در گفتوگوهای جام جم با معاون وزیر و مدیر دفتر اقتصاد و مسکن وزارت راه و شهرسازی درباره طرح ملی مسکن
متری دو و نیم!
ساخت 400 هزار واحد مسکونی با عنوان طرح اقدام ملی تنها پروژهای است که در حوزه تولید مسکن در دولتهای یازدهم و دوازدهم به اجرا نزدیک شده است. از ابتدای دولت یازدهم طرحهای زیادی مانند مسکن امید، مسکن اجتماعی و طرحهای دیگر مطرح شد، اما در حد همان طرح باقی ماند. حتی تکمیل مسکن مهر که یکی از وعدههای عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم برای دریافت رأی از نمایندگان مجلس بود به سرانجام نرسید و هنوز این طرح به پایان نرسیده است. از وقتی محمد اسلامی به عنوان وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم معرفی شد برنامههایی را برای ساخت مسکن مطرح کرد. طرحی که وی از آن خبرداد طرح اقدام ملی مسکن بود که قرار است 400 هزار واحد مسکونی در چارچوب آن ساخته شود. در پاییز امسال ثبتنام برای طرح اقدام ملی آغاز شد و 30 آذر این مهلت به پایان رسید و حدود نیمی از ثبتنام کنندگان تأیید صلاحیت نشدند. طبق گفته برخی از متقاضیان، آنها بیدلیل حذف شدهاند و واجد شرایط هستند. برای پاسخ به انتقادات و مباحثی که برای طرح اقدام ملی مسکن به وجود آمده با مسوولان ارشد وزارت راه و شهرسازی گفتوگو کردیم. محمود محمودزاده، معاون امور مسکن و ساختمان و پروانه اصلانی، مدیرکل دفتر اقتصاد و مسکن وزارت راه و شهرسازی مسوولانی هستند که خبرنگار جام جم با آنها به گفتوگو نشسته است. دور اول ثبتنام طرح ملی مسکن از ۱۸ آبان آغاز شد و در ۳۰ آذر به اتمام رسید. اسامی واجدان شرایط دریافت واحد مسکونی در این مرحله از ثبتنام در ۱۴ بهمناز طریق پیامک به آنها اعلام شد که در این میان، تعدادی از متقاضیان به دلیل نداشتن شرط عدم دریافت تسهیلات مسکن یا استفاده از امکانات دولتی بخش مسکن یا ثبتنام در طرح مسکن مهر که در سامانه وزارت راه و شهرسازی به فرم «ج» مشهور است، جزو واجدان شرایط شناخته نشدند.
کسانی که واجد شرایط باشند حتماً خانهدار میشوند
کسانی که برای مسکن ملی ثبتنام کردند چه وضعیتی دارند؟ چه تعداد تأیید و رد شدند؟
در طرح اقدام ملی احداث ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در برنامه است. ثبتنام این پروژه از نیمه آبان آغاز شد و تا آخر آذرماه ادامه یافت. تاکنون بیش از ۲۴۰ هزار واحد در شهرهای مختلف کشور و ۲۰ هزار واحد در بافتهای فرسوده ثبتنام کردند. از این ۲۴۰ هزار واحد، پالایشهای سامانههای مختلف انجام شده است. هماکنون به طور متوسط 58 درصد در کل کشور واجد شرایط شناخته شدهاند که برای پذیرفتهشدگان از ۱۴ بهمن پیامکی ارسال شده است تا آنها برای تکمیل پروندههای خود و معرفی به بانک اقدام کنند.
