دوران شكوه
 برنامه‌سازی كودك و نوجوان
اگر متولد دهه 50 یا اوایل دهه 60 باشید با شنیدن اسم‌های «بازم مدرسه‌ام دیر شد»، «مدرسه موش‌ها»، «محله بر و بیا» و «خونه مادربزرگه» خاطرات مشترك بسیاری برایتان زنده می‌شود. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم بخش اعظمی از خاطرات خوب دوران كودكی ما با تلویزیون سپری شد. دوران شكوه تلویزیون در زمینه برنامه‌سازی كودك و نوجوان تا اواخر دهه 70 ادامه داشت اما پس از آن با افت چشمگیری مواجه شد. البته نباید نادیده گرفت كه تاسیس شبكه‌ای مختص گروه سنی كودك به بهبود شرایط كمك كرد. همچنین شبكه دو سیما نیز با شعار شبكه‌ای برای خانواده فعالیت‌های خوبی در حوزه كودك داشته است اما با در نظر گرفتن نقش بسزای تلویزیون به عنوان رسانه‌ای همه‌گیر در رشد و یادگیری كودك و نوجوان لازم است تا مدیران رسانه ملی و تهیه‌كنندگان توجه بیشتری به این حوزه
 داشته باشند.


تلویزیون باید نسبت به برندهایش مسؤولیت‌پذیر باشد
در این میان كم نبودند برنامه‌هایی كه می‌توانستند به یك برند در این حوزه تبدیل شود اما با كج‌سلیقگی كنار گذاشته شدند.
 برنامه «فیتیله، جمعه تعطیله» با اجرای مجید قناد و ایفای نقش محمد مسلمی، حمید گلی و علی فروتن ازجمله برنامه‌هایی بود كه با استقبال مخاطب كودك و حتی خانواده‌ها مواجه شد. این برنامه از فروردین ۸۳ تا اسفند ۸۹ ادامه داشت و چند ماه پس از جدایی مجید قناد، مجری محبوب این برنامه در بهمن ۸۹ توقف یافت. سال‌های ۸۶ تا ۸۹ پركارترین، محبوب‌ترین و پراهمیت‌ترین سال‌های فعالیت این گروه بود. پس از سه ماه تعطیلی این برنامه، دوباره فیتیله‌ای‌ها با برنامه‌ای به اسم «فیتیله۲» كه جمعه شب‌ها ساعت ۲۱ پخش می‌شد به تلویزیون ایران و شبكه دو بازگشتند، اما پس از حواشی به وجود آماده برای این برنامه و عدم حمایت صدا و سیما در آبان 96 متوقف شد. این برنامه از مواردی بود كه ظرفیت‌های تبدیل شدن به یك برند را داشت، اما درست زمانی كه در اوج خود بود، متوقف شد. تلویزیون باید نسبت به برندهایش مسؤولیت‌پذیر باشد، اما شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود كه با تغییر هر مدیر سلیقه‌ای كه در حفظ یا كنارگذاشتن یك برنامه اعمال می‌شود هم تغییر می‌كند.


معرفی مشاغل مختلف
پرداختن به مشاغل مختلف و خارج شدن از آن قالب تكراری كه آدم‌های موفق تنها پزشك، مهندس و معلم هستند، نكته مثبتی است كه در این سریال به آن توجه شده است. به طور مثال دوقلوها، فروشنده یك فروشگاه می‌شوند و تلاش دارند در شغل خود موفق باشند یا یك حسابدار موفق و پرسنل آزمایشگاه تشخیص طبی كه سعی دارند پیشرفت كنند را می‌بینیم. معرفی مشاغل متفاوت‌ به وسیع‌تر شدن دید كودك نسبت به جامعه كمك می‌كند. البته بهتر بود در طراحی و پرداختن به جزئیات در مشاغل توجه بیشتری می‌شد. زیرا ذات كودك كنجكاوی و توجه به جزئیاتی است كه ممكن است از دید بزرگ‌ترها دور بماند.



عموهای فیتیله‌ای در قالبی متفاوت برمی‌گردند
محمد مسلمی، حمید گلی و علی فروتن سه ضلع مثلثی كه با عنوان «عموهای فیتیله‌ای» در خاطر بچه‌ها ماندگار شدند، در قالبی متفاوت از گذشته با سریال دوقلوها روی  آنتن تلویزیون بازگشتند. این تغییر فرم و فضا از اجرا و نمایش در استودیو به فیلمنامه داشتن و بازی در قالب سریال وجوه متفاوتی دارد. قالب سریال در مقایسه با استودیو فضای بزرگ‌تری برای كار در حوزه كودك است و امكان مانور بیشتری دارد. از طرفی هم بیم این می‌رود كه مخاطب كودك با پیش‌زمینه ذهنی كه از عموهای فیتیله‌ای دارد، حضور آنها را در یك سریال با شخصیت‌هایی متفاوت از آنچه در مجموعه برنامه‌های فیتیله دیده، نپذیرد.


