قیمت پراید به 100میلیون تومان رسیده است؛ آیا این افزایش قیمت ادامه خواهد داشت؟
قیمت خودرو کی ثابت میشود؟
حواشی و مشکلات صنعت خودرو تمامی ندارد. همین چند روز پیش بود که یکی از انواع پراید رکورد 100 میلیون تومان را شکست و تاریخ، پراید 100 میلیون تومانی را ثبت کرد و افزایش قیمت خودروهای ایرانی نگرانی خانوادهها برای تهیه خودرو را بیشتر کرد. پراید به دلیل اینکه کمترین قیمت را بین تولیدات داخلی دارد به نوعی ویترین خودروسازی کشور شده، اما این خودرو بر اساس اعلام رسمی خودروسازی سایپا از خط تولید خارج شده است. هرچند برخی اخبار منتشرشده در خبرگزاریهای کشور در این باره مدعی شده که در بررسی ترازنامه این شرکت مشخص شده پراید همچنان تولید میشود اما اگر این موضوع نیز صحت داشته باشد این موضوع هنوز نتوانسته بر قیمت این خودرو در بازار تاثیر بگذارد. آنچه مشخص است این که قیمت خودرو با قدرت خرید خانوارهای ایرانی هیچ تناسب و تطابقی ندارد و یک خانواده کارگری با دریافت حقوق ماهانه دو میلیون و 800 هزار تومان باید سه سال تمام بدون در نظر گرفتن هزینههای دیگر تمام حقوق خود را پسانداز کند تا آن را بخرد؛ در حالی که سایر مولفههای اقتصادی کشور از جمله تورم ثابت باشد و قیمت خودرو بر همان پایه 100 میلیون تومان بماند. از این رو جامجم به بررسی دلایل افزایش قیمت خودرو و راهکارهای کاهش آن پرداخته است که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
از نخریدن تا نفروختن
سال 94 بود که کمپین نخریدن خودروی صفر تشکیل شد. در آن زمان دولت برای شکست این کمپین حدود 25هزار خودرو با تسهیلات فروخت. اتفاقی که اکنون افتاده باعث شده مردم توانایی خرید خودرو نداشته باشند و معلوم نیست که آیا دولت برای نجات صنعت خودروی کشور باید دوباره نسخه تسهیلات را در نظر بگیرد یا خیر.
شکی نیست که با توجه به اهمیت صنعت خودرو برای کشور در صورت عدم تناسب قدرت خرید مردم با قیمت خودروهای ایرانی نظام بانکی مجبور میشود مجبور میشود مانند سال94 حجم قابل توجهی از منابع بانکی کشور را بهعنوان تسهیلات خرید خودرو اختصاص دهد. این در حالی است که به ازای این حجم از نقدینگی تولید جدیدی اتفاق نیفتاده و این منابع صرفا در راستای افزایش قدرت خرید شهروندان ایرانی اعطا میشود. حالا باید دید ماجرای کاهش قدرت خرید مردم و جبران آن از طریق تسهیلات بانکی قرار است تا چه زمانی ادامه یابد؟
خاکساری با بیان اینکه اگر به دنبال پیشرفت اقتصادی و عدالت اجتماعی هستیم باید قیمت خودرو حداکثر معادل حقوق شش ماه حداقل دستمزد تعیین شود، تصریح کرد: اگر قیمت خودرو بالاتر از این میزان باشد مشخص میشود در این زمینه رانت و هدررفت منابع وجود دارد. این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در طول چند دهه گذشته مردم از حق داشتن یک خودروی ایمن محروم بودند، گفت: اگر قیمتگذاری صنعت خودرو درست شود هم دولت از محل دریافت مالیات نفع میبرد و هم تولیدکننده سعی میکند خودروی باکیفیت روانه بازار کند و هم مردم به حق خودشان دست پیدا میکنند.
به گفته وی، در طول سالهای گذشته هر بار صنعت خودرو با مشکل روبهرو شد به سرعت دولتها به کمکهای بلاعوض به خودروسازان رو آوردند. از سوی دیگر برای حمایت از خودروسازان تعرفههای بالایی برای واردات وضع کردند در حالی که این کار به نوعی زیان به زیرساخت اقتصادی کشور است.
خاکساری ادامه داد: در سیاستگذاری صنعت خودرو و همچنین انجام آزمایشات زیستمحیطی و موارد دیگر نباید مسوولان خودروسازی و قطعهسازی حق اظهار نظر داشته باشند، اما متاسفانه نظرات این افراد در موارد مذکور اعمال میشود. اکنون منافع برخی افراد در مجلس و در دولت به خودروسازی گره خورده و متاسفانه این عده در حق مردم اجحاف میکنند.
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه حمایتهای غلطی از صنعت خودروسازی شده است به جامجم گفت: حمایتهای اشتباهی که از صنعت خودروسازی شده دلیلی بوده تا این صنعت از لحاظ کیفیت و جنبه اقتصادی نتواند رشد کند و بر بخشهای دیگر مانند مسکن، هنر و فرهنگ کشور هم تاثیر گذاشته است. اکنون تولیدکنندگان در بخشهای دیگر هم اگر بتوانند درست کار کنند، نمیتوانند در یک بازار اقتصادی مناسب به رقابت بپردازند.
