گفت‌وگو  روی صندلی معلق

نگاهی به برنامه جدید «تب تاب» در شبكه جوان

گفت‌وگو روی صندلی معلق

‭ ‬وقتی‭ ‬همه‭ ‬چیز‭ ‬معلق‭ ‬است‭!‬

به‭ ‬جرات‭ ‬باید‭ ‬گفت‭ ‬فصل‭ ‬تمایز‭ ‬تب‭ ‬تاب‭ ‬با‭ ‬دیگر‭ ‬برنامه‌های‭ ‬تلویزیون‭ ‬دكور‭ ‬خلاقانه‭ ‬و‭ ‬ابداعی‭ ‬آن‭ ‬است‭. ‬دكوری‭ ‬كه‭ ‬به‭ ‬گفته‭ ‬باربد‭ ‬بابایی،‭ ‬مجری‭ ‬برنامه‭ ‬دست‌ساخته‭ ‬جوانان‭ ‬خلاق‭ ‬و‭ ‬باانگیزه‭ ‬ایرانی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬مثل‭ ‬شماری‭ ‬از‭ ‬برنامه‌ها‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬نمونه‌های‭ ‬خارجی‭ ‬كپی‌برداری‭ ‬نشده‭. ‬این‭ ‬دكور‭ ‬برخلاف‭ ‬حرف‭ ‬و‭ ‬حدیث‌ها‭ ‬و‭ ‬شایعات‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬آنتن‭ ‬رفتن‭ ‬برنامه،‭ ‬هزینه‭ ‬هنگفتی‭ ‬خرج‭ ‬آن‭ ‬نشده،‭ ‬بلكه‭ ‬با‭ ‬مبلغی‭ ‬معقول‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬نصب‭ ‬شده‭ ‬
است‭.‬

جدای‭ ‬از‭ ‬مباحث‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬مخارج‭ ‬دكور،‭ ‬در‭ ‬اولین‭ ‬نگاه‭ ‬دكور‭ ‬معلق‭ ‬تب‭ ‬تاب‭ ‬چشم‭ ‬و‭ ‬ذهن‭ ‬بیننده‭ ‬را‭ ‬صید‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬دنبال‭ ‬خود‭ ‬می‌كشاند‭ ‬تا‭ ‬ببیند‭ ‬چه‭ ‬غافلگیری‭ ‬در‭ ‬آستین‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬چگونه‭ ‬می‌تواند‭ ‬او‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬وجد‭ ‬بیاورد‭. ‬قلابی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬وهله‭ ‬اول‭ ‬خود‭ ‬مهمانان‭ ‬را‭ ‬درگیر‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬هیجان‭ ‬می‌آورد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬تبع‭ ‬او،‭ ‬تماشاگران‭ ‬هم‭ ‬آلوده‭ ‬ماجرا‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬می‌خواهند‭ ‬بدانند‭ ‬تا‭ ‬آخر‭ ‬برنامه‭ ‬چه‭ ‬بلایی‭ ‬سر‭ ‬مهمان‭ ‬خواهد‭ ‬آمد‭.‬

