رویابافی در سرزمین شن‌های روان

بن سلمان مخالفان راه اندازی ابرپروژه «شهر نئوم» را از سر راه بر می دارد

رویابافی در سرزمین شن‌های روان

این روزها نام ابرپروژه «نئوم» بار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده‌است. نئوم یک ابرشهر در عربستان است که هزینه ساخت آن به 500 میلیارد دلار می‌رسد. شهری که محمدبن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی قصد دارد با تاسیس آن، خود را به عنوان بانی و رهبر مدرن سازی کشورش معرفی کند! این پروژه در شمال غرب عربستان قرار دارد و قرار است محلی برای جولان تاکسی‌های پرنده و ربات‌ها باشد.

پروژه نئوم در یک نگاه
نئوم، شهر یا به عبارت بهتر ابرشهری وسیع است. این ابرشهر، قرار است  ۳۳ برابر نیویورک مساحت داشته‌باشد.  شهری که به  ۱۶‌بخش تقسیم می‌شود. موقعیت جغرافیایی دقیق آن در شمال غربی استان تبوک بوده ( نقاط ساحلی دریای سرخ) و از این رو، سعودی‌ها از آن به عنوان بزرگ‌ترین پروژه ساحلی دنیا یاد می‌کنند. ولیعهد سعودی‌ها اکتبر 2018، وعده داده بود  این پروژه، سال 2025 تکمیل شود. حتی محمدبن‌سلمان از راه‌انداری فاز نخست این شهر خبر داده‌بود. دلیل انتخاب نام نئوم برای این پروژه نیز قابل تامل است. این واژه‌ در اصل مرکب از کلمه یونانی نئوس  به معنی جدید و کلمه عربی مستقبل به معنی آینده است. به عبارت بهتر، سعودی‌ها آن را نماد «آینده جدید» تلقی می کنند. این شهر ۱۶ هزار  و۴۶۳ کیلومتر مربع وسعت دارد و بخش مهمی از پروژه‌های آن، توسط سرمایه‌گذاران خارجی راه‌اندازی خواهد‌شد. در این میان، مذاکرات مستمری میان دستگاه اطلاعاتی عربستان و سازمان جاسوسی رژیم اشغالگر قدس ( موساد) انجام شده‌است. بر این‌اساس آن، قرار است سرمایه‌گذاران صهیونیست به بهانه مشارکت در پروژه ، حضور مستمری در خاک عربستان و ساحل دریای سرخ داشته‌باشند. به عبارت بهتر، بن‌سلمان این ابرپروژه را پلی ارتباطی میان ریاض و تل آویو می‌بیند.
شهر ربات‌ها یا شهر کاخ‌ها
اگرچه بن‌سلمان و دیگر مقامات سعودی از پیشرفت فوق‌العاده در ساخت پروژه نئوم خبر می دهند، اما تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد چنین ادعایی صحت ندارد.  اخیرا شبکه الجزیره در این خصوص نوشته‌است:«پروژه نئوم پیشرفت قابل توجهی نداشته‌است. طبق تصاویر دریافتی از ماهواره‌ها  شهر «ریویرای» که بخشی از این پروژه است کامل نشده‌است و اثری از سایر شهرها که قرار بود در چارچوب این پروژه احداث شود، نیست. آنچه از پروژه نئوم تاکنون عملی شده‌است همان ساخت چند کاخ پادشاهی و احداث یک فرودگاه کوچک است.»به نظر می‌رسد تصویری  که امروز از نئوم مشاهده می‌شود، فرسنگ‌ها با آنچه بن‌سلمان ترسیم می‌کند فاصله دارد. شهری که قرار بود از منظر گردشگری شبیه فرانسه، از نظر فناوری شبیه دره سیلیکون آمریکا و از نظر سبک ساخت، شبیه‌هالیوود باشد. شهری که قرار است انسان‌ها در آن دست به سیاه و سفید نزده و ربات‌ها، تمیز کردن شهر و خانه‌ها را انجام دهند. با این حال فعلا نئوم  فقط به شهر کاخ‌ها تبدیل شده‌است.کاخ‌هایی که سران سعودی برای استقرار خود و خانواده‌شان در این شهر ساخته‌اند.
روزنا‌مه وال استریت ژورنال در گزارشی تحت عنوان «رویای 500 میلیارد دلاری بن‌سلمان» در خصوص شهر نئوم می نویسد:« هواپیماها، دایناسورهای رباتیک و یک ماهواره غول پیکر، عناصر رویای بن‌سلمان در پروژه نئوم محسوب می‌شوند؛ اما مشاوران آمریکایی بن‌سلمان در منطقه ساحلی خشک شمال‌غرب عربستان، چیزی جز یک خورشید سوزاننده و آب شور فراوان نیافته‌اند. چند سال قبل، زمانی که بن‌سلمان با بالگرد به این منطقه سفر کرده‌بود ، ایده‌ بنای شهر نئوم در ذهنش شکل گرفت. مشاوران او وظیفه دارند این ایده و تخیل را به واقعیت تبدیل کنند اما ساخت این شهر خیالی در عمل راه به جایی نبرده‌است. ندیم النصر، مدیر اجرایی این پروژه در بیانیه اخیر خود نوشته‌است که نئوم از نظر فناوری پیشرفته‌ای که برای آن در نظر گرفته‌شده هنوز در مرحله نظری قرار دارد. این پروژه  متعلق به آینده و خیالی است.»
نتیجه مقاومت در برابر ساخت پروژه خیالی
هیچ‌کس در عربستان سعودی و خصوصا در ساحل دریای سرخ، حق ابراز مخالفت با پروژه نئوم و صرف میلیاردها دلار به پای تخیلات بن‌سلمان را ندارد.
در مواجهه با این پروژه یک مقاومت داخلی در عربستان در حال شکل‌گیری است و این در شرایطی است که اوضاع اقتصادی ریاض با کاهش قیمت نفت و شیوع کرونا بسیار وخیم گزارش می‌شود.خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشته‌است قبیله «الحویطات» که قرار است ابرشهر نئوم در سرزمین آباء و اجدادی آنها ساخته‌شود، مخالف آن است و این موضوع همراه با کاهش شدید قیمت نفت، موانع بزرگی بر سر راه طرح بلندپروازانه ولیعهد سعودی است. یکی از اعضای قبیله الحویطات به نام عبدالرحیم الحویطی حاضر به واگذاری زمین و خانه خود به دولت سعودی نشد و پس از این‌که چند فایل ویدئو در شبکه‌ها در مخالفت با پروژه نئوم منتشر کرد، توسط مأموران سعودی به ضرب گلوله کشته شد.




