‭ ‬اكنون‭ ‬چند‭ ‬نشریه‭ ‬تخصصی‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬منتشر‭ ‬می‌شود؟

با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬تعداد‭ ‬دانشجویان‭ ‬هنركه‭ ‬عمدتا‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬آگاهی‭ ‬از‭ ‬موضوعات‭ ‬هنری‭ ‬و‭ ‬تحلیل‭ ‬رخدادهای‭ ‬روز‭ ‬دنیای‭ ‬هنردارند،‭ ‬نسبت‭ ‬مناسبی‭ ‬میان‭ ‬این‭ ‬نیاز‭ ‬و‭ ‬پاسخ‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬نشر‭ ‬به‭ ‬لحاظ‭ ‬تعداد‭ ‬و‭ ‬شمارگان‭ ‬مجلات‭ ‬و‭ ‬نشریات‭ ‬هنری‭ ‬وجود‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬ما‭ ‬جمعیت‭ ‬قابل‭ ‬توجه‭ ‬هنرمندان،‭ ‬مشتاقان‭ ‬و‭ ‬علاقه‌مندان‭ ‬به‭ ‬مطالعات‭ ‬تخصصی‭ ‬هنر‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬كشور‭ ‬نادیده‭ ‬بگیریم‭. ‬با‭ ‬جست‌وجویی‭ ‬ساده‭ ‬می‌توان‭ ‬به‭ ‬تعداد‭ ‬مجلات‭ ‬هنری‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬انتشار‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬دست‭ ‬یافت‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬یافته‌ها‭ ‬به‭ ‬35‭ ‬عنوان‭ ‬مجله‭ ‬عمدتا‭ ‬ادانشگاهی‭ ‬ـ‭ ‬علمیب‭ ‬و‭ ‬اغلب‭ ‬اتحلیلی‭ ‬ـ‭ ‬تاریخ‌نگارب‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬روزآمد‭! ‬برمی‌خوریم‭ ‬كه‭ ‬13‭ ‬عنوان‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬مجلات،‭ ‬اعلمی‭ ‬ـ‭ ‬پژوهشیب‭ ‬هستند‭ ‬كه‭ ‬ارتباط‭ ‬مقالات‭ ‬علمی‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬با‭ ‬مخاطبان‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬ندرت‭ ‬به‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬دیوارهای‭ ‬تنگ‭ ‬دپارتمان‌های‭ ‬قدیمی‭ ‬دانشگاه‌های‭ ‬هنری‭ ‬كشور‭ ‬راه‭ ‬می‌یابد‭ ‬و‭ ‬بیشتر‭ ‬با‭ ‬اهداف‭ ‬دانشگاهی‭ ‬جدا‭ ‬از‭ ‬جریان‭ ‬هنر‭ ‬روز‭ ‬مرتبط‭ ‬است‭. ‬از‭ ‬این‭ ‬میان‭ ‬با‭ ‬سرك‭ ‬کشیدن‭ ‬به‭ ‬پیشخوان‭ ‬دكه‌های‭ ‬مطبوعاتی‭ ‬مهم،‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬دكه‭ ‬مشهور‭ ‬مقابل‭ ‬در‭ ‬اصلی‭ ‬دانشگاه‭ ‬تهران،‭ ‬حال‭ ‬و‭ ‬روز‭ ‬خراب‭ ‬نشریات‭ ‬عمومی‭ ‬حوزه‭ ‬هنر‭ ‬به‌ویژه‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬را‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬می‌توان‭ ‬دریافت‭.‬در‭ ‬عرصه‭ ‬هنر،‭ ‬از‭ ‬میان‭ ‬مجلات‭ ‬عمدتاً‭ ‬سینمایی‭ ‬و‭ ‬موسیقیایی‭ ‬به‭ ‬سختی‭ ‬می‌توان‭ ‬معدود‭ ‬مجلاتی‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬یافت‭: ‬احرفه؛‭ ‬هنرمندب،‭ ‬اتندیسب،‭ ‬اهنرآگهب،‭ ‬اهنر‭ ‬در‭ ‬سایهب‭ ‬و‭ ‬گاهی‭ ‬امكعبب‭. ‬مجلاتی‭ ‬عمدتاً‭ ‬كم‌رمق‭ ‬در‭ ‬چاپ‭ ‬و‭ ‬توزیع‭ ‬كه‭ ‬غالباً‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬علایق‭ ‬شخصی‭ ‬مدیرانشان‭ ‬با‭ ‬حیاتی‭ ‬مصنوعی‭ ‬ادامه‭ ‬طریق‭ ‬می‌دهند؛‌‭ ‬مثلا‭ ‬مجله‭ ‬اتندیسب‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬معدود‭ ‬مجلات‭ ‬رخدادنگار‭ ‬روزآمد‭ ‬با‭ ‬نگاه‭ ‬تحلیلی‭ ‬نوین‭ ‬به‭ ‬وقایع‭ ‬تجسمی‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬جهان‭ ‬در‭ ‬مواجهه‭ ‬با‭ ‬مشكلاتی‭ ‬چون‭ ‬گرانی‌های‭ ‬ناگهانی‭ ‬و‭ ‬افزایش‭ ‬هزینه‌های‭ ‬چاپ‭ ‬و‭ ‬تكثیر‭ ‬تا‭ ‬آستانه‭ ‬تعطیلی‭ ‬نیز‭ ‬پیش‭ ‬رفت‭ ‬كه‭ ‬البته‭ ‬به‭ ‬مدد‭ ‬تلاش‭ ‬فراوان‭ ‬مدیر‭ ‬مسؤول‭ ‬و‭ ‬سردبیر‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬همراه‭ ‬كمپین‌های‭ ‬پرشمار‭ ‬در‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬نشریه‭ ‬در‭ ‬فضاهای‭ ‬مجازی‭ ‬دوباره‭ ‬به‭ ‬حیات‭ ‬خود‭ ‬ادامه‭ ‬داد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬ترتیب‭ ‬در‭ ‬نهایت‭ ‬اهمیت‭ ‬صیانت‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬هم‭ ‬از‭ ‬جانب‭ ‬مسؤولان‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬مخاطبان‭ ‬مورد‭ ‬تأكید‭ ‬قرار‭ ‬گرفت‭.‬

