محقق بلژیكی، 850هزار یورو وقف درمان بیماران در كما رفته كرد
امید به بهبود بیماران گرفتار اغما
اخیرا جایزه یكمیلیون یورویی برای كار روی آسیبهای شدید مغزی به عصبشناس بلژیكی، دكتر استیون لوریس تعلق گرفت.این جایزه برای كار بیشتر درباره آسیبهای شدید مغزی اعطا شد تا روی بیمارانی كه زندگی نباتی دارند، تحقیقات گستردهتری انجام شود. دكتر لوریس، رئیس گروه علوم كما در بیمارستان دانشگاه لییژ قصد دارد مبلغی بیشتر از مبلغ جایزه نوبل، یعنی ۸۵۰هزار یورو از جایزه دریافتی را برای آزمایش درمانهای جدید بیمارانی كه برای آنها تشخیص كما و وضعیت نباتی داده شده است به كار بگیرد.
دكتر لوریس بیش از دو دهه از عمرش را به كاوش در مرزهای آگاهی بشر گذرانده است. او اصطلاح «بیداری بیپاسخ» را بهجای «وضعیت نباتی پایدار» برای بیماران در كما ترجیح میدهد. این ترجیح به این علت است كه او بتواند افرادی را كه علائمی از بیداری را نشان میدهند (مثل بازكردن چشم یا حركت آن) بدون اینكه آگاه باشند، توصیف كند. به این بیماران اغلب به اشتباه، عنوان «در كما رفته» اطلاق میشود؛ شرایطی كه چند هفته طول میكشد، در حالیكه افراد فرورفته در كما كاملا بدون پاسخ هستند.
دكتر لوریس در گفتوگو با گاردین میگوید: دیدگاه قدیمی در بررسی بیماران كما، توجه به آگاهی بود. یكی از بزرگترین اسرار برای حل مشكل كه شبیه قانون همه یا هیچ عمل میكند. در صورتی كه بیمار به محركهای بیرونی و تحریك دردناك واكنش نشان ندهد او را فاقد آگاهی مینامند.اما یكسوم بیمارانی كه وی در مركز كمای بیمارستان لییژ درمان میكرد و تشخیص وضعیت نباتی به آنها داده شده بود علائمی از آگاهی را نشان میدادند. لوریس و گروهی ۳۰ نفره جوانی از مهندسان و پزشكان نشان دادهاند كه بعضی از بیمارانی كه عنوان وضعیت نباتی دریافت میكنند حداقلی از هوشیاری را با نشان دادن علائمی از آگاهی را با چشمهایشان در پاسخ به یك دستور بروز میدهند.
تیم لییژ با استفاده از اسكنرهای MRI و PET اطلاعات دقیقتری در مورد آگاهی بیماران در اغما جستوجو كردند. برای این منظور به بیماران در كما گلوگز رادیواكتیو تزریق شد. از آنجا كه گلوگز غذای مصرفی مغز است، تزریق این ماده رادیواكتیو در مغز امكان مشاهده دقیق بخشهای فعال مغز با اسكنرهای پیشرفته را فراهم میكند. هر سال ۵۰ بیمار در كما از سطح بیداری بدون پاسخ خارج میشوند درحالیكه صد نفر كمترین میزان آگاهی را داشتهاند. آماری كه از بیماران در كما داده میشود اغلب نادرست است. لوریس میگوید: این یك اپیدمی خاموش است صدها بیمار جوان وجود دارند كه اغلب در شرایط وحشتناك در خانههای سالمندان با افراد سالمند نگهداری میشوند. این در حالی است كه آزمایشهای گوناگون نشان داده شنیدن صدای افراد آشنا برای بیماران در كما علائم هوشیاری آنها را در سطح بالاتری نگه میدارد و ایزوله نگهداشتن آنها شرایط بیماری را بهبود نمیبخشد.
دكتر لوریس میگوید: «برای برخی بیماران در كما، تشخیصی دقیقتر میتواند به خانوادهها در اتخاذ تصمیم دردناكتر كمك كند. اینكه بپذیرند بیمارشان باز نخواهد گشت و به زندگی او پایان دهند. اما در مورد دیگر بیماران وقتی كه مغز درمان درست را دریافت كند احتمال خروج از این حالت وجود دارد. اما نگرانی از ایجاد امید واهی باعث میشود پزشكان سكوت كنند در حالی كه از این واقعیت خطرناك غافل میشویم كه خطر ناامیدی كاذب از بهبود بیماران را نیز ایجاد كنیم.»
دكتر لوریس بخشی از بودجه دریافتی را برای آزمایش درمانهای جدید بهویژه «آپو مورفین» استفاده میكند. مادهای كه در زیر پوست تزریق و باعث تحریك فرآیندهای شیمیایی در مغز برخی از بیماران میشود. نتایج اولیه این آزمایشها بسیار دلگرمكننده بوده است، اما هنوز برای نتیجهگیریهای بزرگ زود است.