سازوکار حفظ مجانی برجام

گزارش جام‌جم از نشست وزرای خارجه اروپا درباره توافق هسته‌ای

سازوکار حفظ مجانی برجام

وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان و فدریكا موگرینی، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشستی در بروكسل در مورد توافق هسته‌ای ایران و ضرب‌الاجل 60 روزه كشورمان به اروپا رایزنی كردند. محور اصلی این نشست چگونگی راه‌اندازی و تداوم مناسبات اقتصادی با ایران با وجود تحریم‌های یكجانبه آمریكا علیه این كشور بود. مایك پمپئو، وزیر خارجه آمریكا هم دیروز با سفر به بروکسل با مقامات اروپایی دیدار کرد. اروپایی‌ها در حالی دیروز درباره چگونگی راه‌اندازی سازوكار مبادلات مالی با ایران رایزنی كردند كه بیش از یك سال از خروج آمریكا از برجام می‌گذرد و در این یك سال هیچ اقدام عملی قابل توجهی در خصوص عادی‌سازی مناسبات اقتصادی برای ایران انجام ندادند.

 نشست بروكسل
پس از یك‌سال تعلل اروپایی‌ها در راه‌اندازی ساز و كار ویژه مالی برای تجارت با ایران نهایتا دولت جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه گذشته همزمان با سالگرد خروج آمریكا از برجام اعلام كرد به دلیل بدعهدی طرف مقابل، اجرای بخشی از تعهدات برجامی خود را متوقف می‌كند.
بر اساس اعلام شورای عالی امنیت ملی و رئیس‌جمهور، ایران در مرحله نخست كه 60 روز طول می‌كشد سقف تعیین شده در برجام برای میزان اورانیوم غنی شده و آب سنگین را كنار خواهد گذاشت و در صورت انجام اقدامات لازم از سوی اروپا در این مدت و تامین فروش نفت و انجام مبادلات بانكی، ایران فعالیت‌های خود را به حالت قبل باز خواهد گرداند، اما اگر در این 60 روز، اروپایی‌ها اقدام لازم را انجام ندهند ایران گام‌های بعدی را برخواهد داشت كه یكی از آنها آغاز غنی‌سازی 20‌درصد است.
وزیران خارجه سه كشور اروپایی حاضر در برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه موگرینی در اولین گام پس از صدور این ضرب‌الاجل از سوی ایران، پنجشنبه گذشته با صدور بیانیه‌ای، ضرب‌الاجل ایران را رد كردند و از ایران خواستند به اجرای تعهداتش در برجام ادامه داده و از آنچه اقدامات تنش‌زا می‌خواندند بپرهیزد.
در این چند روز، مواضع تهدیدآمیزی هم از سوی برخی مقامات اروپایی از جمله امانوئل مكرون مبنی بر بازگشت تحریم‌ها در صورت كنار گذاشتن بندهای برجام از سوی ایران مطرح شد.
از سوی دیگر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه دیروز در کنفرانسی خبری با همتای چینی خود عنوان کرد که ایران حق داشت برخی از تعهدات خود ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به حالت تعلیق دربیاورد.
اما با توجه به برخی دیگر از اظهارنظرها از سوی مقامات اروپایی از جمله موگرینی، این كشورها تلاش دارند با تركیبی از تهدید و دادن وعده، همچنان بازی یك سال گذشته را ادامه دهند و بدون هیچ اقدام عملیاتی ایران را در برجام نگه دارند. در همین زمینه می‌توان به اظهاراتی كه موگرینی دیروز پیش از حضور در نشست وزیران خارجه در جمع خبرنگاران داشت اشاره كرد.
وی در سخنان خود با بیان این‌كه اتحادیه اروپا از توافق هسته‌ای ایران كاملا حمایت می‌كند افزود: ما از قدرت‌های رقیب می‌خواهیم از هرگونه تنش آفرینی بیشتر بر سر این موضوع اجتناب كنند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما و به نقل از رویترز، فدریكا موگرینی گفت: «ما تا جایی كه بتوانیم با همه ابزار و همه اراده سیاسی خود، به حمایت از توافق هسته‌ای ایران ادامه خواهیم داد.»
