در مصوبه تازه ستاد ملی مدیریت و مقابله با كرونا به بلا اشكال بودن فعالیت «كسب و كارهای كم خطر» اشاره شده و در ادامه هم از ممنوعیت فعالیت «كسب و كارهای پرخطر» خبر داده شده است.
در حوزه كسب و كارهای پرخطر مثال‌هایی به نقل از رئیس‌جمهور آمده است: «مراكز ورزشی، استخرها و مراكزی كه نیاز به حضور جمعیت دارند».  ستاد ملی مبارزه با کرونا اگرچه بعد از سخنان رئیس جمهور مصادیق اصناف پرخطر و کم‌خطر را اعلام کرد، اما عده‏ای از کارشناسان معتقدند این تصمیم باعث می‌شود تلاش‌های انجام شده برای مبارزه با کرونا از بین برود. بسیاری از این اصناف سردرگم هستند یا تصمیم خودسرانه می‎گیرند. یكی از این مشاغل مربوط می‌شود به صنف بستنی و آبمیوه فروشی‌ها. اسكندر آزموده، رئیس اتحادیه این صنف به جام‌جم می‌گوید: دستورالعملی مبنی بر توقف یا ادامه فعالیت این صنف به ما ابلاغ نشده است، بنابراین به صورت رسمی نمی‌دانیم این صنف جزو كدام دسته از مشاغل مورد اشاره رئیس جمهور قرار دارد، اما از آنجا كه در دوران تعطیلات اعلام شده بود تنها مراكز ارائه دهنده نیازهای ضروری مردم مثل نانوایی‎‌ها اجازه فعالیت دارند ما به دوستان خودمان اعلام كردیم فعالیت این اتحادیه فعلا متوقف باشد.
 رئیس اتحادیه بستنی و آبمیوه همچنین اشاره درستی به فعالان این صنف دارد، این‌كه ممكن است این صنف به دلیل نبود ازدحام مردمی، جزو مشاغل پر ریسك قرار نگیرد؛ اما  فعالیت نكردن آن تا حداقل پایان فروردین می‌تواند از خطرات احتمالی فراگیری بیشتر كرونا جلوگیری كند. او درباره ادامه فعالیت برخی از این مغازه‌ها و این‌كه آیا از سوی اتحادیه نهادی نظارتی برای فعالیت یا توقف این مغازه‌ها وجود دارد، می‌گوید: «اتحادیه برای نظارت بر فعالیت آنها تصمیمی نگرفته است، اما در صورت لزوم تمام توان خود را به كار خواهد گرفت.»
دور زدن كرونا
این درست كه بسیاری از مردم در میانه ابهامات فراوانی از تصمیمات درباره فعالیت اقتصادی خود قرار دارند اما نباید در این میان از رفتار عجیب برخی صاحبان مشاغل هم گذشت. در حالی كه هنوز محدودیت‌های مصوب ستاد مدیریت و مقابله با كرونا عملی نشده برخی صاحبان این مشاغل اقدام به دور زدن آن كرده‌اند! به عنوان مثال بسیاری از آرایشگاه‌ها با توجه به همه خطرات احتمالی موجود در این روزها با وجود پایین كشیدن كركره مغازه خود اقدام به ادامه فعالیت خود می‌كنند. با وجود همه هشدارهای نهادهای رسمی و توصیه‌های پزشكی همچنان سرو مخفیانه قلیان در برخی قهوه‌خانه‌ها ادامه دارد. محسن نظری، رئیس اتحادیه قهوه‌خانه‌داران تهران اما می‌گوید 95 درصد از 5000 واحد صنفی فعال در این صنف تعطیل شده‌اند.
 آن‌طور كه او می‌گوید 5 درصد باقیمانده هم جزو فروشندگان اسباب و لوازم قلیان هستند. ترجیع‌بند حرف‌های اغلب روسای اتحادیه اصناف وضعیت نامطلوب اقتصادی این اصناف است، این‌كه ركود ناشی از كرونا صدمات بسیاری به واحدهای صنفی زده است. او درباره پنهانكاری برخی قهوه‌خانه‌ها در توقف فعالیت‌شان توضیح می‌دهد: «طبق درخواست وزیر بهداشت و دستور نیروی انتظامی سرو قلیان ممنوع شده است. ما نیز تذكرات لازم را ابلاغ كرده‌ایم؛ لذا اگر واحد صنفی اقدام به سرو قلیان كند با توجه به مهم بودن بهداشت جامعه، پلمب و به دادسرا معرفی می‌شود.»  ابوالفضل رجب زاده، رئیس اتحادیه این صنف از كاهش 40 درصدی مراجعه مردم به خشكشویی‌ها گفته و البته اعلام كرده است: مواد شست‌وشو و حرارتی كه در خشكشویی استفاده می‌شود ویروس را از بین می‌برد. از طرف دیگر به گفته پزشكان، ویروس فقط چند ساعت روی لباس زنده می‌ماند و در شرایطی كه لباس، پتو، پرده و سایر وسایلی كه برای شست‌وشو به خشكشویی آورده می‌شود، چند روز در واحد صنفی می‌ماند تا تحویل گرفته شود، ویروسی در آن باقی نمی‌ماند.

