گفتوگو با محمد آفریده، مدیر سینمایی
خدمتگزاری، عصاره انقلاب اسلامی است
طاهره آشیانی- محمد آفریده را جوانهای علاقهمند به فیلمسازی بعد از انقلاب به عنوان مدیر سینمایی و تلویزیونی میشناسند که با سادهکردن بروکراسی اداری و اما و اگرهای رایج در دنیای فیلمسازی برای آنها شرایطی را فراهم کرده که فیلم بسازند؛ مستند، داستانی، بلند و کوتاه با سوژههایی که دوست دارند و دغدغهشان است. برخی از این جوانها به مرور تبدیل به فیلمسازان حرفهای شده و در این حرفه ماندهاند و برخی هم با تجربه ساخت یکی دو فیلم، رفتهاند پی یک حرفه دیگر اما مهم این است که توی دلشان نمانده که اگر امکان فیلمسازی داشتند، موفق میشدند و فیلمهای زیادی میساختند. آفریده که خودش تجربه چند فیلم و سریال را هم دارد در صداوسیما، بنیاد سینمایی فارابی، مرکز سینمای مستند و انجمن سینمای جوانان ایران در پستهای مختلف مدیر بوده است. او از سال قبل فعالیتش را در بخش خصوصی متمرکز کرده و فیلم «دستانداز» را برای کمال تبریزی تهیهکرده که این روزها مراحل فنی و آمادهسازی را سپری میکند. دوستی آفریده و تبریزی به سالهای اول پیروزی انقلاب و سال58 برمیگردد؛ سالی که کنار هم در مرکز سینمای آماتور به عنوان یکی از زیرمجموعههای صداوسیما فعالیت میکردند و فیلم کوتاه و مستند میساختند، در قطع 8 و
16 میلیمتری.
مردم، پشتوانه پیروزی انقلاب
آفریده بچه نازیآباد است؛ یکی از محلههای قدیمی تهران با مردمی اصیل که به صورت ژنتیکی و سینهبهسینه و پشتبهپشت به سبک زندگی ایرانی- اسلامی مقید بوده و هستند. آنطور که خودش میگوید پدر اصالتا قمی بوده و وقتی به تهران مهاجرت میکنند هر ماه چند جلسه روضهخوانی در خانهشان برگزار کرده و از سال42 ، ظهر عاشورا نذری میدادهاند. او میگوید: در خانواده مذهبی ما، من از همان بچگی با قیام امامحسین(ع) و عدالت امامعلی(ع) آشنا شدم و به مسجد امامحسن(ع) و حسینیه قمیها رفتوآمد داشتم. سال57 که کشور کلا انقلابی شده بود، 16ساله بودم و یک دوربین هشت میلیمتری کانن داشتم که با آن فیلمبرداری هم میکردم. مانند دیگر جوانان آن سالها سراسر شور و هیجان بودم و امیدم به پیروزی انقلاب اسلامی بود. یادم هست که در جریانات منتهی به پیروزی انقلاب همه مردم مشارکت داشتند و همین پشتوانه پیروزی بود.
جوانهای انقلابی نازیآباد
سال57 محله نازیآباد یکی از محلههای فعال در تظاهرات و تجمعات سیاسی بود. مردم این محله از نظر اقتصادی متوسط بودند اما خواسته اصلی آنها سهیمکردن مردم از مواهب و امکانات ایران بوده که کم هم نبود. یکی از بنیانهای فکری امامخمینی(ره) که انقلاب اسلامی را بر پایه آن برنامهریزی کرده بودند. ایران اسلامی برای همه مردم بود و همین باعث شد همه مردم به جریان انقلاب بپیوندند و تلاش کنند انقلاب به پیروزی برسد. مردم انقلاب را از آن خودشان میدانستند برای همین خیلیها برای پیروزی آن شهید شدند و دوستان و هممحلهایهای من هم از این قاعده مستثنا نبودند. بعد هم که صدام به ایران حمله کرد همین جوانها به جبهه رفتند، جنگیدند، شهید یا مجروح شدند اما اجازه ندادند انقلاب و کشورشان به دست بیگانگان بیفتد. من که از نوجوانی در بطن اتفاقات انقلاب بودم همان سالهای اول متوجه شدم امامخمینی(ره) عصاره انقلاب را بر پایه خدمتگزاری به مردم بنا گذاشتهاند. بعد از ایشان هم آیتا... خامنهای این راه را ادامه میدهند. مردم منظور همه اقشار و همه طیفهاست.
از کانون تا بنیاد سینمایی فارابی
آفریده درباره فعالیتهای فیلمسازیاش میگوید: از سال53 در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان رفتوآمد میکردم و فیلمسازی با دوربین هشت میلیمتری را یاد میگرفتم. انقلاب که به پیروزی رسید چند ماه کانون تعطیل شد و سال58 به کانون خیابان جمهوری رفتم که رئیس آنجا آقای حمید دهقانپور بود و فیلمسازی را ادامه دادم. سال58 سینمای آزاد که زیرمجموعه صداوسیما بود به مرکز آموزش فیلمسازی آماتور تغییر نام داد و من به آنجا رفتم. آقایان حاجیمیری و کمال تبریزی که آن دوره از دانشجویان پیروی خط امام بودند هم آمدند و شروع کردیم به فیلمسازی. بعدتر آقایان خیرالدین، حاتمیکیا، رضا مقصودی و چند نفر دیگر هم آمدند که مستند میساختیم و فیلم کوتاه. به جبهه هم میرفتیم برای فیلمسازی. سال62 صداوسیما تصمیم گرفت این مرکز را تعطیل کند و همان سالها بود که حوزه هنری فعالیتاش را شروع کرده بود و گروهی از جوانان فیلمساز به آنجا رفته بودند. ما هم سری به حوزه هنری زدیم اما ساختارش را نپسندیدیم. من به بنیاد سینمایی فارابی رفتم و با آقای محمد بهشتی همکاری کردم و همزمان فیلمنامه هم مینوشتم. فیلمنامه سریال شهید شیرودی را نوشتم و فیلمنامهای درباره کودتای نوژه. این سالها با نهادها و سازمانهای سینمایی و تلویزیونی زیادی همکاری داشته و همه تلاشم را کردهام که خدمتگزار باشم و بهخصوص برای جوانان شرایطی را فراهم کنم که آنها با سلیقههای مختلف فیلمشان را بسازند و شرایط کار در دنیای فرهنگوهنر را داشته باشند. به قول رهبر معظم انقلاب، سینما هنر متعالی و برتر است و همه آنهایی که استعداد دارند و توانایی کار باید از این حرفه بهرهمند شوند.