تلاشها برای متهم کردن ایران به دست داشتن در حمله به آرامکو، هشدار شدید کشورمان را به دنبال داشت
نمایش سعودی با سناریوی آمریکایی
آمریکا این روزها به دنبال سندسازی علیه جمهوری اسلامی ایران است تا بار دیگر با برگ ایرانهراسی، جیب کشورهای منطقه را خالی کند و اگر شد با ایجاد بحرانی جدید در منطقه، حاشیه امنی برای رژیم صهیونیستی ایجاد و ماجرای معامله قرن را که به گفته بنیامین نتانیاهو در روزهای آینده رونمایی میشود از توجهات دور کند.
با اینحال ایران در یادداشتی رسمی به سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است به واشنگتن هشدار داده است که اگر آمریکا بخواهد برای این سناریوسازیهای خود پای ایران را وسط بکشد و اقدامی علیه کشورمان انجام دهد با واکنشی قاطع روبهرو خواهد شد.
در این یادداشت که روز دوشنبه به طور رسمی برای سفیر سوئیس ارسال شده، با اشاره به حملات یمن علیه مواضعی در عربستان و ادعاهای مقامات آمریکایی درباره دست داشتن ایران در این حملات تاکید شده است: این حمله کار ایران نبوده و ادعاهای مایک پمپئو و دونالد ترامپ، وزیر امور خارجه و رئیسجمهوری آمریکا تکذیب و محکوم میشود.
همچنین ایران در این نامه تاکید کرده است: اگر اقدامی علیه ایران صورت بگیرد، آن اقدام بلافاصله با پاسخ ایران روبهرو خواهد شد و دامنه آن محدود به منشا تهدید نخواهد بود.
تهدید بیشتر، پول بیشتر
از همان روز شنبه که تاسیسات نفتی آرامکو توسط پهپادهای یمنی مورد هدف قرار گرفت آمریکاییها اتهامزنی به ایران را شروع کرده و گاهی به صورت مستقیم و گاهی به صورت تلویحی، ایران را عامل این حمله اعلام کردند. وزیر خارجه و وزیر انرژی آمریکا در سخنانی بدون اینکه هیچ سندی ارائه کنند اعلام کردند ایران عامل این حملات بوده و رئیسجمهور آمریکا نیز با یک درجه تخفیف گفت فکر میکنیم میدانیم چه کسی پشت این حملات بوده است که البته منظورش ایران بود.
ترامپ که در گذشته صراحتا عربستان را گاو شیرده خوانده بود این بار هم هیچ تلاشی برای پنهان کردن ریشه اتهاماتش علیه ایران نکرد و به روشنی در همان ساعات اولیه پس از حمله تاکید کرد: آمریکا به عربستان سعودی کمک خواهد کرد اما سعودیها باید در تامین امنیت خود مسؤولیت بیشتری را بر عهده بگیرند و این امر شامل پرداخت پول هم میشود.
رهایی از چاله ایران با پول عربستان
از سوی دیگر ترامپ که به نوشته روزنامه واشنگتنپست در چاله ایران گیر افتاده است بیعلاقه نیست با پول عربستان، بخشی از مشکلات خودساختهاش را حل کند. واشنگتنپست با اشاره به تحولات اخیر درباره حمله به آرامکو نوشته است: اینطور پیداست که ترامپ اخیرا متوجه چاهی شده که برای خودش در خاورمیانه کنده است اما اکنون گزینههای ترامپ برای پاسخی موثر به ایران، در قیاس با دیگر روسای جمهوری آمریکا، بسیار محدودتر است و کمتر کسی به لفاظیهای او باور دارد.
اما شواهد نشان میدهد آل سعود به تجربه دریافتهاند که با طناب پوسیده آمریکا نباید بیش از این در چاه تنشآفرینی در مقابل ایران بروند و به همین دلیل است که در روزهای گذشته با وجود صراحت آمریکاییها در اتهامزنی علیه ایران در این ماجرا، عربستان مواضع محتاطانهتری اتخاذ کرده است.
