عکس‌هایی که ظاهر نمی‌شوند!

4 روز از جاری شدن سیل در شهرها و روستاهای سیستان و بلوچستان می‌گذرد اما به اندازه كافی عكس و تصویر از فاجعه رخ داده در این استان منتشر نشده است

عکس‌هایی که ظاهر نمی‌شوند!

جهان برای همه ما بیشتر از هر چیز از عكس‌ها و تصاویری ساخته شده كه در رسانه‌ها دیده‌ایم و رویدادها و اتفاقات تازه‌ را اغلب در قابی كه دوربین‌ها ثبت می‌كنند، می‌شناسیم و درك می‌كنیم. بنابراین اگر در گوشه‌ای از جهان كه می‌تواند در استان، شهر یا محله‌ای از كشور خودمان باشد یا حتی دو خیابان بالاتر یا یك كوچه پایین‌تر، اتفاقی رخ بدهد و تصویری از آن منتشر نشود یا كمتر از چیزی باشد كه میان هزاران عكس و خبر و ماجرا به چشم بیاید، چه بسا در بی‌خبری بمانیم یا به قدرت كفایت توجه نكنیم. می‌گویید نه؟ سرگذشت شهرها و روستاهای سیستان و بلوچستان را ببینید كه از سویی زیر آب رفته و از سوی دیگر زیر انبوهی از رخدادها و اتفاقات و التهابات از نگاه و حساسیت‌های ما دور مانده است. آق‌قلا را به خاطر دارید، سر پل ذهاب را، اهواز را و دیگر شهرهایی كه گرفتار بلا شدند و انبوه عكس‌ها و تصاویر منتشر شده از آنها، امكانی شد برای این‌كه سیل داوطلب‌ها، هنرمندان و چهره‌های محبوب مردمی روانه این شهرها شود. درباره سیستان هنوز چنین اتفاقی نیفتاده و این بهانه‌ای شد برای این‌كه نگاهی داشته باشیم به تصاویر منتشر شده از سیل در سیستان و بلوچستان.

 سیستان زیر موج التهابات
بدون تردید یكی از مهم‌ترین دلایلی كه باعث شده كمتر از هر جای دیگر به سیستان و بلوچستان و جاری شدن سیل در شهرها و روستاهای این استان توجه شود، همزمانی با درد و داغ‌ها و التهاباتی است كه این چند وقت یكی پس از دیگری توجه مردم و چهره‌های سرشناس را از هر چیز دیگری دزدیده‌اند. امروز چهارمین روزی است كه خبر سیل به گوشمان رسیده، اما تقریبا از دیروز تصاویری از وضعیت مردم این استان دست به دست می‌شود و مردم می‌توانند واقعه را به چشم ببینند و عمقش را درك كنند.
در این روزها حتی رسانه‌ها كمتر مجال داشته‌اند به اندازه كافی، اوضاع سیستان را به مردم نشان بدهند، تصویر دقیق و ملموسی از وضعیت مردم در شهرهای سیل‌زده به نمایش بگذارند و نگاه‌ها را به سمت سیستان و بلوچستان جلب كنند. دیروز البته خانه طراحان انقلاب، پوستری منتشر كرده كه سهم قابل‌توجهی دارد در تاثیرگذاری بصری بر مردم و به نظر می‌رسد با اعزام عكاس‌های خبری چه بسا در یكی دو روز آینده به اندازه كافی عكس و تصویر از سیستان و بلوچستان منتشر شود كه پویش‌های مردمی جان بگیرند برای كمك به مردم این استان.
 عكاسان خبری كجا هستند؟
عكس‌هایی كه از سیستان و بلوچستان منتشر می‌شوند، معمولا توسط عكاس‌های بومی و محلی گرفته شده‌اند. این روزها خبرگزاری‌ها هر چه منتشر كرده‌اند، عكس‌های ارسالی یا به عبارت درست‌تر عكس‌های دریافت شده از عكاسان فعال در سیستان و بلوچستان و استان‌های همجوار است. البته بیشتر خبرگزاری‌های معتبر و باسابقه، در هر استانی خبرنگار و عكاس دارند اما در مواقعی چون وقوع سیل، آن هم با چنین ابعادی، لازم است عكاسان خبری از تمام كشور آستین همت بالا بزنند برای كمك به عكاسان بومی. در برخی خبرگزاری‌ها حتی می‌توان عكس‌هایی را دید كه به وضوح مشخص است توسط دوربین تلفن‌ همراه ثبت شده‌اند. عجیب نیست در این چند روز عكس‌های تاثیرگذار، ماندگار و گیرایی از سیل سیستان و بلوچستان و وضعیت مردم این استان منتشر نشده باشد چون اصلا عكس‌های زیادی توسط عكاسان حرفه‌ای گرفته نشده مگر همان عكس‌هایی كه عكاسان بومی گرفته‌اند و در اختیار خبرگزاری‌ها قرار داده‌اند.  این عکس‌ها مشکلات مردم سیل‌زده را نمایش می‌دهند اما در عین حال، بخشی از آنها به حضور مسؤولان و نیروهای امدادی اشاره دارند.  در این عکس کمتر شاهد قاب‌های هنری با تاثیرگذاری عمیق هستیم.
شنیده‌های ما حاكی از آن است كه شاید امروز یا فردا جمعی از عكاسان خبری، به استان سیستان و بلوچستان بروند و دست عكاسان بومی را بگیرند برای ثبت وقایع تلخی كه در شهرها و عمدتا روستاهای این استان جاری است. كسی نمی‌داند دقیقا چرا اما این بار هم سیستان و بلوچستان محروم مانده و تا امروز هیچ گروه از عكاسان به این استان اعزام نشده است.
 دوربین‌های گرفتار
به جز عكاسان خبری و دوربین‌هایشان كه این روزها از فرط گرفتاری، سیستان و بلوچستان را از اولویت خارج كرده‌اند، بسیاری از خبرگزاری‌ها عكس‌های دریافتی از عكاسان بومی را در بخش استان‌ها منتشر كرده‌اند و نه حتی در بخش عكس‌ یا صفحه مربوط به عكس‌های خبری! در نتیجه آن‌قدر امكان دیده شدن عكس‌های سیل سیستان و بلوچستان محدود شده كه نتیجه و ثمره چندانی نداشته‌اند. همین روزها كه فراخوان كمك به مردم سیستان و بلوچستان دارد جان می‌گیرد، فرصت مغتنمی است كه عكس‌ها و تصاویر بیشتر و موثرتری از سیستان و بلوچستان ثبت شود و در دسترس عموم مردم قرار بگیرد. امروز همین عكس‌ها هستند كه مردم را در جریان فاجعه به بار آمده قرار می‌دهند و در آینده همین عكس‌ها ابعاد فاجعه را بازگو می‌كنند.