طراحی‭ ‬دكور‭ ‬برنامه‭ ‬طوری‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬بسته‭ ‬به‭ ‬نظرات‭ ‬مخاطبان‭ ‬تاب‭ ‬می‎خورد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬نوسان‭ ‬دلهره‌آور‭ ‬و‭ ‬هیجان‌انگیز‭ ‬به‭ ‬كیفیت‭ ‬پاسخ‌های‭ ‬مهمانان‭ ‬و‭ ‬كسب‭ ‬رضایت‭ ‬حداكثری‭ ‬بینندگان‭ ‬بستگی‭ ‬تام‭ ‬دارد‭. ‬برای‭ ‬همین‭ ‬مهمان‭ ‬باید‭ ‬تا‭ ‬حد‭ ‬ممكن‭ ‬حواسش‭ ‬را‭ ‬جمع‭ ‬كند‭ ‬تا‭ ‬بدون‭ ‬حاشیه‭ ‬رفتن‭ ‬و‭ ‬دادن‭ ‬جواب‌های‭ ‬صادقانه،‭ ‬نظر‭ ‬همه‭ ‬را‭ ‬جلب‭ ‬كند‭. ‬در‭ ‬واقع‭ ‬بالا‭ ‬و‭ ‬پایین‭ ‬رفتن‎های‭ ‬هر‭ ‬مهمان‭ ‬كاملا‭ ‬بستگی‭ ‬به‭ ‬گفتار‭ ‬و‭ ‬رفتار‭ ‬خودش‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬مجری‭ ‬دخل‭ ‬و‭ ‬تصرفی‭ ‬در‭ ‬جلب‭ ‬حمایت‭ ‬تماشاچیان‭ ‬یا‭ ‬عدم‭ ‬آن‭ ‬ندارد؛‭ ‬همه‭ ‬چیز‭ ‬دست‭ ‬خود‭ ‬آقا‭ ‬و‭ ‬خانم‭ ‬مهمان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬نشستن‭ ‬روی‭ ‬صندلی‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬قول‭ ‬آقای‭ ‬مجری،‭ ‬مثل‭ ‬برخی‭ ‬برنامه‌ها‭ ‬امكان‭ ‬فرار‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬آنتن‭ ‬زنده‭ ‬را‭ ‬ندارند‭ ‬و‭ ‬باید‭ ‬تا‭ ‬پایان‭ ‬وقت‭ ‬برنامه‭ ‬و‭ ‬برگشتن‭ ‬نردبام‭ ‬كنار‭ ‬این‭ ‬سكوی‭ ‬مرتفع‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬كنترل‭ ‬كنند‭.‬

‭ ‬مخاطب‌محوری‭ ‬ویژه‭ ‬تب‭ ‬تاب

در‭ ‬عصری‭ ‬كه‭ ‬همه،‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬تعاملی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬ساده‌ترین‭ ‬شكل‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬یك‭ ‬تلفن‭ ‬همراه‭ ‬در‭ ‬جیب‭ ‬خود‭ ‬دارند،‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬برگ‭ ‬برنده‭ ‬یك‭ ‬برنامه‭ ‬در‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬سراسری‭ ‬باید‭ ‬تعامل‭ ‬دو‌سویه‭ ‬با‭ ‬مخاطبانش‭ ‬باشد‭. ‬این‭ ‬ویژگی‭ ‬به‭ ‬شكلی‭ ‬تلمیحی‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬یك‭ ‬دكورِ‭ ‬متحرك‭ ‬وابسته‭ ‬به‭ ‬رأی‭ ‬و‭ ‬نظر‭ ‬مخاطبان‭ ‬تامین‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬تعداد‭ ‬لایك‌های‭ ‬بینندگان‭ ‬كه‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬آنلاین‭ ‬با‭ ‬عوامل‭ ‬برنامه‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬هستند،‭ ‬تاب‭ ‬حالت‭ ‬تعادلی‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬میزان‭ ‬دیس‌لایك‌ها،‭ ‬شیب‭ ‬و‭ ‬اِنحای‭ ‬تاب‭ ‬به‭ ‬ضرر‭ ‬مهمان‭ ‬اتفاق‭ ‬می‌افتد‭. ‬

این‭ ‬قرار‭ ‬گرفتن‭ ‬مجری‭ ‬و‭ ‬مهمان‭ ‬در‭ ‬ارتفاع‭ ‬پنج‭ ‬متری‭ ‬و‭ ‬تاب‭ ‬برداشتن‌ها‭ ‬كه‭ ‬مرتبا‭ ‬از‭ ‬وضعی‭ ‬به‭ ‬وضع‭ ‬دیگر‭ ‬و‭ ‬گاه‭ ‬تاب‭ ‬خوردن‭ ‬كامل‭ ‬در‭ ‬نوسان‭ ‬است،‭ ‬ناخودآگاه‭ ‬عاملی‭ ‬برای‭ ‬جلوگیری‭ ‬از‭ ‬ملال‭ ‬برنامه‭ ‬و‭ ‬جلب‭ ‬توجه‭ ‬و‭ ‬ادامه‭ ‬پیگیری‭ ‬آن‭ ‬است‭.‬