حتی روزنامه والاستریت ژورنال از اختلاف میان عربستان و آمریکا درباره نقش ایران در حمله به آرامکو حکایت دارد. این روزنامه در گزارشی نوشت: مقامهای سعودی معتقدند آمریکا هنوز اطلاعات و مدارک کافی را در اختیار مقامهای سعودی قرار نداده است.
به نظر میرسد سفر مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به عربستان در راستای همین مساله و ایجاد هماهنگی بیشتر در مواضع عربستان و آمریکا باشد.
البته مقامات سایر کشورها نیز رایزنیهایی را با بنسلمان، ولیعهد سعودی در دستور کار قرار دادهاند که شاید با هدف آگاهسازی او نسبت به تبعات ایجاد تنش جدید در منطقه باشد که از جمله این رایزنیها میتوان به گفتوگوی تلفنی ولادیمیر پوتین و امانوئل مکرون، روسای جمهور روسیه و فرانسه با بنسلمان اشاره کرد.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نیز در نخستین واکنش خود به حملات اخیر گفت این حملات، "آزمایشی واقعی" برای سنجیدن خواسته جهان برای مقابله با اقداماتی است که ثبات بینالمللی را تهدید میکند.
مواضع متناقض درباره شناسایی منشا حملات
با اینحال شواهد حاکی از آن است که آمریکاییها در تلاشند با سندسازی، عربستان را با مشکل جدیدی در منطقه مواجه کنند و آنطور که بلومبرگ به نقل از یک مقام وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده گزارش تحقیقات کارشناسان این وزارتخانه درباره حمله اخیر به تأسیسات نفتی عربستان در ساعات آینده منتشر میشود.
ماجرای تحقیقات آمریکاییها درباره منشا این حملات هم در نوع خود جالب است چرا که از یک سو این مقام آمریکایی به بلومبرگ گفته است کارشناسان آمریکایی در حال بررسی شواهد موجود در تأسیسات هدف قرار گرفته و همچنین بازبینی اطلاعات راداری منطقه هستند تا بتوانند مبدأ دقیق حمله به این تأسیسات را پیدا کنند اما سهشنبه شب مقامات ارشد آمریکایی به شبکه خبری سیبیاس گفتهاند آمریکا مبدا دقیق حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی را شناسایی کرده و این مقامات مبدا شلیک موشکهای کروز و مبدا پرواز پهپادها در جنوب ایران و در منتهیالیه شمالی خلیج فارس بوده است. از سوی دیگر نکته اینجاست که پس از حدود 5 روز از این حملات هنوز گزارش دقیقی از منشا این حملات منتشر نشده و آمریکا و عربستان در حال هماهنگی با یکدیگر هستند و پس از آنکه پنتاگون اعلام کرده قرار است گزارش خود را در ساعات آینده منتشر کند وزارت دفاع عربستان نیز گفته شواهدی را ارایه میکند كه نشان میدهد ایران در حملات آرامكو نقش داشته است. بر همین اساس بود که دیشب سخنگوی وزارت دفاع عربستان در نشست خبری، حمله به آرامکو را با حمایت ایران عنوان کرد.
سرانجام ماجرا چه خواهد شد
با اینحال آنچه مشخص است نه ترامپ و نه عربستان با وجود ادعاهای غیر مستندی که درباره نقش ایران در این حملات میکنند جرات اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارند و ایران نسبت به تبعات چنین اقدامی در یادداشت خود به سفارت سوئیس هشدار داده است. علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان هم دیروز در یادداشتی با تکذیب دوباره ادعاها مبنی بر نقش داشتن ایران در این حملات تاکید کرد: ایران با آمادگی کامل هرگونه قصد و اقدامی برای تعرض به کشور و یا منافع جمهوری اسلامی را زیر نظر داشته و به شدیدترین وجه که میتواند موجب شگفتی متجاوزین باشد به شرارتهای احتمالی پاسخ قاطع و همه جانبه خواهد داد.
