هوای تازه روی آنتن

بررسی 2 تولید شاخص در حیطه محیط‌زیست

هوای تازه روی آنتن

برنامه‌سازی، مستند و فیلم‌های مختلف ازجمله راه‌های فرهنگ‌سازی در حیطه محیط‌‌زیست توسط تلویزیون است. کارهایی که شاید در سال‌های اخیر خیلی پرتعداد نبوده اما به‌هرحال آثار شاخصی در آن ساخته شده. آثاری که منحصر به سن و سال خاصی نبوده و همان‌طور که آقای درویش هم در مصاحبه‌شان گفتند، حتی برای سنین نوجوانی هم برنامه تولید شده است. البته عمر این برنامه‌ها زیاد و طولانی نبوده اما همین نشان‌دهنده دغدغه‌های اهالی رسانه نسبت به چنین موضوعی است. در کنار این آثار شاخص انبوهی از مستندهای ایران‌شناسی یا ترویجی در رابطه با محیط‌زیست، تنوع جانوری و ... نیز در کشورمان تولید شده است که در این گزارش فقط به بعضی موارد شاخص که در سال‌های اخیر روی آنتن رفته‌اند خواهیم پرداخت.

 هوای تازه
برنامه تلویزیونی «هوای تازه» با موضوع مسائل زیست‌محیطی، به موضوعات مربوط به محیط‌زیست و حفاظت از آن و نیز راهکارهای مردمی برای این منظور می‌پردازد. همچنین در این برنامه به موضوع حفاظت از طبیعت و لزوم تلاش‌های مردمی در این زمینه اشاره شده است. این برنامه بر اساس این ایده ساخته شده که زمین سرمایه مشترک بشر برای نسل حاضر و نسل‌های آینده است. به همین دلیل تمامی تلاش‌هایی که برای حفاظت محیط‌زیست انجام می‌شود در حقیقت گام‌برداشتن در مسیر حفظ نسل بشر است. با‌این‌حال در گیر ‌و دار زندگی روزمره، گاهی انسان‌ها کمتر به میراث گرانبهای زندگی خود توجه دارند و گاه عمدا به تخریب آن می‌پردازند. به همین دلیل قوانینی برای حمایت از محیط‌زیست به تصویب رسیده و مجازات‌هایی را برای کسانی که این میراث خدادادی را نادیده می‌گیرند، در نظر گرفته است. هوای تازه علاوه‌بر آن‌که سراغ مسؤولان و متولیان محیط‌زیستی کشور رفته، چندین آیتم مستند نیز در برنامه خود جای داده است. این برنامه که از شبکه افق پخش می‌شد  که بعدها پایش به شبکه امید هم باز شده است.
بر اساس صحبت‌های علی وفایی‌زاده، هوای تازه سعی داشته علاوه‌بر معرفی یک موضوع، با افراد و گروه‌هاى فعال محیط‌زیست نیز تعامل داشته باشد. به گونه‌ای که در قالب یک مستند ۱۵ دقیقه‌ای در ابتداى هر برنامه، مسائل جهانی محیط‌زیست مانند حفاظت از حیات‌وحش، معرفی سمن‌های کشورهای مختلف و طرح‌های زیست‌محیطی جهانی و فیلم‌های کوتاه و انیمیشن با مضامین متنوع مرتبط با طبیعت در ادامه برنامه دیده می‌شود و در نهایت با نقد و بررسی آخرین خبرهای مربوط به محیط‌زیست و گزیده‌ای از پیامک‌ها، عکس‌ها و فیلم‌های بینندگان برنامه به اتمام می‌رسد.
 تنهایی
مستند «تنهایی» با موضوع محیط‌زیست و موضوعاتی چون ریزگرد، آب و خشکسالی، تالاب‌های شادگان و هورالعظیم، شکارچی، محیط‌بان، جنگلبان، جنگل‌نشین، آلودگی هوا و ... هم در تابستان اخیر روی آنتن شبکه اول سیما رفت. این مجموعه مستند که به تهیه‌کنندگی سعید نبی و کارگردانی سعید نبی و مریم خدیوی با موضوعات محیط‌زیستی - اجتماعی ساخته شده از اواسط تیرماه روی آنتن رفت. جالب است بدانید که تنهایی به دلیل جنس موضوع‌های پرداختی طی پنج سال در سکوت خبری به سرانجام رسیده است. در واقع تولید این مجموعه قصه‌محور مستند ۱۴ قسمتی از سال ۱۳۹۵ آغاز شده و تا ۱۴۰۰ زمان برده است. فیلمبرداری این مجموعه در پنج استان خوزستان، گلستان، مازندران، گیلان و تهران در چهار فصل صورت پذیرفته است. ریزگرد، آب و خشکسالی، تالاب‌های شادگان و هورالعظیم، شکارچی، محیط‌بان، جنگلبان، جنگل‌نشین، آلودگی هوا و ... از موضوعات این مجموعه مستند است. فیلمنامه هر قسمت این مجموعه به‌صورت مستقل تهیه شده است. قصه قسمت اول مجموعه مستند تنهایی با حضور استاد حسین‌پور، از معلمان باسابقه بالای ۲۳ سال در آموزش‌وپرورش که امروزه به‌عنوان راهبر در شهرستان تالش با موتور شخصی خود از مناطق سخت و صعب‌العبور جنگلی در زمستان و پاییز و بهار عبور و تلاش می‌کند سطح آموزش را در مناطق دوردست عشایری با شهر همسان کند. او در حین بازرسی از مدارس جنگل‌نشین تالش متوجه می‌شود  دانش‌آموزان یک منطقه مشکلات تحصیلی بسیاری دارند و در این مدارس هیچ خبری از آموزش زندگی جنگل‌نشینی و رفتارهای درست برخورد با طبیعت نیست.
او تصمیم می‌گیرد تا وقت بیشتری را برای این مدرسه با رفت‌وآمد صرف و مدیر و معلم و دانش‌آموزان آن مدرسه را مجاب کند تا نسبت به زندگی جنگل‌نشینی و فرهنگ برخورد با جنگل دانش خود را بالا ببرند و یاد بگیرند چگونه با درختان و رودخانه در جنگل رفتار کنند و مدل‌های اشتغال پایدار در جنگل و بر مبنای اقلیم را از همان کودکی آموزش بگیرند. در این بین او متوجه می‌شود در مدرسه‌ای دیگر برای دانش‌آموزش مشکلاتی به وجود آمده که او را مجبور به ترک‌تحصیل کرده‌است. چراکه خانواده به‌صورت سنتی در جنگل زندگی می‌کند و دامدار است درآمد بالایی ندارد و فرزند این خانواده هم مجبور است برای گذران زندگی به خانواده کمک کند و این موضوع سبب شده تا از تحصیل دور بماند. معلم کمک می‌کند تا با حل مشکلات این فرزند و خانواده، دانش‌آموز به تحصیلش ادامه دهد تا این‌که مشکلاتی بر سر راه‌شان پدید می‌آید.
نکته مهم این است که در راستای بالاتر بردن سطح فرهنگ و اطلاع مخاطبان از جزئیات چالش‌های محیط‌زیستی کشورمان بعد از پخش این مجموعه مستند، برنامه استودیویی «درنگ تنهایی» به تهیه‌کنندگی سعید نبی و با اجرای عبدالرضا امیراحمدی و با حضور کارشناسان و مسؤولان به مدت ۴۵دقیقه پخش می‌شد که به تحلیل موضوع تا رسیدن به راهکار لازم می‌پرداخت.