آغاز خودکفایی در قطعه‌سازی خودرو

وزارت دفاع با هدف کمک به صنعت خودروسازی کشور، ساخت بیش از 50قطعه وارداتی را عملیاتی کرد

آغاز خودکفایی در قطعه‌سازی خودرو

20 ماه پس از خروج شرکت‌های خارجی از صنعت خودروسازی ایران، با ورود صنایع دفاعی به تدریج مشکلات تأمین قطعه خودرو در حال رفع شدن است. صنعت خودروسازی ایران عادت کرده از یک سوراخ، چند بار گزیده شود. اواخر دولت دهم با وضع تحریم‌های آمریکا، شرکت‌های فرانسوی پژو و رنو خطوط تولید خود در ایران را ترک کردند و دستان ایران‌خودرو و سایپا را در پوست گردو گذاشتند که صنعت خودروسازی ایران مجبور به داخلی‌سازی قطعات وارداتی شد؛ اما در سال 1394 با اجرای برجام، تمامی اقدامات و زحماتی که برای خودکفایی صنعت خودرو انجام شده بود، کنار گذاشته شد و دولت مجدد با پژو و رنو قرارداد امضا کرد، اما این شرکت‌ها باز هم خلف وعده کردند و سال گذشته با دستور آمریکا از ایران خارج شدند. این بار صنایع دفاع به کمک خودروسازان آمدند تا قطعات وارداتی را برای آنها بسازند.

