فصل جدید برنامه نردبان با رویكردی جدید به تازگی از شبكه مستند روی آنتن رفته است
نردبانی برای دوستداران مستند
فصل تازه «نردبان» روی آنتن شبكه مستند رفته است؛ برنامه‌ای كه در این سری خود سعی دارد نگاه تخصصی‌تری به موضوع مستند داشته باشد. بخش‌های نقد و تحلیل فیلم‌های مستند، همسو با موضوع پرونده‌های مدنظر، گفت‌وگو با فیلمسازان و عكاسان مستند برجسته ایرانی و خارجی، معرفی مستندسازان، بسته‌های آموزشی، كارگاه تجربی و... در فصل تازه «نردبان» روی آنتن می‌رود. این برنامه به تهیه‌كنندگی مشترك اصغر احمدپور و فاطمه بوربور و كارگردانی احمدپور جمعه‌ها ساعت 18 پخش می‌شود و بازپخش آن شنبه‌ها ساعت 15 است. درباره بخش‌های مختلف «نردبان» و نگاه تازه‌اش با كارگردان آن گفت‌وگو كردیم.
نردبانی به سمت تخصص
برنامه نردبان در فصل جدید خود تلاش كرده نگاه تخصصی به مقوله مستند را بار دیگر به این برنامه بازگرداند. احمدپور، كارگردان و تهیه‌كننده این برنامه درباره ساخت برنامه‌ای برای مخاطبان تخصصی به جام‌جم می‌گوید: مستند دغدغه همیشگی من است. به همین خاطر فكر می‌كردم خلأ چنین برنامه‌ای در تلویزیون وجود دارد و لازم است كمی جدی‌تر به فیلم مستند نگاه شود. در این میان برنامه نردبان ماهیت دیگری داشت و تبدیل شده بود به برنامه‌ای برای مخاطبان آماتور، ولی شبكه توقع داشت برنامه تخصصی‌تر شود. از وقتی قرار شد برنامه تخصصی شود، شبكه پیشنهادش را مطرح كرد و ما پذیرفتیم. بیشتر تمهیداتی كه برای سری جدید در نظر گرفته شده، در‌جهت تخصصی‌تر شدن برنامه است. نقد و تحلیل فیلم مستند با رویكرد آموزشی در برنامه انجام می‌شود. توانستیم با نظریه‌پردازان و مستندسازان برتر جهان وارد گفت‌وگو شویم و مصاحبه تصویری بگیریم. همچنین یك‌سری از مستركلاس‌های خارجی را كه آورده‌های خوبی دارند به فارسی ترجمه و دوبله كردیم. معرفی فیلم‌های مستند روز دنیا هم از دیگر بخش‌های برنامه است.
گزینش مستند
«نردبان» در هر قسمت موضوعی را در نظر می‌گیرد و مطابق با آن اثری مستند را پخش می‌كند. احمدپور درباره انتخاب این موضوعات و مستندها بیان می‌كند: سر موضوعات با شبكه به تفاهم رسیدیم. در واقع موضوع‌ها را وسط می‌گذاریم و بر اساس موضوعات آثار را انتخاب می‌كنیم. مثلا قسمت اول و دوم برنامه‌مان درباره كرونا و مواجهه با مرگ بوده است. قسمت اول مرگ خود و تمركز قسمت دوم، بر مرگ دیگری و سوگواری بود. مستندسازان درگیر با موضوع را آوردیم. یكی از مستندسازها كرونا گرفته و درمان شده است. یكی از صداگذاران معروف كه كرونا گرفته بود هم به برنامه آمد و.... در قسمت اخیر برنامه هم به بررسی پرونده جنجالی سازمان منافقین پرداختیم و سراغ مستندهایی رفتیم كه با این سوژه تاكنون ساخته شده‌اند. به‌طور كلی چند شاخص را برای انتخاب مستندها در نظر گرفتیم؛ یكی این‌كه دوستشان داشته باشیم. در واقع بر این باوریم آنقدر مستند خوب در ایران ساخته شده است كه نخواهیم سراغ مستند بد برویم. اولویت دوم‌مان این است كه در دسترس عموم قرار داشته باشد. درباره مستندهایی بحث می‌كنیم كه قابلیت بررسی داشته و ترجیحا در فضای مجازی موجود باشند كه ما مجبور به پخش‌اش نشویم. چون زمان برنامه محدود است بیشتر درباره مستندهایی بحث می‌كنیم كه مخاطب بتواند آنها را در فضای مجازی ببیند. او ادامه می‌دهد: تكه‌هایی از آن مستند را پخش می‌كنیم. البته پیش خواهد آمد كه كل مستند را پخش كنیم، چون جشنواره‌ای داریم كه از جشنواره مستند قبلی متمایز است. پیش از این شركت‌كنندگان مستند را می‌فرستادند و ما حالا از مخاطبان طرح می‌خواهیم. آنها طرح را می‌فرستند تا با حمایت ما تولید شود. مشاورهای بزرگی در زمینه فیلم مستند حضور دارند كه طرح‌ها را بررسی می‌كنند. البته این اتفاق در زمستان می‌افتد.