خبرها نیز حکایت از این دارد که حتی آمریکا نیز به دنبال استفاده از چنین گزینهای نیست. پولیتیکو در همین زمینه نوشت: رهبران ارتش آمریکا در نشست روز دوشنبه گزینههای ممکن علیه ایران را مطرح کردند اما رئیسجمهوری با طرح درگیری آمریکا در یک جنگ خارجی دیگر مخالفت کرد. معتمدان رئیسجمهور آمریکا به یک رسانه آمریکایی گفتهاند دونالد ترامپ به دلایل مختلف از قبیل در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، تمایلی به درگیری نظامی با ایران ندارد. به گزارش فارس، انبیسی هم در گزارشی نوشت: گزینههایی برای آنچه برخورد با ایران پس از حمله به آرامکو خوانده شده، در اختیار ترامپ قرار گرفته اما او خواستار ارائه گزینههای بیشتر از جانب تصمیمسازان آمریکایی شده است. بر اساس این گزارش، حمله سایبری یا حمله به تأسیسات نفتی ایران از جمله گزینههایی بوده که به رئیسجمهور آمریکا ارائه شده بود. البته توئیتی که عصر دیروز از سوی ترامپ منتشر شد تقریبا برنامه آمریکا در این ماجرا را روشن کرده است و آن چیزی نیست جز استفاده از گزینه تکراری تحریم. رئیسجمهور آمریکا در توئیتر خود نوشت: همین الان به وزیر خزانهداری دستور دادم که تحریمهای ایران را بهصورت قابل ملاحظهای افزایش دهد.
موضوعی که اگرچه نشان میدهد آمریکا هنوز به ناکارآمدی تحریم، ایمان پیدا نکرده است اما میداند که به جز این گزینه هیچ ابزار دیگری در مقابل ایران ندارد. بر همین اساس است که بلومبرگ گزارش کرده، تحولات اخیر منطقه به ترامپ فهمانده است که ایران بزرگتر از آن است که بشکند یا به حاشیه رانده شود.
با اینحال ایران در یادداشتی رسمی به سفارت سوئیس که حافظ منافع آمریکا در ایران است به واشنگتن هشدار داده است که اگر آمریکا بخواهد برای این سناریوسازیهای خود پای ایران را وسط بکشد و اقدامی علیه کشورمان انجام دهد با واکنشی قاطع روبهرو خواهد شد.
در این یادداشت که روز دوشنبه به طور رسمی برای سفیر سوئیس ارسال شده، با اشاره به حملات یمن علیه مواضعی در عربستان و ادعاهای مقامات آمریکایی درباره دست داشتن ایران در این حملات تاکید شده است: این حمله کار ایران نبوده و ادعاهای مایک پمپئو و دونالد ترامپ، وزیر امور خارجه و رئیسجمهوری آمریکا تکذیب و محکوم میشود.
همچنین ایران در این نامه تاکید کرده است: اگر اقدامی علیه ایران صورت بگیرد، آن اقدام بلافاصله با پاسخ ایران روبهرو خواهد شد و دامنه آن محدود به منشا تهدید نخواهد بود.
تهدید بیشتر، پول بیشتر
از همان روز شنبه که تاسیسات نفتی آرامکو توسط پهپادهای یمنی مورد هدف قرار گرفت آمریکاییها اتهامزنی به ایران را شروع کرده و گاهی به صورت مستقیم و گاهی به صورت تلویحی، ایران را عامل این حمله اعلام کردند. وزیر خارجه و وزیر انرژی آمریکا در سخنانی بدون اینکه هیچ سندی ارائه کنند اعلام کردند ایران عامل این حملات بوده و رئیسجمهور آمریکا نیز با یک درجه تخفیف گفت فکر میکنیم میدانیم چه کسی پشت این حملات بوده است که البته منظورش ایران بود.
