نیویورک در تعلیق

عدم صدور ویزا برای هیات ایرانی توسط آمریکا، حضور روحانی در سازمان ملل را با تردید مواجه کرده است

نیویورک در تعلیق

با وجود این‌که هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان  ملل از یکی دو روز قبل شروع شده و سخنرانی مقامات کشورها در سازمان ملل هفته آینده انجام می‌شود اما تا لحظه انتشار این گزارش هنوز دولت آمریکا برای سفر هیات جمهوری اسلامی ایران به نیویورک به ریاست رئیس‌جمهور ویزا صادر نکرده است. این در حالی است که هر سال پیش از رئیس‌جمهور، هیاتی از چند روز قبل برای انجام مقدمات سفر عازم نیویورک می‌شود اما به دلیل عدم صدور ویزا تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است و ایران در حال تصمیم‌گیری در مورد انجام و یا عدم انجام این سفر است.
براساس شنیده‌ها با وجود این‌که پیش از این مقامات کشورمان از حضور رئیس‌جمهور در مجمع سازمان ملل خبر داده بودند با توجه به کارشکنی آمریکا احتمال دارد این سفر لغو شود.
عدم صدور ویزا برای هیات ایران در حالی است که این اقدام آمریکا خلاف تعهداتش به سازمان ملل متحد است، زیرا براساس «توافقنامه مقر» که بین آمریکا و سازمان ملل متحد امضا شده است، آمریکا باید در چنین مواردی به وظیفه خود عمل کند. در همین راستا عدم صدور ویزا از سوی آمریکا نشان می‌دهد که این کشور هیچ اهمیتی برای سازمان‌های بین‌المللی و دیپلماسی قائل نمی‌شود.
استقرار مقر سازمان ملل در نیویورک، بر اساس قطعنامه مجمع عمومی این سازمان به تاریخ ۴ فوریه ۱۹۴۶ استوار است. در هر حال، برای تنظیم نحوه استقرار این مقر و طرز کار آنها، حقوق هیات‏های نمایندگی دولت‌های عضو سازمان ملل متحد و تعهدات دولت آمریکا به عنوان میزبان، با رعایت کنوانسیون مصونیت‏ها و مزایای سازمان ملل متحد، موافقتنامه‌ای در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۷ میان آمریکا و دبیرکل این سازمان منعقد شد که به موافقتنامه مقر موسوم است.
این موافقتنامه در ۳۱ اکتبر ۱۹۴۷ به تصویب مجمع عمومی رسید. موافقتنامه مذکور که مشتمل بر حقوق بین‏ الملل خاص در زمینه حقوق و تعهدات سازمان ملل متحد و هیات‏های نمایندگی دولت‌های عضو ملل متحد در مقر این سازمان از یک سو و حقوق و تعهدات دولت آمریکا به عنوان میزبان است، امکان اعمال قوانین و مقررات گذرنامه و روادید نسبت به نمایندگان دولت‌های عضو این سازمان را سلب کرده است.
براساس ماده ۱۱ این موافقتنامه، مقامات آمریکایی اعم از فدرال، ایالتی و محلی نمی‌توانند در خصوص دسترسی هیات‏های نمایندگی دولت‌های عضو ملل متحد به مقر ملل متحد ممانعتی ایجاد نمایند، بلکه به صراحت تمام، هرگونه ایجاد محدودیت یا مانع در این خصوص برای نمایندگان رسمی دولت‌های عضو ملل متحد و حتی خانواده آنها (که شامل مسائل مرتبط با روادید نیز می‌شود) منع شده است. ضمن این‌که بر اساس ماده ۱۳ همین موافقتنامه، صدور روادید برای حضور هیات‏های نمایندگی دولت‌های عضو، دیپلمات‏های آنها و افراد وابسته، الزامی است و در این خصوص حداکثر سرعت باید لحاظ شود.
لزوم ایستادگی ایران
در برابر تخلفات آمریکا