این تهیه‌كننده نوید حضور افراد طراز اول جهانی در حوزه مستندسازی را در برنامه می‌دهد و بیان می‌كند: اگر می‌گوییم مستندساز و نظریه‌پرداز، منظورمان مستندساز تاپ آن طرف آب است. یعنی جایزه اسكار یا كن گرفته یا نامزد این جایزه‌ها بوده است. در چند قسمتی كه تا كنون روی آنتن رفته، این افراد را در برنامه دیدیم یا در ادامه خواهیم دید. بخش بخش گفت‌وگوها را حامد شكیبانیا هدایت می‌كند و در كنار او برنامه یك منتقد ثابت، به اسم امید بلاغتی هم داریم. یك جورهایی بار اجرای برنامه روی دوش این دو نفر تقسیم شده است. در این برنامه الزاما با عوامل مستندی كه پخش می‌شود گفت‌وگو نمی‌كنیم، اگر گروه نردبان فیلم را دوست نداشته باشند مطمئنا منتقدی دعوت می‌كنیم كه فیلم را دوست داشته باشد و غالبا فیلمساز او را به ما معرفی می‌كند. احمدپور ادامه می‌دهد: برنامه به غیر از این، بخش‌های آموزشی هم دارد. قرار است یك بسته خبری به برنامه اضافه شود كه در راستای تخصصی‌شدن برنامه است و اخبار هفتگی مستندها در آن اعلام می‌شود. همچنین كارگاه‌های تجربی ایرانی یا خارجی به صورت ترجمه شده را پخش می‌كنیم.
برنامه نردبان در فصل جدید خود تلاش كرده نگاه تخصصی به مقوله مستند را بار دیگر به این برنامه بازگرداند. احمدپور، كارگردان و تهیه‌كننده این برنامه درباره ساخت برنامه‌ای برای مخاطبان تخصصی به جام‌جم می‌گوید: مستند دغدغه همیشگی من است. به همین خاطر فكر می‌كردم خلأ چنین برنامه‌ای در تلویزیون وجود دارد و لازم است كمی جدی‌تر به فیلم مستند نگاه شود. در این میان برنامه نردبان ماهیت دیگری داشت و تبدیل شده بود به برنامه‌ای برای مخاطبان آماتور، ولی شبكه توقع داشت برنامه تخصصی‌تر شود. از وقتی قرار شد برنامه تخصصی شود، شبكه پیشنهادش را مطرح كرد و ما پذیرفتیم. بیشتر تمهیداتی كه برای سری جدید در نظر گرفته شده، در‌جهت تخصصی‌تر شدن برنامه است. نقد و تحلیل فیلم مستند با رویكرد آموزشی در برنامه انجام می‌شود. توانستیم با نظریه‌پردازان و مستندسازان برتر جهان وارد گفت‌وگو شویم و مصاحبه تصویری بگیریم. همچنین یك‌سری از مستركلاس‌های خارجی را كه آورده‌های خوبی دارند به فارسی ترجمه و دوبله كردیم. معرفی فیلم‌های مستند روز دنیا هم از دیگر بخش‌های برنامه است.