از‭ ‬طرفی،‭ ‬در‭ ‬طول‭ ‬مدت‭ ‬یك‭ ‬ساعته‭ ‬برنامه،‭ ‬هر‭ ‬5دقیقه‭ ‬براساس‭ ‬قرعه‭ ‬به‭ ‬مشاركت‌كنندگان‭ ‬فعال‭ ‬تب‭ ‬تاب‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬تومان‭ ‬هدیه‭ ‬تعلق‭ ‬می‌گیرد‭ ‬و‭ ‬همین‭ ‬جایزه‭ ‬نقدی‭ ‬محرك‭ ‬دیگری‭ ‬برای‭ ‬نشستن‭ ‬تماشاچیان‭ ‬پای‭ ‬گیرنده‌های‭ ‬تلویزیونی‌شان‭ ‬است‭. ‬با‭ ‬این‌كه‭ ‬این‭ ‬شیوه‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬برنامه‌های‭ ‬دیگر‭ ‬رسانه‭ ‬ملی‭ ‬هم‭ ‬شاهدیم‭ ‬و‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬كه‭ ‬نقطه‭ ‬قوت‭ ‬باشد،‭ ‬نقطه‭ ‬ضعف‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬اما‭ ‬پول‭ ‬همیشه‭ ‬روشی‭ ‬برای‭ ‬جذب‭ ‬و‭ ‬جلب‭ ‬توجهات‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬گریزی‭ ‬نیست‭.‬

‭ ‬مجری‭ ‬بی‌ربط‭ ‬به‭ ‬تب‭ ‬و‭ ‬تاب

باربد‭ ‬بابایی‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬مدتی‭ ‬غیبت‭ ‬از‭ ‬روی‭ ‬آنتن‭ ‬برنامه‌های‭ ‬موسیقی‌محور‭ ‬چون‭ ‬شب‭ ‬كوك‭ ‬در‭ ‬شبكه‭ ‬نسیم،‭ ‬این‭ ‬بار‭ ‬با‭ ‬یك‭ ‬تاك‌شو‭ ‬به‭ ‬آنتن‭ ‬زنده‭ ‬تلویزیون‭ ‬در‭ ‬شبكه‭ ‬سه‭ ‬پا‭ ‬گذاشته‭ ‬تا‭ ‬بخت‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شبكه‭ ‬جوان‌پسند‭ ‬هم‭ ‬بیازماید‭. ‬

با‭ ‬وجود‭ ‬این‭ ‬كه‭ ‬وی‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬در‭ ‬برنامه‭ ‬گپ‭ ‬كوك‭ ‬و‭ ‬دلویزیون‭ ‬تجربه‌ای‭ ‬از‭ ‬جنس‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬با‭ ‬مهمانان‭ ‬چهره‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خوبی‭ ‬پشت‌سر‭ ‬گذاشته‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬لحن‭ ‬برنامه‭ ‬تب‭ ‬تاب‭ ‬از‭ ‬طراحی‭ ‬و‭ ‬دكور‭ ‬و‭ ‬نوع‭ ‬سوالاتش‭ ‬حكایت‭ ‬از‭ ‬تفاوت‌های‭ ‬كلیدی‭ ‬با‭ ‬دیگر‭ ‬سوابق‭ ‬بابایی‭ ‬دارد‭.‬

