گفت و گو با رسالت بوذری، مجری« مخاطب خاص» و نگاهی به سیر برنامههای مذهبی تلویزیون
داستان «مخاطب خاص» در شرایط خاص این روزها
از اواسط دهه 70 بعضی برنامه سازان به فکر خلاقیت بیشتر در حوزه برنامه سازی مذهبی افتادند و توانستند کمی از فضای معمول آن روزها فاصله بگیرند. شاید یکی از اولین برنامههای ی که توانست کمی خرق عادت کند، برنامه ای در شبکه 5 سیما بود که با اجرای سید کاظم احمدزاده دوربین را به کشور عراق برد و با ارسال گزارشی از مسجد کوفه توانست یک برنامه متفاوت مذهبی را روی آنتن ببرد. عراق آن روزها البته تفاوتهای زیادی با امروز دارد و این گزارش داشت از کشوری تهیه میشد که صدام حسین رئیس آن بود و محدودیتهای بی پایانی برای شیعیان وضع کرده بود. بعد از آن دوربین تلویزیون ایران کم کم توانست زیارت را به قاب تلویزیون بیاورد و میلیون ها مشتاقی که تابه حال به زیارت عتبات عالیات نرفته بودند از طریق این برنامه ها زائر آستان علی علیه السلام در نجف و امام حسین علیه السلام در کربلا میشدند. این شبها هم برنامه « مخاطب خاص» با این نگاه از شبکه سه روی آنتن رفته است تا در روزهایی که سفرهای زیارتی تحتالشعاع کرونای ملعون قرار گرفته، کمی حس و حال آن فضا را برای ما تداعی کند. در ادامه علاوه بر گفت وگو با رسالت بوذری، مجری این برنامه، نگاهی به سیر تولیدات این حوزه داشتیم.
در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود اما یک برنامه در شبکه سه سیما توانست دوباره به یک اتفاق همه گیر روی آنتن سیمای ملی تبدیل شود. سمت خدا با حضور اساتید نام آشنای حوزههای علمیه، بعد از اذان ظهر هر روز روی آنتن شبکه سه رفت و طولی نکشید که یکی از ساعات کم بیننده تلویزیون را میزبان یکی از پربیننده ترین برنامه ها کرد. سمت خدا با بهره گیری از یک قالب بسیار ساده و مردم پسند، با ارائه محتوای مفید توانست به مرور یکی از برندهای مذهبی تلویزیون این سالها شود. با این حال همچنان جای برنامههای خلاقانه مذهبی دیگر روی آنتن تلویزیون خالی بود و مشکل ضعف فرم برای ارائه محتوای خوب در برنامههای مذهبی وجود داشت. به همین دلیل تلاشهایی در این زمینه دربرنامههایی چون «آینه خانه»، «چراغانی» و «سیاه پوش» اتفاق افتاد که تاحدی توانست موفق باشد. در ادامه در دو سه سال اخیر تولید «مخاطب خاص» در قالب یک برنامه تازه مذهبی باعث شد تا باز هم نگاه مخاطبان به این فضا جلب شود. برنامه ای که از لوکیشنی خاص در نزدیکترین فاصله ممکن از حرم امام حسین علیه السلام روی آنتن میرفت و حال و هوای خاص خودش را داشت.
ویژگیهای «مخاطب خاص»
هرچند نزدیکی به حرم امام حسین علیه السلام ویژگی مثبتی برای برنامههای عاشورایی به حساب میآید، ولی برنامههای بسیار دیگری هم از لوکیشنهای مشابه مانند پشت بام آستان سیدالشهدا و در جوار گنبد حرم روی آنتن رفته است. مخاطب خاص اما در لوکیشنی پخش میشود که به نوعی جزو حرفه ای ترین لوکیشنهای ایرانی در بین الحرمین است. لوکیشنی که در بالای هتل «حسنین» در جوار حرم امام حسین به همت سازمان هنری رسانه ای اوج تاسیس شده و نخستین لوکیشنی بود که توسط ارگانهای هنری جمهوری اسلامی ایران در نزدیک ترین فاصله ممکن به حرم سیدالشهدا تاسیس شده بود. آن هم درست در موقعیتی که در قرق شبکههای انحرافی شیعه بود و چنین لوکیشنی با این کیفیت فنی تنها در قابهای آن شبکهها دیده میشد. نفس حضور در یک استودیوی مجهز، کیفیت فنی این برنامه را با همردههایش تا حدی متمایز میکرد. بسیاری از برنامههای مشابه همواره مشکلات جدی در صدا و تصویر داشته اند و خیلی وقت ها صدای باد فضای باز، باعث افت شدید صدای برنامههای این چنین هم میشد، ولی مخاطب خاص در محیطی متفاوت، در یک استودیوی مجهز روی آنتن میرود و همین مساله باعث میشود ویژگیهای اصلی فنی لازم برای یک برنامه تلویزیونی داشته باشد.
شیوه اجرای این برنامه هم جزو مواردی است که برخیها در مورد آن از تفاوتش با بقیه چه در نوع اجرا و چه در بخشهای دیگر مثل پوشش مجری میگویند، اجرایی که در فضای راحت و بدون کت و شلوار مرسومی که خیلی وقتها مجریان در این برنامهها میپوشند، اتفاق میافتد. بوذری در این برنامه گاهی با لباسهای بلند و چفیههای مخصوص روی آنتن حاضر میشود اتفاقی که باعث میشود حس همراهی مخاطب با موقعیت مکانی برنامه هم بیشتر شود.
کلیپهایی که در این برنامه پخش میشود بخش دیگر مخاطب خاص است. بسیاری از کلیپهای تیتراژ یا کلیپهایی که در خلال این برنامه پخش میشوند، خیلی وقتها بعد از برنامه در فضای مجازی دست به دست میشود. اتفاقی که نشان میدهد مردم هم آنها را دوست دارند. تیتراژ ابتدایی و انتهایی این برنامه در سری دهه اول محرم توسط حجت اشرف زاده و حنیف طاهری تولید شده بود و باید گفت که کلیپهای مخاطب خاص چندان شبیه فوتوکلیپهای معمول برنامههای مذهبی نیست و در فرم و محتوا و خواننده(مداح) به شکل دیگری عمل شده است.