اهمیت توجه به ذینفعان در كسبوكار
به فرد، گروه، یا سازمانی كه مستقیم یا غیرمستقیم در یك كسب و كار دارای منافع باشد و در موفقیت یا شكست آن سهیم شود، ذینفع (stakeholder) میگویند. ذینفع در هر كسبوكاری متفاوت است و مثلا میتواند كاربر، سرمایهگذار یا مدیر پروژه باشد. عملكرد كسب و كار برای ذینفعان اهمیت بسیاری دارد و اقدامات، اهداف و سیاستهای كسبوكار بر آنها تاثیر میگذارد. این تاثیر و منفعت ممكن است مادی یا معنوی باشد. همیشه خواستههای ذینفعان با یكدیگر منطبق نیست و حتی ممكن است در تضاد با یكدیگر قرار بگیرد. اما مدیریت ذینفعان در فرآیند مدیریت پروژه میتواند این مشكلات را برطرف كند. نكات مهم در رابطه با مدیریت ذینفعان را میتوان به دستههای زیر خلاصه كرد:
شناسایی ذینفعان: شناسایی ذینفعان از اولین اقدامات پروژه است و نیازمند صرف زمان و انرژی زیادی خواهد بود. هرچقدر ذینفعان یك پروژه دقیقتر شناسایی شوند و خواستهها و نیازهای آنها در كسبوكار بهتر دیده شود، شانس موفقیت كسبوكار بالاتر خواهد رفت. مصاحبه از راههای شناخت ذینفعان است؛ مصاحبه بینشی درباره ذینفعان و دلایل پیدا و پنهان آنها ایجاد میكند كه به شفاف شدن انتظار آنها از خروجی كسب و كار كمك خواهد كرد.
دستهبندی ذینفعان: همه ذینفعان با یكدیگر مساوی نیستند و نفوذ متفاوتی در كسبوكار دارند. نیازهای مختلف این ذینفعان گاهی آنها را مقابل یكدیگر قرار میدهد. دستهبندی ذینفعان و مشخص كردن جایگاه آنها نسبت به پروژه میتواند فرآیند مدیریتشان را تسهیل كند. گروهبندی ذینفعان و دستهبندی نیازها و ویژگیها به سهولت تحلیل آنها كمك میكند.
شناسایی ذینفعان كلیدی: ذینفعان كلیدی در كسبوكار بسته به زمینه فعالیت و نوع آن متفاوت خواهد بود. شناسایی آنها مسیر كسبوكار را مشخص میكند. پاسخ به نیاز آنها و خلق ارزش پیشنهادی كه آنها را راضی و خشنود كند، معمولا اصلیترین فعالیت كسبوكار است. هر چقدر ذینفع كلیدی بهتر شناسایی شود، مدل كسبوكاری و راهبرد توسعه دقیقتری ایجاد خواهد شد.
ارتباط با ذینفعان: ارتباط با ذینفعان كلیدی باید مداوم و همیشگی باشد. نیازهای ذینفعان كلیدی باید در محصولات دیده شده و خواستههای آنها بهطور كامل برطرف شود. در رابطه با ذینفعان دیگر با توجه به درجه اهمیتشان در پروژه، باید سازوكار ارتباطی مناسبی اتخاذ شود تا ارتباط پیوسته و مفیدی وجود داشته باشد و در عین حال ذینفع مورد نظر از این ارتباط خسته نشود. توجه به جایگاه و ویژگیهای ذینفع در راههای ارتباطی نیز
مهم است.