ضرر‌مِلکی ایرانی‌ها در زمین ترکیه

گزارش جام‌جم از ضرر 50 درصدی ایرانیانی که در بازار مسکن ترکیه سرمایه‌گذاری کردند

ضرر‌مِلکی ایرانی‌ها در زمین ترکیه

« تنها با 250 هزار دلار صاحب ملك و اقامت تركیه شوید.» این تبلیغات در یك سال اخیر به طور فراوان از طریق شبكه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای پخش و موجب فریب عده‌ای از شهروندان ایرانی شده است. مركز آمار تركیه گزارش داده عراق بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی را در تركیه انجام داده و ایران در رتبه دوم قرار دارد. سال گذشته ایرانی‌ها در تركیه حدود هزار واحد مسكونی خریداری كردند كه به طور متوسط این واحدها 250 هزار دلار قیمت دارد. محاسبه این ارقام نشان می‌دهد 250 میلیون دلار فقط در سال گذشته برای خرید ملك در تركیه از ایران خارج شده است. این در حالی است كه در یك سال اخیر قیمت مسكن در تركیه حدود 50درصد كاهش یافته و ایرانی‌ها زیان سنگینی دیده‌اند. به این ترتیب ایرانی‌هایی كه با قصد كسب سود به تركیه رفتند و ارز از كشور خارج كردند، اكنون با خسارت شدیدی مواجه شده‌اند.

