لطفا در تعطیلات بیمار نشوید

بیمارانی كه در تعطیلات گذرشان به مراكز درمانی افتاده از نبود پزشك متخصص گلایه دارند

لطفا در تعطیلات بیمار نشوید

بیماری خبر نمی‌كند. نمی‌توان به بیماری گفت كه نیا چون حالا تعطیلات عید است و پزشكان هم سفر هستند. هرچند هر سال پزشكان آنكال به كار گرفته ‌شوند تا بیماران به مشكل برنخورند. طبق قسم بقراط، پزشكان سوگند یاد می‌كنند تا «نهایت تلاش و تخصص خود را در جهت كمك به بیماران و جلوگیری از آسیب آنها به كار بگیرند.» اما در تعطیلات نوروزی، بیماران با بیمارستان‌هایی مواجه می‌شوند كه پزشك متخصص ندارند. این در حالی است كه طبق قانون مراكز درمانی‌ای كه موظف به ارائه خدمات هستند، باید از وجود پزشكان آنكال استفاده كنند. همین می‌شود تا بیمار از بیمارستانی به بیمارستان دیگر برود و به دنبال پزشك متخصص، از اینجا رانده و از آنجا مانده ‌شود.

مانند سال‌های قبل، طرح سلامت نوروزی سال جدید از 25 اسفند شروع شده و تا روز دوشنبه، 17 فروردین 98 ادامه خواهد داشت. آنچه وزارت بهداشت پیش‌بینی كرده، مشاركت 50 درصدی بیمارستان‌هاست.  طرح نوروزی هر سال اجرا می‌شود و وزارت بهداشت هم از خدمات و برنامه‌ریزی‌هایی كه دارد، می‌گوید. این كه مراكز عملیات بحران (EOC) دانشگاه علوم پزشكی فعالیتی 24 ساعته دارند.
 وزارتخانه متولی بهداشت و درمان كشور هر سال  به مردم اطمینان می‌دهند نیروهای متخصص و كادر درمان، مراكز تشخیصی مانند آزمایشگاه‌ها و تصویربرداری، دندانپزشكی و كلینیك‌های ویژه در آماده‌باش هستند. اما این طرح‌ها و برنامه‌ریزی‌های كاغذی تا چه حد عملی می‌شود؟‌

 دروغ می‌گوییم 
 خانم «الف.ش» منشی یكی از بخش‌های پاراكلینیك یكی از بیمارستان‌های خصوصی كشور است. بیمارستانی كه از همه جای ایران بیمار دارد و جزو بیمارستان‌های درجه‌یك كشور به شمار می‌آید. در ایام تعطیل اما شرایط این بیمارستان طور دیگری است. او كه چهار سال است در این بیمارستان كار می‌كند، به ما می‌گوید:‌ «هر سال از 26، 27 اسفند، تعطیلات پزشكان متخصص شروع می‌شود.» درست از همین زمان است كه مشكلات كارمندان هم شروع می‌شود. خانم شین می‌گوید در بسیاری از مواقع، زمانی كه پزشكان آنكال هستند،‌ اگر بیمار اورژانسی داشته باشند، باید با آنها تماس بگیرند. اتفاقی كه البته در بسیاری از مواقع انجام نمی‌شود. او می‌گوید: عموما پزشكان در یك زمان خیلی كوتاه به بیمارستان مراجعه می‌كنند تا تمام بیمارانشان را ویزیت كنند. او اضافه می‌كند در بسیاری از مواقع زمانی كه پزشكی، بیمار اورژانسی دارد و با پزشك آنكالی تماس گرفته می‌شود تا برای ویزیت به بیمارستان مراجعه كند، پزشك از حضور سر باز زده یا اعلام می‌كند تا چند بیمار دیگر هم نباشند، او به بیمارستان مراجعه نمی‌كند.
خانم «ش» توضیح می‌دهد حتی با رفتار نامناسب پزشكان هم مواجه شده و زمانی كه با مسؤول فنی بخش این مشكل را درمیان گذاشته، مسؤول فنی جانب پزشك متخصص را گرفته است. او تأكید می‌كند: «گاهی به دروغ به بیماران می‌گوییم پزشك یك بیمار اورژانسی داشته و مجبور شده از شهر خارج شود.» حال این كه پزشك آنكال در خانه یا در مهمانی است.
او توضیح می‌دهد مسؤولان فنی هم زورشان به بسیاری از پزشكان متخصص نمی‌رسد، چراكه بعضی از پزشكان متخصص در بیمارستان‌ها به قول معروف برند آن بیمارستان هستند. او می‌گوید:‌ «جذب بسیاری از پزشكان متخصص با درصد پایینی كه به آنها تعلق می‌گیرد، سخت است.» همه این دلایل باعث می‌شود خانم شین و كارمندان دیگر بیمارستان‌ها به دروغ به بیماران بگویند پزشك در دسترس نیست؛ اتفاقی كه از نظر آنها دور از اخلاق انسانی است. 
اینها تنها حرف الف.شین نیست، كارمند یكی دیگر از بیمارستان‌ها به ما می‌گوید: ‌«این روال هر ساله تعطیلات نوروزی ماست كه در صورتی كه بیمار اورژانسی داشته باشیم، بیمار را به بیمارستان دیگری راهنمایی كنیم.» او توضیح می‌دهد این تنها كاری است كه می‌تواند برای بیماری كه از درد به خود می‌پیچد، انجام دهد.