در مرحله اول، تقاضای 42 درصد از متقاضیان طرح ملی مسکن رد شده است. این رد شدن عمدتاً به این دلیل بود که افرادی که ثبتنام کرده بودند یا صاحب ملک یا زمینی بودهاند یا از تسهیلات دولتی برای این کار استفاده کردهاند، از طرف دیگر اگر کسی به هر دلیلی اشتباهی حذف شده است یک بازه زمانی را از اول تا دهم اسفندبرای آنها تعیین کردهایم تا اعتراض خود را ثبت کنند. پایش متقاضیان در طرح اقدام ملی مسکن بر اساس اطلاعات ثبتشده در سامانههای مختلف بوده است. مردم نگرانی بابت حذف از این طرح نداشته باشند، چون اگر به اشتباه حذف شده باشند با اعتراض میتوانند بهحق خود برسند چون اطلاعات آنها دوباره با دقت و حوصله در ده روز ابتدای اسفند بررسی خواهد شد. در تمام طرحهای حمایتی مسکن بهخصوص آنها که مربوط به دهکهای متوسط جامعه (4 تا 7) هستند، دولت آوردهاش زمین و تسهیلات است و مابقی قیمت ساخت با خود متقاضی است.
قیمت تمامشده هر واحد مسکونی چقدر است؟
برآوردی که داریم 5/2 میلیون تومان به صورت ناخالص برای هر مترمربع باید در طول دوره ساخت توسط متقاضی تأمین شود، در بعضی ساختمانها که کم طبقهتر هستند و به صورت گروهی بهخصوص در شهرهای کوچکتر واگذار میشوند عدد خیلی پایینتری از این حرفهاست و آورده متقاضیان تفاوت خواهد داشت. به عنوان مثال جایی که آپارتمانی است اسکلت سنگینتری دارد. برای دهکهای اول تا سوم جامعه طرح متفاوتی پیشبینی کردیم. قرار است 200 هزار واحد برای این دهکها در کشور ساخته شود که هنوز برنامهاش اعلام نشده و ساز و کار اجرای آن معلوم نیست.
در مورد برخی رد شدگان از طرح مسکن ملی، ابهاماتی وجود دارد. گفته میشود برخی افراد به دلیل تشابه اسمی از فهرست حذف شدهاند.
تمامی متقاضیان را بر اساس کدملی پایش کردیم، ولی کسانی که قبل از اجرای کد ملی در کشور، از تسهیلات دولتی برای زمین و مسکن استفاده کردند. این دسته از افرادی که به دلیل تشابه اسمی جزو فهرست ردشدگان طرح اقدام ملی مسکن هستند میتوانند در بازه زمانی ده روزه ابتدایی اسفند اعتراض کرده و ما آن را اصلاح خواهیم کرد. به این صورت که معترضان میتوانند پرونده فیزیکی خود را در استان خودشان بیاورند و بر اساس سریال شناسنامه و نام پدر دقیق سازی میشود و بهحق خود خواهند رسید و به پروژه معرفی خواهد شد. همانطور که قبلاً هم اعلام شده آییننامه قانون ساماندهی میگوید آن دسته از کسانی که از 1/1/1384 دارای مالکیت شخصی باشند یا وام بانکی مسکن گرفته باشند واجد شرایط این معرفی نخواهند شد. باز هم تاکید میکنم آن دسته از رد شدگان طرح ملی مسکن که بیجهت فرم «ج» آنها قرمز بوده، میتوانند با مراجعه حضوری به ادارات راه و شهرسازی ثبتنام خود را تثبیت کنند.
نرخ سود تسهیلاتی که برای این طرح در نظر گرفته شده کمی بالا نیست؟
تسهیلات بانکی در اختیار ما نیست، بنابراین به ما ارتباطی ندارد. کسی که برای این طرح صد میلیون تومان وام دریافت میکند باید با سود 18 درصد 244 میلیون تومان بازپرداخت کند، بنابراین اگر کسی توانایی تأمین مالی آن را ندارد نباید شرکت کند.
غیر از طرح اقدام ملی، برنامه دیگری برای حوزه مسکن دارید؟
طبق تفاهمنامهای که با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش و نیروهای مسلح به امضا رساندهایم قرار است بهجز طرح اقدام ملی برای پرسنل و کارمندان و کارگران این سه نهاد دولتی به ترتیب 200، 170 و صد هزار واحد مسکن بسازیم که طبیعتاً علاوه بر تسهیلات وزارت راه و شهرسازی و تسهیلات بانکی، این سه نهاد به کارمندان خود نیز تسهیلات دیگری اعطا میکنند.