ترامپ که در گذشته صراحتا عربستان را گاو شیرده خوانده بود این بار هم هیچ تلاشی برای پنهان کردن ریشه اتهاماتش علیه ایران نکرد و به روشنی در همان ساعات اولیه پس از حمله تاکید کرد: آمریکا به عربستان سعودی کمک خواهد کرد اما سعودیها باید در تامین امنیت خود مسؤولیت بیشتری را بر عهده بگیرند و این امر شامل پرداخت پول هم میشود.
رهایی از چاله ایران با پول عربستان
از سوی دیگر ترامپ که به نوشته روزنامه واشنگتنپست در چاله ایران گیر افتاده است بیعلاقه نیست با پول عربستان، بخشی از مشکلات خودساختهاش را حل کند. واشنگتنپست با اشاره به تحولات اخیر درباره حمله به آرامکو نوشته است: اینطور پیداست که ترامپ اخیرا متوجه چاهی شده که برای خودش در خاورمیانه کنده است اما اکنون گزینههای ترامپ برای پاسخی موثر به ایران، در قیاس با دیگر روسای جمهوری آمریکا، بسیار محدودتر است و کمتر کسی به لفاظیهای او باور دارد.
اما شواهد نشان میدهد آل سعود به تجربه دریافتهاند که با طناب پوسیده آمریکا نباید بیش از این در چاه تنشآفرینی در مقابل ایران بروند و به همین دلیل است که در روزهای گذشته با وجود صراحت آمریکاییها در اتهامزنی علیه ایران در این ماجرا، عربستان مواضع محتاطانهتری اتخاذ کرده است.
حتی روزنامه والاستریت ژورنال از اختلاف میان عربستان و آمریکا درباره نقش ایران در حمله به آرامکو حکایت دارد. این روزنامه در گزارشی نوشت: مقامهای سعودی معتقدند آمریکا هنوز اطلاعات و مدارک کافی را در اختیار مقامهای سعودی قرار نداده است.
به نظر میرسد سفر مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا به عربستان در راستای همین مساله و ایجاد هماهنگی بیشتر در مواضع عربستان و آمریکا باشد.
البته مقامات سایر کشورها نیز رایزنیهایی را با بنسلمان، ولیعهد سعودی در دستور کار قرار دادهاند که شاید با هدف آگاهسازی او نسبت به تبعات ایجاد تنش جدید در منطقه باشد که از جمله این رایزنیها میتوان به گفتوگوی تلفنی ولادیمیر پوتین و امانوئل مکرون، روسای جمهور روسیه و فرانسه با بنسلمان اشاره کرد.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نیز در نخستین واکنش خود به حملات اخیر گفت این حملات، "آزمایشی واقعی" برای سنجیدن خواسته جهان برای مقابله با اقداماتی است که ثبات بینالمللی را تهدید میکند.
مواضع متناقض درباره شناسایی منشا حملات
با اینحال شواهد حاکی از آن است که آمریکاییها در تلاشند با سندسازی، عربستان را با مشکل جدیدی در منطقه مواجه کنند و آنطور که بلومبرگ به نقل از یک مقام وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده گزارش تحقیقات کارشناسان این وزارتخانه درباره حمله اخیر به تأسیسات نفتی عربستان در ساعات آینده منتشر میشود.
