اگر اینترنت جهانی ناگهان قطع شود...
كابوس دنیای بیشبکه
اینترنت چنان در تار و پود دنیای امروز تنیده شده كه برای بسیاری از مردم بهخصوص نسل جدید، دنیای بیاینترنت حتی قابل تصور هم نیست. در ذهن آنها، این اتفاق فضایی كابوسوار را ترسیم میكند كه دیگر هیچ چیز سر جایش نخواهد بود! جالب اینجاست كه تنها ۲۵ سال پیش، یعنی سال ۱۹۹۵، كمتر از یک درصد مردم دنیا به اینترنت دسترسی داشتند و اكنون با نرخ رشدی خیرهكننده، تقریبا نیمی از مردم دنیا به اینترنت وصل هستند. بیایید به سبك داستانهای علمی -تخیلی تصور كنیم اگر بیهیچ مقدمهای اینترنت دنیا از كار بیفتد، تأثیرات آن در یك روز، یك هفته، یك ماه، یك سال یا برای همیشه چه خواهد بود؟
محمود صادقی / محقق سیستمهای تعاملی
یك روز
برای اغلب مردمی كه در شغلهای عمومی یا محیطهای آكادمیك فعالیت میكنند (مثل پزشكان، وكلا، روزنامهنگاران، دانشجویان و...)، قطعی اینترنت برای یك روز تقریبا شبیه یك «روز برفی» برای دانشآموزان خواهد بود: كارشان كمی دچار مشكل میشود، اما نه در حد اختلال كامل. البته با در نظر داشتن روند دیجیتالی و اینترنتی شدن ذخیرهسازی اطلاعات مراجعان و بیماران در كشورهای مختلف، دسترسی به این اطلاعات نخستین بخشی است كه ضربهای جدی از قطعی اینترنت خواهد خورد. در مورد سامانههای مالی و بانكها، اختلال كوتاهمدت در سطح ارتباطات خرد چندان جدی نیست. مردم كماكان میتوانند از خودپردازها پول دریافت كنند و تراكنشهای مالی روزمرهشان را انجام دهند، البته بدون دسترسی به اینترنتبانك یا نرمافزارهای بانكی. ولی در دنیای تراكنشهای ملی و بینالمللی، همچنین بازارهای بورس، قطعی چند ساعته اینترنت هم میتواند خسارات مالی عظیمی بهدنبال داشته باشد. اما حدس میزنید شركتهای اینترنتی كه حیاتشان به اینترنت وابسته است، در یك روز از خاموشی اینترنت چقدر ضرر خواهند كرد؟ غولهایشان یعنی فیسبوك و گوگل
حدود ۳۰۰ میلیون دلار! شركتهای بزرگ و كوچك دیگری هم كه درآمدشان از تبلیغات آنلاین است، ضربهای اساسی میخورند.
یك هفته
با یك هفته قطع اینترنت، قضیه به ابعادی ساختاریتر خواهد رسید! شبكه برق مدرن در دنیا برای تنظیمات میان ایستگاهها و نیروگاهها به اینترنت وابسته است، بنابراین بدون اینترنت شبكههای برق كشورها ناپایدار میشود و با آغاز خاموشیهای محلی، شاهد قطع كامل برق در سطح جهانی خواهیم بود. كابوسی ترسناك كه قطعی اینترنت در مقابلش كمرنگ میشود! در پی قطع شدن اینترنت و شبكه برق، زیرساختهای دیگری از جمله شبكه گازرسانی هم دچار اختلال و در ادامه قطعی خواهد شد. شبكه موبایل و تلفن هم در این موج قربانیهای بعدی خواهند بود. در كنار همه چیز، وقتی افراد نتوانند از این طریق با یكدیگر ارتباط برقرار كنند، نگرانیها و ترس شروع به گسترش در جامعه خواهد كرد. شبكه برق شاهرگ كشورهاست و با هر اختلال گسترده در آن، دیگر شبكهها هم مختل میشود. شبكههای تلویزیونی و رادیویی كه احتمالا از یك روز قطعی اینترنت با آسیبهای جزئی عبور كنند، دیگر پس از یك هفته بدون اینترنت و اختلالات برق نمیتوانند به كار ادامه دهند. بانکها مجبور به توقف خدماتشان میشوند، حملونقل هوایی، دریایی و زمینی در حد زیادی متوقف میشود و سیستم درمانی هم به بحران میخورد.
