باغ وحش‌داری امروزه تقریبا در همه جای دنیا منسوخ شده و این به‌اصطلاح حرفه، حیوان آزاری تلقی و به‌شدت نکوهش شده است. اما در کشور ما و برخی استان ها و شهرها همچنان اسارتگاه حیوانات کجدار ومریز به فعالیت خود ادامه می دهند؛ باغ وحش هایی که قریب به اتفاقشان از استانداردهای بهداشتی و زیستی برخوردار نیستند و نتیجه سال‌ها فعالیت‌شان می‌شود یک اسارتگاه سرد و  نمور با سلول‌های آهنی خالی از سکنه که بوی مرگ در آنها پیچیده یا فضاهای کوچک و کثیفی که اهالی بدحال و نیمه جانش به سختی به حیات خود ادامه می‌دهند و روزهای پایانی زندگی شان را سپری می کنند، مثل حیوانات باغ وحش کرمان که بسیاری شان طی سال‌های گذشته تلف شده و آنها که باقیمانده‌اند به نظر می آید عمر چندانی نکنند، به‌ویژه آن‌که این روزها و با پلمب اسارتگاه‌شان، نه جان و توان برگشتن به طبیعت را دارند و نه سرپناهی امن و ایمن.    در سال 1387 شهرداری کرمان با توجه به نیاز این شهر به احداث مکان‌های تفریحی و گردشگری، مجموعه‌ حیات وحش کرمان را در دامنه کوه‌های شرقی این شهر در محلی به مساحت 33هزار و 600 مترمربع افتتاح کرد. این مجموعه در فضایی  احداث شد که قبلا آن را پارک آبشار می‌نامیدند و شهروندان کرمانی خاطرات خوشی از حضور در این مکان و لذت بردن از آبشار مصنوعی که ایجاد شده بود،داشتند.شاید به همین دلیل بود که مسوولان شهری کرمان تصمیم گرفتند با ایجاد باغ وحش در این مکان بر جاذبه گردشگری و تفریحی آن بیفزایند و پس از مناسب‌سازی فضای مجموعه،قفس‌گذاری و فنس‌کشی، تمام‌ حیواناتی که در مجموعه  پارک‌ شهید  مطهری و پارک  شهید باهنر  نگهداری و مورد بازدید مردم قرار می گرفتند را به این مرکز منتقل کرده و تعدادی حیوان نیز شامل خرس، شیر، شترمرغ و اسب از خارج استان کرمان از جمله زاهدان خریداری و به حیوانات این مجموعه اضافه کردند؛ اقدامی که گرچه ابتدا با استقبال تعداد قابل توجهی از شهروندان کرمانی مواجه شد، اما به مرور زمان دیگر نه آبشار و درختان پارک اطرافش برای مردم  جذابیت داشت و نه حیواناتی که در پشت فنس‌های قفس این باغ وحش تنهاتر از همیشه شده بودند.
این شیرهای بیچاره
 گرچه باغ وحش کرمان در زمان استانداری حبیب‌ا... دهمرده که اهل سیستان و بلوچستان بود، احداث شد و با تعامل و پیگیری وی چهارقلاده شیر نر ایرانی که در مرکز تحقیقات دانشگاه سیستان و بلوچستان تکثیر شده بودند،خریداری و به باغ وحش کرمان فرستاده شدند تا  به عنوان یک مرکز تحقیقاتی و علمی فعالیت کند،اما هیچ‌گاه این اتفاق صورت نگرفت  یا لااقل هیچ خبری از انجام فعالیت‌های تحقیقاتی روی این شیرها منتشر نشد.طی این سال‌ها  دو قلاده از این شیرها به دلیل افزایش سن و بیماری در باغ وحش کرمان  تلف شدند و  یکی دیگر از شیرها به باغ وحش سیرجان منتقل شد، اما از سرنوشت دیگر شیر این باغ وحش اطلاعی در دست نیست.   نگرانی از شرایط حیواناتی که در باغ وحش کرمان نگهداری می شدند همواره دغدغه دوستداران کرمانی حیوانات بوده است؛ دغدغه ای که به‌رغم تعطیلی این باغ وحش ادامه دارد.  علیرضا زمانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حیوانات بی‌سرپناه کرمان دراین باره به جام جم می‌گوید:گرچه بیشتر حیواناتی که در باغ وحش کرمان نگهداری می‌شدند دچار مشکل بودند و نمی توانستند به طبیعت برگردند،اما متاسفانه در شرایط بسیار بدی نگهداری می‌شدند و به دلیل همین شرایط چند سال پیش شیر این باغ وحش به خاطر زندگی در فضای بد این باغ وحش تلف شد.وی می‌افزاید:همچنین در این باغ وحش برخی از حیواناتی نگهداری می شدند که با آب و هوای شهر کرمان سازگار نبودند و به دلیل همین شرایط انجمن حمایت از حیوانات کرمان پیگیر تعطیلی این باغ وحش بود که سرانجام با حمایت سازمان محیط زیست انجام شد.