 از مرگ نوزاد تا مشكلات گوارشی

 خانم «ن.س»، از كارمندان یكی دیگر از بیمارستان‌های خصوصی است. دو سال پیش اما در عید نوروز اتفاق عجیبی برای او رخ داد. اوایل فروردین بود كه او باید فرزند خود را به دنیا می‌آورد. او ساكش را بسته بود تا در روزی كه مشخص بود فرزندش به دنیا می‌آید، به بیمارستان برود. همه چیز برای به دنیا‌آمدن نوزاد آماده بود، اما پیچیدن بند ناف دور گردن جنین، همه چیز را تغییر داد. او می‌گوید:‌ «مجبور شدم دو روز زودتر به بیمارستان بروم.» اما پزشك خانم «س» در سفر بود. خانم سین را به اتاق عمل بردند تا پزشك برسد، اما پزشك دیر رسید و... .
 خانم «س» هیچ‌وقت از پزشك خود شكایت نكرد، چون در همان بیمارستان كار می‌كرد، اما صدمات روحی زیادی را به خاطر از دست دادن فرزندش متحمل شد.
 این روایت تنها ماجرای بی‌مهری پزشكان متخصص در تعطیلات نیست. خانم «م.ب» هم مادر دیگری است كه فرزندش باید 13‌فروردین‌ به صورت سزارین به دنیا می‌آمد؛ اما از آنجا كه پزشك معالجش در آن تاریخ برنامه سفر داشت، خانم «م» مجبور شد فرزندش را ده روز زودتر، یعنی سوم فروردین به دنیا بیاورد. او به ما می‌گوید:‌ «من می‌دانم در روزها و هفته‌های آخر آنزیم‌های خاصی در جنین به وجود می‌آید. این امكان اما به خاطر زودتر به دنیا آمدن از فرزند من گرفته شد.» به خاطر زودتر به دنیا آمدن فرزند خانم ب، اتفاقا مشكلاتی هم به وجود آمد. یكی از آنها این بود كه ماه‌ها زمان برد تا نوزاد وزن بگیرد و در اوایل هم با مشكلات گوارشی زیادی دست و پنجه نرم كرد.

 بازدید سر زده از بیمارستان‌ها
 قاسم جان‌بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به برنامه‌ریزی وزارتخانه و مشاركت خدمت 50 درصدی در بخش خصوصی به ما می‌گوید: «سعی ما بر این بوده كه از كل ظرفیت بخش‌های اورژانس و بخش‌های ویژه بیمارستان‌های خصوصی استفاده كنیم.» او ادعا می‌كند در درمانگاه‌های خصوصی و خیریه شبانه‌روزی مانند روزهای عادی پزشكان حضور دارند و فعالیت 24ساعته طبق روال عادی برقرار است؛ اینها همه در حالی است كه در بسیاری از مواقع بیماران با جمله «پزشك متخصص نداریم» مواجه می‌شوند. معاون وزارت بهداشت در جواب این سؤال می‌گوید كه برنامه‌ریزی كرده‌ایم تا بازدیدهای مستمر در طول ایام تعطیل انجام شود. جان‌بابایی توضیح می‌دهد این نظارت توسط اعضای ستاد طرح سلامت نوروزی از بیمارستان‌ها انجام می‌شود. او می‌گوید: «تمام برنامه‌ریزی‌های انجام شده جهت ارائه خدمات مناسب به هموطنان صورت گرفته است.» جان‌بابایی از بازدیدهای سرزده در سطح ستادی و دانشگاهی بیمارستان‌ها و مراكز ارائه‌دهنده خدمات می‌گوید و معتقد است در تمامی بیمارستان‌ها رئیس یا مدیر، مترون (مدیر خدمات پرستاری) یا جانشین مترون وجود دارد تا اگر مشكلی برای بیمار یا خدمات‌رسانی ایجاد شد. مسؤولان بیمارستانی اقدام كنند، او جانب‌گیری مسؤولان بیمارستانی به نفع پزشكان متخصص را تأیید نمی‌كند و معتقد است در صورت مشاهده خطا یا عدم حضور كادر درمان باید اقدامات لازم انجام شود: «شهروندان در صورت رویت خطایی در حوزه خدمات درمانی، با سامانه تلفنی 190 به صورت شبانه‌روزی تماس بگیرند.»
​​​​​​​
 از مراكز مجاور استفاده می‌كنیم
 البته جان‌بابایی با اشاره به تعطیلی خدمات در بخش خصوصی مانند مطب‌ها، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و داروخانه‌ها در ایام تعطیل، معتقد است: «این تعطیلی، باعث افزایش بار مراجعات به مراكز درمانی دانشگاهی و ازدحام و شلوغی در اورژانس‌های بیمارستانی می‌شود.» معاون وزیر بهداشت اشاره می‌كند با هماهنگی مراكز نظام پزشكی در سطح دانشگاه‌ها و مشاركت بخش خصوصی مشكلات اینچنینی قابل حل است؛ هر چند او تأكید می‌كند بخش‌های اورژانس و بخش‌های ویژه بیمارستان‌های خصوصی با حفظ كل ظرفیت تخت‌ها باید با تمام توان به ارائه خدمات درمانی به شهروندان بپردازند. او‌می‌گوید حضور پزشكان، مطابق برنامه به صورت شبانه‌روزی باید تنظیم شود؛ امری كه به نظر به دور از برنامه‌ریزی‌ها و در واقعیت آنچه بسیاری از بیماران در تعطیلات می‌بینند، است. معاون وزیر بهداشت با اشاره به مراكز تك‌پزشك، عنوان می‌كند: درخصوص مراكز تك‌پزشك باید گفت كه با مراكز مجاور جهت اقدامات لازم هماهنگ كرده‌ایم.