جایزه نوید، تولد فریبا، اشک شمیلا

مروری بر رویدادهای هنر و ادبیات در هفته‌ای که گذشت

جایزه نوید، تولد فریبا، اشک شمیلا

پاسكاری هفته:  محمدزاده و قریبیان
بده‌بستان میان ستاره‌ای
  اگر الان بروید سراغ صفحه نوید محمدزاده در اینستاگرامش، شروع پاسكاری بین او و فرامرز قریبیان را پیدا نمی‌كنید اما وقتی پوستر فیلم «خروج» ابراهیم حاتمی‌كیا با تصویری از قریبیان منتشر شد، محمدزاده زیر این پوستر نوشت: این نگاه، خودِ سینماست.
احتمالا محمدزاده نمی‌دانست و شاید هم می‌دانست كه كمی بعد، فرامرز قریبیان در نشست خبری فیلم خروج، زبان به افشاگری بگشاید و از قضا درباره او هم بگوید. قریبیان در حالی كه به نقش‌های آدم‌های عصیانگر و سركشی كه در كارنامه‌اش داشته می‌بالید، اول به این نكته اشاره كرد كه روزهای اول، نظر عموم تماشاگران فیلم خروج مثبت بود و از آن تعریف می‌كردند اما كمی بعد فضا تغییر كرد و به اعتقاد قریبیان منتقدان دولتی شروع كردند به نوشتن نقدهای منفی درباره این فیلم. بعد از این اشاره، بازیگر كهنه‌كار سینمای ایران ادامه داد: «من چند سال قبل زمان فیلم «عصبانی نیستم» كه قرار بود به نوید محمدزاده جایزه بدهند، جزو داوران جشنواره بودم و كسی بودم كه همان سال این قضیه را علنی كردم. آن سال خودم با یكی از سایت‌های سینمایی تماس گرفتم و گفتم، آیا شما برای مصاحبه صحبت‌ها را ضبط می‌كنید كه گفتند بله و من هم توضیح دادم ماجراها را و خواستم از طرف من منتشر كنند. آن روزها آقای رضاداد دبیر بود. می‌دیدم همه پچ‌پچ می‌كنند كه اگر فیلم «عصبانی نیستم»را تحویل بگیریم، مجلس گفته كه جشنواره را به هم می‌ریزد. می‌شنیدم كه می‌خواهند رای را عوض كنند. بعد هم در سالی دیگر پسرم فیلم 360 درجه را داشت و من تهیه‌كننده فیلمش بودم. اما برخوردهای دیگری دیدم و فیلم از جشنواره حذف شد. به همین دلیل من ترجیح می‌دهم با این شرایط دیگر در سینما نباشم.» فرامرز قریبیان از سینما خداحافظی كرد، نوید محمدزاده هم امسال برخلاف سال‌های اخیر در اختتامیه جشنواره فیلم فجر سهمی نداشت اما در عوض جایزه ویژه هیات داوران جشنواره تئاتر را به دست آورد؛ تندیسی كه به قول خودش بعد از 17 سال از خانه‌اش كه همان تئاتر است هدیه گرفته و دارد این روزها كیفش را می‌كند.


چهره‌های هفته: شمیلا و فریدون
اشك سیمرغ
از فریدون جیرانی در سی‌و هشتمین جشنواره فیلم فجر تقدیر شد و شاید همین بس كه او را به‌عنوان چهره هفته بدانیم اما برای ما اشك و بغض‌های این كارگردان پیشكسوت سینما دلیل مهم‌تری است كه او را بگذاریم در فهرست چهره‌های هفته. كدام اشك و بغض؟ حرف‌های شمیلا را به خاطر دارید در اختتامیه جشنواره فیلم فجر؟ شمیلا شیرزاد یك دختر افغان است كه در مترو كار می‌كند و به همراه چند كودك كار دیگر در فیلم «خورشید» مجید مجیدی بازی كرده است. او در اختتامیه جشنواره سخنرانی كوتاهی داشت كه به لحاظ تاثیرگذاری دست‌كمی از حرف‌های واكین فینیكس یا برد پیت در اسكار نداشت یا دست كم برای فریدون جیرانی این‌طور بود.  شمیلا در همین ثانیه‌هایی كه جیرانی اشك می‌ریخت در حال ادای این كلمات بود: «من یك كودك افغانی هستم كه در كشورم جنگ است و صلح نیست من در مترو برای گذران زندگی كار می‌كنم امیدوارم روزی برسد كه در جهان هیچ كودك كاری وجود نداشته باشد.»