رومینا موفق،یکی دیگر از دوستداران حیوانات در کرمان نیز می‌گوید، تعطیلی باغ وحش زمانی اقدامی موثر است که مردم دیگر باغ وحش نخواهند،وگرنه این‌که این باغ‌وحش تعطیل شود و دوباره‌جای دیگر باغ‌وحش جدیدی احداث شود فقط مخفی کردن زندگی ستم‌وار این حیوانات از جلوی چشم دوستداران آنهاست.
تبدیل اسارتگاه به قرنطینه
انگار بخت با دوستداران طبیعت و حامیان حیات وحش بود که درنهایت تصمیم بر تعطیلی باغ وحش کرمان گرفته‌شد؛​ آنهم تعطیلی مرکزی که 12 سال با مجوز موقت اداره‌کل محیط‌زیست استان کرمان فعال و قرار بود شهرداری به عنوان مجری طرح، آن را در بهترین شرایط اداره کند، که این اتفاق نیفتاد تا درنهایت محیط زیستی‌ها را مصمم به دستور پلمب آن کنند. اتفاقی که رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان کرمان درباره‌اش به جام‌جم می‌گوید: از همان ابتدا هم مجوز موقت برای فعالیت این باغ وحش صادر و قید شده‌بود این مجوز به شرط رعایت اصول زیست محیطی تقاضاشده تمدید خواهدشد؛ اصولی چون اجرای سیستم جمع‌آوری فاضلاب در این باغ وحش و اتصال فاضلاب آن به شبکه فاضلاب که از مهم‌ترین شروط زیست محیطی ما بود و مسؤولان شهرداری نتوانستند طی سال‌های گذشته به سرانجامش برسانند، به همین دلیل با پایان رسیدن زمان تعیین شده و رعایت نکردن این استانداردها توسط شهرداری و عدم جلب نظر مساعد اداره‌کل‌حفاظت‌محیط‌زیست و اداره دامپزشکی کرمان،​ باغ وحش تعطیل شد.
منصور پورسینا درخصوص سرنوشت حیوانات باغ وحش پس از تعطیلی هم می‌گوید: تعدادی از حیوانات متعلق به خود شهرداری است و از مراکز مجاز خریداری شده که باید از طریق مزایده به مراکز مجاز دارای تاییدیه از سازمان  محیط زیست فروخته‌شوند. اما تعدای از حیوانات همچون  دو قلاده گرگ، یک خرس قهوه‌ای، مرغ مینا، پنج میمون، یک شترمرغ، تعدادی کل، بز، قوچ و میش، تعدادی عقاب و دوقلاده روباه و یک اسب خزری که اداره  محیط زیست کرمان به صورت امانی به باغ وحش داده‌بود، به ما برگردانده‌شده‌است. دو قلاده گرگ این مجموعه به علت سال‌ها زندگی در قفس قابلیت رهاسازی در طبیعت را ندارند و در قرنطینه محیط زیست نگهداری می‌شوند. روباه‌ها و کل و بزها رهاسازی می‌شوند. خرس و اسب خزری و شترمرغ همراه پرندگان زینتی به مراکز مجاز فروخته و میمون‌ها به مرکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی کرمان واگذار می‌شود.  پورسینا درعین حال یادآور می‌شود که اداره کل محیط زیست استان کرمان در حال احداث یک قرنطینه بزرگ به شکل یک زیستگاه طبیعی در محوطه بیرونی ساختمان اداره است تا با راه اندازی آن در  اوایل خرداد ماه مشکل نگهداری حیواناتی که نمی توانند به طبیعت بازگردانده شوند، برطرف شود .
باغ وحش جدید می‌سازیم
مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرمان نیز با تایید سخنان مسؤولان محیط زیست مبنی بر وجود شرایط نامناسب برای زیست جانوران باغ وحش به جام‌جم می‌گوید: شرایط زیست‌محیطی مناسب برای گونه‌های جانوری موجود در این مجموعه فراهم نبود و با توجه به وسعت کم و شیب زیاد باغ وحش، امکان گسترش این مجموعه و فراهم‌کردن فضای مناسب نیز برای حیوانات وجود نداشت. ضمن این‌که حامیان حیوانات و حیات وحش نیز از وضعیت مجموعه باغ وحش کرمان ناراضی بودند و این موضوع را بارها اعلام کرده‌اند.
یدا...‌ علیزاده درخصوص سرنوشت حیوانات موجود در مجموعه باغ وحش کرمان هم می‌گوید: تعدادی از حیوانات متعلق به اداره‌کل محیط زیست بود که به این اداره‌کل تحویل داده‌شد و تعدادی دیگر نیز متعلق به شهرداری است که به‌زودی به مراکز مجاز  یا سایر باغ وحش‌های استان تحویل داده می‌شود.
