هفتاد و دو نفر از منتخبان دوره یازدهم مجلس، اعضای هیات علمی دانشگاه و متخصصان علوم اقتصادی در نامه ای به رئیس جمهور خواستار عرضه فوری سهام شرکت های زیرمجموعه سایپا و ایران خودرو در بورس شدند.
به گفته این كارشناسان، رد و بدل شدن سهام سایپا و ایران‌خودرو بین شركت‌های زیرمجموعه آنها به جای خصوصی‌سازی واقعی، یكی از دلایل زیان‌دهی این دو شركت است. اگر این دو خودروسازی بزرگ كشور، سهام فعلی خود را به طور واقعی در بورس برای خرید مردم عرضه كنند، مبلغ قابل‌توجهی به دست خواهند آورد كه با آن هم بدهی‌هایشان را به قطعه‌سازان و هم اقساط وام‌ها را می‌پردازند كه قطعا موجب كاهش هزینه‌های جاری آنها خواهد شد.
در نامه 72 كارشناس اقتصادی خطاب به رئیس‌جمهور آمده است: سال‌هاست كه دو خودروساز بزرگ كشور، سایپا و ایران‌خودرو، به دلیل پرداخت هزینه‌های گزاف مالی با زیان سنگین مواجه هستند. آنچه بیشتر جلب توجه می‌كند آن است كه بخش قابل‌توجهی از بدهی‌ها و هزینه‌های مالی شركت سایپا، مربوط به خرید سهام سایپا توسط شركت‌های زیرمجموعه خود در سنوات گذشته پدید آمده است به گونه‌ای كه براساس صورت‌های مالی تلفیقی سال 97 آن شركت كل هزینه‌های مالی بالغ بر 40 هزار میلیارد ریال است كه در سال 98 به بیش از 50‌هزار میلیارد ریال خواهد رسید.
از طرفی براساس ماده 28 دستورالعمل حاكمیت شركتی شركت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، شركت‌ها نمی‌توانند تملك سهام شركت اصلی خود را داشته باشند و شركت‌هایی كه سهام شركت اصلی خود را در تملك دارند، باید، سهام خود را واگذار كنند، این در حالی است كه شركت سایپا از طریق شركت‌های سرمایه‌گذاری گروه صنعتی رنا، پیشگامان بازرگانی ستاره تابان، گروه سرمایه‌گذاری سایپا، تجارت الكترونیك خودرو تابان، تولیدی موتور گیربكس و اكسل سایپا و سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی نیوان ابتكار كه خود مدیریت آنها را برعهده دارد، حدود 6/45 درصد سهام خود را در اختیار دارد كه مغایر با اصول حاكمیت شركتی است. همچنین تملك 27 درصدی سهام توسط شركت‌های گروه صنعتی رنا و گروه سرمایه‌گذاری سایپا مغایر با مفاد ماده 28 دستورالعمل مذكور است. اكنون كه نماد شركت سایپا بعد از ثبت افزایش سرمایه، در تاریخ 22/2/1399 با تقاضای خرید بیش از هزار میلیارد تومانی و با رشد بیش از صددرصدی قیمت بازگشایی شده است و صرفا 31 میلیارد تومان از تقاضای مذكور عرضه گردیده است، لازم است كه سهام مذكور توسط شركت‌های تابعه سایپا به عموم عرضه گردد تا علاوه‌بر رعایت قوانین و مقررات، بخشی از نیازهای مالی مجموعه از این طریق تأمین مالی گردد. در صورت عرضه سهام، با در نظر گرفتن قیمت فعلی تابلوی سهم (نه قیمت بلوك مدیریتی)، حداقل 110 هزار میلیارد ریال وجوه نقد حاصل خواهد شد كه به كمك آن می‌توان بخش عمده تسهیلات مالی 130 هزار میلیارد ریالی شركت سایپا و شركت‌های تابعه آن را بازپرداخت و با كاهش هزینه‌های مالی قیمت تمام‌شده خودرو را كاهش داد.
این موارد درخصوص شركت ایران‌خودرو كه نماد آن فعلا بسته است و به‌زودی بازگشایی خواهد شد نیز صادق است و در زمان بازگشایی لازم است مورد توجه قرار گیرد. خواهشمند است دستور فرمایید این موضوع هرچه سریع‌تر توسط رئیس محترم سازمان گسترش و نوسازی صنایع كه اكثریت هیات‌مدیره این دو شركت توسط ایشان منصوب می‌گردد پیگیری شو.