تصمیم خودسرانه
در حالی که پیش از این در ابلاغیه ستاد ملی مبارزه با کرونا آمده بود، همه اصناف به جز تولیدی‎ها تا 21 فروردین و خشکشویی‌ها تا
30 فروردین ماه باید به صورت قطعی تعطیل باشند، روز گذشته بسیاری از واحدهای این صنف‌ها فعال بودند. آنها دلیل فعالیت خود را پیامک رئیس اتحادیه که گفته بود ادامه کار‌شان مانعی ندارد، اعلام کردند. تصویر زیر از سوی یکی از شاغلان این صنف در اختیارجام‏جم قرار گرفته است.  



کسب و کارهای مخفیانه در شهر
روز گذشته برخلاف دو هفته ابتدایی فروردین ماه برخی کسب و کارها مخفیانه کارشان را شروع کرده‌اند. گزارش‎های کوتاه جام‎جم از این مشاغل را بخوانید.
بازی با كرونا
شیشه‌های مغازه با پوستر انواع بازی‌های رایانه‌ای و بازیكنان فوتبال پوشیده شده است، اما از پشت این پوسترهای مات می‌توان متوجه نور چراغ‌های روشن مغازه شد. اینجا یك گیم‌‌نت در محله خواجه نظام است كه با وجود دستور ستاد ملی مدیریت كرونا برای بسته بودن اصناف خدماتی و تجاری، نه كركره مغازه خود را پایین كشیده و نه درها را قفل كرده است و به صورت كاملا آشكار فعالیت می‌كند. حوالی ظهر است و هنوز پای مشتری‌های امروز به داخل مغازه باز نشده است، اما صاحب گیم‌نت می‌گوید با وجود شیوع كرونا از غروب آفتاب تا ساعت 11 شب، گیم‌نت حسابی شلوغ می‌شود. او توضیح می‌دهد مغازه‌اش را طبق روال عادی هر روز از ساعت 10 صبح تا 11 شب باز می‌كند و فقط برای رعایت ضوابط بهداشتی مربوط به پیشگیری از كرونا، دو عدد از دستگاه‌ها و مبل‌های مقابل آن را برداشته است تا فاصله دستگاه‌ها با یكدیگر به یك متر برسد. این مغازه‌دار البته خود می‌داند كه برای پیشگیری از ابتلا به كرونا باید فاصله افراد با یكدیگر حداقل دو متر باشد، اما می‌گوید: «چون هنوز مشتری‌هایم را دارم، ترجیح می‌دهم كسب‌وكار خود را به خاطر كرونا خراب نكنم. اگر می‌خواستم فاصله‌ها بیشتر شود، باید دستگاه‌های بیشتری را برمی‌داشتم و آن وقت ممكن بود حتی از پس پرداخت اجاره مغازه برنیایم.»



ریش و قیچی دست كرونا
كركره آرایشگاه پایین است و پرده‌ها كشیده، اما با نزدیك شدن به مغازه می‌توان نجواهای آرامی را از پشت در شنید. اینجا آرایشگاه مردانه كوچكی است حوالی میدان دوم صادقیه. یك واحد صنفی پرخطر از نظر احتمال بالای انتقال ویروس كرونا كه با وجود صادر نشدن مجوز بازگشایی واحدهای این صنف، به نظر می‌رسد به طور مخفیانه مغازه خود را باز و فعالیتش را آغاز كرده است.  به شیشه مغازه ضربه می‌زنم، آرایشگر كه یك ماسك جراحی بر صورت دارد و دستكشی پلاستیكی در دست، پرده‌ها را كنار می‌كشد و خود را نشان می‌دهد. نور چراغ‌های روشن آرایشگاه با كنار رفتن پرده مشخص می‌شود و با دقت بیشتری به داخل مغازه می‌توان فهمید یك مشتری روی صندلی نشسته است. با دیدن این شرایط، از آرایشگر وقت می‌خواهم و او جواب می‌دهد: «چند دقیقه در محل دور بزن تا كار این مشتری را تمام كنم، بعد بیا.» چند دقیقه بعد برمی‌گردم و با ضربه زدن به شیشه، صاحب مغازه را متوجه حضور خود می‌كنم. آرایشگر ابتدا در را باز می‌كند و بعد كركره را تا نیمه بالا می‌كشد، از زیر كركره وارد می‌شویم و او به سرعت كركره را پایین می‌كشد و در را مجددا قفل می‌كند.  بعد از این عملیات سری ورود، صاحب آرایشگاه توضیح می‌دهد كه از ترس جریمه و پلمب مغازه‌اش مجبور است این طور مخفیانه كار كند.


