چگونه میتوانیم لینوكس را داخل ویندوز اجرا كنیم؟
پنجرهای برای پنگوئن
گاهی در كنار ویندوز بهعنوان سیستمعامل اصلی، اجرای لینوكس هم برای كارهای خاصی لازم میشود؛ مثلا برخی ابزارهای لینوكس برای برنامهنویسان بسیار كاربردی هستند. در این مواقع، معمولا دو راهكار به ذهن میرسد، نصب و بوت دو سیستمعامل كنار هم كه انجام و مدیریتش چندان آسان نیست یا استفاده از ماشین مجازی (VM) كه علاوه بر مصرف بالای منابع سیستمی، پایداری خوبی هم ندارد. اما مایكروسافت در ویندوز ۱۰ راهحل سومی را به نام زیرسیستم ویندوز برای لینوكس (Windows Subsystem for Linux) ارائه كرده كه گزینه خوب و در دسترسی برای استفاده از لینوكس در ویندوز است. این هفته نحوه راهاندازی لینوكس با این قابلیت را آموزش میدهیم.
محمود صادقی
زیرسیستم ویندوز برای لینوكس
اگر اولین بار است كه نام (كمی عجیب) این قابلیت را میشنوید، بگذارید آن را معرفی كنیم. این امكان از ابتدا در ویندوز ۱۰ وجود نداشت و مایكروسافت همراه با بهروزرسانی Fall Creators كه در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، بهعنوان یك ویژگی اختیاری آن را به ویندوز ۱۰ اضافه كرد. زیرسیستم ویندوز برای لینوكس (WSL) همانطور كه از اسمش مشخص است برای اجرای لینوكس و برنامههای تحت آن در داخل محیط ویندوز ایجاد شده است؛ بدون نیاز به ماشین مجازی یا بوت دوگانه.
نكتهای كه در مورد WSL وجود دارد آن است كه این امكان صرفا یك تجربه محیط دستوری است و خبری از دسكتاپ نیست! برای كاربران حرفهای شاید این مسألهای جدی نباشد، ولی برای كاربران عادی و با توجه به تنوع بالای دسكتاپهای لینوكس، این مسأله كمی ناامیدكننده به نظر میرسد، نه؟
اما نگران نباشید، خوشبختانه در حال حاضر امكان نصب یك دسكتاپ لینوكس در ویندوز فراهم شده است، فقط برای انجامش باید ابتدا WSL را فعال كرده باشید كه در ادامه روند آن را توضیح میدهیم.
اطمینان از سازگاری ویندوز
اولین بخش از سازگاری ویندوز برای این ویژگی، ۶۴ بیتی بودنش است. برای اجرای WSL حتما نیاز به نسخه ۶۴ بیتی ویندوز ۱۰ دارید و این امكان روی نسخه ۳۲ بیتی ویندوز نصب نخواهد شد. اگر مطمئن نیستید ویندوزتان ۶۴ بیتی است یا نه، از تنظیمات اصلی (دكمه ویندوز + I) به قسمت System و سپس About بروید و جلوی System Type
ببینید معماری سیستمعامل كدامیك است. اگر ویندوزتان ۳۲ بیتی است و بخواهید WSL را اجرا كنید، باید سراغ نصب نسخه ۶۴ بیتی آن بروید.
بخش دوم، نسخه یا شماره ساخت (Build Number) خود ویندوز است كه در همان قسمت About و زیرمجموعه
Windows specifications در جلوی OS Build میتوانید آن را مشاهده كنید. برای اجرای WSL، این شماره حداقل باید 14393 باشد. اگر پایینتر از آن است، باید ویندوزتان را بهروزرسانی كنید.
وقتی این دو بخش وجود داشت، ادامه مراحل را برای نصب WSL و سپس دسكتاپ لینوكس دنبال كنید.
نصب WSL و Bash لینوكس
برای نصب WSL، ابتدا منوی استارت را بزنید و tun windows را تایپ كنید تا گزینه Tun Windows Features on or off
در نتایج نمایش داده شود. روی آن كلیك كنید تا پنجرهاش باز شود. پس از آنكه فهرست موارد در این پنجره بارگذاری شد، اسكرول كنید تا به
Windows Subsystem for Linux برسید. این گزینه در حالت پیشفرض باید تیك خورده باشد. اگر نه، تیك آن را بگذارید و كلید OK را برای تأیید بزنید. پس از تأیید، ویندوز از شما میخواهد سیستمعامل را ریاستارت كنید كه این كار را انجام دهید.
