بازگشت به مناظره  غیر انتخاباتی

گزارش جام‌جم از 2 جلسه مناظره بین تاجزاده و زاکانی

بازگشت به مناظره غیر انتخاباتی

در دو هفته اخیر یكی از اتفاقات در عرصه سیاست كه البته با واكنش مثبتی از سوی مخاطبان و كارشناسان سیاسی مواجه شد برگزاری دو جلسه مناظره میان علیرضا زاكانی، نماینده پیشین مجلس و مصطفی تاجزاده، معاون سیاسی وزارت كشور در دولت اصلاحات بود. تاجزاده كه در مقطع حوادث كوی دانشگاه در سال 78 معاون سیاسی وزیر كشور بود، پیش از این در فضای مجازی به درج اظهارنظرهای سیاسی درباره این وقایع پرداخته بود كه واكنش‌هایی را در پی داشت. در همین ارتباط علیرضا زاكانی كه در آن مقطع مسؤول بسیج دانشجویی بود برای تبیین حوادث و اتفاقات سال‌ 78 با محوریت حادثه كوی دانشگاه اعلام آمادگی كرد كه با مصطفی تاجزاده مناظره‌ای برگزار كند. اولین جلسه این مناظره، سه‌شنبه 25 دی در محل خبرگزاری دانشجو برگزار شد. گرچه قرار بود در این گفت‌و‌گو دو طرف به بیان نظراتشان در مورد حادثه كوی دانشگاه بپردازند، اما با این وصف در دقایقی از این مناظره موضوعاتی مثل وقایع 88، حمله به سفارت عربستان و ماجرای حصر نیز مطرح شد كه دو طرف به بیان نظرات خود پرداختند. قبل از برگزاری مناظره برخی بر این باور بودند طرح موضوعاتی كه به وقایع تلخی در فضای سیاسی كشور مثل حادثه كوی دانشگاه و رخداد انتخابات 88 انجامید با توجه به حساسیت‌هایی كه پیرامون آن وجود دارد زمینه را برای چالش‌های اختلاف‌برانگیز بیشتر فراهم می‌كند، اما در مجموع دو طرف مناظره‌كننده در عین صراحت با رعایت اصول گفت‌وگو به طرح موضوعات مورد نظر خود پرداختند.

نیمه اول
در مناظره اول، علیرضا زاكانی شروع‌كننده بحث بود و  با تأكید بر این‌كه حادثه كوی دانشگاه در سال 78 را افرادی به‌وجود آوردند كه در عرصه سیاست كم آورده بودند، خطاب به تاجزاده متذكر شد: در كوی دانشگاه سناریویی طراحی شد كه حیثیت نظام را ببرند و آنها مسیری را پیش بردند كه نظام و انقلاب دچار چالش شود. در آن ایام آن چیزی كه واضح بود این بود كه آقای تاجزاده و دوستانش نمی‌خواستند داستان جمع شود؛ البته برخی مسؤولان آن زمان ‌مانند آقای معین با استعفا دادن آتش را شعله‌ورتر كردند.
در ادامه این گفت‌و‌گو مصطفی تاجزاده گزارشی از هیات رسیدگی‌كننده به ماجرای كوی دانشگاه در شورای امنیت ملی خواند و وقوع درگیری‌ها را به حضور جانشین منطقه مركزی ناحیه بزرگ تهران با لباس شخصی در كوی دانشگاه و نافرمانی سردار نظری فرمانده انتظامی تهران بزرگ از اجرای دستور وزیر كشور نسبت داد و گفت: بعد از حضور جانشین فرمانده نیروی انتظامی، درگیری‌ها به طور پلكانی اوج می‌گیرد و برخوردهای نیروی انتظامی از یك سو و دانشجویان از سوی دیگر به آشوب كشیده می‌شود و بی‌تدبیری‌های جانشین فرمانده نیروی انتظامی موجب ناآرامی‌ها می‌گردد.
در پاسخ به این اظهارات، زاكانی ضمن یكسویه خواندن گزارش قرائت‌شده از سوی تاجزاده خاطرنشان كرد: من مسؤول بسیج دانشجویی و در صحنه بودم اما تاجزاده همه چیز را نمی‌گوید. شما فقط نیروی انتظامی را محكوم می‌كنید، این ناجوانمردانه است. كسانی كه سنگ زدند و آشوب‌آفرینی كردند را هم محكوم كنید. من معتقدم شما روی سر دانشجو سوار می‌شوید و وقتی كم می‌آورید جنبش دانشجویی را ابزار می‌كنید. رفتارهای شما عین آمریكاست. باید مشخص شود سلام چرا آن تیتر را از سعید امامی زد، همیشه برخورد نادرست داشتید و از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرید، یك سیلی برای دانشجو نخوردید و من از سال 68 كه دانشجو بودم فضا را باز گذاشتم و قائل به گفت‌وگو بودم.
وی در بخشی دیگر از اظهارات خود گفت: در داخل مملكت عده‌ای از دوستان شما مانند آقای عبدا... نوری آمده و التهاب‌آفرینی كرده‌اند. در آن زمان ما گفتیم كه می‌خواهیم اراذل و اوباش پرونده‌شان بسته شود و از آنجا بروند و ما با دانشجویان حرف بزنیم. شما در آن زمان آزادی را پاس نداشتید و حرف‌های شما آقای تاجزاده شعار است.

