می‌دانیم‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬از‭ ‬آتش‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كردند‭. ‬اما‭ ‬آیا‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬بلد‭ ‬بودند؟‭ ‬به‌اعتقاد‭ ‬دكتر‭ ‬بِرنا،‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬از‭ ‬كوره‌‭ ‬برای‭ ‬حفظ‭ ‬آتش‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كردند‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬آتش‭ ‬خاموش‭ ‬می‌شد‭ ‬بلد‭ ‬نبودند‭ ‬دوباره‭ ‬روشنش‭ ‬كنند‭. ‬به‌عبارتی‭ ‬اجدادمان‭ ‬نمی‌توانستند‭ ‬هروقت‭ ‬كه‭ ‬می‌خواستند‭ ‬آتش‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬

دكتر‭ ‬دِنیس‭ ‬ساندگَث‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‭ ‬سایمون‭ ‬فِرِیزِر‭ ‬نیز‭ ‬معتقد‭ ‬است‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬نبودند،‭ ‬ولی‭ ‬بی‌شك‭ ‬طرز‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬آتش‭ ‬را‭ ‬می‌دانستند‭. ‬دكتر‭ ‬ساندگَث‭ ‬می‌گوید‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬به‌خاطر‭ ‬قامت‭ ‬كوتاه‭ ‬و‭ ‬هیكل‭ ‬قوی‭ ‬بهتر‭ ‬از‭ ‬انسان‌های‭ ‬خردمند‭ ‬با‭ ‬آب‌وهوای‭ ‬سرد‭ ‬سازگاری‭ ‬داشتند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آتش‭ ‬نه‭ ‬برای‭ ‬گرما‭ ‬بلكه‭ ‬برای‭ ‬پخت‌وپز‭ ‬و‭ ‬ساخت‭ ‬ابزار‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كردند،‭ ‬اما‭ ‬این‌كه‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬نبودند‭ ‬از‭ ‬دیدگاه‭ ‬دكتر‭ ‬ساندگَث‭ ‬به‌معنی‭ ‬پایین‌تربودن‭ ‬قابلیت‌های‭ ‬شناختی‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬نیست،‭ ‬زیرا‭ ‬آتش‌‭ ‬درست‌كردن‭ ‬مهارتی‭ ‬آموختنی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نمی‌تواند‭ ‬نشانه‭ ‬قابلیت‌های‭ ‬شناختی‭ ‬باشد‭. ‬

دكتر‭ ‬ساندگَث‭ ‬ادعا‭ ‬می‌كند‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬اتفاقا‭ ‬آن‌قدرها‭ ‬هم‭ ‬موجودات‭ ‬كندذهن‭ ‬یا‭ ‬درنده‌خویی‭ ‬نبودند،‭ ‬بلكه‭ ‬شواهدی‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬فهم‭ ‬و‭ ‬توانایی‌های‭ ‬قابل‌توجهی‭ ‬در‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬خبر‭ ‬می‌دهند‭. ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬مغز‭ ‬بزرگ‌تری‭ ‬در‭ ‬مقایسه‭ ‬با‭ ‬ما‭ ‬داشتند‭ ‬و‭ ‬خیلی‭ ‬قبل‌تر‭ ‬از‭ ‬ورود‭ ‬انسان‌ها‭ ‬به‭ ‬اروپا‭ ‬از‭ ‬خودشان‭ ‬نقاشی‌های‭ ‬دیواری‭ ‬در‭ ‬غارها‭ ‬برجای‭ ‬گذاشته‌اند‭. ‬دكتر‭ ‬ساندگَث‭ ‬قابلیت‭ ‬آتش‌افروزی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬انسان‌های‭ ‬مدرن‭ ‬نسبت‭ ‬می‌دهد‭ ‬و‭ ‬دكتر‭ ‬بِرنا‭ ‬نیز‭ ‬می‌گوید‭ ‬چون‭ ‬انسان‌های‭ ‬مدرن‭ ‬توانستند‭ ‬در‭ ‬نقاط‭ ‬خیلی‭ ‬سرد‭ ‬اروپا‭ ‬دوام‭ ‬بیاورند،‭ ‬می‌توان‭ ‬گفت‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬از‭ ‬مهارت‌های‭ ‬انسان‌های‭ ‬مدرن‭ ‬بود‭. ‬اما‭ ‬همان‌طور‭ ‬كه‭ ‬گفتیم‭ ‬با‭ ‬پرسشی‭ ‬بحث‌برانگیز‭ ‬روبه‌رو‭ ‬هستیم‭. ‬عده‌ای‭ ‬از‭ ‬باستان‌شناسان‭ ‬ازجمله‭ ‬دكتر‭ ‬ویل‭ ‬روبروكس‭ ‬از‭ ‬دانشگاه‭ ‬لیدِن‭ ‬معتقدند‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬انسان‌های‭ ‬خردمند‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬بودند‭. ‬دكتر‭ ‬روبروكس‭ ‬می‌گوید‭ ‬شواهدی‭ ‬در‭ ‬دست‭ ‬دارد‭ ‬كه‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬نئاندرتال‌های‭ ‬اروپایی‭ ‬نه‌تنها‭ ‬بلد‭ ‬بودند‭ ‬آتش‭ ‬درست‭ ‬كنند،‭ ‬بلكه‭ ‬به‌اندازه‭ ‬انسان‌های‭ ‬امروزی‭ ‬در‭ ‬كار‭ ‬با‭ ‬آتش‭ ‬ماهر‭ ‬بودند‭. ‬دكتر‭ ‬روبروكس‭ ‬در‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬باستان‌شناسی‭ ‬در‭ ‬فرانسه‭ ‬آثاری‭ ‬از‭ ‬مقادیر‭ ‬زیادی‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬منگنز‭ ‬كشف‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬معتقد‭ ‬است‭ ‬این‭ ‬مواد‭ ‬آن‌طور‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬تصور‭ ‬می‌شد‭ ‬فقط‭ ‬برای‭ ‬رنگ‌كردن‭ ‬نبوده،‭ ‬بلكه‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬از‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬منگنز‭ ‬برای‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬
استفاده‭ ‬می‌كردند‭.‬