قیمت خودرو در ایران 20 برابر خودروهای خارجی است
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه خودرو نماد تولید داخل است اما هیچ وقت این صنعت ورشکسته نتوانسته باعث افتخار و غرور ایرانیها شود، گفت: اگر یک تولیدکننده لوازم خانگی یک کالای باکیفیت هم راهی بازار کند باز هم مردم نسبت به خرید آن اقبالی ندارند و ریشه این موضوع در بخش خودروسازی ناموفق ما است.
وی با تاکید بر اینکه برخی افراد در مجلس و دولت هستند که هزینه انتخاباتی خود را از صنعت خودرو تامین میکنند، تصریح کرد: سیاستگذاریها باید در جهت حمایت از حقوق مصرفکنندگان باشد، اما ما همه منابع را برای حمایت از تولید هدر میدهیم بدون اینکه اتفاقی در این زمینه شاهد باشیم.
وی افزود: محصولات داخلی مانند آلومینیوم، مس، فولاد و مواد پتروشیمی با محاسبه 95درصد قیمت فوب خلیجفارس به خودروسازان تحویل میشود و جالب اینجاست كه مواد داخلی باید از بازار آزاد و با واسطه خریداری شود كه همین موضوع بر هزینههای تولید میافزاید.
به گفته این فعال اقتصادی، اگر حتی موضوع ارز و واردات را نیز كنار بگذاریم، مواد اولیههای داخلی هم سخت و گران به بخش تولید میرسند.
نجفیمنش به دلایل گرانی خودرو اشاره كرد و گفت: افزایش نرخ ارز و رشد چشمگیر نقدینگی باعث افزایش قیمت كالاها و در نهایت تورم میشود كه هر كدام دلایل جداگانهای دارد. در بخش ارز ورودی بسیار اندك بوده و نقدینگی از 450 هزار میلیارد تومان به 2800 هزار میلیارد تومان رسیده است كه عامل اصلی گرانی كالاها در كشور همین موضوع است.
پیشبینی میكنم پراید به 120 میلیون تومان برسد این كارشناس صنعت خودرو به راهكارهای افزایش قدرت خرید در كشور اشاره كرد و افزود: خودرو و مسكن از محل درآمدهای آتی است. یعنی خانوارها برای تهیه خودرو و مسكن پول پسانداز نمیكنند بلكه از تسهیلات بانكی بهرهمند میشوند. اكنون بهترین راهكار دولت برای افزایش قدرت خرید مردم اعطای تسهیلات ارزانقیمت است، به طوری كه به افرادی كه فاقد خودرو هستند و زیر پنج میلیون تومان درآمد دارند، تسهیلات پرداخت كند.
به گفته وی، از آنجا كه این تسهیلات یك بار قرار است به افراد داده شود، سوءاستفاده از این موضوع را به حداقل میرساند.
نجفیمنش با بیان اینكه با وجود گرانی بیش از حد خودروها در بازار آزاد، خودروسازان خودروها را با زیان روانه بازار میكنند تصریح كرد: از سال گذشته تاكنون 50 هزار میلیارد تومان زیان به خودروسازان تحمیل شده است. ضمن اینكه باید توجه داشت مدیریت دولتی بخش خودروسازی بزرگترین آسیب را به این صنعت وارد كرده و اگر دولت قصد دارد این صنعت را نجات دهد باید از مدیریت این صنعت كنارهگیری كند و اداره آن را به بخش خصوصی بسپارد. در صورت ورود بخش خصوصی برای اداره بخش خودروسازی كشور، قیمت پراید 60 تا 70 میلیون خواهد بود اما پیشبینی میشود پراید تا 120 میلیون تومان بالا برود.
وی ادامه داد: در سیستم دولتی اگر كسی بخواهد كارهای زیرساختی و بنیادی انجام دهد، قطعا با مشكل مواجه خواهد شد و اگر به مذاق وزیر صمت یا اعضای دیگر كابینه خوش نیاید، كنار گذاشته میشود. اكنون 29 نهاد در صنعت خودرو تصمیمگیری میكنند و بارها این موضوع را مطرح كردم كه فقط سازمان ملل در خودروسازی ایران دخالت ندارد.
این كارشناس صنعتی تاكید كرد: اكنون چهار راه مقابل دولت برای برونرفت از بحران صنعت خودرو قرار دارد كه یكی از آنها قیمتگذاری 5درصد زیر حاشیه بازار است. راهكار دیگر عرضه خودرو در بورس است كه در آنجا كشف قیمت صورت بگیرد و راه بعدی این است كه اختیار قیمتگذاری به خودروساز براساس قیمت تمامشده به اضافه 10درصد سود و پرداخت مابهالتفاوت قیمت تمامشده به خودروسازان توسط دولت انجام شود.