 هایكو ماس: توافق هسته‌ای برای امنیت اروپا ضروری است
البته تلاش اروپا برای حفظ برجام به این دلیل است كه این توافق برای آنها به لحاظ امنیتی، منفعت‌های زیادی داشته و دارد، اما مشكل اینجاست كه اروپایی‌ها نمی‌خواهند برای حفظ توافق هسته‌ای هیچ‌گونه هزینه‌ای
بپردازند.
وزیر خارجه آلمان دیروز در جمع خبرنگاران با اشاره به اهمیت بالای برجام برای اروپا گفت: كشورهای اروپایی در باور به این موضوع كه وجود توافق هسته‌ای با ایران و اجرای آن امری لازم و ضروری است، با یكدیگر هم نظر هستند و ما با دیگر كشورهای اروپایی موافقیم كه وجود توافق هسته‌ای برای امنیت ما ضروری است.
هایكو ماس افزود: به همین دلیل ما همچنان به نفع اجرای این توافق‌نامه صحبت می‌كنیم. ما بار دیگر در حال برگزاری مذاكراتی دقیقا در راستای این هدف هستیم.
وزیر خارجه آلمان تأكید كرد: اروپا بر این باور است كه ایران به صورت تدریجی از تعهدات خود در قبال برنامه جامع اقدام مشترك، دست نخواهد كشید و به طور كامل به تعهدات خود عمل خواهد كرد.
 باز هم وعده و وعید
برخی اظهارات از سوی مقامات اروپایی نشان‌دهنده این است كه آنها قصد دارند بار‌دیگر با امروز و فردا كردن، انجام تعهدات خود را به آینده ناملعوم موكول كنند و همچنان توافق هسته‌ای را با هزینه ایران پابرجا نگه‌دارند. از جمله این اظهارات، مصاحبه‌ای است كه از ناتالی توچی، مشاور فدریكا موگرینی با شبكه رادیویی سی.‌بی.‌سی منتشر شده است.
به گزارش ایسنا، وی در این گفت‌وگو با اشاره به بی‌نتیجه بودن رویكردهای جنگ‌طلبانه دولت آمریكا تاكید كرد اروپا مانند آمریكا اهداف پنهانی ندارد و حداقل ۱۲۰ روز زمان نیاز است تا بتواند حسن نیت خود درباره پایبندی به تعهدات برجامی‌اش را به ایران نشان دهد.
این همان روندی است كه آمریكا در یك سال گذشته نیز در پیش گرفته بود و ابتدا از اجرایی شدن ساز و كار مالی پیش از آبان سال گذشته صحبت می‌كرد، اما بعدا اعلام كرد عملیاتی شدن این ساز و كار به زمان بیشتری نیاز دارد و همین‌طور زمان‌ها را به عقب انداختند و كار را به اینجا رسانده‌اند.
اما آن‌طور كه سخنگوی شورای عالی امنیت ملی كشورمان اعلام كرده، كاهش تعهدات هسته‌ای ایران به صورت مرحله‌ای و بدون وقفه پیگیری خواهد شد.
به گفته این مقام مسؤول در جمهوری اسلامی ایران، هر رخدادی به غیر از تامین حقوق قانونی ایران، تداوم مسیر گام به گام طراحی شده براساس تصمیم جدید شورای عالی امنیت ملی را به‌دنبال خواهد داشت و جمهوری اسلامی ایران بر اساس تصمیم اتخاذ شده تا مرحله خروج از برجام و در صورت نیاز بیشتر از آن نیز پیش خواهد رفت.
تاکید ایران بر فروش حداقل
  5/1 میلیون بشکه نفت

خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات اروپایی ادعا کرده که ایران در نشست اخیرش با اتحادیه اروپا برای ماندن توافق هسته‌ای، خواستار صادرات حداقل یک و نیم میلیون بشکه نفت در روز شده است.
این چهار دیپلمات اروپایی مدعی شده‌اند که این مساله در آخرین جلسه میان ایران و مقامات غربی که محمدجواد ظریف نیز در آن حضور داشته مطرح شده است اما به حالت مکتوب درنیامده است.
بنابراین اروپایی‌ها این بار نباید انتظار داشته باشند ایران همچون یك سال گذشته به وعده و وعیدهای آنها اعتنا كند و افكار عمومی در كشورمان نیز ادامه روندی را كه در یك سال گذشته طی شده است نخواهد پذیرفت.