كتاب هفته: چخوف به روایت مؤدبیان
تك‌پرده‌های گمشده
در هفته‌ای كه همه خبرها را فجر خورده بود و اسكار هم مابقی‌اش را بلعیده بود، یك اتفاق مهم در حوزه كتاب و ادبیات رخ داد كه از بس دیده نشد، باید مفصل بنویسیم درباره‌اش. نكته اول و مهم‌تر از هر چیز كه این كتاب به جناب آقای چخوف تعلق دارد، نویسنده نامدار روس كه ادبیات داستانی به‌خصوص نمایشنامه‌نویسی مدیون اوست. نكته دوم این كه كتاب مورد نظر را داریوش مودبیان ترجمه كرده كه از استادان تئاتر، مترجم، پژوهشگر، كارگردان و بازیگر تئاتر است. نكته سوم به خود كتاب مرتبط است و محتوای غنی‌اش؛ كتاب تك‌پرده‌های چخوف نام دارد كه مجموعه آثار تك‌پرده‌ای چخوف را شامل می‌شود و در واقع بخشی از مجموعه «طنزآوران جهان نمایش» از داریوش مودبیان است كه توسط نشر گویا به بازار كتاب ارائه می‌شود.  
تمامی نمایشنامه‌های كوتاه طنز یا كمدی چخوف، به جز آن دو نمایشنامه‌های كوتاه یا ناتمامی كه در بخش افزوده در انتهای این‌كتاب آورده شده، همچون نت‌های موسیقی! با همه اختلاف‌های ظاهری كه با یكدیگر دارند، دارای یك سبك و سیاق در طنزپردازی هستند.
این‌كتاب با ۳۲۰ صفحه، شمارگان ۳۰۰ نسخه و قیمت ۴۹ هزار تومان منتشر شده است.



رویداد هفته: رونمایی از تقریظ مقام معظم رهبری
دست‌خطی برای مرد بارانی
رونمایی داشتیم این هفته از یک نوشته، یک دست، یک یادداشت؛ رهبر معظم انقلاب تقریظی نوشته بودند برکتاب «آن مرد با باران می‌آید» که یکشنبه صبح در فرهنگسرای اندیشه رونمایی شد و تعداد زیادی نوجوان دختر و پسر مهمان مراسم بودند. نکته مهم ماجرا این بود که در آستانه سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به بهانه داستان کتاب «آن مرد با باران می‌آید» خاطرات انقلابی بزرگترهای شرکت‌کننده در این مراسم زنده شد و جوان‌ترها هم مشتاق شدند به خواندن رمانی که ماجرایش بین 17 شهریور سال 57 تا بهمن همین سال و پیروزی انقلاب ایران روایت می‌شود.