وقتی دوباره وارد ویندوز شدید، زیرسیستم ویندوز برای لینوكس نصب است، اما هنوز محیطی برای اجرای دستورات لینوكس كه به آن Bash اطلاق میشود، در دسترس ندارید. این محیط را باید از طریق فروشگاه ویندوز دانلود و نصب كنید. از منوی استارت، Windows Store را باز كرده و با جستوجوی عبارت Linux گزینه Run Windows on Linux را انتخاب كنید تا نسخههای مختلف لینوكس مانند اوبونتو، دبین یا كالی برای نصب به شما نمایش داده شود. در اینجا هر كدام از این لینوكسها را میتوانید رایگان دانلود و نصب كنید. تفاوت آنها در دستورات مختلفی است كه در Bash در اختیار شما قرار میگیرد. دقت داشته باشید كه در این مرحله، اینها فقط هسته لینوكس و Bash هستند و محیط دسكتاپی ندارند. این محیط را جلوتر اضافه خواهیم كرد.
این لینوكسها مثل نرمافزارهای عادی نصب میشوند، بنابراین پس از اتمام نصب میتوانید آن را از منوی استارت اجرا كنید یا در استارت با تایپ bash، گزینه
Bash Run Command را باز كنید. با اجرای Bash پنجرهای شبیه به CMD ویندوز باز میشود كه برای ورود دستورات لینوكس به كار میرود. در بار اول اجرا از شما یك نام كاربری و رمز عبور برای حساب كاربری لینوكس خواسته میشود كه دفعات بعدی از این حساب داخل لینوكس نصبشده استفاده خواهید كرد.
هنگام استفاده از Bash و اجرای دستورات مختلف لینوكس، به این نكته مهم توجه داشته باشید كه امكان ندارد بتوانید از طریق این محیط به ویندوزتان آسیب بزنید! زیرا تمام دستورات در داخل زیرسیستم اجرا میشوند و به بخشهای سیستمی ویندوز دسترسی ندارند.
نصب یك دسكتاپ
همانطور كه میدانید دسكتاپهای لینوكس مانند پوستههایی روی هسته آن نصب میشوند و دسكتاپها وابسته به خود سیستمعامل نیستند.
حال كه خود لینوكس را نصب كردهایم، میتوانیم سراغ نصب دسكتاپ برای آن برویم. در اینجا فرض میكنیم شما لینوكس اوبونتو را نصب كردهاید، اما در دیگر لینوكسها هم تفاوتی زیادی در دستورات وجود نخواهد داشت. با باز كردن پنجره Bash، این دستورات را به ترتیب اجرا كنید تا اوبونتو بهروزرسانی شود: sudo apt update
و sudo apt upgrade. در حالیكه این بهروزرسانی انجام میشود، به سایت SourceForge بروید و
VcXsrv Windows X Server utility را از آن دانلود و نصب كنید. این ابزار مثل یك جور تونل زدن از ویندوز به لینوكس است كه به شما اجازه میدهد به محیط گرافیكی دسكتاپ لینوكس دسترسی داشته باشید. پیش از ادامه كار، یعنی نصب دسكتاپ، مطمئن شوید كه X Server بهدرستی نصب شده باشد.
دسكتاپهای زیادی برای نصب در لینوكس وجود دارد، اما یكی از سادهترین آنها یعنی LXDE را نصب میكنیم. این دستور را وارد و اجرا كنید تا این دسكتاپ نصب شود: sudo apt install lxde. پس از اتمام روند نصب، این دو دستور را وارد كنید:
export DISPLAY=:0
export LIBGL_ALWAYS_INDIRECT=1.
این دستورات به لینوكس میگویند دسكتاپش را از طریق X server نمایش دهد.
حال سراغ X server بروید و ابزار XLaunch را كه همراه آن نصب شده باز كنید. در این ابزار به بخش X Display Settings بروید و از گزینهها، One large window یا One large window without titlebar
را انتخاب كنید. در پایین هم جلوی Display number عدد 0 را وارد كنید و Next را بزنید. در صفحه بعد، Start no client را انتخاب كرده و Next و سپس Finish را كلیك كنید.
