مجتبی امانی / كارشناس مسائل منطقه
روابط ایران و عراق بعد از جنگ تحمیلی كه می‌توانست باعث ده‌ها سال دشمنی بین دو كشور شود به علت وجود پیوندهای عمیق میان دو ملت به سرعت ترمیم شد و تلاش برخی كشورها در ایجاد كینه و دشمنی بین دو كشور ناكام ماند و به اهدافش نرسید. باوجود این‌گونه تلاش‌ها ارتباط دو كشور در زمینه‌های اقتصادی، جهانگردی، فرهنگی، اجتماعی و... به بالاترین سطوح خود رسیده است. نكته دیگر این كه قطعا رابطه با هیچ كشوری در غرب و شرق جای روابط استراتژیك بین ایران و همسایگان به‌ویژه عراق را نمی‌گیرد و مسؤولان باید همواره به عنوان یك موضوع مستقل، روابط دو كشور را پایه‌ریزی و آن را آنچنان استحكام بخشند كه هیچ تهدیدی نتواند موجب تضعیف آن شود.
روابط خوب دو كشور ایران و عراق علی‌رغم جنگی كه چند سال قبل بین دو كشور در جریان بود، در حالی است كه برخی كشورهای اروپایی با وجود گذشت چند دهه از جنگ جهانی اول و دوم هنوز نتوانسته‌اند پیامدهای روانی جنگ اول و دوم را بهبود بخشند و هنوز كینه‌هایی بین ملت‌های اروپایی از آن جنگ‌ها به جا مانده است.
دشمنان تلاش داشتند چنین سناریویی را برای ایران و عراق نیز طراحی كنند و به همین دلیل همواره در صحنه‌های تبلیغی تلاش می‌كنند این روابط را تحت‌تاثیر قرار دهند، اما ارتباط ایران و عراق همواره در سطوح مردمی بسیار بیشتر از آنچه تصور می‌شد از عواقب و تاثیرات جنگ دور شده است، بنابراین آنچه باید همواره مدنظر باشد این است كه مسؤولان بدانند روابط با عراق جایگزینی ندارد و در همین ارتباط روابط ما با كشورهای دیگر موجب بی‌نیازی ایران و عراق از ارتباط خوب با یكدیگر نیست. بنابراین روابط ایران و دیگر كشورها به هر سطح بالایی هم كه برسد نمی‌تواند جایگزین روابط ایران و عراق شود.
این‌كه جناح‌هایی در داخل عراق یا حتی ایران بخواهند روابط دو كشور را در چارچوب‌های دیگر و از منظر تاكتیك برای بهبود یا حتی برهم زدن روابط دو كشور با كشورهای ثالث قرار دهند راه خطایی است و باید این روابط را همواره به عنوان ارتباط ابدی و استراتژیك بین خودمان بدانیم و آن را در ابعاد مختلف تقویت كنیم. بنابراین رابطه ایران و كشورهای همسایه از جمله عراق یك رابطه راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است نه یك تاكتیك برای پیشبرد رابطه با غرب.