یك ماه
پس از یك ماه، دیگر وضعیت به چنان بحرانی خواهد رسید كه بلوا و بههمریختگی در كشورهای مختلف دور از انتظار نخواهد بود. این فاجعه در نتیجه سه مسأله بنیادین رخ خواهد داد:
شبكه سوخترسانی: دولتها شاید بتوانند سوخترسانی را در نبود اینترنت مدیریت كنند، اما وقتی شبكه برق و تلفن مختل شود، دیگر سوخترسانی عملا به كاری غیرممكن تبدیل میشود. فقط تصور كنید بدون سوخترسانی چه خواهد شد؟ جای شكی نیست كه توقف سوخترسانی تیر خلاص بر پیكره هر كشوری است!
شبكه آب و فاضلاب: به دلایل واضح، این شبكه از مهمترین و در نتیجه، از مقاومترین زیرساختها در كشورهای مختلف در مقابل اختلالات زمینههای دیگر است. اما در این مرحله، احتمالا آب و فاضلاب هم دچار مشكل شدهاست و به تنهایی یك بحران تمامعیار را به همراه میآورد.
تولید و توزیع مواد غذایی: در كشورهای امروز، این صنعت به یمن فناوری و اینترنت، پیشرفتها و تغییرات عظیمی داشته، با اینكه شاید كمتر به آن توجه میشود. همین وابستگی به تكنولوژی، اما در سناریوی ما نقطه آسیبپذیر است. در وهله نخست، نبود اینترنت به هماهنگیها در این شبكه در ابعاد كشوری و جهانی لطمه جدی وارد میكند. در ادامه و با حذف برق و سوخت، عملا امیدی به توزیع مواد غذایی نمیرود و درگیریها بر سر منابع موجود بالا میگیرد!
یك سال و بیشتر
در حالت خوشبینانه و بدون در نظر گرفتن مسائل حاشیهای، كشورهای زیادی موفق میشوند زیرساختهای اساسی مانند برق و تلفن را با فرض نبود اینترنت بازسازی و شروع به شكلدهی ساختار جدید جامع كنند. كشورهای دیگر هم، هر چند موقت، به اقتصادی غیرصنعتی و بر محور كشاورزی بازمیگردند تا دوباره بتوانند زیرساختها را سر پا و فعال كنند.
در این بازه زمانی فاجعهبار، آمار كشتهها از گرسنگی، سرما و بلوا در سراسر جهان بالغ بر صدها میلیون خواهد بود! فضای اقتصاد جهانی؟ چیزی شبیه یك قرن قبل میشود، شاید هم بدتر! جوامع انسانی این قابلیت را دارند كه بهسرعت خودشان را با بدترین شرایط وفق دهند. بر این اساس، همانطور كه هزاران سال مردم بدون اینترنت زندگی كردهاند، باز هم میتوانند این كار را انجام دهند. اما مسأله این حالت غایی نیست. پرسش اصلی اینجاست كه آیا كشورها توانایی پشتسر گذاشتن اتفاقاتی را كه حین این گذار میافتد دارند یا پیش از آنكه بتوانند به دنیای بیاینترنت بیندیشند، همین اتفاقات آنها را از پای درمیآورد؟
آیا چنین اتفاقی اصلا امكان دارد؟
هر از گاهی در اینترنت و شبكههای اجتماعی این سؤال مطرح میشود كه در شرایط موجود، آیا قطعی كامل اینترنت اصلا امكانپذیر است؟ باید دانست كه اینترنت جهانی ساختاری پراكنده و غیرمتمركز دارد، بنابراین بسیار مقاوم است. جالب است بدانید اصلا یكی از دلایل ایجاد چنین شبكهای در ابتدا همین بوده كه در صورت وقوع جنگهای جهانی، مراكز نظامی و امنیتی بتوانند ارتباطشان را حفظ كنند. بنابراین اینگونه نیست كه بتوان با قطع كردن چند كابل یا حتی از كار انداختن چند سرور اصلی، اینترنت را از كار انداخت! تنها سناریوی معقولی كه در این زمینه مطرح میشود، نه آسیب مستقیم به شبكه اینترنت بلكه اختلال در شبكه برق است. به دلیل وابستگی اینترنت به برق، در صورتی كه پدیدهای عظیم و ماورائی سبب قطعی گسترده شبكه برق در سراسر جهان شود، آنوقت از كار افتادن شبكه اینترنت بهطور طبیعی اتفاق میافتد، زیرا دیگر سرور و شبكهای در كار نخواهد بود كه با ارتباطات آنها اینترنتی برقرار باشد!