‭ ‬ارزیابی‭ ‬شما‭ ‬در‭ ‬قیاس‭ ‬میان‭ ‬نشریات‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬كنونی‭ ‬با‭ ‬نشریات‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬چیست؟

از‭ ‬نظركمی،‭ ‬امروز‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬جمعیت‭ ‬مخاطب‭ ‬این‭ ‬نشریات،‭ ‬چه‭ ‬از‭ ‬بُعد‭ ‬تعداد‭ ‬دانشجویان‭ ‬مشغول‭ ‬به‭ ‬تحصیل‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬هنر‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬آمار‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬هنرمندان‭ ‬در‭ ‬اقصی‭ ‬نقاط‭ ‬كشور،‭ ‬همچنین‭ ‬تعداد‭ ‬مخاطبان‭ ‬خوش‭ ‬قریحه‭ ‬هنر‭ ‬در‭ ‬كنار‭ ‬دلالان‭ ‬و‭ ‬واسطه‌های‭ ‬فروش‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬تاریخ‭ ‬كشورمان‭ ‬كم‌نظیر‭ ‬است،‭ ‬تعداد‭ ‬این‭ ‬مجلات‭ ‬كمتر‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬تخصصی‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬جمعیت‭ ‬رو‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬وادی‭ ‬هنر‭ ‬تناسبی‭ ‬ندارد‭. ‬اما‭ ‬از‭ ‬نظركیفی‭ ‬با‭ ‬بررسی‭ ‬مجلات‭ ‬پیشین،‭ ‬نقش‭ ‬تاثیرگذار‭ ‬مجلات‭ ‬تحلیلی‭ -‬‭ ‬انتقادی‭ ‬پیشین‭ ‬بسیار‭ ‬بیشتر‭ ‬و‭ ‬مهم‌تر‭ ‬از‭ ‬اكنون‭ ‬بود؛‭ ‬برای‭ ‬مثال،‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬نامگذاری‌های‭ ‬سبك‌های‭ ‬هنر‭ ‬مدرن‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬دل‭ ‬مقالات‭ ‬آن‭ ‬مجلات‭ ‬بیرون‭ ‬آمد‭ ‬و‭ ‬متأسفانه‭ ‬این‭ ‬میزان‭ ‬تاثیرگذاری‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مجلات‭ ‬امروز‭ ‬نمی‌یابیم‭.‬

