روزگار غریب «87 متر»

گفت‌وگو با كیانوش عیاری همزمان با شروع مجدد فیلمبرداری سریال جدیدش در تهران

روزگار غریب «87 متر»

كیانوش عیاری كه اسمش در تلویزیون به «دكتر قریب» گره خورده، مدتی است كه سراغ ساخت سریال جدید خود، «87 متر» رفته است؛ سریالی كه به‌تازگی به واسطه كلید خوردن مجدد آن باز هم خبرساز شده است. اما موضوع چیست؟ ماجرا از این قرار است كه داستان فیلم‌ها و سریال‌هایی كه در مقطعی ضبط آنها متوقف می‌شود و به دلایل مختلفی دیگر تا مدتی امكان ادامه ندارند، در دنیای تصویر ما تا حدی عادی شده است، چرا كه این روزها شرایط نابسامان اقتصادی موجود به این فضا هم رحم نكرده و خیلی از مجموعه‌ها را به نوعی درگیر خود كرده است. این اتفاق گاهی به‌رغم همه تلاش‌هایی كه مسؤولان تأمین بودجه دارند، برخی تولیدات مثل همین 87 متر را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند و البته بعد از مدتی دوباره زمینه ادامه آن پروژه‌ها را فراهم می‌كنند. در مورد سریال عیاری هم چنین مساله‌ای رخ داده و این روزها بعد از دو ماه تصویربرداری آن باز هم از سر گرفته شده است. این روزها عیاری و گروهش در منطقه ۱۵ خرداد تهران، مشغول تصویربرداری پلان‌های باقی‌مانده از سكانس‌های قبلی هستند. البته این یكی از مکان‌های فیلمبرداری 87 متر است، چرا كه این كار شاید برخلاف خیلی از مجموعه‌هایی كه اغلب در چند فضای ثابت ثبت و ضبط می‌شوند، دارای مکان تصویربرداری مختلفی است. 87 متر، به نویسندگی و كارگردانی كیانوش عیاری كاری از گروه فیلم و سریال شبكه یك سیماست كه هم‌اكنون حدود ۷۰ درصد آن تصویربرداری شده و در آن بازیگرانی چون علی دهكردی، مهران رجبی، فریبا كامران، شهین تسلیمی، دیبا زاهدی، حسین سلیمانی، فریده سپاه منصور، محمد بحرانی، سعید پیردوست، ملیكا نصیری و... با حضور بازیگران تازه‌نفسی كه پای ثابت كارهای عیاری‌اند، حضور دارند.


شروع ماجرا؟
بعد از سریال «دكتر قریب» و داستان و ساختار ویژه‌اش كه با گذشت حدود 12 سال هنوز خیلی‌ها آن را در گوشه‌ای از ذهنشان دارند و جزو كارهای فاخر تلویزیون به شمار می‌رود، انتظارها از عیاری برای ساخت سریال جدیدش بالا رفته است، همان‌طور كه خبر شروع تصویربرداری «87متر» در حدود دو سال پیش تا مدتی نقل خیلی از خبرگزاری‌ها و محافل شده بود.
بهمن96 بود كه این خبر (شروع تصویربرداری) در یكی از خانه‌های تهران منتشر شد. مجموعه‌ای كه این بار عیاری در آن مثل خیلی از كارهای سینمایی‌اش سراغ یك داستان اجتماعی كه شاید خیلی‌ها با آن درگیر شده باشند،
رفته است.
روایتی از 87متری‌های شهر
داستان این فیلم ماجرای یك كلاهبرداری است و آن‌طور كه دستیار عیاری برای ما گفت در این مجموعه دو خانواده به نام پوردورانی و خلیلی حضور دارند؛ علیرضا پوردورانی به همراه همسر، دو دختر و پسرش خانه‌ای را از یك فروشنده به نام فرج ناصری خریداری می‌كنند. اما روز اسباب‌كشی متوجه می‌شوند خانه به فرد دیگری به نام رجب خلیلی فروخته شده است. رجب به همراه پسر، همسر و دو دخترش صبح زودتر از پوردورانی‌ها به خانه رسیده‌اند و وسایل‌شان را در خانه گذاشته‌اند اما با رسیدن خانواده پوردورانی، ماجرای كلاهبرداری مشخص می‌شود.