بی‌تأثیر شدن تحریم خودرو
معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از رفع اساسی تحریم صنعت خودروی کشور در آینده‌ای نزدیک خبر داد.
 رضا مظفری نیا در گفت‌وگو با رادیو اقتصاد افزود: هم‌اکنون ساخت حدود 53 قطعه از قطعات خودرو که در داخل کشور ساخته نمی‌شد از سوی وزارت دفاع آغاز شده است.
وی همچنین با تاکید بر این‌که قطعات مزبور طی سال‌های متمادی با ارزبری بالا از کشورهایی مانند چین وارد ایران شده است، بیان کرد: وزارت دفاع ساخت چنین قطعاتی را که شبکه خودروسازی توان ساخت آن را نداشت در دستور کار خود قرار داده است.
معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ضمن اشاره به این‌که وزارتخانه موردنظر باید نسبت به رفع مشکل تحریم خودرو که به دلیل قطعات مزبور به وجود آمده اقدام می‌کرد، گفت: هم‌اکنون 20 قطعه از حدود 50 قطعه مدنظر ساخته و به خودروسازان تحویل شده است.
وی در ادامه با اعلام این خبر که ساخت نمونه مهندسی تعدادی از قطعات هم در مراحل پایانی قرار دارد به آغاز ساخت تعداد محدود دیگری از این قطعات اشاره کرد.
مظفری نیا با بیان این‌که وزارت دفاع به لحاظ بهره‌مندی از متخصصان و زیرساخت‌های آزمایشگاهی و صنعتی توان ساخت تمامی 53 قطعه مزبور را داراست، ادامه داد: گرچه ساخت بخشی از این قطعات به زمان نیاز دارد اما در آینده‌ای نزدیک مشکل تحریم خودرو به کمک توانمندی‌های بخش دفاع به طور اساسی رفع خواهد شد.
وی افزود: فناوری‌های موردنظر در تمامی محصولات تولیدی خودروسازان کشور از جمله سایپا و ایران‌خودرو قابل استفاده است. درواقع فناوری‌های مدنظر چندمنظوره و مشترک هستند.
معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ضمن اشاره به این‌که وزارتخانه مزبور پیشنهاد ساخت یک موتور به‌روز را ارائه کرده است، گفت: در حال حاضر ظرفیت‌های بالایی در ساخت موتورهای هوایی و زمینی وجود دارد.
وی با بیان این مطلب که هم‌اکنون موتور دیزل از سوی وزارت دفاع ساخته‌شده است، افزود: وزارتخانه موردنظر آمادگی خود را برای ساخت یک سیستم قوای محرکه شامل موتور، گیربکس و سیستم کنترل الکترونیک خودرو با مشارکت خودروسازان اعلام کرده است.
مظفری‌نیا ادامه داد: وظیفه ذاتی بخش دفاع نیروهای مسلح این‌است که خود را برای مقابله با انواع تهدیدهای دشمنان به سیستم‌های سلاح و تجهیزات مجهز کند تا ضمن فراهم شدن قدرت پاسخگویی مناسب، قدرت بازدارندگی افزایش یابد و کشور از تعرض دشمنان مصون نگه داشته
شود.
وی همچنین گفت: سیستم‌های سلاح و تجهیزات پیشرفته دفاعی دارای دانش و فناوری نوینی بوده که در طول سال‌های جنگ و بعد از آن با تلاش دانشمندان و متخصصان حاصل شده چنین فناوری‌هایی می‌تواند در صنایع غیر دفاعی از جمله صنعت خودرو استفاده شود.
معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در ادامه افزود: سه ماه قبل از نوروز سال گذشته کشور دچار تحریم خودرویی شد و خودروسازان به وزارت دفاع مراجعه کردند تا از توانمندی‌های این وزارتخانه بهره‌گیری کنند.
وی بیان کرد: وزارتخانه موردنظر نسبت به درخواست خودروسازان اقبال نشان داد به طوری که هم‌اکنون توانمندی‌های وزارت دفاع در اختیار خودروسازان قرار می‌گیرد.
مظفری نیا ضمن اشاره به این‌که دو خودروساز بزرگ کشور به این مسأله پی برده‌اند که توان داخلی که به‌ویژه در بخش دفاع به وجود آمده شعار نیست، ادامه داد: مسیر حرکتی موشک در فاصله 2000 کیلومتر به فناوری‌هایی برای هدایت، کنترل و ناوبری مجهز است؛ در حالی که الکترونیک کنترل یونیک خودرو از همین فناوری بهره‌گیری کرده و با اعمال تغییرات جزئی در حال تولید و تحویل به خودروسازان است.
وی افزود: این مسأله زمینگیر کردن صنعت خودرو را به طور اساسی رفع کرد. علاوه بر این فناوری‌های مرتبط با ایربگ و انواع سنسورهای مرتبط با حفظ دما و اکسیژن موتور در حال ساخت است که نمونه مهندسی این قطعات تحویل خودروسازان داده می‌شود تا پس از تایید، قطعات مدنظر تولید شود.
معاون امور صنعتی و تحقیقاتی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در پایان به رادیو اقتصاد یادآور شد: انتظار می‌رود وزارتخانه مزبور تا دو ماه آینده با بهره‌گیری از توانمندی‌های خود یاری‌رسان خودروسازان باشد.