امروزه‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬منگنز‭ ‬در‭ ‬تركیبات‭ ‬وسایل‭ ‬آتش‌بازی‭ ‬جای‭ ‬دارد‭. ‬این‭ ‬ماده‭ ‬قابل‌اشتعال‭ ‬دمای‭ ‬احتراق‭ ‬چوب‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬۳۵۰‭ ‬درجه‭ ‬سانتی‌گراد‭ ‬به‭ ‬
۲۵۰‭ ‬درجه‭ ‬سانتی‌گراد‭ ‬كاهش‭ ‬می‌دهد‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬معنی‭ ‬كه‭ ‬فقط‭ ‬كافی‭ ‬است‭ ‬مقدار‭ ‬كمی‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬منگنز‭ ‬را‭ ‬روی‭ ‬كپه‌ای‭ ‬چوب‭ ‬خشك‭ ‬بیندازید‭ ‬تا‭ ‬به‌راحتی‭ ‬آتش‭ ‬درست‭ ‬شود‭. ‬اگر‭ ‬فرض‭ ‬كنیم‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬از‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬منگنز‭ ‬برای‭ ‬همین‭ ‬كار‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كردند،‭ ‬پس‭ ‬پیشینه‌‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬توسط‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬۲۰۰‭ ‬هزار‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬برسد‭. ‬

تصورش‭ ‬سخت‭ ‬است‭ ‬بپذیریم‭ ‬اجداد‭ ‬پیشانی‌كلفت‌مان‭ ‬دركی‭ ‬از‭ ‬شیمی‭ ‬مواد‭ ‬داشتند‭! ‬اما‭ ‬دكتر‭ ‬اندرو‭ ‬سورِنسِن‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬فرضیه‭ ‬موافق‭ ‬است‭. ‬دكتر‭ ‬سورِنسِن‭ ‬بسیار‭ ‬احتمال‭ ‬می‌دهد‭ ‬كه‭ ‬نئاندرتال‌ها‭ ‬بلد‭ ‬بودند‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬زدن‭ ‬سنگ‭ ‬چخماق‭ ‬به‭ ‬كلوخ‌های‭ ‬پیریت‭ ‬یا‭ ‬همان‭ ‬سولفید‭ ‬آهن‭ ‬آتش‭ ‬درست‭ ‬كنند‭. ‬این‌درحالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬به‌روش‭ ‬چوب‭ ‬به‭ ‬چوب‭ ‬چندان‭ ‬كاربردی‭ ‬نیست‭. ‬هرگز‭ ‬نمی‌توان‭ ‬با‭ ‬مالیدن‭ ‬دو‭ ‬تكه‭ ‬چوب‭ ‬به‌هم‭ ‬آتش‭ ‬درست‭ ‬كرد‭. ‬اما‭ ‬آتش‭ ‬درست‌كردن‭ ‬با‭ ‬سنگ‭ ‬خیلی‭ ‬راحت‌تر‭ ‬است‭. ‬به‌گفته‭ ‬دكتر‭ ‬سورِنسِن،‭ ‬اگر‭ ‬سنگ‌های‭ ‬مناسبی‭ ‬را‭ ‬انتخاب‭ ‬كنید،‭ ‬در‭ ‬كمتر‭ ‬از‭ ‬صد‭ ‬بار‭ ‬مالیدن‌شان‭ ‬به‌هم‭ ‬آتش‭ ‬درست‭ ‬می‌شود‭.‬