‭ ‬دلایل‭ ‬تعطیلی‭ ‬این‭ ‬قبیل‭ ‬نشریات‭ ‬چیست؟

مشكلات‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬در‭ ‬چند‭ ‬مورد‭ ‬برشمرد‭.‬یكی،‭ ‬شاید‭ ‬ماهیت‭ ‬كمترجذاب‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬در‭ ‬قیاس‭ ‬با‭ ‬دیگر‭ ‬هنرها‭ ‬همچون‭ ‬سینما،‭ ‬نمایش‭ ‬و‭ ‬موسیقی‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬نقیصه‭ ‬با‭ ‬تولیدو‭ ‬پرورش‭ ‬چهره‌های‭ ‬شناخته‭ ‬شده‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬در‭ ‬غرب‭ ‬از‭ ‬پیكاسو‭ ‬و‭ ‬دالی‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬اندی‭ ‬وارهول‭ ‬و‭ ‬دیوید‭ ‬هاكنی،‭ ‬تا‭ ‬حدودی‭ ‬مرتفع‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬بررسی‭ ‬تاریخ‭ ‬هنر‭ ‬ایران،‭ ‬هنرمندان‭ ‬حوزه‭ ‬تجسمی‭ ‬به‭ ‬جز‭ ‬معدودی‭ ‬شخصیت‌های‭ ‬خودنما‭ ‬و‭ ‬كاریزماتیك‭ ‬مانند‭ ‬رضا‭ ‬عباسی‭ ‬و‭ ‬محمد‭ ‬زمان،‭ ‬اغلب‭ ‬گوشه‌نشینی‭ ‬اختیار‭ ‬می‌كردند‭ ‬و‭ ‬پرهیز‭ ‬از‭ ‬مصاحبت‭ ‬عام‭ ‬را‭ ‬رویه‭ ‬معمول‭ ‬حرفه‭ ‬خود‭ ‬می‌دانستند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬پرده‭ ‬خفا‭ ‬اثر‭ ‬هنری‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬حتی‭ ‬عاری‭ ‬از‭ ‬امضا‭ ‬خلق‭ ‬می‌كردند‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬سنت‭ ‬امروزه‭ ‬نیز‭ ‬میان‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬هنرمندان‭ ‬تجسمی‭ ‬كشور‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬حُسن‭ ‬خُلقی‭ ‬محبوب،‭ ‬مورد‭ ‬تقلید‭ ‬واقع‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬شاید‭ ‬فقدان‭ ‬حضور‭ ‬چهره‌های‭ ‬شناخته‌شده‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬دلایل‭ ‬كم‌توجهی‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬باشد‭. ‬مورد‭ ‬بعدی،‭ ‬فاصله‌ای‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬نشریات‭ ‬با‭ ‬دانشجویان‭ ‬مشتاق‭ ‬وقایع‭ ‬روز‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬دارند‭. ‬ابتدای‭ ‬انتشار‭ ‬مجله‭ ‬تندیس،‭ ‬این‭ ‬مجله‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬رایگان‭ ‬در‭ ‬مدخل‭ ‬ورودی‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‌ها‭ ‬و‭ ‬دانشكده‌های‭ ‬هنر‭ ‬در‭ ‬دسترس‭ ‬دانشجویان‭ ‬گذارده‭ ‬می‌شد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬ترتیب‭ ‬بحث‭ ‬و‭ ‬جدل‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬مقالات‭ ‬انتقادی‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬محوطه‌های‭ ‬عمومی‭ ‬دانشگاه‭ ‬توسط‭ ‬دانشجویان‭ ‬به‭ ‬امری‭ ‬مرسوم‭ ‬و‭ ‬همیشگی‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬مقالات‭ ‬سرراست‭ ‬انتقادی‭ -‬تحلیلی
‭ ‬این‭ ‬مجله‭ ‬با‭ ‬پرهیز‭ ‬از‭ ‬گرفت‭ ‬و‭ ‬گیرهای‭ ‬علمی‭-‬پژوهشی‭ ‬و‭ ‬ثقیل‭ ‬مجلات‭ ‬دانشگاهی،‭ ‬واسطه‌ای‭ ‬جذاب‭ ‬برای‭ ‬دانشجویان‭ ‬شد‭. ‬اما‭ ‬تعطیلی‭ ‬مجلاتی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬نوع،‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬سال‌ها‭ ‬انتشار،‭ ‬كم‌كم‭ ‬جایگاه‭ ‬این‭ ‬مجلات‭ ‬را‭ ‬میان‭ ‬دانشگاهیان‭ ‬كمرنگ‭ ‬كرد‭ .‬