ماجرای تحقیقات آمریکاییها درباره منشا این حملات هم در نوع خود جالب است چرا که از یک سو این مقام آمریکایی به بلومبرگ گفته است کارشناسان آمریکایی در حال بررسی شواهد موجود در تأسیسات هدف قرار گرفته و همچنین بازبینی اطلاعات راداری منطقه هستند تا بتوانند مبدأ دقیق حمله به این تأسیسات را پیدا کنند اما سهشنبه شب مقامات ارشد آمریکایی به شبکه خبری سیبیاس گفتهاند آمریکا مبدا دقیق حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی را شناسایی کرده و این مقامات مبدا شلیک موشکهای کروز و مبدا پرواز پهپادها در جنوب ایران و در منتهیالیه شمالی خلیج فارس بوده است. از سوی دیگر نکته اینجاست که پس از حدود 5 روز از این حملات هنوز گزارش دقیقی از منشا این حملات منتشر نشده و آمریکا و عربستان در حال هماهنگی با یکدیگر هستند و پس از آنکه پنتاگون اعلام کرده قرار است گزارش خود را در ساعات آینده منتشر کند وزارت دفاع عربستان نیز گفته شواهدی را ارایه میکند كه نشان میدهد ایران در حملات آرامكو نقش داشته است. بر همین اساس بود که دیشب سخنگوی وزارت دفاع عربستان در نشست خبری، حمله به آرامکو را با حمایت ایران عنوان کرد.
سرانجام ماجرا چه خواهد شد
با اینحال آنچه مشخص است نه ترامپ و نه عربستان با وجود ادعاهای غیر مستندی که درباره نقش ایران در این حملات میکنند جرات اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران را ندارند و ایران نسبت به تبعات چنین اقدامی در یادداشت خود به سفارت سوئیس هشدار داده است. علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان هم دیروز در یادداشتی با تکذیب دوباره ادعاها مبنی بر نقش داشتن ایران در این حملات تاکید کرد: ایران با آمادگی کامل هرگونه قصد و اقدامی برای تعرض به کشور و یا منافع جمهوری اسلامی را زیر نظر داشته و به شدیدترین وجه که میتواند موجب شگفتی متجاوزین باشد به شرارتهای احتمالی پاسخ قاطع و همه جانبه خواهد داد.
خبرها نیز حکایت از این دارد که حتی آمریکا نیز به دنبال استفاده از چنین گزینهای نیست. پولیتیکو در همین زمینه نوشت: رهبران ارتش آمریکا در نشست روز دوشنبه گزینههای ممکن علیه ایران را مطرح کردند اما رئیسجمهوری با طرح درگیری آمریکا در یک جنگ خارجی دیگر مخالفت کرد. معتمدان رئیسجمهور آمریکا به یک رسانه آمریکایی گفتهاند دونالد ترامپ به دلایل مختلف از قبیل در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، تمایلی به درگیری نظامی با ایران ندارد. به گزارش فارس، انبیسی هم در گزارشی نوشت: گزینههایی برای آنچه برخورد با ایران پس از حمله به آرامکو خوانده شده، در اختیار ترامپ قرار گرفته اما او خواستار ارائه گزینههای بیشتر از جانب تصمیمسازان آمریکایی شده است. بر اساس این گزارش، حمله سایبری یا حمله به تأسیسات نفتی ایران از جمله گزینههایی بوده که به رئیسجمهور آمریکا ارائه شده بود. البته توئیتی که عصر دیروز از سوی ترامپ منتشر شد تقریبا برنامه آمریکا در این ماجرا را روشن کرده است و آن چیزی نیست جز استفاده از گزینه تکراری تحریم. رئیسجمهور آمریکا در توئیتر خود نوشت: همین الان به وزیر خزانهداری دستور دادم که تحریمهای ایران را بهصورت قابل ملاحظهای افزایش دهد.
موضوعی که اگرچه نشان میدهد آمریکا هنوز به ناکارآمدی تحریم، ایمان پیدا نکرده است اما میداند که به جز این گزینه هیچ ابزار دیگری در مقابل ایران ندارد. بر همین اساس است که بلومبرگ گزارش کرده، تحولات اخیر منطقه به ترامپ فهمانده است که ایران بزرگتر از آن است که بشکند یا به حاشیه رانده شود.