جشن تولد هفته؛ فریبا وفی
واقعا 63ساله شدید خانم وفی؟
راستش از آن قصه‌نویس‌هاست كه همیشه فكر می‌كنیم جوانند. مثل عباس كیارستمی كه باورمان نمی‌شد 70 سال را هم سپری كرده. فریبا وفی را می‌گوییم كه سه‌شنبه گذشته 63 ساله شد و جشن تولد 63سالگی‌اش مصادف شد با انتشار رمان تازه‌ای از او بعد از مدت‌ها. رمان «روز دیگرِ شورا» كه در صد فصل منتشر شده اما نترسید خیلی كتاب مفصلی نیست و 328 صفحه است. برای خریدنش هم باید سر كیسه را تا میزان 51هزار و 500 تومان برای نشر مركز شل كنید. اگر می‌پرسید این 500 تومانش دیگر چیست این وسط، لابد با نشر مركز چندان آشنا نیستید و نمی‌دانید كه كلا قیمت‌های كتاب‌هایش این‌طوری است. وفی، مجموعه داستان هم كم منتشر نكرده اما بیشتر به خاطر رمان‌هایی چون «پرنده من»، «ترلان» و «رویای تبت» شناخته شده است. از تحریریه روزنامه جام‌جم، سلامی می‌فرستیم به تبریز و خانم وفی و 63سالگی‌شان را مبارك‌باد می‌گوییم.


چی بود چی شد هفته ؛ بهروز افخمی
حال محبوبیت شما چطور است؟

گفت‌وگوی جام‌جم با بهروز افخمی؛ 19 بهمن 1379
بهروز افخمی زمانی كه كارگردان سینما بود و البته نماینده مجلس، تقریبا 20 سال پیش در چنین روزهایی یا به عبارت دقیق‌تر در روز 19 بهمن 1379 با همكار ما علی مظاهری گفت‌وگویی داشت. حرف‌های زیادی در این گفت‌وگو رد و بدل شد كه دو موردش این روزها و بعد از گذشت 20 سال جذاب‌تر به نظر می‌رسد:
اول: تیتر گفت‌وگو به نقل از افخمی است كه گفته فیلمسازی مطمئن هستم و سیاستمداری نامطمئن.
دوم: در پاسخ به پرسشی درباره محبوبیتش گفته بیش از آنچه مستحقش هستم محبوب شده‌ام، چون خودم را می‌شناسم و می‌دانم آن‌طور كه مردم خیال می‌كنند، خوب نیستم و كمی می‌ترسم و دغدغه دارم.
نگاهی كنیم به كارنامه استاد به عنوان یك فیلمساز و البته آنچه زمینه شهرتش را فراهم كرده. بدون تردید مهم‌ترین اثری كه برای افخمی به عنوان كارگردان، شهرت عمومی به دنبال داشت برنامه سینمایی هفت بود كه به همراه فراستی حسابی از خجالت فیلم‌های سینمایی در می‌آمدند.
به عنوان كارگردان هم فیلم‌های خوبی ساخته مانند عروس، شوكران و سن‌پترزبورگ یا حتی آذر، شهدخت، پرویز و دیگران كه یك اقتباس قابل قبول محسوب می‌شود و نیز فیلم روباه كه تعریفی ندارد یا فرزند صبح كه زمان زیادی صرف تولیدش شد و كلی حاشیه اما انگار افخمی با یك تدوین جدید توانسته فیلم را نجات بدهد.



هفته سوم بهمن؛ هفته جشنواره‌ها
دربست جشنواره‌های فجر
خب بدیهی است كه در سیطره جشنواره‌های فجر و نیز مراسم اسكار 2020 بودیم. با این‌كه از جشنواره فیلم فجر هم نوشته‌ایم اما لابد دو صفحه پیش را از نظر گذرانده و دیده‌اید كه علی رستگار و ساناز قنبری همچنان پس از پایان جشنواره فیلم فجر هم از پا ننشسته‌اند و دو صفحه درباره‌اش نوشته‌اند. بنابراین با این‌كه در صفحه تعطیلانه به فراخور اهداف این صفحه به رویدادهای مهم هفته اخیر می‌پردازیم اما فتیله جشنواره فیلم فجر را كمی پایین كشیده‌ایم تا موازی‌كاری نكرده باشیم با بچه‌ها. با این حال، چهره‌های هفته‌مان را از اختتامیه همین جشنواره برگزیده‌ایم و از این جشنواره به جشنواره تئاتر فجر هم پلی زده‌ایم به بهانه پاسكاری فرامرز قریبیان از فیلم فجر و نوید محمدزاده از تئاتر فجر. باقی مخلفات هم كه پیش روی شماست.