برای اغلب مردمی كه در شغلهای عمومی یا محیطهای آكادمیك فعالیت میكنند (مثل پزشكان، وكلا، روزنامهنگاران، دانشجویان و...)، قطعی اینترنت برای یك روز تقریبا شبیه یك «روز برفی» برای دانشآموزان خواهد بود: كارشان كمی دچار مشكل میشود، اما نه در حد اختلال كامل. البته با در نظر داشتن روند دیجیتالی و اینترنتی شدن ذخیرهسازی اطلاعات مراجعان و بیماران در كشورهای مختلف، دسترسی به این اطلاعات نخستین بخشی است كه ضربهای جدی از قطعی اینترنت خواهد خورد. در مورد سامانههای مالی و بانكها، اختلال كوتاهمدت در سطح ارتباطات خرد چندان جدی نیست. مردم كماكان میتوانند از خودپردازها پول دریافت كنند و تراكنشهای مالی روزمرهشان را انجام دهند، البته بدون دسترسی به اینترنتبانك یا نرمافزارهای بانكی. ولی در دنیای تراكنشهای ملی و بینالمللی، همچنین بازارهای بورس، قطعی چند ساعته اینترنت هم میتواند خسارات مالی عظیمی بهدنبال داشته باشد. اما حدس میزنید شركتهای اینترنتی كه حیاتشان به اینترنت وابسته است، در یك روز از خاموشی اینترنت چقدر ضرر خواهند كرد؟ غولهایشان یعنی فیسبوك و گوگل
حدود ۳۰۰ میلیون دلار! شركتهای بزرگ و كوچك دیگری هم كه درآمدشان از تبلیغات آنلاین است، ضربهای اساسی میخورند.
یك هفته
با یك هفته قطع اینترنت، قضیه به ابعادی ساختاریتر خواهد رسید! شبكه برق مدرن در دنیا برای تنظیمات میان ایستگاهها و نیروگاهها به اینترنت وابسته است، بنابراین بدون اینترنت شبكههای برق كشورها ناپایدار میشود و با آغاز خاموشیهای محلی، شاهد قطع كامل برق در سطح جهانی خواهیم بود. كابوسی ترسناك كه قطعی اینترنت در مقابلش كمرنگ میشود! در پی قطع شدن اینترنت و شبكه برق، زیرساختهای دیگری از جمله شبكه گازرسانی هم دچار اختلال و در ادامه قطعی خواهد شد. شبكه موبایل و تلفن هم در این موج قربانیهای بعدی خواهند بود. در كنار همه چیز، وقتی افراد نتوانند از این طریق با یكدیگر ارتباط برقرار كنند، نگرانیها و ترس شروع به گسترش در جامعه خواهد كرد. شبكه برق شاهرگ كشورهاست و با هر اختلال گسترده در آن، دیگر شبكهها هم مختل میشود. شبكههای تلویزیونی و رادیویی كه احتمالا از یك روز قطعی اینترنت با آسیبهای جزئی عبور كنند، دیگر پس از یك هفته بدون اینترنت و اختلالات برق نمیتوانند به كار ادامه دهند. بانکها مجبور به توقف خدماتشان میشوند، حملونقل هوایی، دریایی و زمینی در حد زیادی متوقف میشود و سیستم درمانی هم به بحران میخورد.
یك ماه
پس از یك ماه، دیگر وضعیت به چنان بحرانی خواهد رسید كه بلوا و بههمریختگی در كشورهای مختلف دور از انتظار نخواهد بود. این فاجعه در نتیجه سه مسأله بنیادین رخ خواهد داد:
شبكه سوخترسانی: دولتها شاید بتوانند سوخترسانی را در نبود اینترنت مدیریت كنند، اما وقتی شبكه برق و تلفن مختل شود، دیگر سوخترسانی عملا به كاری غیرممكن تبدیل میشود. فقط تصور كنید بدون سوخترسانی چه خواهد شد؟ جای شكی نیست كه توقف سوخترسانی تیر خلاص بر پیكره هر كشوری است!