قل‌قل‌های پنهانی
درهای ورودی قفل شده است و قهوه‌خانه از بیرون بسته به نظر می‌رسد. اما صاحب مغازه به كمك دوربین مداربسته‌ای كه بالای در گذاشته است، متوجه حضور مشتری‌ها می‌شود. مردمی كه این قهوه‌خانه پاتوق ثابت آنهاست، می‌دانند كه برای ورود به قهوه‌خانه، بعد از این كه خود را در دوربین به صاحب مغازه نشان دادند، باید با شماره ثابت مغازه یا موبایل یكی از كاركنان آن تماس بگیرند. آنها نیز اگر مشتری آشنا باشد، در مغازه را باز می‌كنند و او را به طور مخفیانه به داخل راه می‌دهند.  ما نیز به همین صورت وارد قهوه‌خانه می‌شویم و به محض ورود می‌بینیم كه انگار اینجا كسی كرونا را جدی نگرفته است، زیرا مغازه به شلوغی روزهای عادی است و تقریبا روی همه تخت‌ها مشتری نشسته، بیشتر مردم نیز در گروه‌های سه تا پنج نفره دور هم جمع شده‌اند. البته در این مغازه برای حفظ ظاهر هم كه شده، سعی كرده‌اند برخی نكات بهداشتی را رعایت كنند، مثلا شیلنگ‌ها و لبی‌های قلیان، لیوان‌ها، قندان و سایر ظروف پذیرایی همگی یك بار مصرف هستند و بیشتر كاركنان دستكش به دست دارند. 



كرونا با نان اضافه
 در روزهای كرونایی، در شرایطی كه طرح فاصله‏گذاری اجرایی می‌شود، شلوغی و ترافیك خیابان‌ها عجیب است. چندین دقیقه بعد كه راه باز و ماشین‌ها آرام راه می‎روند، معما حل می‎شود؛ ماشین‌ها دوبل پارك كرده‎اند جلوی مغازه‎ها. یك هایپرماركت، یك مغازه فلافلی و یك گل‎فروشی نشسته‎اند كنار هم. یك مغازه اما از همه شلوغ‌تر است. مغازه دونبش فلافل‎فروشی، از مغازه‌های دیگر عجیب‎تر به نظر می‎رسد. نه چراغ‌های پرنور و نه تابلوی بزرگ قرمزرنگ، هیچ‌كدام این‌ها مغازه اغذیه‌فروشی را از دیگر مغازه‎ها، متمایز نكرده است. این جمعیت بیش از اندازه است كه نظرها را به خود جلب می‎كند. مرد و زن، حتی چند كودك، روی صندلی‎های قرمزرنگ نشسته‏اند و با ولع، به ساندویچ‌‌شان گاز می‎زنند. پنج‌ شش نفری هم روبه‏روی میز بلند گوشه مغازه‏ ایستاده‎اند و از كاسه‏های پر از ترشی، گوجه و سبزی، ساندویچ‎شان را پر می‎كنند. كسانی كه زیادی به هم چسبیده‏اند و بی‎محابا برای پر كردن بیشتر نان‎های باگت، سر و دست می‎شكانند. متصدی پشت صندوق، تند و سریع تایپ می‎كند و این صدای كارت كشیدن و صدور فیش است كه آهنگ قطع‌نشدنی فضاست.



كلپچ بدون فاصله
 پا كه به درون سالن كوچك می‎گذاری، بوی موی كز خورده به استقبال می‎آید. چند قدم كه به درون سالن تمام سفید می‎روی، بوی گوشت پخته هم به مشام می‎رسد، بوی چربی هم بعدتر به بوی فضا اضافه می‎شود تا فضا بیش از پیش از بوی كله‌پاچه پر شود. اینجا یک طباخی  در غرب تهران است. طباخی‌ای كه البته یكی در میان، میزهایش هم پر است. در سالن سی چهل متری طباخی، ده دوازده نفری پشت میز نشسته‎اند. سه چهار نفر، منتظر گرفتن سفارش هستند. بقیه اما با ولع، درون كاسه‎های گلی آبی‌رنگ، نان سنگك تازه تریت می‎كنند. لیموی تازه می‌چكانند. یكی دو نفری هم پودر دارچین می‎ریزند روی آب غلیظ. كارگر طباخی با روپوش سفیدرنگ، سینی بزرگی به دست دارد و با شتاب سینی را می‎گذارد روی یكی از میزها. سینی پر از پاچه‌ می‎نشیند روی میز. دور پاچه‌های پخته شده، دو زبان و چشم، چشم دوخته‏اند به مشتری‎های مشتاق. كارگر طباخی بدون دستكش، كاسه‎های گلی را می‎گذارد جلوی مشتری‎هایش و سبد نان را می‎گذارد روی میز و می‎رود. مشتری‎ها با ولع مشغول خوردن می‎شوند. جلوی در ورودی، طباخ با روپوش تمام سفید پشت اجاق سنگی ایستاده است و با دستانی پر از مو، هرازگاهی، با ملاقه بزرگش، از داخل دیگش آب می‎ریزد روی كله‏های گوسفندهایی كه با چشم‏های نداشته به مشتری‎ها زل زده‏اند.