رونق کرونا؛ رکود گردشگری

شب عید فعالان سفر و گردشگری تلخ شد

رونق کرونا؛ رکود گردشگری

صنعت گردشگری ایران كه امسال با بحران‌های زیادی مواجه بود، از چند هفته قبل با شیوع ویروس كرونا كه منجر به بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی كشورهای همسایه و به دنبال آن لغو تمام پروازهای خارجی و كاهش چشمگیر سفرهای داخلی شد، بدترین روزهای خود را سپری می‌كند كه می‌توان آن را روزهای صفر گردشگری نامید.
از یك سو، دیگر از گردشگران خارجی كه منبع اصلی درآمد گردشگری ایران بودند، خبری نیست و از سوی دیگر مردم كشورمان هم از ترس كرونا ناچارند در خانه بمانند و به سفر نروند. با وضعیتی كه فعلاً صنعت گردشگری پیدا كرده، برنامه‌های بلندمدت دولت برای جایگزین‌كردن درآمدهای حاصل از گردشگری به جای درآمدهای نفتی هم به كما رفته و صنعتی كه گفته می‌شد می‌توان از طریق درآمدزایی آن، به كلی با اقتصاد نفتی خداحافظی كرد خودش به كما رفته است.
البته كرونا اولین ضربه‌ای نبود كه در سال جاری به صنعت گردشگری ایران وارد شد. پیش از كرونا، وقوع متوالی حوادث تلخ در كشور همچون گرانی بنزین و سقوط هواپیمای اوكراینی به صنعت گردشگری ضربه وارد كرده بودند؛ با این حال، فعالان گردشگری امید داشتند تمامی زیان‌های سال 98 را با رونق بازار شب عید و ایام نوروز جبران كنند؛ اما اكنون با رونق گرفتن كرونا، صنعت گردشگری دچار بدترین ركود تاریخ خود شده است.
بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی همسایگان ایران، لغو پروازهای خطوط هواپیماهای خارجی و لغو انواع تورهای مسافرتی زیارتی، طبیعت‌گردی، بوم‌گردی و حتی لغو برنامه‌های فرهنگی و مذهبی همگی از عواقب كروناست كه گریبانگیر صنعت گردشگری ایران شده است. هتل‌ها، خطوط هواپیمایی، آژانس‌های مسافرتی، رستوران‌های شهری و بین‌شهری و سایر اصناف وابسته به گردشگری اكنون یا كاملاً تعطیل كرده‌اند یا با حداقل ظرفیت خود مشغول به كارند؛ سرجمع می‌توان گفت در شب عید، تعدیل نیروی گسترده‌ای در صنعت گردشگری رخ داده است. این وضعیت تا وقتی ویروس كرونا در كشور وجود دارد همچنان ادامه خواهد داشت و همه فعالان و كسب‌وكارهای گردشگری مانند ایرلاین‌ها، هتل‌ها و... با ضررهای بسیاری مواجه خواهند شد. به این ترتیب از هم‌اكنون می‌توان گفت در نوروز 99 خبری از گردش مالی ده هزار میلیارد تومانی صنعت گردشگری نخواهد بود.
كسادی كار شركت‌های گردشگری
این فقط هتلدارها و رستوران‌ها نیستند كه از ركود اخیر دچار زیان شده‌اند، بلكه فعالان مجازی گردشگری هم در سال جاری اوضاع نامناسبی داشته‌اند. پیش از وقوع كرونا، حوادث ناشی از گرانی بنزین و قطع ده روزه اینترنت باعث افت چشمگیر فروش شركت‌های نوپای آنلاین گردشگری شد. در ماه‌های اخیر هم الزامی شدن رمز پویای بانكی، بخش ارائه خدمات آنلاین را تحت تاثیر قرار داد و شركت‌های نوپای فروش بلیت آنلاین باز هم با كاهش فروش مواجه شدند. اكنون هم كرونا ضربه آخر را به شركت‌های نوپای گردشگری وارد آورده است. این شركت‌ها به‌عنوان شركت‌های گردشگری آنلاین تعداد زیادی مشتری دارند كه قبل از شیوع ویروس كرونا در زمان‌های مختلف بلیت پرواز خریده‌اند؛ اما با توجه به شرایط موجود، بیشتر این سفرها لغو و شركت‌ها مجبور شده‌اند هزینه‌های پرداختی را استرداد كنند.