 تولیدات مشترک وزارت دفاع و سایپا
مسعود لوءلوء، معاون تولید، پشتیبانی و خدمات فنی شرکت سایپا به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: توافقاتی بین شرکت سایپا و وزارت دفاع صورت گرفته است که امیدواریم با دانش فنی این وزارتخانه موفق به تأمین نیازهای شرکت شویم. تعدادی از قطعات مورد استفاده در شرکت سایپا برای تولید نیاز به فناوری پیشرفته دارد که با تشدید تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، در تأمین آن با مشکل مواجه شدیم.
او بیان کرد: کمبود قطعات اصلی از جمله ECU فرآیند تولید را با مشکل مواجه کرد؛ البته قطعه‌سازان قابلی در کشور وجود دارند که بسیاری از نیازهای واحدهای تولیدی را تأمین می‌کنند، اما در برخی موارد خاص ویژگی‌های فنی برای تولید به طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود توان تولید آن در دست هر کسی وجود نداشته باشد.
معاون تولید، پشتیبانی و خدمات فنی شرکت سایپا تصریح کرد: صنایع دفاعی ما در سال‌های اخیر افتخارات بسیاری نصیب کشور کرده‌اند و حالا همراه شدن دانش فنی این واحدهای تولیدی با سایر بخش‌های صنعتی می‌تواند مشکلات ناشی از تحریم‌های کشورهای غربی را برطرف کند.
لوءلوء بیان کرد: این قطعات بخش‌های مهمی از فرآیند تولید خودرو را به خود اختصاص می‌دهند و کمبود آنها منجر به تولید ناقص در فرآیند تولید خودرو شد و این موضوع فشار زیادی به خودروسازها وارد کرد. از طرفی همراه شدن این موضوع با تبلیغات منفی که از طرف رسانه‌ها صورت گرفت، موج منفی شدیدی را علیه شرکت‌های خودروسازی ایجاد کرد، در حالی که تنها دلیل تولید خودروها و نگهداری آنها کمبود قطعه بود.
او افزود: خوشبختانه با ترفندهایی که پیش‌بینی شده، قطعات تأمین و خودروها تحویل صاحبانشان شدند و امروز عدد خودروهای باقیمانده در پارکینگ‌ها به دلیل کمبود قطعه به صفر رسیده است.
معاون تولید، پشتیبانی و خدمات فنی شرکت سایپا تأکید کرد: بدون شک قطعات تولیدشده در واحدهای تولیدی داخلی، قیمت تمام‌شده پایین‌تری خواهند داشت و درنهایت این تفاوت قیمت بر قیمت خودروها تأثیر خواهد گذاشت؛ نکته حائز اهمیت آنجاست که با تأمین داخلی قطعات نه تنها از میزان چشمگیری ارزبری جلوگیری خواهد شد، بلکه در تأمین خدمات پس از فروش نیازمند کشورهای خارجی نخواهیم بود.
لوءلوء با تأکید بر تسریع فرآیند تحویل تعهد شده به مردم با اجرای این طرح گفت: مطابق وعده‌ای که به ما داده شده، نمونه‌های اولیه از محصولات موردنیاز این شرکت تا یک ماه آینده به دست ما خواهد رسید؛ ما موظف هستیم فرآیند تست کیفیت را بر قطعات تولیدشده بررسی کنیم تا حقی از مشتریان و مصرف‌کنندگان ضایع نشود و بعد از آن وارد مرحله تولید انبوه خواهیم شد.


باید مانع احیای واردات شد
ابراهیم احمدی قطعه‌ساز درباره ورود صنایع دفاع به قطعه‌سازی خودرو گفت: این طرح بسیار کارآمدی است، متاسفانه در چند سال اخیر به دلایل مختلف از جمله پایین نگه داشتن دلار، واردات قطعات خودرو، بسیار سودآور بود و سرمایه‌گذاری در ساخت و خودکفایی قطعات خودرو را مشکل کرد. وی افزود: البته تعدادی از فعالان اقتصادی رویه سودآور واردات را در پیش نگرفتند و با سرمایه‌گذاری در بخش تولید، باعث پیشرفت و خودکفایی در ساخت قطعات داخلی شدند. ولی باز تکرار می‌کنم که پایین نگه داشتن دستوری نرخ ارز، بازار پرسودی برای واردات ایجاد شد.
احمدی گفت: اکنون که نرخ دلار به دلیل تحریم‌ها افزایش پیدا کرده است و وارد کردن قطعات هم به صرفه نیست و بسیار مشکل شده، در داخل به این فکر افتاده‌اند تا از همه توان خود استفاده کنند تا در تولید قطعات به خودکفایی برسند. البته خودکفایی صد درصد نمی‌شود زیرآگاهی خودکفایی صد درصد مقرون به صرفه نیست. ولی در هر شکل خیلی خوب است و باید به تولید انبوه برسیم و امیدوارم که به نتیجه هم برسند.
این تولیدکننده قطعات خودرو درباره شرایط موفقیت طرح خودکفایی در صنایع خودرو افزود: باید برای نتیجه بخشی این طرح سه مورد رعایت شود 1-مسأله تداوم داشته باشد و مقطعی نباشد، 2-سرمایه‌گذاری قوی و کافی صورت بگیرد و 3- از شکل‌گیری بازار وارداتی در صورت کم شدن نرخ دلار جلوگیری شود.
احمدی گفت: در صورت رعایت این سه نکته این طرح بدون شک به نتیجه خواهد رسید و اشتغال بالایی را به وجود می‌آورد. البته خود قطعه‌سازان هم در این زمینه قدم‌های سنگینی برداشته‌اند و با اجرا شدن این طرح هم این احساس را خواهند داشت که یک رقیب قدرتمند پا به میدان گذاشته است و هم اینکه تولید داخلی مقرون به صرفه شده و سعی می‌کنند تا نیازها را در داخل تهیه کنند.
وی در پایان بیان کرد: وارد شدن صنایع نظامی به صنعت خودرو باید مستمر باشد، البته در دهه 70 نیز وارد شدند اما بعد از مدتی از این میدان عقب‌نشینی کردند. شاید در این زمینه موانع و مشکلاتی از جمله تولید با قیمت مقرون به صرفه وجود داشته باشد اما در نهایت از نظر تکنولوژی و موارد دیگر می‌توانند به ارتقای این بخش کمک بسیار کنند.