265هزار ایرانی تقاضای تابعیت ترکیه کردند
مسعود بنابیان، رئیس كمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تبریز گفت: دولت تركیه اعلام كرده 265 هزار ایرانی در سال گذشته تقاضای اقامت در این كشور كرده‌اند. اگر هر خانواده را به طور متوسط چهار نفر در نظر بگیریم حدود 66 هزار سرپرست خانوار می‌شود كه هر یك باید 250 هزار دلار برای خرید ملك هزینه كنند كه مجموع آن رقم بالایی می‌شود.
بنابیان درباره علت مهاجرت برخی ایرانی‌ها به تركیه تصریح كرد: در بهترین منطقه استانبول، آپارتمان با قیمت 250 هزار دلار (كمتر از سه میلیارد تومان) قابل خرید است، اما با سه میلیارد تومان در بهترین نقطه تهران نمی‌توان آپارتمان خرید. به همین دلیل موج تقاضا برای سرمایه‌گذاری ملكی در تركیه افزایش یافته است. البته افرادی كه در طول سال‌های گذشته در این بخش سرمایه‌گذاری كردند، زیان‌هایی را متحمل شدند و ارزش ملكشان بسیار پایین آمد.
رئیس كمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی تبریز ادامه داد: در گذشته هر چهار لیر یك دلار بود و اكنون هر شش لیر یك دلار است. از سوی دیگر باید توجه داشت جنگ تركیه با كردهای سوریه موجب نارضایتی داخلی این كشور شده و 15 میلیون كرد تركیه تهدیدی برای سیاست‌های دولت مركزی است.
وی تاكید كرد: افراد پولدار نباید به واسطه این‌كه سرمایه در اختیار دارند منابع ارزی كشور را هدر بدهند. اكنون برخی افراد ثروتمند برای شركت در پیست‌های اسكی تركیه ثبت‌نام كرده‌اند تا زمستان را در آنجا باشند اما ایران در یك بحران ارزی قرار دارد كه بسیاری از تولیدكنندگان و صادركنندگان مواد اولیه خود را به سختی وارد می‌كنند. این در حالی است كه بازگشت ارز حاصل از صادرات كار آسانی نیست كه برخی افراد غیرمسؤول اینگونه منابع را هدر دهند.
بنابیان با بیان این‌كه مسؤولان كشور برای گردشگری باید اقدامات ویژه‌ای انجام دهند تا تفریحات مناسبی كه در كشورهای دیگر وجود دارد در ایران قابل استفاده باشد، گفت: هزینه گردشگری در ایران بسیار بالاست، به همین دلیل برخی افراد، تركیه را برای گردشگری انتخاب می‌كنند. افرادی كه به كشورهای خارجی می‌روند همه به‌منظور تفریح نمی‌روند و برخی برای خرید سفر می‌كنند كه این موضوع باید ریشه‌یابی شود. به‌عنوان مثال از تبریز به وان تركیه كه فاقد هرگونه امكان تفریحی است، هر شب دو اتوبوس به این كشور می‌رود و بازمی‌گردد كه غالبا پوشاك خریداری می‌كنند. اگر بتوانیم به صورت قانونی كالاهای آنها را در مناطق آزاد ارس یا ماكو بیاوریم، دیگر ارز از كشور خارج نمی‌شود و آنها با سرمایه‌گذاری خودشان به ایران خواهند آمد.
این فعال اقتصادی تاكید كرد: ارزی كه به‌منظور سرمایه‌گذاری از كشور خارج می‌شود از مبادی رسمی نبوده و این یك تهدید برای اقتصاد ایران است. اگر از طریق بانك‌های ایرانی این پول انتقال داده می‌شد دولت می‌توانست شرایط را بررسی كند و تمهیدات و قوانین را نسبت به اجرای بهتر تغییر دهد اما اكنون وضعیت حساس‌تر است و معلوم نیست چه میزان ارز از مبادی غیررسمی خارج می‌شود.
مسعود بنابیان درخصوص افزایش سفر ایرانیان به تركیه گفت: با وجود ثبات قیمت دلار و افزایش تورم در داخل شاهد افزایش ۴۵درصدی سفر ایرانیان به تركیه نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم كه در صورت ادامه شرایط فعلی این عدد باز هم بیشتر خواهد شد.
وی ادامه داد: با وجود دلار ۱۱ هزار تومانی، اما باز هم تفریحات و اقامت در این كشور بسیار ارزان‌تر از ایران است، ضمن آن‌كه علاوه بر تفریح، بحث خرید مخصوصا پوشاك نیز مطرح است. تولیدات این كشور ۵۰درصد ارزان‌تر از پوشاك داخلی است ضمن آن‌كه كیفیت و طراحی به مراتب بهتری دارد.
وی افزود: عدم نیاز به روادید و پیشنهادهای جذاب آژانس‌های توریستی از دیگر عواملی است كه مردم برای سفر به این كشور تشویق می‌شوند؛ حتی برخی شایعات حاكی از این است كه دولت تركیه برای توریست‌های ایرانی به آژانس‌ها یارانه می‌دهد.
بنابیان تصریح كرد: باید این واقعیت را قبول كرد كه كشور ما برای تفریح گران است؛ به‌طور مثال هزینه اقامت در یك هتل ۵ ستاره در تهران به ازای هر شب ۸۰۰ هزار تومان است؛ در صورتی‌كه همین كلاس هتل در استانبول ۲۵۰ هزار تومان است. امروز هزینه سفر به كیش با سفر به استانبول تقریبا برابر است، ضمن آن‌كه در كنار تفریح، خرید هم می‌توان انجام داد. وی افزود: با توجه به كاهش ۵۰درصدی ارزش لیر تركیه خریداران این ملك‌ها ۵۰درصد ضرر كرده‌اند ضمن آنكه تا ۳ سال نیز نمی‌توانند ملك را بفروشند از طرف دیگر اقتصاد این كشور ثبات اروپا را ندارد و میزان بدهی خارجی این كشور به ۴۵میلیارد دلار رسیده، اما با این شرایط هنوز هم برخی افراد وجود دارند كه برای گرفتن اقامت و روادید تركیه تلاش می‌كنند.