گزینش مستند
«نردبان» در هر قسمت موضوعی را در نظر می‌گیرد و مطابق با آن اثری مستند را پخش می‌كند. احمدپور درباره انتخاب این موضوعات و مستندها بیان می‌كند: سر موضوعات با شبكه به تفاهم رسیدیم. در واقع موضوع‌ها را وسط می‌گذاریم و بر اساس موضوعات آثار را انتخاب می‌كنیم. مثلا قسمت اول و دوم برنامه‌مان درباره كرونا و مواجهه با مرگ بوده است. قسمت اول مرگ خود و تمركز قسمت دوم، بر مرگ دیگری و سوگواری بود. مستندسازان درگیر با موضوع را آوردیم. یكی از مستندسازها كرونا گرفته و درمان شده است. یكی از صداگذاران معروف كه كرونا گرفته بود هم به برنامه آمد و.... در قسمت اخیر برنامه هم به بررسی پرونده جنجالی سازمان منافقین پرداختیم و سراغ مستندهایی رفتیم كه با این سوژه تاكنون ساخته شده‌اند. به‌طور كلی چند شاخص را برای انتخاب مستندها در نظر گرفتیم؛ یكی این‌كه دوستشان داشته باشیم. در واقع بر این باوریم آنقدر مستند خوب در ایران ساخته شده است كه نخواهیم سراغ مستند بد برویم. اولویت دوم‌مان این است كه در دسترس عموم قرار داشته باشد. درباره مستندهایی بحث می‌كنیم كه قابلیت بررسی داشته و ترجیحا در فضای مجازی موجود باشند كه ما مجبور به پخش‌اش نشویم. چون زمان برنامه محدود است بیشتر درباره مستندهایی بحث می‌كنیم كه مخاطب بتواند آنها را در فضای مجازی ببیند. او ادامه می‌دهد: تكه‌هایی از آن مستند را پخش می‌كنیم. البته پیش خواهد آمد كه كل مستند را پخش كنیم، چون جشنواره‌ای داریم كه از جشنواره مستند قبلی متمایز است. پیش از این شركت‌كنندگان مستند را می‌فرستادند و ما حالا از مخاطبان طرح می‌خواهیم. آنها طرح را می‌فرستند تا با حمایت ما تولید شود. مشاورهای بزرگی در زمینه فیلم مستند حضور دارند كه طرح‌ها را بررسی می‌كنند. البته این اتفاق در زمستان می‌افتد.
یك مجموعه آموزشی
به گفته كارگردان برنامه، بخش‌های مختلف نردبان الزاما نزدیك به همدیگر نیستند. او می‌گوید: مباحث آموزشی‌مان خیلی با موضوعات همخوانی ندارد؛ چون برای مثال نمی‌شود گفت درباره مواجهه با مرگ چه شكلی می‌توان فیلم ساخت. ما به‌طور كلی فیلمسازی را آموزش می‌دهیم. به‌عنوان مثال برای هفته بعد درباره رسالت مستندسازی صحبت می‌كنیم و با مستندسازان بزرگ دنیا یا نظریه‌پردازان صحبت كردیم كه فعلا 10 نفر هستند و هنوز این مجموعه كامل نشده است.برای نمونه در بخش رسالت مستندسازی در مورد اتفاقاتی كه در آمریكا افتاده است و موضوع شهروند خبرنگار و... با همه اینها گفت‌وگو كردیم. بخش گفت‌وگو با نظریه‌پردازان و مستندسازان بیشتر جنبه آموزشی دارد. اگر مورد اقبال مخاطبان قرار گرفت، این سطح را ارتقا می‌دهیم و چه بسا برای نقد مستندهای داخلی هم وارد تعامل با منتقدان آن طرفی شویم.این تهیه‌كننده نوید حضور افراد طراز اول جهانی در حوزه مستندسازی را در برنامه می‌دهد و بیان می‌كند: اگر می‌گوییم مستندساز و نظریه‌پرداز، منظورمان مستندساز تاپ آن طرف آب است. یعنی جایزه اسكار یا كن گرفته یا نامزد این جایزه‌ها بوده است. در چند قسمتی كه تا كنون روی آنتن رفته، این افراد را در برنامه دیدیم یا در ادامه خواهیم دید. بخش بخش گفت‌وگوها را حامد شكیبانیا هدایت می‌كند و در كنار او برنامه یك منتقد ثابت، به اسم امید بلاغتی هم داریم. یك جورهایی بار اجرای برنامه روی دوش این دو نفر تقسیم شده است. در این برنامه الزاما با عوامل مستندی كه پخش می‌شود گفت‌وگو نمی‌كنیم، اگر گروه نردبان فیلم را دوست نداشته باشند مطمئنا منتقدی دعوت می‌كنیم كه فیلم را دوست داشته باشد و غالبا فیلمساز او را به ما معرفی می‌كند. احمدپور ادامه می‌دهد: برنامه به غیر از این، بخش‌های آموزشی هم دارد. قرار است یك بسته خبری به برنامه اضافه شود كه در راستای تخصصی‌شدن برنامه است و اخبار هفتگی مستندها در آن اعلام می‌شود. همچنین كارگاه‌های تجربی ایرانی یا خارجی به صورت ترجمه شده را پخش می‌كنیم.