اكنون همه چیز برای اجرای دسكتاپ لینوكس آماده است. كافی است با دستور موردنظر، دسكتاپ نصبشدهتان را
اجرا كنید. مثلا در مورد LXDE دستور startlxde را میزنید تا دسكتاپ بالا بیاید. حالا در این محیط دسكتاپ میتوانید بهراحتی برنامههای نصبشده در لینوكس را اجرا كرده یا حتی نرمافزارهای جدید در آن نصب كنید.
اگر اولین بار است كه نام (كمی عجیب) این قابلیت را میشنوید، بگذارید آن را معرفی كنیم. این امكان از ابتدا در ویندوز ۱۰ وجود نداشت و مایكروسافت همراه با بهروزرسانی Fall Creators كه در سال ۲۰۱۸ منتشر شد، بهعنوان یك ویژگی اختیاری آن را به ویندوز ۱۰ اضافه كرد. زیرسیستم ویندوز برای لینوكس (WSL) همانطور كه از اسمش مشخص است برای اجرای لینوكس و برنامههای تحت آن در داخل محیط ویندوز ایجاد شده است؛ بدون نیاز به ماشین مجازی یا بوت دوگانه.
نكتهای كه در مورد WSL وجود دارد آن است كه این امكان صرفا یك تجربه محیط دستوری است و خبری از دسكتاپ نیست! برای كاربران حرفهای شاید این مسألهای جدی نباشد، ولی برای كاربران عادی و با توجه به تنوع بالای دسكتاپهای لینوكس، این مسأله كمی ناامیدكننده به نظر میرسد، نه؟
اما نگران نباشید، خوشبختانه در حال حاضر امكان نصب یك دسكتاپ لینوكس در ویندوز فراهم شده است، فقط برای انجامش باید ابتدا WSL را فعال كرده باشید كه در ادامه روند آن را توضیح میدهیم.
اطمینان از سازگاری ویندوز
اولین بخش از سازگاری ویندوز برای این ویژگی، ۶۴ بیتی بودنش است. برای اجرای WSL حتما نیاز به نسخه ۶۴ بیتی ویندوز ۱۰ دارید و این امكان روی نسخه ۳۲ بیتی ویندوز نصب نخواهد شد. اگر مطمئن نیستید ویندوزتان ۶۴ بیتی است یا نه، از تنظیمات اصلی (دكمه ویندوز + I) به قسمت System و سپس About بروید و جلوی System Type
ببینید معماری سیستمعامل كدامیك است. اگر ویندوزتان ۳۲ بیتی است و بخواهید WSL را اجرا كنید، باید سراغ نصب نسخه ۶۴ بیتی آن بروید.
بخش دوم، نسخه یا شماره ساخت (Build Number) خود ویندوز است كه در همان قسمت About و زیرمجموعه
Windows specifications در جلوی OS Build میتوانید آن را مشاهده كنید. برای اجرای WSL، این شماره حداقل باید 14393 باشد. اگر پایینتر از آن است، باید ویندوزتان را بهروزرسانی كنید.
وقتی این دو بخش وجود داشت، ادامه مراحل را برای نصب WSL و سپس دسكتاپ لینوكس دنبال كنید.
نصب WSL و Bash لینوكس
برای نصب WSL، ابتدا منوی استارت را بزنید و tun windows را تایپ كنید تا گزینه Tun Windows Features on or off
در نتایج نمایش داده شود. روی آن كلیك كنید تا پنجرهاش باز شود. پس از آنكه فهرست موارد در این پنجره بارگذاری شد، اسكرول كنید تا به
Windows Subsystem for Linux برسید. این گزینه در حالت پیشفرض باید تیك خورده باشد. اگر نه، تیك آن را بگذارید و كلید OK را برای تأیید بزنید. پس از تأیید، ویندوز از شما میخواهد سیستمعامل را ریاستارت كنید كه این كار را انجام دهید.