تشکر مدیرعامل ایران‌خودرو از وزارت دفاع
فرشاد مقیمی، مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو از همکاری وزارت دفاع با خودروسازان خبر داد و تصریح کرد: اکنون قطعات الکترونیکی مانند کامپیوتر خودرو، سنسورهای مختلف و همچنین قطعات بدنه که تا چند ماه پیش وارد می‌شد توسط وزارت دفاع تولید و به خودروسازان تحویل می‌شود.
وی تاکید کرد: ورود وزارت دفاع به حیطه قطعه‌سازی می‌تواند ایران را در این زمینه خودکفا کند. ایران تحت تحریم‌های شدید بین‌المللی آمریکا قرار دارد و هر کاری که منجر به کم اثر شدن تحریم‌ها شود، قابل تقدیر است.


برنامه خودکفایی بنزین را در قطعه‌سازی انجام دهید
محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی تصریح کرد: یک روزی آرزو داشتیم که تولید بنزین کشور به میزان مصرف شود، اما اکنون صادرکننده بنزین هستیم و امیدواریم همین اتفاق در صنعت قطعه‌سازی بیفتد. این مقام صنفی با بیان این‌که برای خودکفایی بنزین هم نهادهای نظامی (سپاه) ورود کردند، تاکید کرد: ورود وزارت دفاع در صنعت قطعه‌سازی اتفاقی بسیار مبارک است، اما باید توجه داشت کسانی که در شرایط تحریمی از صنعت کشور حفاظت کردند نباید در زمان گشایش فراموش شوند و فرش قرمز نصیب خارجی‌ها شود.


ورود وزارت دفاع تحریم را کم اثر می‌کند
احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران به ورود نهادهای نظامی به صنایع اشاره کرد و به جام جم گفت: اکنون که در شرایط صلح قرار داریم صنایع دفاعی می‌توانند با توجه به ظرفیت‌هایی که دارند به کمک صنایع کشور بیایند. وی افزود: آمریکا به منظور گسترش بیکاری، صنعت خودروسازی ایران را تحریم و صادرات هرگونه قطعاتی را به ایران ممنوع کرد. ورود وزارت دفاع می‌تواند تا حد زیادی تأثیر تحریم‌ها را کاهش و ایران را در مسیری جدید قرار دهد. نعمت‌بخش معتقد است، هر نهاد و ارگانی که می‌تواند در شرایط تحریم مانع تعطیلی کارخانه‌ها شود جهادگر اقتصادی است.