هشتم فروردین 99 بود كه اخترشناسان با بهره‌گیری از تلسكوپ فضایی نئووایز (NEOWISE؛ سرواژه عبارتی به معنی كاوشگر نقشه‌بردار فروسرخ با میدان دید باز ویژه مطالعه اجرام نزدیك زمین) توانستند نخستین نشانه از دنباله‌دار ناشناخته‌ای كه رهسپار مناطق داخلی‌تر منظومه شمسی و گردش به دور خورشید شده است را ردیابی كنند. با درخشان شدن این دنباله‌دار اخترشناسان آن را به صورت غیررسمی «دنباله‌دار نئووایز» می‌نامند؛ هرچند نام رسمی آن  C/2020 F3 است.
با گذشت یكی دو ماه از كشف این دنباله‌دار، اخترشناسان مشاهده کردند که در نتیجه نزدیك‌تر شدن دنباله‌دار در مدار خود به خورشید، فشار تابشی و بادهای خورشیدی موجب افزایش خروج گازها و ذرات غبار از این دنباله‌دار شده و به‌تدریج دم گازی و همچنین دم غباری عظیمی در پس هسته دنباله‌دار در حال شكل‌گیری است. هسته‌ای كه بخش عمده جرم آن را یخ و سنگ و غبار تشكیل داده است. این ساختار و شیوه افزایش درخشندگی، فرآیند آشنایی است كه در دنباله‌دارها سراغ داریم؛ اجرامی كه عمدتا در دوردست‌های منظومه شمسی، در كمربند كوئی‌پر یا ابر اورت در حال گردش به دور خورشید بوده‌اند و با گرانش خورشید و سیارات پرجرمی همچون مشتری گاه عازم بخش‌های درونی‌تر منظومه شمسی می‌شوند و از نزدیكی مدار زمین عبور می‌كنند. هالی، هیاكوتاكه، هیل‌- باپ، مك‌نات و سایر دنباله‌دارهای معروف تاریخ نیز در چنین فرآیندی در آسمان درخشیده و متعاقبا با دور شدن از خورشید و زمین به‌تدریج از نظرها محو شده‌اند.
 درخشش نئووایز در یك نگاه
اواسط تیرماه دنباله‌دار نئووایز به نزدیك‌ترین فاصله مداری از خورشید رسید و چند روزی درخشش خورشید مانع از رؤیت آن می‌شد.
حساس‌ترین بخش سفر نئووایز در مدارش برای ملاقات با خورشید در 13تیر 99 رقم خورد. در این روز دنباله‌دار به كمترین فاصله مداری از خورشید رسید و فقط حدود 44 میلیون كیلومتر از ستاره مادر منظومه شمسی فاصله داشت. اگر در نظر بگیریم كه عطارد در جایگاه نزدیك‌ترین سیاره به خورشید، چیزی حدود 58 میلیون كیلومتر از آن فاصله دارد، می‌توانید حدس بزنید در فاصله 44 میلیون كیلومتر از خورشید و حتی نزدیك‌تر، شدت گرما و فشار تابشی و بادهای خورشیدی چنان به اوج می‌رسد كه می‌تواند به انهدام هسته دنباله‌دار بینجامد و مهر تكه‌تكه ‌شدن را بر سرنوشت دنباله‌دارهایی چنین جسور بزند. این سرنوشتی است كه بارها برای دنباله‌دارها رخ داده است؛ همین امسال در شرایطی كه پیش‌بینی می‌شد دنباله‌دارهای اطلس (ATLAS)  و سوآن (SWAN) به پدیده كم‌نظیر آسمان شب در سال 99 تبدیل شوند و دم زیبا، درخشان و پرشكوه خود را به رخ زمینیان بكشند، گرمای خورشید موجب شكسته‌شدن هسته آنها و محو شدنشان از محدوده رؤیت با ابزار اپتیك آماتوری شد.
اما این بار خوشبختانه دنباله‌دار نئووایز از این ملاقات جانسوز به سلامت بیرون آمده است و حالا در مدار خود و در مسیر دور شدن از خورشید، شب به شب به نزدیك‌ترین فاصله مداری‌اش با زمین نزدیك‌تر می‌شود. اگر همه چیز خوب پیش برود، بعید نیست در شب‌های آتی با درخشش پرشكوه‌تر دنباله‌دار در آسمان شامگاهی روبه‌رو شویم و به این ترتیب میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بتوانند این مسافر تازه ملاقات‌كرده با خورشید را در فاصله‌ای نزدیك‌تر نسبت به زمین با چشم غیرمسلح مشاهده كنند.