با وجود همه این صراحت‌ها در قوانین بین‌المللی، آمریکایی‌ها از انجام وظایف قانونی خود طفره می‌روند که این مساله قاعدتا نمی‌تواند بی‌ارتباط با سطح تنش‌ها میان ایران و آمریکا باشد. تا چند روز قبل آمریکایی‌ها همچنان امیدوار به برگزاری گفت‌وگو میان روسای جمهوری ایران و آمریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل بودند اما به نظر می‌رسد پس از آن‌که رهبر انقلاب، آب پاکی را روی دست آنها ریختند دیگر انگیزه‌ای برای صدور ویزا ندارند.
منصور حقیقت‌پور، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با جام‌جم این اقدام آمریکا را نوعی تلافی اقدامات ایران و جبهه مقاومت دانسته و گفت: آمریکا از انقلاب اسلامی ضربه خورده به همین دلیل اقدامات بی‌منطقی انجام می‌دهد. وی ادامه داد: در مقابل این‌گونه اقدامات آمریکا می‌بایست همچنان به ایستادگی و مقاومت خود ادامه دهیم تا این کشور توبه کرده به برجام بازگردد و به این ترتیب بتوانیم در کنار سایر کشورهای عضو برجام آنها را نیز مورد خطاب قرار دهیم. این کارشناس مسائل بین الملل گفت: بر همین اساس می‌بایست اقدام آمریکا را محکوم کرده و به‌دنبال رسوایی این کشور در این زمینه باشیم و به این ترتیب حتی در صورت صدور ویزا از حضور در اجلاس سازمان ملل علی‌رغم این‌که فرصت خوبی است و عدم حضور ما خساراتی را در پی دارد خودداری کنیم.
تاخیر در صدور ویزا،‌ مشکل‌ساز است
حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی هم در گفت و گو با جام جم گفت: آمریکا مانند سال‌های قبل به‌دنبال تنش زایی، ایجاد درگیری و مانع تراشی بر سر راه حضور هیات ایرانی در سازمان ملل است که برخلاف موازین بین المللی، منشور سازمان ملل و اساسنامه این سازمان است، چرا که صدور ویزا در لحظات آخر می‌تواند برای هیات ایرانی مشکل‌ساز باشد.
 وی با تاکید بر این‌که جمهوری اسلامی باید این‌گونه تخلفات آمریکا را از مسیر قانونی دنبال کند افزود: یکی از این مراجع خود سازمان ملل است زیرا براساس اساسنامه سازمان ملل دولت آمریکا موظف به صدور ویزا برای اعضای سازمان ملل است.
 این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: ایران باید قاطع و محکم بر مواضع خود ایستاده و از آن عقب نشینی نکند، چرا که عقب‌نشینی ایران به معنی موفق بودن فشارهای آمریکا است، بنابراین می‌بایست ایران تا عقب نشینی آمریکا از تخلفاتش مقاومت کند.
 عدم حضور روحانی در سازمان ملل به‌عنوان یک گزینه
همچنین فواد ایزدی، استاد دانشگاه در گفت‌وگو با جام‌جم گفت: دولت آمریکا طی سال‌های اخیر از بسیاری توافقات بین‌المللی خارج شده و عدم صدور ویزا برای هیات ایرانی نیز یکی دیگر از موارد نقض آشکار توافقی است که آمریکا با سازمان ملل داشته است. وی افزود: زمانی که قرار شد ساختمان سازمان ملل در نیویورک تاسیس شود، با توجه به این‌که آمریکا با برخی کشورها مشکل داشت توافقی امضا شد که بدون توجه به دعواهای دو جانبه آمریکا، برای همه کشورهای عضو جهت حضور در سازمان ملل ویزا صادر شود و در غیر این صورت نقض توافق صورت می‌گیرد.
ایزدی در عین حال تاکید کرد که می‌بایست در صورت عدم صدور ویزا برای هیات ایرانی، از آمریکا شکایت کرد و این نقض تعهد آمریکا برجسته و رسانه ای شود.
این کارشناس مسائل بین الملل گفت: ممکن است آمریکا در نهایت و مانند سال‌های قبل با تاخیر اقدام به صدور وزیرا برای هیات ایران کرده و به دلیل تحریم ظریف ویزایی برای وی صادر نکند، در این صورت عدم حضور روحانی در اجلاس سازمان ملل می‌تواند یک انتخاب باشد. وی ادامه داد: در صورت عدم صدور ویزا برای ظریف به‌عنوان وزیر خارجه کشورمان، می‌توان در اعتراض به این موضوع بررسی‌هایی را درمورد حضور و یا عدم حضور رئیس‌جمهور در سازمان ملل انجام داد، هر چند که حضور در سازمان ملل ظرفیت‌های رسانه ای و دیپلماتیک دارد اما در نهایت تصمیم گرفته شود که ‌آیا حضور روحانی در سازمان ملل به صلاح است یا خیر؟