این ماجرا از آن قصه‌هایی است كه نمونه‌های واقعی بسیار دارد و اگر حتی خودتان با آن مواجه نشده باشید، حتما برای یك بار هم كه شده خبری از آن را شنیده یا شبیه‌اش را دور و اطرافتان دیده‌اید.
این قصه بیش از 30 مکان فیلمبرداری در تهران دارد و همه اینها در كنار داستان، شیوه نگارش و روایت سازنده آن، دست به دست هم داده‌اند تا ببینیم این بار قرار است این كارگردان با چه شمایلی در جعبه جادو حاضر شود.
می‌خندیم، اما جدی هستیم
عیاری كه این روزها سرش شلوغ‌تر از همیشه است، به گفته خودش درست در زمانی كه مشغول تصویربرداری یكی از سكانس‌ها بود، گفت‌وگویی با ما داشت. او درباره داستانی كه بعضی آن را كمدی اعلام كرده بودند با تكذیب این موضوع بیان كرد: 87متر جزو مجموعه‌های كاملا جدی و درامی است كه فضای مخصوص به خود را دارد. البته در كنار این قالب لحظه‌هایی را در آن می‌بینید كه بازیگران لبخند می‌زنند و این خنده را روی لب بیننده هم می‌نشانند، اما به هیچ وجه به‌واسطه آن چند پلان لبخند، نباید بگویید كه این كار طنز و كمدی است.
این كارگردان كه نویسنده مجموعه نیز هست، درباره شكل‌گیری داستان هم می‌گوید: قصه و موضوع كار جزو مسائل رایجی است كه به هر طرف نگاه كنید، آن را می‌بینید و در واقع این داستان به شدیدترین شكل ممكن مورد ابتلای خیلی‌ها شده است. به همین دلیل جا داشت تا به این شكل به آن پرداخته شود.
ستاره‌های تازه نفس
علاوه بر اینها در تمام سال‌هایی كه عیاری كاری را روی آنتن تلویزیون، پرده سینما برده است، اغلب شاهد حضور چهره‌های جدیدی هستیم كه گاه نابازیگرند و گاه از تازه نفس‌های این حوزه محسوب می‌شوند. می‌توان گفت این یكی از ویژگی‌های عیاری است كه این بار در 87متر هم آن را به واسطه چند چهره جدید می‌بینیم. او در راستای همین جریان در پاسخ به این كه اصلا چرا ریسك این حضورهای تازه را قبول می‌كند و سراغ كسانی می‌رود كه تا الان در قاب تصویر دیده نشده‌اند، گفت: در كنار دشواری‌هایی كه این تصمیم دارد، اما گاهی برای جا انداختن یك نقش چهره‌های جدید بهتر هستند، چرا؟ چون خیالمان راحت است كه این چهره‌ها تجربه‌های دیگری ندارند و دیگر لازم نیست تا به گونه‌ای چهره‌ای كه از قبل داشتند را گوشه‌ای پارك كنیم و به سراغ خلق یك فضای جدید كه با آن نقش متناسب باشد برویم.
او با اشاره به سختی‌هایی كه به‌واسطه این اتفاق گاهی كل گروه را درگیر می‌كند هم اضافه كرد: در بین این انتخاب‌ها گاهی كسانی بوده‌اند كه ما را به مرز جنون كشانده‌اند و مثلا كار سه روزه را به یمن وجودشان به ده روز كشاندند، یعنی این مسائل هم در كنار محاسنی كه چنین اقدامی می‌تواند داشته باشد، وجود دارد. با این حال برای این موضوع سعی می‌كنیم تا احتیاط كنیم و بهترین انتخاب‌ها را داشته باشیم، اما این گرفتاری‌ها خیلی اوقات وجود دارد.
قصه باید حرف بزند نه من!
عیاری كه می‌توان او را جزو كارگردانان قصه گویی بدانیم كه اغلب هر موضوعی را در قالب یك داستان گاه برگرفته از واقعیت روایت می‌كند، در پاسخ به این كه این بار می‌خواهد با 87 متر چه بگوید؟ بیان كرد: من هیچ‌وقت هیچ حرفی برای زدن ندارم، بلكه داستانی را بیان می‌كنم كه اگر آن قصه قابلیت‌های لازم را داشته باشد، می‌تواند برای مخاطب خودش جذاب باشد و حرفش را بزند.