با‭ ‬این‭ ‬كه‭ ‬بابایی‭ ‬تلاش‭ ‬می‌كند‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬تجربه‭ ‬تازه،‭ ‬وجه‭ ‬دیگری‭ ‬از‭ ‬اجرای‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬بگذارد‭ ‬و‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬یك‭ ‬برنامه‭ ‬چالشی‭ ‬و‭ ‬پرهیجان‭ ‬ظاهر‭ ‬شود،‭ ‬اما‭ ‬حداقل‭ ‬در‭ ‬دو‭ ‬برنامه‭ ‬نخست،‭ ‬اجرای‭ ‬وی‭ ‬خبر‭ ‬از‭ ‬چنین‭ ‬رویه‌ای‭ ‬نداشته‭ ‬و‭ ‬تفاوت‭ ‬چندانی‭ ‬با‭ ‬مجری‭ ‬آرام‭ ‬و‭ ‬منعطف‭ ‬گذشته‭ ‬ندارد‭. ‬مجری‭ ‬تاك‌شوها‭ ‬معمولا‭ ‬پرحرارت‭ ‬و‭ ‬غافلگیركننده‭ ‬با‭ ‬مهمان‭ ‬وارد‭ ‬معاشرت‭ ‬و‭ ‬گپ‌وگفت‭ ‬می‌شوند‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬وسیله‭ ‬موجب‭ ‬وجد‭ ‬بینندگان‭ ‬شوند؛‭ ‬اتفاقی‭ ‬كه‭ ‬با‭ ‬همه‭ ‬تدابیر‭ ‬از‭ ‬پیش‭ ‬تعیین‭ ‬شده‭ ‬گروه‭ ‬برنامه‌ساز‭ ‬با‭ ‬اجرای‭ ‬ضعیف‭ ‬بابایی‭ ‬بر‭ ‬باد‭ ‬رفته‭ ‬است‭. ‬

به‭ ‬وضوح‭ ‬این‭ ‬كم‭ ‬آوردن‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬جای‌جای‭ ‬اجرا‭ ‬می‌توان‭ ‬دید،‭ ‬خاصه‭ ‬آن‭ ‬جاهایی‭ ‬كه‭ ‬سوالات‭ ‬تند‭ ‬و‭ ‬تیزتر‭ ‬از‭ ‬مهمانان‭ ‬می‌پرسد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬اصطلاح‭ ‬می‌خواهد‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬گیر‭ ‬بیندازد،‭ ‬اما‭ ‬خودش‭ ‬با‭ ‬یك‌سوال‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬نشده‭ ‬مهمان‭ ‬گوشه‭ ‬رینگ‭ ‬گیر‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬كم‌تجربگی‭ ‬و‭ ‬كم‌اطلاعی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نمایش‭ ‬می‌گذارد‭. ‬

در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬هم‭ ‬حداكثر‭ ‬كاری‭ ‬كه‭ ‬می‌كند،‭ ‬با‭ ‬فرافكنی‭ ‬می‌گوید‭ ‬از‭ ‬فلان‭ ‬ماجرا‭ ‬خبر‭ ‬نداشتم‭ ‬یا‭ ‬این‭ ‬سوال‭ ‬را‭ ‬من‭ ‬مطرح‭ ‬نكرده‌ام،‭ ‬از‭ ‬اتاق‭ ‬فكر‭ ‬برنامه‭ ‬بیرون‭ ‬آمده‭! ‬

