جبران‌ از جیب مردم!

با از سرگیری کنسرت‌ها در دوران پساکرونا، مردم با افزایش چشمگیر قیمت بلیت اجراهای موسیقی روبه‌رو شده‌‌اند

جبران‌ از جیب مردم!

بهار سال 98 بود که قانونی در مجلس تصویب شد با این مضمون که ۱۰ درصد از درآمد اجراهای صحنه‌ای به نفع دولت کسر خواهد شد. این مسأله با حواشی و عکس‌العمل‌های فراوان از سمت جامعه موسیقی روبه‌رو و سبب شد که تهیه‌کنندگان قیمت بلیت کنسرت‌ها را افزایش دهند تا این برداشت 10 درصدی دولت از کنسرت‌ها را جبران کنند. پس از مدتی با بالا گرفتن اعتراضات و عواقب بدی که این تصمیم به همراه داشت، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد اعلام کرد که اجرا‌های موسیقی ایرانی، موسیقی نواحی و موسیقی کلاسیک را از قانون کسر ۱۰درصد جدا می‌کند. بهار امسال نیز برای مخاطبان موسیقی خالی از خبر بد نبود. موسیقی، بهاری بی‌کنسرت را پشت‌سر گذاشت و در عین حال اتفاق چندانی هم در حوزه تولید و انتشار قطعات تازه روی نداد. اما در تازه‌ترین اتفاقی که خاطر مخاطبان موسیقی را آزرده، رونمایی از قیمت جدید بلیت کنسرت‌ها‌ست که به نوعی به جامعه موسیقی شوک بزرگی وارد کرده. در این گزارش چگونگی، علت یا علت‌های این پدیده را بررسی کرده‌ایم.