شبكه آب و فاضلاب: به دلایل واضح، این شبكه از مهمترین و در نتیجه، از مقاومترین زیرساختها در كشورهای مختلف در مقابل اختلالات زمینههای دیگر است. اما در این مرحله، احتمالا آب و فاضلاب هم دچار مشكل شدهاست و به تنهایی یك بحران تمامعیار را به همراه میآورد.
تولید و توزیع مواد غذایی: در كشورهای امروز، این صنعت به یمن فناوری و اینترنت، پیشرفتها و تغییرات عظیمی داشته، با اینكه شاید كمتر به آن توجه میشود. همین وابستگی به تكنولوژی، اما در سناریوی ما نقطه آسیبپذیر است. در وهله نخست، نبود اینترنت به هماهنگیها در این شبكه در ابعاد كشوری و جهانی لطمه جدی وارد میكند. در ادامه و با حذف برق و سوخت، عملا امیدی به توزیع مواد غذایی نمیرود و درگیریها بر سر منابع موجود بالا میگیرد!
یك سال و بیشتر
در حالت خوشبینانه و بدون در نظر گرفتن مسائل حاشیهای، كشورهای زیادی موفق میشوند زیرساختهای اساسی مانند برق و تلفن را با فرض نبود اینترنت بازسازی و شروع به شكلدهی ساختار جدید جامع كنند. كشورهای دیگر هم، هر چند موقت، به اقتصادی غیرصنعتی و بر محور كشاورزی بازمیگردند تا دوباره بتوانند زیرساختها را سر پا و فعال كنند.
در این بازه زمانی فاجعهبار، آمار كشتهها از گرسنگی، سرما و بلوا در سراسر جهان بالغ بر صدها میلیون خواهد بود! فضای اقتصاد جهانی؟ چیزی شبیه یك قرن قبل میشود، شاید هم بدتر! جوامع انسانی این قابلیت را دارند كه بهسرعت خودشان را با بدترین شرایط وفق دهند. بر این اساس، همانطور كه هزاران سال مردم بدون اینترنت زندگی كردهاند، باز هم میتوانند این كار را انجام دهند. اما مسأله این حالت غایی نیست. پرسش اصلی اینجاست كه آیا كشورها توانایی پشتسر گذاشتن اتفاقاتی را كه حین این گذار میافتد دارند یا پیش از آنكه بتوانند به دنیای بیاینترنت بیندیشند، همین اتفاقات آنها را از پای درمیآورد؟
آیا چنین اتفاقی اصلا امكان دارد؟
هر از گاهی در اینترنت و شبكههای اجتماعی این سؤال مطرح میشود كه در شرایط موجود، آیا قطعی كامل اینترنت اصلا امكانپذیر است؟ باید دانست كه اینترنت جهانی ساختاری پراكنده و غیرمتمركز دارد، بنابراین بسیار مقاوم است. جالب است بدانید اصلا یكی از دلایل ایجاد چنین شبكهای در ابتدا همین بوده كه در صورت وقوع جنگهای جهانی، مراكز نظامی و امنیتی بتوانند ارتباطشان را حفظ كنند. بنابراین اینگونه نیست كه بتوان با قطع كردن چند كابل یا حتی از كار انداختن چند سرور اصلی، اینترنت را از كار انداخت! تنها سناریوی معقولی كه در این زمینه مطرح میشود، نه آسیب مستقیم به شبكه اینترنت بلكه اختلال در شبكه برق است. به دلیل وابستگی اینترنت به برق، در صورتی كه پدیدهای عظیم و ماورائی سبب قطعی گسترده شبكه برق در سراسر جهان شود، آنوقت از كار افتادن شبكه اینترنت بهطور طبیعی اتفاق میافتد، زیرا دیگر سرور و شبكهای در كار نخواهد بود كه با ارتباطات آنها اینترنتی برقرار باشد!
تیتر خبرها
-
كابوس دنیای بیشبکه
-
داستان غنیمتهای فرهنگی جنگ
-
ماهچهره به دیدار پروین رفت
-
پنج احتمالدرباره وعده گشایش اقتصادی
-
پایان تلخ قصه ســــــها
-
تیر خلاص به پیکر واپسین پراید!
-
مسابقه صندلیهای خالی در مدارس
-
شـكـســتن خــط توطئه
-
در ستایش بیروت
-
با شما هستم آقای حججی...
-
مدل جدید اقتصاد سورپرایزی
-
سیلی سفر
-
بههم ریختگی در دولت ترامپ
-
دوباره بر می خیزیم