کری‌خوانی بین 2 نیمه
تاجزاده بعد از پایان مناظره در صفحه شخصی خود نوشت: سرانجام سد شكست و بعد از ده سال نخستین مناظره‌ام با حضور خبرنگاران برگزار شد. از آقای زاكانی متشكرم كه پذیرفت دور دوم مناظره هفته آینده ادامه یابد. به معجزه گفت‌وگو اعتقاد دارم و آن را گمشده ایران كهن اما استبداد زده می‌دانم. نهادینه شدن گفت‌وگوی ایرانی با ایرانی آرزوی من است.
همچنین علیرضا زاكانی نیز در صفحه شخصی خود نوشت: دیروز در مناظره با آقای تاجزاده باب جدیدی باز شد كه امیدوارم با واكاوی زوایای پنهان گذشته افكار عمومی را با حقیقت آشنا نماید. البته ایشان بیشتر بیانیه خواند كه نگاه یكسویه داشت و بنده از ناگفته‌ها گفتم. امیدوارم در مناظره بعدی پیرامون مباحث مطرح شده پاسخی قانع‌كننده داشته باشد. 

نیمه دوم
برابر با توافق طرفین در مناظره قبلی ادامه این مناظره در سوم بهمن در مجتمع شهدای انقلاب برگزار شد. این بار هر دو طرف گفت‌و‌گو برای مستند كردن حرف‌های خود كتاب‌ها و مقالاتی با خود آورده بودند كه در حین مناظره به آنها ارجاع دهند. 
در ابتدای گفت‌و‌گو هر دو طرف مناظره كننده برگزاری جلسه پیشین را از اتفاقات شیرین در حوزه سیاست خواندند. با قرار قرعه بنا شد شروع كننده مناظره تاجزاده باشد. وی در ابتدای اظهارات خود با اشاره به انتخابات مجلس ششم گفت: ۷۰۰ هزار رأی را باطل كردند كه علیرضا رجایی حذف و آقای حداد عادل بالا بیاید، همان سال دادگاه من برگزار شد اگرچه من از تقلب تبرئه شدم اما اتهامات دیگر زدند اما به شكایت من از آقای جنتی رسیدگی نشد.
زاكانی در نوبت سخنان خود گفت: در همان صحبت گذشته خطاب به جناب تاجزاده گفتم مجموعه دوستان ایشان بحران زیست هستند، نان‌شان در بحران است. دیكتاتور هستند، مثال زدم به ما به عنوان یك تشكل دانشجویی، مجوز راهپیمایی ندادند. ایشان به دین، جوانان، كشور و همه چیز نگاه ابزاری دارد، برای بودن در قدرت. مردم باید حق را انتخاب كنند، معلوم شد شما سر مردم را كلاه می‌گذارید. به مردم حرف حق بزنید تا خودشان انتخاب كنند.
وی با طرح این موضوع كه كوی دانشگاه كاملا سناریویی طراحی شده و هدف از آن به فراموشی سپردن موضوع‌ قتل‌های زنجیره‌ای بود خطاب به تاجزاده تصریح كرد: نگفتید آخر قتل‌های زنجیره‌ای چه شد؟ یك جنایتی شد، رهبری اعلام كردند تا انتها باید بروید. امروز که وزارت اطلاعات دست شماست بگویید از این افراد كه خطری برای كشور نداشتند چه كسی سود می‌برد؟
