجای گذارده؛ مردمانی كه همواره شكرگزار خداوند و سپاسگزار مسؤولانی كه در طول یكسال گذشته به آنها خدمت كردند، هستند، اما هنوز به دلیل ناتمام ماندن بازسازی خانههایشان در آستانه ورود به زمستان امسال و موانع و مشكلات بازسازی چون دریافت تسهیلات بانکی، درددلها و گلایههای زیادی دارند كه دوست دارند گوشی برای شنیدنش باشد.
حکمت قاسم خانی
برای رسیدن به شهرستان كوهبنان و دهستان جور كه از مركز استان كرمان 168 كیلومتر فاصله دارد باید از شهرستان زرند عبور كنی و جاده كوهستانی با آسفالت نامناسبی را بپیمایی كه بخشی از آن از میان معادن زغالسنگی عبور میكند كه بخش اعظم اقتصاد كوهبنان بر پایه كار كردن مردم آن در اعماق این معادن استوار است. جاده مذكور متعلق به شركت زغالسنگ و تنها راه ارتباطی مردم كوهبنان با مركز استان است. پیش از رسیدن به كوهبنان، به دهستان جور در فاصله چهار كیلومتریاش میرسیم؛ دهستانی كه در زلزله سال گذشته كانون اصلی زلزله بود و 80 درصد خانههای آن آسیب جدی دید. در دهستان جور تعداد 200 واحد مسكونی بر اثر زلزله تخریب شد كه بخش قابل توجهی از آنها امروز بازسازی شده، اما هنوز خانههای ناتمام دیگری هم در دهستان وجود دارد كه ساكنانشان به دلیل بالا رفتن هزینهها دیگر توان تكمیل خانههایشان را ندارند. در اطراف مسیر جور به كوهبنان، كارگاههای تولید بتون، شن و ماسه به چشم میخورد كه پس از زلزله و برای رفع كمبودهای این شهرستان توسط بنیاد مسكن راهاندازی شده. با ورود به شهر كوهبنان روند بازسازی و احداث خانههای جدید كاملا مشهود است، طوری كه بسیاری از خانههای تخریبشده آواربرداری و خانههای جدید جایگزین آنها شده یا در حال احداث است. برخی دیگر از خانههای نامقاوم و آسیبدیده نیز با اعطای كمكهای بلاعوض دولت و تسهیلات بانكی تخریب شده و در حال بازسازی است. در كوهبنان بیشترین آسیب به خانههای محله دهمیر و خیابان طالقانی وارد شد. این منطقه در غرب شهر كوهبنان واقع شده و به دلیل عبور گسل از آن، بیشترین آسیب را دیده. در این منطقه اكثر خانههای آسیبدیده یا قدیمی تخریب و آواربرداری شده است. در محله بهشتی كه یكی از محلههای تاریخی این شهر است. بافت قدیمی دستخوش تغییر زیادی شده. خانههای بزرگ قدیمی با دیوارهای خشت و گلی تخریب و جای خود را به خانههای كوچك اسكلت فلزی با سقف شیروانی داده، گرچه خانههای زیادی هم به دلیل افزایش ناگهانی قیمت مصالح ساختمانی و تمام شدن تسهیلات بانكی دولتی، نیمه تمام مانده. به همین خاطر است كه هنوز در كوچه پسكوچههای كوهبنان مردمانی هستند كه در كانكس یا حتی چادر زندگی میكنند. مردمانی كه به دلیل نداشتن شغل مناسب حتی از تامین مایحتاج روزانه خود هم ناتوان هستند.
زندگی با دو بچه معلول در كانكس
حسن رستمی، 50 ساله یكی از همین مردمان و ساكن محله دهمیر است. رستمی به جامجم میگوید: من همراه همسر و دو بچه معلولم در حالی در كانكس زندگی میكنیم كه دیگر امكان تكمیل خانه مان را نداریم، زیرا با بالا رفتن قیمت مصالح ساختمانی، دیگر تسهیلات بانكی پرداخت شده توسط دولت كفاف بازسازی را نداد.
علی رمضانی، یكی دیگر از مردم ساكن كوهبنان است كه به دلیل دیر اقدام كردن برای آواربرداری و بازسازی منزل مسكونیاش اكنون با پیامدهای ناشی از افزایش قیمت مصالح مواجه شده و خانهاش نیمهتمام مانده است.
در كوهبنان تعداد قابل توجهی از مردم به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی از ساخت و بازسازی كامل خانههایشان درماندهاند، گرچه دولت برای رفع این مشكل علاوه بر مبلغ 58 میلیون تومان تسهیلاتی كه در ابتدا برای بازسازی خانهها به مردم داد، اخیرا نیز 15 میلیون تومان تسهیلات بانكی برای جبران افزایش قیمت مصالح ساختمانی در نظر گرفته و درحال پرداخت است كه از این مبلغ پنج میلیون تومان بلاعوض است، اما این تسهیلات بانكی هم ناكافی است.
از سویی مستاجرانی كه خانههای آنها آسیب دیده هم مشكلات خاص خود را دارند. معین، جوانی مستاجر است كه درباره مشكلات خودش برای دریافت تسهیلات بانكی از بانك صادرات به جامجم میگوید: پس از پیگیریهای زیاد و انتقال پرونده وام از بانك صادرات به بانك ملی مبلغ 25میلیون تومان تسهیلات بانكی به مستاجران پرداخت شد كه من با آورده 20 میلیون تومانی كه خودم داشتم توانستم خانهام را تا مرحله سقف بسازم، اما حالا به برخی از مغازههای كوهبنان بابت خرید مصالح ساختمانی بدهكارم و پولی هم برای تكمیل خانه ندارم.
گلایه از عملكرد ضعیف بانك صادرات
اما برخی از مردم و مسؤولان دولتی معتقدند شماری از ساکنان کوهبنان بهخاطر عدم پرداخت تسهیلات بانكی توسط بانك صادرات و خودداری این بانك از اجرای مصوبه دولت هنوز نتوانستهاند خانههایشان را بازسازی كنند. موضوعی كه موسوی، معاون عمرانی استاندار كرمان درباره آن به جامجم میگوید: بانك صادرات درحالی تسهیلات مصوبه دولت را به زلزله زدگان نمیدهد كه در جلسه هیات دولت برای تخصیص تسهیلات بانكی به مردم زلزلهزده كوهبنان رئیس بانك مركزی به عنوان نماینده بانكها حضور داشته است.
وی البته میافزاید كه با هماهنگی انجام شده ظرف هفته جاری تسهیلات تكمیلی پرداخت خواهد شد.