كلاهبرداری‌های قانونی ملكی
جلال ابراهیمی، رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و تركیه با بیان این‌كه خرید مسكن در تركیه از سه سال پیش آغاز شده گفت: چند‌سال پیش تركیه با بحران مسكن روبه‌رو شد و به جای تمهیدات بانكی به منظور فروش املاك تولیدشده اقدام به تغییر قوانین كردند.
وی افزود: تبلیغات تركیه برای فروش واحدهای مسكونی طی چند‌سال گذشته آنقدر افزایش یافت كه برخی سرمایه‌گذاران راغب شدند در این زمینه وارد شوند. البته قوانین این كشور برای فروش ملك به خارجی‌ها تغییر كرد. در گذشته اگر كسی قصد خرید در تركیه را داشت باید همسر تركیه‌ای اختیار می‌كرد یا ملك موردنظر را به نام یك فرد ترك خریداری می‌كرد و بعد از وی وكالت می‌گرفت كه موج كلاهبرداری‌های ملكی در این زمان اتفاق افتاد.
ابراهیمی به بحران مسكن تركیه اشاره كرد و ادامه داد: پس از ناآرامی در كشورهای عربی مهاجران زیادی وارد تركیه شدند، از سوی دیگر قیمت مسكن در تركیه به دلیل ارزان بودن مورد توجه كشورهای اروپایی قرار گرفت و در این راستا اردوغان رئیس‌جمهور این كشور میزان سرمایه‌گذاری به منظور اقامت در تركیه را از 500 هزار دلار به 250هزار دلار كاهش داد. وی معتقد بود اگر حداقل رقم سرمایه‌گذاری را برای اقامت كاهش ندهند سرمایه بانك‌ها كه در بخش مسكن قفل‌شده آزاد نخواهد شد.
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و تركیه با اشاره به این‌كه تركیه از فرصت ورود مهاجران استفاده كرد و قوانین خود را در مورد خرید ملك توسط خارجی‌ها تغییر داد، تاكید كرد: اكنون برخی شركت‌ها و افراد با دریافت پول از مردم اقدام به كلاهبرداری می‌كنند، در صورتی كه ابتدا مداركی را نشان می‌دهند كه متقاضی به عملكرد آنها اعتماد كند.
وی ادامه داد: ایرانی‌ها سالانه حدود 4000 شركت كه هر كدام به صورت میانگین 2500 دلار هزینه دارد در تركیه ثبت می‌كنند. این به غیر از ثبت شركت در قبرس، پرتغال و اسپانیا است كه در آنجا نیز به همین میزان شركت ثبت می‌شود و هزینه‌های بالاتری نسبت به تركیه دارند.
این فعال اقتصادی در مورد نقل و انتقال پول توضیح داد: شركت‌های ترك كه با برخی صرافی‌های ایران در ارتباط هستند اقدام به نقل و انتقال پول می‌كنند و غالباً این پول‌ها از سمت ایران به تركیه ارسال می‌شود. برخی دیگر نیز تجار هستند و ارز در آن كشور در اختیار دارند كه به دلیل مسائل تحریمی ترجیح می‌دهند در آنجا ملك تهیه كنند.


سقوط قیمت مسكن حتمی است
رضا كامی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و تركیه در این باره به آمارهایی كه از سوی تركیه منتشرشده، اشاره و تصریح كرد: میزان تقاضای خرید ملك در تركیه توسط ایرانی‌ها در شش‌ماهه ابتدایی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، یك و نیم برابر شده است.
وی افزود: در سال گذشته 900 واحد مسكونی توسط ایرانی‌ها در تركیه خریداری‌شده و تقاضا در شش ماهه ابتدایی سال به حدود 1350‌واحد افزایش یافته است. نكته مهم آن است كه آپارتمان‌ها و خانه‌های ویلایی چند میلیون دلاری توسط ایرانی‌ها خریداری نمی‌شود، زیرا برای اخذ اقامت و شهروندی در تركیه، خرید واحدهای آپارتمانی 250 هزار دلاری كافی است.
كامی با بیان این‌كه تركیه برای جذب سرمایه خارجی، حداقل میزان سرمایه‌گذاری را پایین آورده است، گفت: تركیه در گذشته حداقل سرمایه‌گذاری 500 هزار دلار را برای خرید ملك و اعطای اقامت به خارجی‌ها در نظر داشت، اما یكباره این رقم را به 250 هزار دلار كاهش داد یعنی نصف كرد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و تركیه با اشاره به این‌كه اطلاعیه‌های سرمایه‌گذاری در تركیه مربوط به همه كشورهاست، ادامه داد: تقاضای ایرانیان برای خرید ملك در تركیه طی یك سال گذشته به دلیل نوسانات ارزی و كاهش ارزش پول ملی افزایش زیادی داشته، اما متقاضیان و خریداران باید توجه كنند امكان سقوط قیمت مسكن در تركیه محتمل است.  به گفته وی، از آبان سال گذشته تا شهریور امسال، عراقی‌ها 781 واحد، ایرانی‌ها 489 واحد، روس‌ها 248 واحد، سعودی‌ها 214 واحد و كویتی‌ها 191 واحد آپارتمانی در تركیه خریداری كرده‌اند.