 نئووایز  را چطور دیده‌ایم؟
در هفته‌ای كه گذشت دنباله‌دار نئووایز پس از اذان صبح در افق شمال شرقی آسمان سحرگاه در محدوده پایین‌تر از صورت فلكی ارابه‌ران (Auriga) و ستاره درخشان عَیوق (Capella)، از حدود یك ساعت پیش از طلوع خورشید همچون هاله‌ای مه‌آلود با دمی كه خیلی سخت با چشم غیرمسلح مشاهده‌پذیر بود در هوای گرگ‌ومیش سحرگاه طلوع می‌كرد. از بخت بد ما ساكنان تهران و بسیاری از شهرهای نیمه شمالی كشور، آسمان سحرگاه در بیشتر شب‌هایی كه گذشت ابری یا نیمه‌ابری بود؛ به‌طوری كه حتی وقتی به همراه جمعی از منجمان آماتور و عكاسان نجومی تهران در بامداد پنجشنبه 19تیر به ارتفاع 290 متری برج میلاد تهران رفتیم تا این دنباله‌دار كم‌نظیر را در شرایط ویژه رصد كنیم، باز هم ابرها به ما اجازه رؤیت این مسافر زیباروی آسمان شب را نداد. اما خوشبختانه در همین مدت بسیاری از عكاسان آسمان شب در كشور توانسته‌اند نماهایی حیرت‌انگیزی از شكوه این دنباله‌دار را در قاب دوربین‌های خود ثبت كنند.
 امید به درخشش پرفروغ در شامگاه
خبر جذاب فعلی این است كه از این پس با توجه به موقعیت خورشید در آسمان و همین‌طور نزدیك‌تر شدن دنباله‌دار به قطب شمال سماوی، امكان رؤیت دومرتبه‌ای نئووایز در شامگاه و سحرگاه هر شب مهیا شده است. با این حال هرچه به اواخر تیر نزدیك می‌شویم، شانس رؤیت این دنباله‌دار در سحرگاه كمتر می‌شود و با ارتفاع گرفتن در افق شامگاهی و ورود دنباله‌دار به محدوده صور فلكی واقع در جنوب دب‌اكبر، تا حدود یك ساعت پس از غروب خورشید می‌توانیم امیدوار باشیم این دنباله‌دار را با درخششی كم‌نظیر در آسمان گرگ‌ومیش شامگاهی نظاره‌گر باشیم. این روند تا یكم مرداد 99 كه دنباله‌دار از فاصله 103 میلیون كیلومتری زمین بگذرد ادامه خواهد داشت. پس از آن و در طول مرداد، شب به شب شاهد دورترشدن نئووایز از زمین و خورشید خواهیم بود و در این حالت بدیهی است انتظار داشته باشیم به‌تدریج از درخشش دنباله‌دار كم شود و كم‌كم فقط با دوربین دوچشمی و تلسكوپ مشاهده‌پذیر باشد. اما این‌كه چه وقت دیگر از محدوده رؤیت با تلسكوپ آماتوری خارج شود و قابل مشاهده نباشد، چیزی نیست كه اكنون با قطعیت بتوانیم از آن بگوییم. باید منتظر باشیم و ببینیم نئووایز چطور قرار است ما را در شب‌های پیش رو شگفت‌زده كند.
اگر می‌پرسید دنباله‌دار نئووایز پس از دورشدن از خورشید چه مدت بعد دوباره در مدار خود به سوی خورشید بازمی‌گردد، پاسخ چیزی حدود 6400 سال دیگر است! مدار تا حدودی سهمی‌وار این دنباله‌دار موجب می‌شود دورترین نقطه مدار آن چیزی حدودی 544 تا 720 برابر دورتر از فاصله متوسط 150میلیون كیلومتری زمین تا خورشید باشد و به همین علت چنین زمان طولانی‌ای برای بازگشت دنباله‌دار نئووایز محاسبه شده است.
 چطور از نئووایز عكس بگیریم؟
اگر توانستید دنباله‌دار نئووایز را ببینید، مطمئنم دوست دارید از آن عكس هم بگیرید. این كار را می‌توانید با دوربین باكیفیت برخی گوشی‌های هوشمند كه قابلیت نوردهی تا قریب به 30 ثانیه و تنظیم ایزو و دیافراگم را برای كاربران خود مهیا می‌كنند، انجام دهید. فراموش نكنید از آنجا كه در نور كم شامگاهی عكس می‌گیرید، بایستی حتما گوشی را روی سه‌پایه قرار دهید تا عكس شما تار نشود. با این حال حتما توصیه می‌كنیم اگر ممكن بود از دوربین‌های حرفه‌ای عكاسی كه قابلیت تنظیم سرعت و ایزو و دیافراگم را دارند به جای دوربین گوشی استفاده كنید تا دستتان برای ثبت عكس با كیفیت‌تر باز باشد. همین‌طور اگر بتوانید از لنزهای تله برای دوربین عكاسی بهره ببرید، بزرگنمایی بیشتری در اختیار خواهید داشت و می‌توانید از دنباله‌دار و دم زیبایش با جزئیات بیشتری عكس بگیرید.
تنظیم وضوح دوربین را روی ستاره‌های درخشان آسمان با استفاده از زوم اپتیكال در ویزور دروبین می‌توانید انجام دهید. بسته به‌شدت تاریكی آسمان، چیزی حدود یك تا چهارثانیه نوردهی با استفاده از ایزو بالاتر از 1600 می‌تواند برای گرفتن چنین عكس‌های كافی باشد.  اما در نهایت وقتی دوربین را روی سه‌پایه نصب كرده‌اید، این شمایید كه باید به تنظیمات مناسب نوردهی و دیافراگم و ایزو برای ثبت عكس برسید و فرمول قطعی برای عكاسی در این شرایط نمی‌توان ارائه كرد.