یكی‭ ‬دیگر‭ ‬از‭ ‬اشكالات‭ ‬اجرای‭ ‬وی‭ ‬كه‭ ‬شاید‭ ‬در‭ ‬دیگر‭ ‬سبك‌های‭ ‬برنامه‌سازی‭ ‬كمتر‭ ‬به‭ ‬چشم‭ ‬می‌آمد،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬سبك‭ ‬توی‭ ‬ذوق‭ ‬می‌زند،‭ ‬لحن‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬خودمانی‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال‭ ‬محافظه‌كارانه‭ ‬وی‭ ‬با‭ ‬مهمانان‭ ‬است‭. ‬تعریف‭ ‬و‭ ‬تمجیدهای‭ ‬بی‌مورد‭ ‬از‭ ‬هنرمند‭ ‬یا‭ ‬ورزشكاری‭ ‬مهمان‭ ‬تنها‭ ‬حس‭ ‬طرفداری‭ ‬و‭ ‬اجرای‭ ‬بی‌حاشیه‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬بیننده‭ ‬منتقل‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬كار‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬جذابیت‭ ‬می‌اندازد،‭ ‬به‭ ‬خصوص‭ ‬تاكید‭ ‬بابایی‭ ‬بر‭ ‬خوب‌بودن‭ ‬تلویحی‭ ‬مهمان‭ ‬و‭ ‬البته‭ ‬برنامه‌اش‭ ‬مثل‭ ‬این‭ ‬جملات‭ ‬كه‭ ‬اما‭ ‬را‭ ‬تا‭ ‬پایان‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬گپ‭ ‬و‭ ‬گفت‭ ‬دوست‌داشتنی‭ ‬با‭ ‬امیرحسین‭ ‬عزیزمان‭ ‬دنبال‭ ‬كنید‭!‬ب‭.‬

‭ ‬سوالاتی‭ ‬مثل‭ ‬همیشه‭ ‬

علی‌رغم‭ ‬سوالات‭ ‬نسبتا‭ ‬خوبی‭ ‬كه‭ ‬اتاق‭ ‬فكر‭ ‬طرح‭ ‬كرده،‭ ‬اما‭ ‬جهتگیری‭ ‬و‭ ‬سبك‭ ‬و‭ ‬سیاق‭ ‬سوال‌ها‭ ‬تفاوتی‭ ‬با‭ ‬پرسش‌های‭ ‬روتین‭ ‬اینچنین‭ ‬گفت‌وگوهایی‭ ‬ندارد‭. ‬غالبا‭ ‬سوالات‭ ‬از‭ ‬دل‭ ‬حواشی‭ ‬و‭ ‬مصاحبه‌های‭ ‬سابق‭ ‬مهمان‭ ‬یا‭ ‬پرو‭ ‬بال‭ ‬دادن‭ ‬به‭ ‬شایعات‭ ‬روز‭ ‬بیرون‭ ‬آمده‌اند‭ ‬كه‭ ‬معمولا‭ ‬پاسخ‭ ‬دادن‭ ‬به‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬خود‭ ‬می‌تواند‭ ‬موج‭ ‬جدیدی‭ ‬از‭ ‬حواشی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مهمان‭ ‬ایجاد‭ ‬كند‭.  ‬مثل‭ ‬این‭ ‬دست‭ ‬پرسش‌ها؛‭ ‬اچرا‭ ‬برنامه‭ ‬كتاب‌باز‭ ‬را‭ ‬شروع‭ ‬كردی‭ ‬و‭ ‬ادامه‭ ‬ندادی؟‭ ‬ناراحت‭ ‬نشدی‭ ‬تیم‭ ‬برنامه‌ساز‭ ‬سروش‭ ‬صحت‭ ‬را‭ ‬بدون‭ ‬مشورت‭ ‬تو‭ ‬جایگزینت‭ ‬كردند؟‭/ ‬چرا‭ ‬در‭ ‬فلان‭ ‬روستای‭ ‬دورافتاده‭ ‬زندگی‭ ‬می‎كنی؟‭/ ‬چرا‭ ‬در‭ ‬فیلم‭ ‬سینمایی‭ ‬ضعیف‭ ‬خالتور‭ ‬بازی‭ ‬كردی؟‭/ ‬چرا‭ ‬فرزندی‭ ‬نداری،‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬كه‭ ‬آقای‭ ‬پدر‭ ‬خوبی‭ ‬در‭ ‬سریال‭ ‬ماجراهای‭ ‬تا‌به‌تا‭ ‬داشتی؟‭!‬ب‭ ‬

​​​​​​​