 بهترین فرصت برای واگذاری سهام
علی رئیس‌زاده، درباره علت نامه‌نگاری 72‌اقتصاددان به رئیس جمهور برای حل مشکل خودروسازان توضیح داد: سایپا و شرکت‌های تابعه آن که اغلب قطعه‌ساز هستند سالانه 5000 میلیارد تومان هزینه مالی (اقساط وام‌های بانکی) پرداخت می‌کنند که از طریق واگذاری سهام شرکت‌های زیرمجموعه سایپا در بورس علاوه بر تأمین مالی مناسب می‌توان هزینه مالی شرکت را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
وی افزود: در سال‌های گذشته مدیران وقت این شرکت با توجه به خلأهای قانونی موجود، نسبت به خرید حدود 45 درصد سهام سایپا توسط شرکت‌های تابعه خود از جمله سرمایه‌گذاری سایپا و سرمایه‌گذاری رنا اقدام  کردند که عمده منابع آن از محل تسهیلات بانکی تأمین و هزینه‌های مالی سنگینی به شرکت تحمیل شد، به گونه‌ای که مدیرعامل سابق این شرکت طی مصاحبه‌ای، خرید این سهام را موجب افزایش 12 درصدی قیمت تمام‌شده خودرو دانست.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید کرد: خرید سهام سایپا توسط زیرمجموعه‌ها علاوه بر ایجاد مشکلات مالی، مشکلاتی از جنبه حاکمیت شرکتی برای این شرکت ایجاد کرده است، به گونه‌ای که سه عضو از پنج عضو هیات مدیره سایپا و در نتیجه مدیرعامل این شرکت، توسط شرکت‌های تابعه انتخاب می‌شوند و مدیران عامل شرکت‌های تابعه نیز توسط مدیرعامل سایپا منصوب می‌گردند که این موجب ایجاد دور باطل و نقص اصول حاکمیت شرکتی می‌شود. به گونه‌ای که مدیرعامل سایپا باید به مجمع خود متشکل از سهامدارانی که عمدتا شرکت‌های تابعه هستند، پاسخگو باشد؛ سهامدارانی که مدیران آنها توسط خود او منصوب شده‌اند!
رئیس‌زاده ادامه داد: لذا این موضوع همواره مورد انتقاد کارشناسان بوده اما تاکنون با این بهانه که امکان فروش سهام شرکت فراهم نیست و خریداری برای آن وجود ندارد، مدیران شرکت از عرضه سهام در تملک شرکت‌های تابعه خودداری کرده‌اند. اکنون که نماد شرکت سایپا با رشد بیش از صددرصدی قیمت و با بیش از هزار میلیارد تومان تقاضای خرید در بورس بازگشایی شده است، فرصت مناسبی به وجود آمده تا ضمن واگذاری این سهام، علاوه بر حل مشکلات مربوط به سهامداری این شرکت ، بخشی از مشکلات مالی این شرکت رفع شود؛ لذا به اتفاق جمعی از کارشناسان اقتصادی بر آن شدیم تا با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور از ایشان بخواهیم با توجه به تقاضای خریدی که در مورد سهام شرکت‌های خودروسازی در بورس وجود دارد، به مسؤولان ذی‌ربط دستور دهند نسبت به واگذاری سهام متعلق به شرکت‌های تابعه آنها هر چه زودتر اقدام شود.


پیشنهاد برای کاهش قیمت تمام‌شده خودرو
میثم پیله‌فروش از امضاکنندگان نامه 72 اقتصاددان به رئیس‌جمهور برای حل بحران شرکت‌های خودروسازی، در تشریح این نامه گفت: در سال‌های اخیر با این پدیده مواجه هستیم که خودروساز، خودرو را پایین‌تر از قیمت تمام‌شده به مشتری تحویل می‌دهد و این موضوع یک لطف از سوی خودروساز تلقی می‌شود، اما وقتی قیمت تمام‌شده مورد بررسی قرار می‌گیرد به ابعادی می‌رسیم که نشان می‌دهد کارخانجات خودروسازی ایران کارایی بالایی ندارند. این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که تسهیلات جزو هزینه‌های شرکت محسوب می‌شود، افزود: بررسی قیمت تمام‌شده بالای خودرو نشان می‌دهد بخشی از هزینه‌های جاری خودروسازان بابت دریافت تسهیلات از شبکه بانکی است که باید اصل و فرع آن را بپردازند. پیله‌فروش درباره مشکل دیگر خودروسازان تصریح کرد: در گروه خودروسازی سایپا یک اقدام غیرقانونی انجام شده و شرکت‌های زیرمجموعه سایپا سهام اصلی این را شرکت را خریدند که باعث به هم خوردگی حاکمیت شرکتی می‌شود.
این کارشناس اقتصادی به وضعیت مطلوب بازار سرمایه اشاره و تاکید کرد: اکنون که بورس در وضعیت مناسبی قرار دارد اگر سایپا سهام شرکت‌های زیرمجموعه را عرضه کند همه بدهی‌هایی که به نظام بانکی دارد تسویه خواهد شد و حدود 10 درصد قیمت تمام‌شده خودرو پایین می‌آید. وی با اشاره به بالا بودن قیمت تمام‌شده خودرو در ایران افزود: یکی از گلایه‌های همیشگی خودروسازان، بالا بودن قیمت تمام‌شده خودروست که این پیشنهاد راهکاری برای کاهش قیمت تمام‌شده آن است.
پیله‌فروش افزود: در طول پنج سال گذشته کارشناسان بارها به مسوولان وزارت صمت هشدار داده و پیشنهاد کردند با شرکت‌های اقماری ایران‌خودرو و سایپا برخورد شود، اما اقدامی در این زمینه انجام نشد. این دو خودروساز بزرگ همچنان کار خود را با کارایی پایین ادامه می‌دهند و مسوولان دولتی باید نسبت به رفع این بحران اقداماتی انجام دهند.