‭ ‬انتشار‭ ‬نشریات‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬چه‭ ‬اهمیت‭ ‬و‭ ‬تأثیری‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬دارد؟

بی‌شك‭ ‬انتشار‭ ‬نشریات‭ ‬حوزه‭ ‬هنرهای‭ ‬تجسمی‭ ‬در‭ ‬عرصه‌های‭ ‬مهم‭ ‬فرهنگی،‭ ‬اجتماعی‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬اقتصادی‭ ‬نقش‭ ‬بسیار‭ ‬مهمی‭ ‬ایفا‭ ‬می‌كند‭.‬شناخت،‭ ‬تحلیل‭ ‬و‭ ‬معرفی‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬نوین‭ ‬و‭ ‬معرفی‭ ‬هنرمندان‭ ‬مستعد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬همه‭ ‬مهم‌تر‭ ‬ارزش‌گذاری‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬هنرمندان‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬پررونق‭ ‬خرید‭ ‬و‭ ‬فروش‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬توسط‭ ‬منتقدان‭ ‬آشنا‭ ‬به‭ ‬فن،‭ ‬نقش‭ ‬بسیار‭ ‬مناسبی‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬ایفا‭ ‬می‌كند،‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬باندهای‭ ‬دلالی‭ ‬غیرعلمی‭ ‬و‭ ‬مافیایی‭ ‬كه‭ ‬امروز‭ ‬شاهد‭ ‬فعالیتشان‭ ‬هستیم،‭ ‬دیگر‭ ‬نمی‌توانند‭ ‬با‭ ‬تبلیغات‭ ‬بر‭ ‬یك‭ ‬هنرمند‭ ‬با‭ ‬آثاری‭ ‬كم‭ ‬ارزش،‭ ‬قیمت‭ ‬آثار‭ ‬وی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬طرز‭ ‬عجیب‭ ‬و‭ ‬غیرقابل‭ ‬قبولی‭ ‬بالا‭ ‬ببرندو‭ ‬این‌گونه‭ ‬فضا‭ ‬برای‭ ‬معرفی‭ ‬و‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬هنرمندان‭ ‬جوان‭ ‬و‭ ‬مستعدكشور‭ ‬باز‭ ‬می‌شود‭.‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬مهم‭ ‬خریدوفروش‭ ‬آثار‭ ‬هنری‭ ‬غرب،‭ ‬نقش‭ ‬مجلات‭ ‬معتبر‭ ‬هنر‭ ‬و‭ ‬منتقدان‭ ‬كاركشته‭ ‬در‭ ‬ارزشگذاری‭ ‬یك‭ ‬اثر‭ ‬هنری‭ ‬بســـــــــــــــیار‭ ‬تعیین‌كننده‭ ‬است‭.‬