 هر روز بدتر از دیروز
رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران درباره تعطیلی صنعت گردشگری می‌گوید: دفاتر خدمات گردشگری در سال دو پیك كاری دارند كه یكی 15 روز نوروز و دیگری سه ماه تابستان است اما به دلیل شیوع ویروس كرونا یكی از این فرصت‌ها از دست رفت و معلوم نیست فرصت بعدی برای این صنعت باقی بماند یا خیر.
وی افزود: دفاتر خدمات گردشگری از مهرماه برای نوروز و بستن پكیج‌های مختلف تبلیغ می‌كنند كه مستلزم هزینه زیادی است و تعطیل شدن این بخش در آستانه نوروز كه برای سلامت جامعه اتفاق افتاده باعث زیان‌هایی به صنعت گردشگری شده است.
حرمت‌ا... رفیعی، با اشاره به این كه هر اتفاق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی كه در كشور رخ دهد بر صنعت گردشگری تأثیر دارد، توضیح می‌دهد: گردشگری هدف اولیه خانوارها نیست و ابتدا خوراك، مسكن پوشاك و آموزش خود را تأمین كنند و اگر پولی باقی ماند به گردشگری می‌رسد. از ابتدای سال 98 سیل اتفاق افتاد و سه‌ماهه گذشته اوج بحران در كشور بود.
رفیعی با بیان این كه بسته شدن مرزها آسیب زیادی به صنعت گردشگری وارد كرد، می‌گوید: درست است كه سال گذشته درآمد دولت از گردشگر خارجی 11 میلیارد دلار بوده اما نبستن مرزهای كشور و افزایش ضریب احتیاط برای مراوده با چین باعث شد بیماری كرونا در سطح گسترده وارد ایران شود و قطعا كسانی كه در این زمینه كوتاهی كردند باید توسط قوه قضاییه مورد محاكمه قرار بگیرند.
به گفته رفیعی: از ابتدای سال هرچه جلو آمدیم وضعیت برای صنعت گردشگری بدتر شد. ابتدای آن با سیل بود و بعد بنزین گران شد. همچنین آمریكا سپهبد سلیمانی را به شهادت رساند و بحث اصابت موشك به هواپیما پیش آمد كه الآن كرونا پازل را تكمیل كرد.
رفیعی با اشاره به این كه توانایی مالی صنعت گردشگری به زیر صفر رسیده می‌گوید: واحدهای صنفی فعال در این حوزه شش ماه است كه تبلیغ می‌كنند كه این تبلیغ هزینه‌هایی را در بردارد، اما برخی مسؤولان با كج‌سلیقگی می‌گویند همه پول باید برگشت داده شود و طی بخشنامه به اصناف اعلام شده است. اكنون هتل‌ها ایرلاین‌های خارجی و سفارتخانه‌ها برای روادید می‌گویند پولی برگشت داده نمی‌شود و از آنجا كه مسافر فقط دفتر خدماتی را می‌شناسد باید از دارایی خود پول مسافران را عودت دهد. آن‌طور که رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران از وزیر گردشگری و میراث فرهنگی می‌خواهد با توجه به این كه تقریبا نیمی از درآمد واحدهای صنفی از پكیج‌های نوروزی به دست می‌آید حتما تسهیلاتی را فراهم كنند تا این صنعت رو به ورشكستگی نرود. اگر دولت در این زمینه كمكی نكند سرمایه‌گذاری چند دهه صنعت گردشگری از بین می‌رود.