چراغ سبز واشنگتن به آنکارا

آمریکا پس از توافق با ترکیه، نیروهای خود را از شمال سوریه خارج کرد

چراغ سبز واشنگتن به آنکارا

داستان حمایت آمریكا از هم‌پیمانان منطقه‌ای خود در برهه‌ای از زمان، در تمام این سال‌ها یك پایان مشترك داشته است. آنها در ابتدا نیروهای نظامی خود را به بهانه حمایت از یك گروه كوچك، به منطقه آورده و پس از رسیدن به اهداف خود از گروه‌های درگیر در ماجرا امتیاز گرفته و به همین راحتی پشت هم‌پیمانان دیروز خود را خالی می‌كنند. تازه‌ترین این موارد را به خوبی می‌توان در تحركات اخیر در شمال سوریه مشاهده كرد. مؤید آن حرف‌های دیروز رجب طیب اردوغان مبنی بر شروع قریب الوقوع عملیات تركیه در این منطقه و همچنین عقب‌نشینی نیروهای نظامی آمریكا از مناطق مذكور است.

تركیه از مدت‌ها پیش اعلام می‌كرد به دنبال منطقه‌ای امن در شمال سوریه است. در واقع آنكارا می‌خواست مواضع و پایگاه‌های نیروهای كرد را در این مناطق از بین ببرد تا امنیت مرزهایش بیش از پیش تامین شود؛ اما مانع اصلی پیش روی تركیه حضور نیروهای نظامی آمریكا و حمایت از كردها بود. با این حال، این ماجرا از چند روز پیش و به دنبال حرف‌های رئیس‌جمهور تركیه در محافل مختلف شكل جدی‌تری به خودش گرفت. اردوغان چند روز پیش ضمن انتقاد از آمریكا گفته بود اطرافیان دونالد ترامپ به توصیه‌های او درباره عقب‌نشینی نیروهای آمریكایی از شرق فرات در سوریه عمل نكرده‌اند. اما به نظر می‌رسد تماس تلفنی كه یكشنبه‌شب میان اردوغان و ترامپ شكل گرفت، راه آنكارا را برای آغاز این عملیات هموار كرد. اردوغان همچنین نام «چشمه صلح» را برای عملیات جدید خود انتخاب كرد تا پس از «سپر فرات» و
«شاخه زیتون»، این سومین عملیات تركیه در خاك سوریه باشد.
 خالی‌کردن  پشت کردهای سوریه
بیانیه‌ای كه كاخ سفید بعد از این تماس تلفنی منتشر كرد و همچنین اظهارات خود اردوغان، به‌خوبی نشان داد واشنگتن‌ پشت نیروهای حامی خود در شمال سوریه را خالی كرده است. در این بیانیه آمده است: تركیه به‌زودی عملیات خود را كه مدت‌هاست برای آن برنامه‌ریزی كرده، در شمال سوریه پیش می‌برد. نیروهای مسلح آمریكا نه از این عملیات حمایت می‌كنند و نه در آن مشاركت می‌كنند. نیروهای آمریكایی خلافت منطقه‌ای داعش را شكست داده‌اند و دیگر در این منطقه نخواهند بود. در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: آمریكا دیگر نمی‌تواند اعضای داعش را برای سال‌ها كه هزینه زیادی برای مالیات‌دهندگان آمریكایی به همراه خواهد داشت، نگه دارد. بر همین اساس، از این به بعد تركیه مسوول تمامی جنگجویان داعش در منطقه است كه در دو سال گذشته بازداشت شده‌اند.
در پیامی كه كاخ سفید در مورد تماس اردوغان و ترامپ منتشر كرده، به دو نكته مهم اشاره شده است، اول این‌كه آمریكا در عملیات نیروهای نظامی تركیه در شرق فرات، شركت نمی‌كند و از این عملیات حمایت به عمل نمی‌آورد. نكته دوم كه در واقع امتیاز مهمی به آنكارا محسوب می‌شود، این است كه از این به بعد تركیه مسؤول حفظ داعشی‌هایی خواهد بود كه در دو سال اخیر در این مناطق توسط آمریكا دستگیر شده‌اند. به گفته كارشناسان، در واقع سپردن وظیفه حفظ امنیت داعشی‌های زندانی به تركیه، عملا به مثابه دادن یك هدیه ارزشمند به تركیه است؛ زیرا این داعشی‌ها برای تركیه یك منبع اطلاعاتی مهم خواهند بود و دوم این كه نیروهای مسلح كرد تحت امر پ‌ك‌ك، نخواهند توانست آنان را مانند یك ابزار فشار در برابر آنكارا به كار بگیرند.