 هر دقیقه 3000 تومان!
به‌تازگی در سایت‌های فروش بلیت کنسرت‌های موسیقی، خبر برگزاری چهار اجرای زنده در تالار وزارت کشور اعلام شده است. نزدیک‌ترین این اجراها از حیث زمانی، کنسرت 25 تیرماه فرزاد فرزین و اجرای بعدی،کنسرت محسن ابراهیم‌زاده است که در تاریخ یکم مرداد برگزار خواهد شد. امید حاجیلی سومین اجرا را در دوم مردادماه روی صحنه می‌برد و در نهایت مهدی احمدوند 19مرداد را برای اجرا در این تالار برگزیده است.  از بین این چهار اجرا، بلیت‌فروشی کنسرت‌های «فرزاد فرزین» و «امید حاجیلی» آغاز شده و قرار است این دو خواننده در تاریخ‌های اعلام شده، دو سئانس اجرای زنده را روی صحنه ببرند. اما نکته جالب توجه قیمت اجراهاست. قیمت بلیت هر دوی این کنسرت‌ها، از 70هزار تومان تا 265 هزار تومان اعلام شده است! سقف 265هزار تومان برای یک اجرای موسیقی (که به‌طور متوسط 90 دقیقه زمان دارد) یعنی مخاطب این اجراها به طور تقریبی دارد هر دقیقه 3000 تومان (دو هزار و نهصد و چهل و چهار تومان) برای هر اجرای موسیقی پرداخت می‌کند! با شرایط مشابهی که در دو کنسرت وجود دارد، پیش‌بینی می‌شود دو کنسرتی که هنوز قیمت‌هایشان اعلام نشده نیز همین رویه را در پیش بگیرند.
 هرسال دریغ از پارسال
افزایش نامتعارف کنسرت‌های این دو خواننده به‌گونه‌ای است که اگر نسبت این افزایش قیمت را با آخرین کنسرت‌شان در سال گذشته بسنجیم، به عمق این رویداد و عواقب آن بیشتر پی خواهیم برد. قیمت بلیت آخرین کنسرت حاجیلی در سال گذشته در 14 و 15 اسفندماه در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران، از 70 تا 185 هزار تومان اعلام شده بود. آخرین کنسرت فرزاد فرزین در سال گذشته نیز مربوط به اجرای 23 و 24 اسفند در هتل اسپیناس‌پالاس است که قیمت بلیت آن از 60 الی 190 هزار تومان مقرر شده بود. این یعنی افزایش 80 هزار تومانی را در سال جدید شاهد بوده‌ایم. این در حالی است که محمد اللهیاری، رئیس دفتر موسیقی چندی پیش در گفت‌وگویی در پاسخ به گمانه‌زنی‌های افزایش قیمت کنسرت چنین گفته بود: «‌ در جلسه‌ای که دفتر موسیقی با مدیران سالن‌ها داشت، به این نکته که با پذیرش ۵۰ درصد از تماشاچی‌ها، درآمد سالن‌ها و برگزارکنندگان کنسرت و هنرمندان کاهش خواهد یافت، توجه کردیم. توافق شد که سالن‌ها برای اجاره‌بهای خود نسبت به سال گذشته تا ۵۰ درصد تخفیف قائل شوند و هیچ‌گونه افزایش قیمت بلیت نداشته باشیم تا مردم در شرایطی که هم بیماری کرونا هست و هم در مضیقه اقتصادی هستند، برای حضور در کنسرت انگیزه داشته باشند.»
 تهیه‌کنندگان چه می‌گویند؟
محمد‌حسین توتونچیان، از تهیه‌کنندگان حوزه موسیقی چندی پیش در گفت‌وگویی درباره خسارت‌هایی که به موسیقی در چند ماه گذشته وارد شده است، چنین گفت: «نخستین گروه‌ها شرکت‌های برگزار‌کننده موسیقی هستند که از این راه کسب درآمد دارند و صدمات مالی بسیاری را متقبل شده‌اند و علی‌الظاهر تا به امروز مبلغی دریافت نکرده‌اند. ضرر دوم شامل خانواده هنرمندان است که از این طریق امرار‌ معاش می‌کردند یعنی حداقل 300 خانواده به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم از درآمدهای حاصل از برگزاری کنسرت‌ها امورات زندگی خود را می‌گذرانند و همچنین تمام کسانی که در پشت صحنه برگزاری کنسرت هستند به‌صورت غیرمستقیم از گردش صنعت موسیقی محروم می‌شوند.»
از سویی دیگر طبق خبری که پیش از این اعلام شده بود، وجه تمامی بلیت‌های فروخته شده کنسرت‌های اسفند ماه به مردم عودت داده شد به‌طوری که هزینه کارمزد کارت به کارت این مبالغ، رقم بالایی را در تاریخ بلیت‌فروشی کنسرت‌ها به ثبت رساند. محمد‌حسین توتونچیان رقم عودت این وجه کارمزد در اسفندماه را نزدیک به 80 میلیون تومان برآورد کرده است. شکی نیست که در چنین شرایطی ضرر و زیان بسیاری شامل هنرمندان و تهیه‌کنندگان موسیقی شده است، اما سوال اینجاست که آیا این زیان را باید با افزایش قیمت کنسرت‌ها از جیب مردم تامین کرد؟!
 بیرون از ایران چه خبر است؟
به‌طور متوسط بلیت هر اجرای زنده موسیقی در کشورهای اروپایی 96 دلار است که در مقایسه با بلیت تماشای یک فیلم در سینما (9 دلار) ده برابر گران‌تر است. این نسبت در کشور ما نیز تا پیش از این در همین حدود بود (با درنظر گرفتن بلیت سینمای 15 تا 20 هزار تومانی و حداکثر بلیت 200هزار تومانی در کنسرت‌ها) اما بدون شک با افزایش قیمت کنسرت‌ها این نسبت به‌طور کامل برهم خواهد خورد.
همچنین با احتساب 96 دلار برای هر اجرای موسیقی و نیز دلار 19هزار و 50 تومانی (قیمت مصوب ديروز)، قیمت متوسط هر بلیت کنسرت در خارج از کشور يک ميليون و 828هزار و 800تومان خواهد بود، یعنی چیزی حدود هفت برابر قیمت کنسرت‌ها در کشور خودمان. اما باید دانست که حداقل حقوق یک کارگر در کشوری مثل آمریکا  1600دلار است که با احتساب دلار  19 هزار و 50  تومانی (قیمت مصوب ديروز)، برابر 31ميليون و 200هزار تومان است که در مقایسه با حقوق دو‌میلیون  و 600هزار  تومانی یک کارگر در ایران، دارای نسبت 12برابر است! از این منظر به طور کل می‌توان گفت گرچه قیمت کنسرت‌ها در کشورهای خارجی چندین برابر کشور ماست، اما میزان درآمد مردم نیز در کشورهای مذکور با نسبت عجیب و غریبی از ایران بالاتر است. کارگری با درآمد دو میلیون  و 600هزار تومانی، اگر قرار باشد 265 هزار تومان برای یک اجرای موسیقی هزینه کند، یعنی می‌بایست یک‌دهم درآمد خود را برای یک اجرای یک ساعت و نیمه از دست بدهد!
 سکانس آخر: لغو غیرمنتظره بلیت‌فروشی‌ها!
البته دیروز خبری مبنی بر  توقف بلیت‌فروشی کنسرت چهار خواننده یادشده منتشر شد. در این اتفاق ابتدا بلیت‌فروشی کنسرت امید حاجیلی به بخش  «به‌زودی» سامانه انتقال و بلیت‌فروشی کنسرت سه‌خواننده دیگر نیز در این بخش قرار گرفت و به‌طور کامل حذف شد.