در ادامه این مناظره تاجزاده به این موضوع اشاره كرد كه دلایل دستگیری او و برخی دیگر از متهمان و محكومان حوادث 88 محكم نیست كه زاكانی در پاسخ به او گفت: همیشه گفته‌اید تقلب شده است. مشكل ما با شما قانون‌شكنی است. امام گفته‌اند كسی كه خود را برتر از قانون می‌بیند مستبد است؛ شما مستبد هستید. همیشه با رمز تقلب در انتخابات حاضر می‌شوید.
وی با طرح این سوال كه چه قدر از زمان خود را به عدالت اختصاص دادید كه عدالت را می‌خواهید، عكسی از تاجزاده در كنار حسین فریدون را نشان داد و خطاب به تاجزاده گفت: شما چه قدر جلوی او را گرفته اید. چه نسبتی با این‌ها دارید. صحبت از عدالت نكنید، چون گریبانگیر خودتان می‌شود.
تاجزاده در این باره گفت: فساد گسترده علت ضعف مفرط قوه قضاییه است، زیرا خودشان هم آلوده به فساد شده‌اند. دلیل هم این است كه از افراد سیاسی انتخاب می‌شوند. اگر از قضات زبده انتخاب شوند، كسی هم نمی‌تواند ادعا كند. تا وقتی كه با فساد جناحی برخورد شود همین است، تاوقتی كه از ۵۳ میلیارد فساد شهرداری، بانك شهر و مشهد گفته نشود همین است.
زاكانی در واكنش به این سخنان با اشاره به این‌كه یكی از تاثیرات وقایع 88 اقتصادی بود و طی این مدت هشت ماه بازار را فلج كردند، گفت: معمار تحریم‌ها اذعان می‌دارد كه مسیر ۸۸ چه كمك شایسته‌ای به آنها كرده و آمریكا چه سود زیادی از این ماجرا برد. اوباما كه قبل از ۸۸ كرنش می‌كند در باره اتفاقات سال ۸۸ انگیزه و جرات پیدا كرد و گفت به دنبال برخورد با ایران است. زاکانی گفت: ظریف در سال ۸۸ در پرس‌تی‌وی گفت آمریكا دارد در ایران كودتای مخملی را پیش می‌برد.
این فعال سیاسی گفت: در موقع این اتفاقات زد و بند مالی و دزدی‌های كلان برای سال‌های بعد از آن اتفاق می‌افتد. فسادهایی ایجاد می‌شود. كرسنت سال ۸۹ بسته شد. سراپا دروغ گفتید. بارها من در مجلس گفتم به داد كشور برسید.
این مناظره در حالی به پایان رسید كه طرح برخی مباحث در دو جلسه گذشته نوید این را می‌داد كه مناظره یا مناظرات دیگری نیز میان این دو فعال سیاسی با رعایت شرایط گفت‌وگو فراهم شود. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد برگزاری چنین جلساتی را باید به فال نیك گرفت و امید داشت كه در شرایطی كه وجود برخی غبارها فضای میان جریان یا گروه‌های سیاسی را تیره و تار كرده ادامه چنین گفت‌وگوها و مناظرات می‌تواند تا حدودی به ایجاد شفافیت در فضای سیاسی كشور كمك كند.