یكشنبه؛ 20 بهمن
اسكار 2020؛     
آسیا در برابر غرب
همین دیروز صفحه 11 را دربست اختصاص دادیم به مراسم اسكار 2020 و پنج نكته را درباره این دوره از این جایزه مهم سینمایی مرور كردیم. تیتر «آسیا اسکار را بلعید» بود به خاطر چهار اسكاری كه كارگردان كره‌ای به خاطر فیلم تحسین‌شده «انگل» به شرق آورد. دیگر جایزه‌ها را هم كه خب لابد می‌دانید برد پیت و واكین فنیكس و رنه زلوگر و دیگر دوستان
دشت كردند.

دوشنبه؛ 21 بهمن
اختتامیه تئاتر فجر؛   
فراتر از حد انتظار
اختتامیه سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با این‌كه یك روز پیش از اختتامیه جشنواره فیلم فجر برگزار شد و از این رو كاملا زیر سایه آن قرار گرفت، اما با چند اتفاق مهم توانست كمی خودش را از زیر سایه اهالی سینما بیرون بكشد. مثلا امیر جدیدی كه منتظر بود فردا در رقابت با پیمان معادی و فرامرز قریبیان برای دریافت سیمرغ نقش اول مرد در جشنواره فیلم فجر شكست بخورد، این‌جا در تئاتر فجر جایزه اصلی را گرفت و نوید محمدزاده هم كه در جشنواره فیلمی‌ها حاضر نبود، این‌جا اولین جایزه تئاتری‌اش را به خانه برد. عصر روز دوشنبه، تالار وحدت پرفروغ‌تر از آن‌چه انتظار می‌رفت، میزبان اختتامیه تئاتری‌ها بود.

سه‌شنبه؛ 22 بهمن
اختتامیه فیلم فجر؛
شب سینمایی برای دختر تئاتری
همه توجه هنر ایران در هفته اخیر به همین روز و همین رویداد جلب شده بود. دو فیلم «روز صفر» و «شنای پروانه» با پنج سیمرغ و مجید مجیدی با سیمرغ بهترین فیلم برای «خورشید» و نیز محمدحسین مهدویان با سیمرغ بهترین كارگردانی، رستگارهای جشنواره سی‌وهشتم بودند. البته طناز طباطبایی و امیر آقایی هم بالاخره اولین سیمرغ‌های‌شان را پس از دو دهه حضور گرفتند و در این راه تازه رسیدند به نازنین احمدی كه از تئاتر به سینما آمد و با اولین نقش‌آفرینی سینمایی‌اش شد بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر.

چهارشنبه؛ 23 بهمن
جشنواره موسیقی فجر؛
سوئیچ را دادند دست اهالی ساز و آواز
قطار فیلمی‌ها و تئاتری‌های فجر كه در ایستگاه پایانی پارك كرد، رئیس قطار سوئیچ را داد دست اهالی موسیقی تا سومین جشنواره بهمن‌ماهی فجری‌ها با سی‌و‌پنجمین جشنواره موسیقی فجر به حركت ادامه دهد. از دیروز این جشنواره آغاز به كار كرد و تا روز چهارشنبه ۳۰ بهمن در تالار وحدت، تالار رودكی، بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران، تالار سوره حوزه هنری، مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی و سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی میزبان مخاطبان خواهد بود. ۸۲ گروه موسیقی در بخش‌های موسیقی دستگاهی، نواحی، كلاسیك، بین‌الملل، پاپ، اركسترال، تلفیقی، بانوان، كودك و نوجوان با ۹۰ اجرا در ۸۰ نوبت به اجرای برنامه خواهند پرداخت.