وقتی دوباره وارد ویندوز شدید، زیرسیستم ویندوز برای لینوكس نصب است، اما هنوز محیطی برای اجرای دستورات لینوكس كه به آن Bash اطلاق میشود، در دسترس ندارید. این محیط را باید از طریق فروشگاه ویندوز دانلود و نصب كنید. از منوی استارت، Windows Store را باز كرده و با جستوجوی عبارت Linux گزینه Run Windows on Linux را انتخاب كنید تا نسخههای مختلف لینوكس مانند اوبونتو، دبین یا كالی برای نصب به شما نمایش داده شود. در اینجا هر كدام از این لینوكسها را میتوانید رایگان دانلود و نصب كنید. تفاوت آنها در دستورات مختلفی است كه در Bash در اختیار شما قرار میگیرد. دقت داشته باشید كه در این مرحله، اینها فقط هسته لینوكس و Bash هستند و محیط دسكتاپی ندارند. این محیط را جلوتر اضافه خواهیم كرد.
این لینوكسها مثل نرمافزارهای عادی نصب میشوند، بنابراین پس از اتمام نصب میتوانید آن را از منوی استارت اجرا كنید یا در استارت با تایپ bash، گزینه
Bash Run Command را باز كنید. با اجرای Bash پنجرهای شبیه به CMD ویندوز باز میشود كه برای ورود دستورات لینوكس به كار میرود. در بار اول اجرا از شما یك نام كاربری و رمز عبور برای حساب كاربری لینوكس خواسته میشود كه دفعات بعدی از این حساب داخل لینوكس نصبشده استفاده خواهید كرد.
هنگام استفاده از Bash و اجرای دستورات مختلف لینوكس، به این نكته مهم توجه داشته باشید كه امكان ندارد بتوانید از طریق این محیط به ویندوزتان آسیب بزنید! زیرا تمام دستورات در داخل زیرسیستم اجرا میشوند و به بخشهای سیستمی ویندوز دسترسی ندارند.
نصب یك دسكتاپ
همانطور كه میدانید دسكتاپهای لینوكس مانند پوستههایی روی هسته آن نصب میشوند و دسكتاپها وابسته به خود سیستمعامل نیستند.
حال كه خود لینوكس را نصب كردهایم، میتوانیم سراغ نصب دسكتاپ برای آن برویم. در اینجا فرض میكنیم شما لینوكس اوبونتو را نصب كردهاید، اما در دیگر لینوكسها هم تفاوتی زیادی در دستورات وجود نخواهد داشت. با باز كردن پنجره Bash، این دستورات را به ترتیب اجرا كنید تا اوبونتو بهروزرسانی شود: sudo apt update
و sudo apt upgrade. در حالیكه این بهروزرسانی انجام میشود، به سایت SourceForge بروید و
VcXsrv Windows X Server utility را از آن دانلود و نصب كنید. این ابزار مثل یك جور تونل زدن از ویندوز به لینوكس است كه به شما اجازه میدهد به محیط گرافیكی دسكتاپ لینوكس دسترسی داشته باشید. پیش از ادامه كار، یعنی نصب دسكتاپ، مطمئن شوید كه X Server بهدرستی نصب شده باشد.
دسكتاپهای زیادی برای نصب در لینوكس وجود دارد، اما یكی از سادهترین آنها یعنی LXDE را نصب میكنیم. این دستور را وارد و اجرا كنید تا این دسكتاپ نصب شود: sudo apt install lxde. پس از اتمام روند نصب، این دو دستور را وارد كنید:
export DISPLAY=:0
export LIBGL_ALWAYS_INDIRECT=1.
این دستورات به لینوكس میگویند دسكتاپش را از طریق X server نمایش دهد.
حال سراغ X server بروید و ابزار XLaunch را كه همراه آن نصب شده باز كنید. در این ابزار به بخش X Display Settings بروید و از گزینهها، One large window یا One large window without titlebar
را انتخاب كنید. در پایین هم جلوی Display number عدد 0 را وارد كنید و Next را بزنید. در صفحه بعد، Start no client را انتخاب كرده و Next و سپس Finish را كلیك كنید.
اكنون همه چیز برای اجرای دسكتاپ لینوكس آماده است. كافی است با دستور موردنظر، دسكتاپ نصبشدهتان را
اجرا كنید. مثلا در مورد LXDE دستور startlxde را میزنید تا دسكتاپ بالا بیاید. حالا در این محیط دسكتاپ میتوانید بهراحتی برنامههای نصبشده در لینوكس را اجرا كرده یا حتی نرمافزارهای جدید در آن نصب كنید.