او در صحبت‌های اخیرش هم با اشاره به حواشی كه گاه درباره‌اش مطرح می‌شود، گفته بود: من معمولا درباره مسائل مختلف اظهارنظری ندارم و دنبال حاشیه‌سازی نبوده‌ام و نیستم. همیشه ترجیح داده‌ام در شرایطی كه با تلویزیون یا سینما كار می‌كنم به كارم بپردازم. من حرفی درباره سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی نزدم و حمله‌ای هم نداشته‌ام. حاشیه‌سازی‌ها و هجمه‌پراكنی‌ای كه از قول من در رسانه‌ها مطرح می‌شود به‌احتمال زیاد بیهوده است و ربطی به من ندارد.
داستان پر مکان فیلمبرداری
همان‌طور كه قبل تر هم به آن اشاره شد، 87 متر بیشتر از 30 مکان دارد، اتفاقی كه به خصوص در كارهای آپارتمانی امروز به واسطه هزینه‌هایی كه وجود دارد، شاید كمتر دیده شود. این هم از آن موضوعاتی بود كه عیاری با اشاره به آن گفت: تعدد محل‌ها به فرمان داستان است و اگر قصه به جا و فضاهای مختلف نیاز داشته باشد ما باید آن را فراهم كنیم این اصل ماجراست نه آن كه دو دو تا چهارتا كنیم و بر اساس محل‌ها به دنبال خلق ویژگی باشیم. مسأله‌ای كه برای هر كاری جزو اركان اصلی آن است و باید با دقت در موردش عمل شود.
عیاری در بخش دیگری از این گپ به سراغ وقفه‌ای رفت كه برای چندمین بار گریبانگیر سریال شد، او با بیان این كه چنین وقفه‌ای در همه ابعاد ویرانگر است، ادامه داد: علاوه بر روحیه افراد گروه و مشكلات عدیده‌ای كه به دنبال این اتفاق ایجاد شد، در حوزه مادی هم خسارت‌هایی وارد شد كه كار را دچار مشكل كرد. مثلا در این 63 روز ما گیاهی داشتیم كه سوخت و نابود شد و به صورت جدی به خاطر آن درگیر بحران شدیم، چون همچنان به دنبال آن هستیم. گندزدایی تمام لوازم و.... همه از مواردی‌اند كه به دنبال این وقفه ایجاد شد.
چرا خارج نرفتیم؟
یكی دیگر از حواشی‌ای كه سریال 87متر را درگیر كرده بود، سفر به گرجستان در بخشی از داستان بود، اتفاقی كه به دلیل همان بحث كمبود بودجه لغو شد. این در حالی است كه كم و بیش مجموعه‌هایی هستند كه با همین شرایط روانه كشورهای دیگر می‌شوند و كارشان را پیش می‌برند، موضوعی كه این كارگردان هم با كمی گلایه از آن بیان كرد: متأسفانه به دلیل مسائل مالی كمی سناریو را زیر و رو كردیم تا روایت داستان را به داخل ایران محدود كنیم. خوش به حال آنها كه می‌توانند و این امكان را دارند كه چنین سفرهایی را برای كارشان داشته باشند. من واقعا نمی‌دانم چرا آنها می‌توانند و من نمی‌توانم.
منتظر پخش باشید
این كه 87 متر قرار است تا كجا پیش برود و در دل مخاطب جایش را باز كند هم موضوعی بود كه عیاری درباره‌اش گفت: تنها راه پاسخ به این سؤال آن است كه صبر كنیم تا كار روی آنتن برود، آن وقت می‌شود از قضاوت‌ها و بازخوردها این نتیجه را گرفت كه كار چقدر توانسته بین مردم جایش را باز كند.
به گفته عیاری تا الان 70 درصد 87 متر تصویربرداری شده است و اگر بازهم مشكلی پیش نیاید تا پاییز كار به پایان می‌رسد. با این حال باید دید در آینده این سریال چطور پیش می‌رود و درخت تلاش‌های عیاری و گروهش كی به بار می‌نشیند.