امکان واگذاری امتیاز به غیر، در این طرح وجود دارد؟
در طرح اقدام ملی مسکن به علت اینکه بر اساس ظرفیتها، نامنویسی صورت میگیرد، امکان انتقال متقاضیان به سایر طرحها وجود ندارد. ما در شهر جدید پردیس دچار کمبود ظرفیت هستیم و اراضی برای توسعه این طرح نداریم و برای افرادی که متقاضی سکونت در شهر تهران هستند شرایط برای نامنویسی در شهر ایوانکی را فراهم کردیم و مردم استقبال خوبی هم از این شهر کردند. امکان فروش امتیاز در این طرح وجود ندارد. در طرحهای گذشته افرادی که برای دریافت مسکن دولتی نامنویسی کرده بودند، اما امتیاز خود را به فروش رساندند در این طرح نتوانستند نامنویسی کنند، زیرا افراد فقط یکبار میتوانند از امتیاز دریافت مسکن دولتی استفاده کنند.
پروانه اصلانی، مدیرکل دفتر اقتصاد و مسکن وزارت راه و شهرسازی مطرح کرد:
حذف برخی متقاضیان مسکن ملی به علت تشابه اسمی
یکی از دغدغههای متقاضیان این است که بدانند این طرح چه زمانی کلید میخورد و کی تحویل آنها میشود؟
این طرح کلید خورده و برنامه ما این است که تا دو سال دیگر واحدهای مربوط به این طرح تحویل شود. طول دوره ساخت مسکن حدود دو سال است و طبق برنامه تا سال 1400 واحدها را تحویل مردم میدهیم. در برخی شهرها کلنگ پروژه زده شده و در برخی استانها تا سقف طبقه اول هم پیش رفته است. به عنوان مثال در زنجان پروژه 15 هزار واحد مسکونی آغاز شده و در سایر استانها پس از تکمیل ثبتنام آغاز خواهد شد.
یعنی بخشی از این طرح به دولت بعدی واگذار میشود؟
این موضوع ربطی به دولت بعد ندارد. دولت جز واگذاری زمین دخالت دیگری نمیکند و مابقی به مردم و بخش خصوصی به عنوان سازنده مربوط میشود. وزارت راه و شهرسازی هم تضامین لازم را از پیمانکار و مجری برای تکمیل واحدها دریافت میکند. مسکن مهر که به دولت بعدی رسید و انتقاداتی نسبت به آن مطرح شد به دلیل تزریق یارانههای دولتی به این طرح بود، اما در این بخش یارانهای جز زمین و تسهیلاتی که پرداخت میشود مدنظر نداریم.
نیمی از ثبتنام کنندگان طرح اقدام ملی پیامک برایشان ارسال نشده است. در حالی که برخی از آنها خود را واجدشرایط دریافت خانه در این طرح میدانند، ولی فرم (ج) آنها قرمز است و نمیتوانند ثبتنام خود را تکمیل کنند. تکلیف افرادی که صلاحیت استفاده از این طرح را دارند اما هنوز تأیید نشدند چیست؟
هر کسی که پروندهاش تکمیل شد به بانک معرفی میشود و 15 روز زمان دارد آورده اولیه خود را به بانک تحویل دهد. کسانی هم که پس از اعتراض، صلاحیت آنها محرز شد اطلاعرسانی میشوند و پس از معرفی به بانک باید طی 15 روز اقدام به پرداخت آورده اولیه خود کنند.