 آغاز عقب‌نشینی نیروهای آمریكایی
همزمان با این تحولات، یك مسوول بلندپایه تركیه روز گذشته اعلام كرد تركیه در انتظار خروج نیروهای آمریكایی از سوریه است تا عملیات نظامی در شرق فرات را آغاز كند. این مسوول تركیه گفت ارتش آمریكا روز گذشته به طور كامل تجهیزات نظامی خود را از پایگاه تل أرقم در شهر رأس‌العین و نیز ایست بازرسی در تل أبیض خارج كرده است.
از سوی دیگر، یكی از مقامات نظامی آمریكا به رویترز در این زمینه گفت: نیروهای آمریكایی هرگز از نیروهای كرد در برابر حمله تركیه در سوریه دفاع نخواهند كرد و آمریكا به نیروهای دموكراتیك سوریه اطلاع داده كه هرگز از آنها در هیچ جای سوریه در برابر تركیه حمایت نخواهد كرد. وی خاطرنشان كرد: نیروهای آمریكایی با تمام تجهیزات پایگاه تل ارقم در راس‌العین و یك مقر نظامی دیگر در تل ابیض در شمال شرق سوریه در مرزهای تركیه را تخلیه كردند.
در همین حال، فرماندهی كل نیروهای دموكراتیك سوریه (قسد/SDF) روز گذشته در بیانیه‌ای كه در وب‌سایت این گروه منتشر شد، این عقب‌نشینی را تأیید كرد و گفت برخلاف تلاش‌هایی كه كردیم، تا از تنش نظامی با تركیه اجتناب كنیم و برخلاف نرمشی كه برای پیشبرد ساز و کار امنیت مرزی نشان دادیم، نیروهای آمریكایی به تعهدات خود عمل نكردند و نیروهای خود را از مناطق مرزی با تركیه خارج كردند و تركیه نیز در حال آماده شدن برای اشغال شمال و شرق سوریه است.
در همین راستا، دونالد ترامپ نیز روز گذشته در پیامی توییتری به این مساله واکنش نشان داد. رئیس جمهور آمریکا درپیام خود نوشت: آمریکا قرار بود ۳۰ روز در سوریه بماند،  ولی ما سال‌ها ماندیم و بدون هیچ هدفی بیشتر و بیشتر در این جنگ فرو رفتیم.
رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به کردهای سوریه نوشته است:کردها همراه ما جنگیدند با مقدار زیادی پول و تجهیزات که از ما دریافت کردند. آنها دهه‌هاست که با ترکیه می‌جنگند. من برای سه سال است که این جنگ را متوقف کرده‌ام اما زمان آن است که از این جنگ‌های بی پایان مسخره خارج شویم. بسیاری از آنها قومی و قبیله‌ای هستند. ما باید سربازان خود را به خانه بازگردانیم.
 تركیه آماده شروع حملات
در این میان، مقامات تركیه به سرعت به این مساله واكنش نشان دادند و گفتند این حملات به‌زودی آغاز می‌شود. در همین راستا، اردوغان پس از تماس تلفنی با ترامپ گفت: ما مقدمات را چیده‌ایم و طرح عملیات نظامی در شرق فرات را تهیه و تكمیل كرده و دستورات لازم را در این باره صادر كرده‌ایم. عملیات ما در شرق فرات در حدی نزدیك است كه می‌توانیم بگوییم امروز یا فردا انجام می‌شود. رئیس‌جمهور تركیه در بخش دیگری از حرف‌هایش درباره استرداد تروریست‌های خارجی داعش به كشورهای خودشان گفت: ما خواهان برگرداندن جنگجویان به كشورهای خودشان هستیم. ما از دوستان‌مان خواستیم بگویند چه نوع اقداماتی برای بازگرداندن آنها به كشورهایشان باید انجام شود.
ابراهیم كالین، سخنگوی ریاست جمهوری تركیه در سخنانی درباره منطقه امن در شمال سوریه مدعی شد هدف از ایجاد این منطقه پاكسازی مرزها از عناصر تروریستی و تأمین امنیت مرزها برای بازگشت آوارگان سوری به كشورشان است. وی در توییتی نوشت: منطقه امنی كه قرار است در شمال سوریه ایجاد شود تمامیت ارضی سوریه را تهدید نمی‌كند و تركیه چشم طمعی به خاك هیچ‌كس ندارد.