مدیر اصلی پروژه نئوم کیست؟
شاید تصور شود محمدبن سلمان، مسؤول و مدیر اصلی پروژه نئوم محسوب می‌شود اما اساسا چنین نیست! جرد کوشنر، داماد رئیس‌جمهور آمریکا و مشاور ویژه وی در امور منطقه، اصلی‌ترین حامی و مدیر این پروژه محسوب می‌شود. بی‌دلیل نیست دونالد ترامپ و همراهانش وجود کوچک‌ترین مانعی در این خصوص را نپذیرفته و به بن‌سلمان، دستور سرکوب و قتل مخالفان احداث نئوم را داده‌اند. هدف اصلی ترامپ و کوشنر از ساخت و تکمیل این ابرپروژه مشخص است. فارغ از انگیزه اقتصادی رئیس جمهور آمریکا و همراهانش در قبال این پروژه، آنها به دنبال شناسایی رسمی  اسرائیل  از سوی ریاض، در خلال تکمیل این پروژه هستند. اگرچه بن‌سلمان و دیگر سران سعودی سال‌هاست با مقامات صهیونستی و سازمان جاسوسی موساد در ارتباط هستند، اما کوشنر معتقد است که می‌توان با جذب سرمایه‌گذاران صهیونیستی در پروژه نئوم و عادی‌سازی رفت‌و‌آمد آنها در خاک عربستان، زمینه پذیرش روابط رسمی تل‌آویو و ریاض و متعاقبا دیگر بازیگران عربی را در میان افکار عمومی کشورهای حاشیه خلیج فارس ایجاد کرد.  مقامات آمریکایی و سعودی قصد دارند پروژه نئوم را به محلی برای فعالیت مشترک و همزمان رژیم اشغالگر قدس، عربستان، مصر و اردن تبدیل کنند. بنابراین، حمایت کامل مقامات آمریکایی از این پروژه، حتی به قیمت به خاک و خون کشیده‌شدن معترضان آن و عادی‌سازی رسمی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی است.  جردکوشنر در این خصوص به بن‌سلمان تعهد داده‌است که مانند ماجرای قتل جمال خاشقچی، خللی در حمایت غرب از رژیم سعودی ایجاد نشود. وی سال 2018 و در جریان قتل جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی به دستور بن‌سلمان، به صورت تمام قد از جنایت وقیحانه ولیعهد سعودی‌ها حمایت کرد و حتی انتقادات رسانه‌های آمریکایی مانند نیویورک‌تایمز و واشنگتن‌پست و برخی سناتورهای کنگره نیز در نهایت نتوانست مانع ادامه این روند حمایتی شود. این در حالی است که سایت انگلیسی اسپکتیتور افشا کرد که دستور دستگیری خاشقچی ، برای نخستین بار از سوی کوشنر به بن‌سلمان داده‌شده‌بود.