وی با بیان این‌که باغ وحش، باید حداقل دو کیلومتر از حریم شهر فاصله داشته‌باشد، اما باغ وحش کرمان، در فاصله 30 تا 40 متری از ساختمان‌های مسکونی و در داخل شهر قرار داشت، تصریح می‌کند: با توجه به این‌که شهرداری کرمان زمین لازم برای ساخت باغ وحش را در خارج از حریم شهر در اختیار دارد؛ برای ساخت باغ وحش در حال رایزنی با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی هستیم و از سرمایه‌گذاران علاقه‌مند ایجاد باغ وحش درخواست می‌کنم در این زمینه با شهرداری کرمان مشارکت کنند.
با رعایت استاندارد؛ بله
مدیران شهرداری درحالی به دنبال ایجاد یک باغ وحش جدید توسط بخش خصوصی هستند که این موضوع به‌شدت مورد انتقاد گروه‌های حامی محیط زیست است. رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره‌کل حفاظت محیط زیست کرمان نیز صدور مجوز جدید برای احداث باغ وحش در کرمان را فقط منوط به فراهم‌کردن شرایط زیست حیوانات بر اساس استانداردهای جهانی عنوان می‌کند و با اشاره به مخالفت دوستداران حیوانات با فعالیت باغ وحش‌ها می‌گوید: بارها گفته‌ایم ما حیوان را از طبیعت نمی‌گیریم که به باغ وحش بیاوریم و در قفس زندانی کنیم، بلکه باغ وحش  فقط مرکز نگهداری حیواناتی است که امکان رهاسازی در طبیعت را ندارند؛ لذا ما باید یا این حیوانات را یوتانایز (مرگ بدون درد) کنیم  یا در قفس باغ وحش نگهداریم تا عمرشان به سر رسد.


حال خراب باغ وحش اصفهان
سرنوشت 318 حیوان باغ وحش اصفهان در دامنه کوه صفه و بیشه ناژان هم معلوم نیست؛ حیواناتی که پس از سالها تحمل رنج اسارت، حالا بر سر دوراهی رفتن و ماندن نشسته اند؛​ماندن در اسارتگاه، یا رفتن به ناکجاآباد که فرقی با اسارت ندارد.  حال حیوانات باغ وحش اصفهان هم خراب است، آنقدر خراب که فعالان حقوق حیوانات سالهاست پیگیر تعطیلی این باغ وحش هستند، اما شهرداری و گردانندگان مجموعه همچنان اصرار بر ادامه کار آن دارند.   البته کمیسیون اجتماعی و محیط‌زیست شورای شهر اصفهان گفته پیگیر این ماجراست و قرار است با بازدیدی که از این مکان دارند سرنوشت حیوانات این باغ وحش رقم بخورد؛ اینکه همین جا در اصفهان بمانند یا آنها را راهی باغ وحش دیگری با استانداردهای بهتری کنند.
 بزرگترین چالش اما تصمیم‌گیری برای سرنوشت این حیوانات است، حیواناتی که ناگزیر از طبیعت دور مانده و حالا آینده‌شان خواهی‌نخواهی در دست انسان‌هاست.
سوال این است که آیا  این حیوانات می‌توانند به طبیعت بازگردند؟! یا آنکه زندگی در باغ‌وحش، آنها را در مواجهه با طبیعت با بحران روبه‌رو می‌کند؟! چه تضمینی وجود دارد که انتقال آنها به باغ‌وحش‌های دیگر شرایط زندگی را بهتر از سرنوشت‌شان در اصفهان کند؟!
علی جعفری، مسؤول پارک کوهستانی صفه دراین باره به ایرنا می گوید: همه چیز منتهی به بازدید و رای نهایی شورای شهر دارد و بعد از آن تصمیم نهایی در خصوص این‌که باغ‌وحش به همین شکل بماند، تغییراتی داشته باشد و یا جابه جایی‌هایی انجام شود اتخاذ خواهد شد. کورش محمدی، مسؤول کمیته اجتماعی و محیط زیست شورای شهر اصفهان هم دراین باره می گوید:  صحبت بر سر این است که اگر قرار باشد باغ‌وحش صفه را تعطیل کنیم، سرنوشت این حیوانات چه خواهد شد؟! آیا مکان مناسب یا ژئوپارکی هست که بتواند این حیوانات را بپذیرد یا حتی ما در اصفهان این امکان را داریم که این حیوانات را در طبیعت رها كنیم؟!  درهر روی این حیوانات در طبیعت وحشی بزرگ نشده‌اند و امکان دارد با رهاسازی در طبیعت دستخوش آسیب و نابودی شوند. حالا قرار است تعطیلی باغ‌وحش صفه به عنوان  پیشنهاد کمیسیون محیط‌زیست شورای شهر به صحن علنی برود تا بعد از این که فعالیت‌های باغ وحش متوقف شد، شرایط واگذاری بخشی از این انتقال به بخش خصوصی امکا ن سنجی شود.