طی یک بررسی میدانی متوجه شدیم برخی اسامی به دلیل تشابه اسمی از فهرست حذف شدند. به این صورت که اگر یک فردی تسهیلات استفاده کرده باشد افرادی هم اسم و فامیلی بدون در نظر گرفتن نام پدر و شماره شناسنامه از فهرست کنار گذاشته شدند. تکلیف این افراد چیست؟
هنوز کسی از این فهرست حذف نشده است. ضمن اینکه باید تاکید کنم سامانه مشکلی ندارد و این سیستم با نظارت وزارت راه و شهرسازی اجرا شده است. کسانی که در این مرحله مشکلی نداشتند، اما نتوانستند در این طرح ثبتنام خود را تکمیل کنند چند حالت دارند. برخی از آنها در مسکن مهر ثبتنام کردهاند و بنا به هر دلیلی از آن استفاده نکردهاند. این افراد باید با مراجعه به سازمان ملی زمین و مسکن فرم «ج» خود را ثبت میکردند، اما این کار را انجام ندادهاند. در همین حال برخی فرمها تشابه اسمی و هویتی دارد، اما برای سازمان ملی زمین و مسکن محرز نیست که این همان فردی است که قبلاً استفاده کرده یا مشابه آن است، به همین دلیل فرم «ج» همه اسامی را قرمز اعلام میکند، اما از لیست حذف نکرده است. این افراد در بازه زمانی اعلام شده از یکم تا دهم اسفندماه اعتراض خود را ثبت کنند و با مراجعه به سازمان ملی زمین و مسکن یا اداره کل راه و شهرسازی استان خود فرم خود را به حالت سبز دربیاورند. کسانی که قبلاً از تسهیلات بانکی استفاده کرده یا دارای مالکیت مسکن بودند نمیتوانند از این طرح بهرهمند شوند.
یک سوالی هم در مورد مسکن مهر وجود دارد. پرونده این طرح کی بسته میشود؟ قرار بود پرونده مسکن مهر سال 95 بسته شود، اما هنوز خدمات زیربنایی و روبنایی مسکن مهرهای باقیمانده انجام نشده است.
از من طلبکارانه سؤال نکنید. اقداماتی که وزارت راه و شهرسازی انجام داده را تشریح میکنم. کاری که ما انجام دادیم مشکلات پروژهها را بررسی کردیم تا بتوانیم برای هر مشکل یک راهکار بیابیم. برخی مسکن مهرها مشکل حقوقی دارد، برخی مشکل بین تعاونیهای خودشان است و ارتباطی به ما ندارد و برخی دیگر به هر دلیلی از تسهیلات آن استفاده نکردند که این بخش هم جزو نیمهتمامها ست. راهکار وزارت راه و شهرسازی با مجوز دولت این است که مسکن مهر را به صورت فروش اقساطی تحویل دهیم. بخشی از این طرح در پایان سال و بخشی دیگر در اردیبهشت سال آینده اجرا خواهد شد. برخی از واحدهای مسکن مهر تحویل شده اما صاحبان آنها هنوز دفترچه قسط خود را دریافت نکردند و هیچ پولی بابت تصرف مسکن مهر پرداخت نمیکنند. از نظر ما این پروژهها نیمهتمام است و باید این منابع برای انجام پروژههای جدید مسکن به بانک بازگردد. به همین منظور طرح فروش اقساطی را مطرح کردیم تا هم مردم واحدهای خود را تحویل بگیرند و هم بدهیشان به بانک را پرداخت کنند. اکنون 144 هزار واحد مسکن مهر آماده داریم که بخش عمده در پردیس است، اما به دلیل نداشتن خدمات زیربنایی قابل تحویل نیستند. همانطور که اشاره کردم با اجازهای که از دولت گرفتیم زمینهایمان را میفروشیم تا از محل فروش عرصه مسکن مهر و زمینهای در اختیار شرکتهایمان به خدمات زیربنایی بخشهای باقیمانده کمک کنیم.
مشکل در کدام بخش دولت است که هنوز مسکن مهر به پایان نرسیده است؟
برخی از مردم وزارت راه و شهرسازی را مقصر میدانند اما تعهدات این وزارتخانه برای ساخت تمامشده و وزارت نیرو باید به وظیفه خود در این زمینه عمل کند.