اول سرگرمی بعد آموزش
سرعت انتقال اطلاعات و پیشرفت در دنیای امروز در رفتار و روحیات كودك امروزی تاثیر بسیاری داشته است. امروزه نیاز كودك به رسانه به مراتب متفاوت‌تر از گذشته است. كودك امروز هوشمندتر، آگاه‌تر و پرسشگرتر است. چراكه ابزارهای بسیاری برای كسب اطلاعات دارد. نیاز است تا آسیب‌شناسی درستی از كودكان این دوره انجام شود و برنامه‌ساز با شناخت عمیق‌تری دست به تولید محتوا بزند. دیگر نمی‌شود مانند گذشته پیام اجتماعی و اخلاقی را مستقیم بیان كرد. بچه‌ها با هدف سرگرم شدن پای تلویزیون می‌نشینند و زمانی كه با برنامه یا سریالی مواجه می‌شوند كه تمام مدت نصیحت می‌كند، فضای مدرسه برایشان تداعی می‌شود و تمایلی برای ادامه تماشای آن برنامه ندارند. هدف اول برای پای تلویزیون كشاندن مخاطب كودك باید سرگرمی باشد و در خلال آن به آموزش هم پرداخته شود. در سریال «دوقلوها» به این مهم توجه شده است. بیننده با شخصیت‌هایی مواجه نیست كه مانند یك معلم سعی در انتقال پیام و آموزش داشته باشند. او تماشاگر یك زندگی معمولی با چاشنی كمدی است.



آدم بزرگ‌هایی كه اشتباه می‌كنند
در این سریال شاهد آدم‌های اتو كشیده‌ای كه اشتباه نمی‌كنند، نیستیم. به عنوان مثال در صحنه‌ای دوقلوها به همراه یك بزرگ‌تر در پارك ورزش می‌كنند، تعدادی جوان آنها را به تمسخر می‌گیرند. بزرگ‌تر داستان دوقلوها را به كنترل خشم تشویق می‌كند اما در صحنه بعد شاهد درگیری همان بزرگ‌تر با جوان‌های مزاحم هستیم و این‌بار این دوقلوها هستند كه بزرگ‌تر را به كنترل خشم تشویق می‌كنند. این خود مواجهه با زندگی معمولی است. از طرفی زمانی كه خود فرد نصیحت‌كننده مرتكب همان خطا می‌شود زشتی كار بیشتر برای بیننده نمایان می‌شود. این همان انتقال غیرمستقیم پیام است كه پیشتر اشاره كردیم. البته در مواردی در اشتباهاتی كه بزرگ‌ترها مرتكب می‌شوند و دیالوگ‌های رد و بدل شده اغراق شده است؛ به گونه‌ای كه پدر و مادری كه همراه فرزند خود به تماشای سریال نشسته‌اند گمان می‌كنند، ممكن است این سریال برای فرزندش بدآموزی داشته باشد.



لورل و هاردی در تلویزیون ایران
همان طور كه عوامل سازنده در مصاحبه‌های خود با رسانه‌ها عنوان كرده‌اند؛ دوقلوها از نوعی كمدی كه در دنیا با نام اسلپ استیك (slapstick) و در ایران با نام كمدی بزن و بكوب شناخته می‌شود، بهره برده‌ است. در این نوع كمدی تحركات بدنی نقش مهمی دارد. صحنه‌ها پر از حركت، جنجال، زد و خورد و مسخره‌بازی است و در آن از شوخی‌های فیزیكی به شكلی مبالغه‌آمیز استفاده می‌شود؛ چیزی كه بیشتر آن را به نام كمدی موقعیت می‌شناسیم. این نوع كمدی در سینمای صامت رواج داشت مانند آنچه در مجموعه‌های «چارلی چاپلین» شاهد بودیم.
دوقلوها كه محمد مسلمی و علی فروتن نقش آنها را بازی می‌كنند، حدودا 20 ساله‌اند اما كمی بچه مانده‌اند. این طراحی شخصیت به نویسنده و بازیگر برای جانمایی كمدی بیشتر در قالب كاراكتر كمك می‌كند. اما گاهی مخاطب دچار سردرگمی می‌شود كه با یك فرد بزرگسال مواجه است یا كودك؟! لحن شخصیت‌ها كودكانه است اما رفتارها و دیالوگ‌ها به انسان بزرگسال شباهت دارد. به عبارت بیشتر به بزرگسالی با ضریب هوشی پایین شبیه است. به نظر می‌رسد طراحی شخصیت دوقلوها با الگوبرداری از شخصیت لورل و هاردی صورت گرفته است؛ با این تفاوت كه تضادی كه در شخصیت لورل و هاردی به این صورت كه یكی مغز متفكر و دیگری ساده‌لوح بود را در طراحی شخصیت دوقلوها نمی‌بینیم. دوقلوها هر دو رفتارهایی ساده‌لوحانه دارند.
از طرفی این سادگی در شخصیت دوقلوها باعث می‌شود تا هر كار بدی كه می‌كنند به چشم بیننده عمدی به نظر نیاید.